Η αρχιτέκτονας Βάια Γκερλιώτη, που κατάγεται από τη Λάρισα, δημιουργεί ρούχα και κοσμήματα με 3D printing τεχνολογία. Μιλήσαμε για τις προοπτικές της τρισδιάστατης δημιουργίας και εκτύπωσης και για το το workshop “Fragile Mutations” που διοργανώνει στην Αθήνα από τις 15 ως τις 18 Δεκεμβρίου.
Τι ακριβώς είναι το 3D printing;
Η 3D printing τεχνολογία είναι η απευθείας ψηφιακή κατασκευή ενός αντικειμένου σχεδιασμένου στο περιβάλλον ενός υπολογιστή, χωρίς τη μεσολάβηση ανθρώπινου δυναμικού. Εγώ ασχολούμαι με το σχεδιασμό κοσμημάτων και τρισδιάστατων επιφανειών ως υφές στην κλίμακα του ανθρώπινου σώματος, δηλαδή ρούχων. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε εκ νέου το τζιν, ούτε λέει κανείς ότι δεν είναι καλό το βαμβάκι. Εδώ όμως πρόκειται για ένα μοναδικό προϊόν τόσο ως σχεδιαστική λογική όσο και ως κατασκευαστική καινοτομία. Είναι συναρπαστικό να μιλάμε για την κατασκευαστική λογική ενδυμάτων που καλύπτουν το ανθρώπινο σώμα σαν επιδερμίδα αλλά και κοσμημάτων με μια τόσο αρχιτεκτονική προσέγγιση.
Τι υλικό χρησιμοποιείς;
Το υλικό που χρησιμοποιώ είναι η πολυουρεθάνη, που είναι ιδιαίτερα εύκαμπτη και συμπιέσιμη σε οποιαδήποτε κατεύθυνση. Μπορούμε να τη φανταστούμε σαν το καουτσούκ ή τη σιλικόνη. Στα σχέδια αυτά, επάλληλα κατασκευαστικά επίπεδα τέμνονται σε διαφορετικές κατευθύνσεις δημιουργώντας ένα αινιγματικό οπτικό αποτέλεσμα το οποίο ενδυναμώνει τις γραμμές του σώματος. Η αρχιτεκτονική δομή τους έχει ως στόχο να υπερκαλύψει πολλαπλά στρώματα λεπτών γραμμών σαν υφαντά, που ζωντανεύουν το σώμα με ένα οργανικό τρόπο.
Πώς συνδυάζεται η αρχιτεκτονική με το σχεδιασμό ρούχων και κοσμημάτων και πώς πρόέκυψε η ενασχόλησή σου με αυτό;
Η τρισδιάστατη εκτύπωση, η μελέτη νέων υλικών και η χρήση της τεχνολογίας είναι τομείς που απασχολούν, κατά κόρον, την αρχιτεκτονική. Οπότε καταλαβαίνετε ότι αυτό με το οποίο ασχολούμαι δεν είναι άσχετο με τις σπουδές μου. Ούτως ή άλλως, με ενδιέφερε πολύ το κομμάτι του design και το πώς αυτό μπορεί να συνδυαστεί με την αρχιτεκτονική. Από την άλλη, αυτό είναι το μέλλον της μόδας. Ο υπολογιστικός σχεδιασμός, το λεγόμενο computational design, η τρισδιάστατη εκτύπωση, η δημιουργία νέων υλικών και εν γένει η χρήση νέων τεχνολογιών θα κατακτήσουν και τη βιομηχανία της μόδας. Ζώντας λίγο στο Λονδίνο και στο Παρίσι αντιλήφθηκα την αρχιτετονική προσέγγιση στο χώρο της δημιουργίας της μόδας. Στην αρχή ξεκίνησα δουλεύοντας σε ένα design studio, σχεδιάζοντας με παραμετρικά ψηφιακά προγράμματα και κατασκευάζοντας με ρομποτικά μηχανήματα κελύφη κτιρίων, αντιμετωπίζοντάς τα ως αρχιτεκτονικές επιδερμίδες. Παράλληλα είχα την τύχη να είμαι κριτής σε εργασίες φοιτητών αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Central Saint Martins, διάσημου για τις σπουδές που παρέχει στο χώρο της μόδας και του design. Επομένως ήταν πολύ δελεαστικό να μελετήσω και εργασίες φοιτητών σχεδιαστών μόδας και υφασμάτων. Η 3d printing κατασκευαστική καινοτομία και η σχεδιαστική μου δυνατότητα ως αρχιτέκτονας με βοήθησαν στο να εκφράσω στην κατασκευή ρούχων και κοσμημάτων αυτό τον συνδυασμό των δύο κλάδων.
Τα προπλάσματα των κοσμημάτων πριν την επιμετάλλωση
Και επιστρέφοντας στην Ελλάδα;
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα και σκεπτόμενη να κάνω μια δική μου επιχείρηση, ξεκίνησα να φτιάχνω μια σειρά κοσμημάτων με παραμετρικό ψηφιακό σχεδιασμό και 3d printing τεχνολογία κατασκευής που πολύ σύντομα θα τελειοποιηθεί και θα βγει στην αγορά. Συνεργάζομαι με αργυροχρυσοχόους και ειδικούς στο χώρο της επιμετάλλωσης κοσμημάτων καθώς πολλά κοσμήματά μου θα γίνουν με χρυσό. Στις φωτογραφίες βλέπουμε τα πρώτα προπλάσματα αυτών, πριν την επιμετάλλωση. Εν συνεχεία επεξεργάζομαι με δικό μου τρόπο υφές υφασμάτων του εμπορίου, προσδίδοντας τους γεωμετρία, πολυπλοκότητα και υφή από σχέδια που φτιάχνω στον υπολογιστή και κατασκευάζοντάς τα στο χέρι αναδύονται οι παραδοσιακές τεχνικές υφασμάτων plisse. Συνεργάζομαι με μία εταιρεία-οικογενειακή επιχείρηση πολλών γενεών που φτιάχνει plisse υφάσματα στην Αθήνα. Στοχεύω να δημιουργήσω 3d printed κομμάτια ραμμένα πάνω στα υφάσματα που δημιουργώ που θα εξυπηρετήσουν την αρχιτεκτονική δομή του ρούχου αλλά θα προσδώσουν και μια extra υφή.
Πόση ελευθερία σχεδιασμού σου παρέχει η δημιουργία τρισδιάστατων αντικειμένων και συγκεκριμένα ρούχων;
Η τεχνολογία αυτή είναι πρωτοπόρα αφού μας δίνει τη δυνατότητα σύνθεσης σύνθετων υλικών που παρουσιάζουν συνδυασμούς διαφορετικών μηχανικών ιδιοτήτων και εκπληκτική λεπτομέρεια έως και 0.8 mm σε οποιοδήποτε σχέδιο αντικειμένου σχεδιάσουμε στον υπολογιστή. Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι ο ψηφιακός σχεδιασμός και η ψηφιακή κατασκευή αλλάζει τις διαδικασίες σχεδιασμού και εισάγει νέα ενδιαφέροντα σχετικά με την αναζήτηση ψηφιακών μορφών ενώ ιντριγκάρει τη φαντασία για πολυπλοκότητα. Οι απίστευτες δυνατότητες που παρέχονται με αυτές τις νέες τεχνολογίες μας επέτρεψε να ερμηνευτεί η παράδοση της υψηλής ραπτικής ως tech-couture , αφού λεπτά χειροποίητα κεντήματα και εργόχειρα αντικαθίσταται από μαθηματικές πράξεις στο ψηφιακό περιβάλλον ενός λογισμικού στον υπολογιστή. Χρησιμοποιώντας απλά μαθηματικά συστήματα παράγω σύνθετα αποτελέσματα γεωμετρίας για τη δημιουργία εύκαμπτων 3D Printed υλικών που μιμούνται το παραδοσιακό ύφασμα. Το 2014 χαρακτηρίστηκε έτος tech-couture, δηλαδή τεχνολογίας που φοριέται, κι αυτό είναι χαρακτηριστικό της κατεύθυνσης προς την οποία κινείται ο κλάδος.
Οι τιμές της εκτύπωσης είναι προσιτές;
Δυστυχώς η καινοτομία αυτής της τεχνολογίας απαιτεί υψηλό κόστος κατασκευής τέτοιων γεωμετριών –αντικειμένων και γι᾽ αυτό και ξεκίνησα την εμπορική μου δραστηριότητα με το κόσμημα αφού το μέγεθος του αντικειμένου και ο όγκος του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί για την τρισδιάστατη εκτύπωση είναι αυτά που ορίζουν το κόστος. Αντιλαμβάνεστε οτι το κόσμημα είναι μια πιο μικρή γεωμετρία από ένα ρούχο. Δε με πτοεί καθόλου όμος το κόστος στα κοσμήματα γιατί δεν ξεπερνάει τα 200 ευρώ , στη σειρά που ετοιμάζω τώρα, έχοντας συνυπολογίσει τη διαδικασία σχεδιασμού και την τελική φάση επιμετάλλωσης αυτών. Επίσης, τα σχέδια που δημιουργώ στα κοσμήματα είναι μοναδικά και με τελείως διαφορετική σχεδιαστική και κατασκευαστική αντιμετώπιση από τον παραδοσιακό τρόπο.
Τι εξέλιξη προβλέπεις για το 3d printing; Λέγεται ότι στο μέλλον ο καθένας θα τυπώνει στο σπίτι του το σχέδιο που δημιούργησε.
Είναι λογικό και επιθυμητό πλέον στην εποχή που ζούμε να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες δωρεάν αλλά πάντα θα υπάρχουν experts τους οποίους θα αναζητούμε. Και τα ψηφιακά σχεδιαστικά εργαλεία είναι διαθέσιμα σε όλους αλλά δεν κάνουν όλοι τους αρχιτέκτονες. Η τεχνολογία μπορεί να αντικατέστησε τα ανθρώπινα χέρια από τη “βαριά” εργασία αλλά δεν τα αντικατατέστησε από την εργασία. Αν αντικατασταθεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, η ανθρώπινη διάθεση και η επιθυμία αναζήτησης και δημιουργίας από όποιο αντικείμενο και τη λειτουργία του δεν θα υπάρξει άλλη τεχνολογία.
Εκτός από την εταιρία που έχεις ιδρύσει, πες μας και για τα workshops που διοργανώνεις.
Η εταιρεία μου αναπτύσσεται σταδιακά με ένα μικρό αριθμό ανθρώπινου δυναμικού, καθώς ακόμα είναι εκκολαπτόμενη. Συνεργάζομαι και με άλλους επαγγελματίες και σχολές Μόδας και design στην Ελλάδα. Αφιερώνω πολύ χρόνο για έρευνα μέσω ακαδημαϊκών workshop που διοργανώνω στην Ελλάδα σε συνεργασία με πανεπιστήμια του εξωτερικού, καλώντας αξιόλογους καθηγητές και ερευνητές από το χώρο του design και των νέων υλικών. Η προσπάθεια αυτή γινεται με τελικό στόχο να “παντρέψω” διαφορετικές επιστήμες μεταξύ τους για τη δημιουργία μιας καινούργιας ιδέας, ενός διαφορετικού τρόπου σκέψης στις πολύ παραδοσιακές τεχνικές κατασκευής design που υπάρχουν μέχρι τώρα. Από την ως τώρα εμπειρία μου αντιλαμβάνομαι τις επιστήμες σαν ένα μωσαικό ενός ενιαίου “εδαφους” διεξόδου και καινοτομίας και αυτό θέλω να μεταδώσω και στους νέους σχεδιαστές, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές μόδας. Το επόμενο workshop που διοργανώνω θα λάβει χώρα στην Αθήνα σε ένα κτίριο στη Λεωφόρο Συγγρού 190 , όπου είναι και το γραφείο μου, από τις 15 ως τι 18 Δεκεμβρίου με τίτλο Fragile Mutations. Το σεμινάριο θα ακολουθήσει μια hands-on do-it-yourself (DIY) προσέγγιση και θα οδηγήσει στην ανάπτυξη τεχνητών μυών ως ενότητες που καταλαμβάνουν το ανθρώπινο σώμα. Οι συμμετέχοντες καλούνται να μάθουν πώς να συνεργαστούν με ηλεκτροενεργά πολυμερή (ΕΑΡ) και καλούνται να συμβάλουν ενεργά στην επέκταση των γνωστών δυνατοτήτων του υλικού. Θα μελετήσουν τις αστάθειες αυτών των υλικών των οποίων η εκτέλεση δεν έχει ακόμη τελειοποιηθεί με μεθόδους μηχανικής. Καλεσμένος στο κομμάτι της διδασκαλίας είναι ο Florian Wille – Interaction Design-& Industrial Designer σε συνεργασία με το University of the Arts στη Ζυρίχη και του τμήματος Enactive Environments research group, Interaction Design. Ο πειραματισμός και η ανταλλαγή ιδεών ανάμεσα σε Έλληνες και ξένους σχεδιαστές σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι σημαντική τόσο για τους συμμετέχοντες όσο και για τη δουλειά μου αφού μπορούν να προκύψουν πραγματικά μοναδικές μελλοντικές συνεργασίες.
vaiagkerliotou.wordpress.com // facebook.com/FragileMutations
