Κωνσταντίνα Θεοχαροπούλου: «Κυοφορείται μια νέα δυνατότητα εξόρμησης των απελευθερωτικών ιδεών»

Έτος 2023. Το θέαμα των έξι ανδρών αρχηγών κομμάτων στην πρόσφατη εκλογική «τηλεμαχία» έδειξε, ακόμη, μία φορά γιατί η Ελλάδα είναι, επίσημα, η χειρότερη χώρα να είσαι γυναίκα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το θέμα «γιατί δεν έχουμε περισσότερες γυναίκες στο κοινοβούλιο» ανακινείται νωχελικά κάθε 8 Μαρτίου στην Ημέρα της Γυναίκας και ξεχνιέται αμέσως μετά.

Σε αυτές τις εθνικές εκλογές – με τις οποίες η Ελλάδα αποχαιρετά το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα – δίνουμε το λόγο σε γυναίκες που διεκδικούν την ψήφο.

Κωνσταντίνα, πρέπει να είσαι από τις νεότερες υποψήφιες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και της αριστεράς γενικά στις εθνικές εκλογές του 2023. Ωστόσο ήδη από 25 χρονών, το 2019, μετά τις σπουδές σου και εργαζόμενη στην ιδιωτική εκπαίδευση, ήσουν υποψήφια ευρωβουλεύτρια. Πες μας για τη διαδρομή σου ως σήμερα, πού και πώς συναντήθηκες με τις αξίες της αριστεράς γενικά και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ειδικά.

Η επαφή μου με την αριστερά γενικά και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ειδικότερα ξεκίνησε στα φοιτητικά μου χρόνια και την ένταξή μου στην Ε.Α.Α.Κ. Ήταν λίγο μετά τα κινήματα του 2008 και των μεγάλων αντιμνημονιακών αγώνων της περιόδου 2010-2012 όταν η νέα γενιά πίστεψε μαζικά στον αγώνα. Τότε, και με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, υπήρξε μεγάλη απογοήτευση αλλά και οργή. Προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική, ότι ήμασταν μια χαμένη γενιά, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο για να μας αποπροσανατολίσουν από τα κρίσιμα ζητήματα της εποχής. Σε αυτήν τη μαύρη πραγματικότητα, λοιπόν, μου γεννήθηκε η ανάγκη, ως νέος άνθρωπος που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του και να εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή ζωή, για αντίσταση και άρνηση στην υποταγή της ΕΕ και του κεφαλαίου με κάθε τρόπο. Μέσα από τη δράση μου στην Ε.Α.Α.Κ τότε, αλλά και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέχρι σήμερα, προσπάθησα να υπηρετήσω αυτήν ακριβώς τη λογική, για μόρφωση, δουλειά, ελευθερίες, με την πεποίθηση ότι έτσι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος της ελπίδας για τη συνολική ανατροπή της βάρβαρης επίθεσης του κεφαλαίου και της ακόμα πιο βάρβαρης ανασυγκρότησης του συστήματος.

Το 2019, είχες πει σε μία συνέντευξή σου (ΠΡΙΝ, 25.5.2019), ότι γενικά στη νεολαία «οι κυβερνήσεις υπόσχονται ανάπτυξη, αλλά με ανεργία, ελαστική εργασία και μισθούς πείνας. Υπόσχονται ζωή με τον φόβο της απόλυσης και της μετανάστευσης». Τέσσερα χρόνια μετά, ποια είναι η κατάσταση των νέων εργαζόμενων ανθρώπων στην Ελλάδα;

Από το 2019, δυστυχώς, η κατάσταση των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα δεν παρουσιάζει την παραμικρή βελτίωση. Η ανεργία, η ελαστική εργασία και οι μισθοί πείνας εξακολουθούν να μαστίζουν τη νέα γενιά, ενώ από την περίοδο της πανδημίας και έπειτα η επίθεση στους εργαζόμενους και ιδιαίτερα τη νέα γενιά εντάθηκε. Τα επιδόματα φτώχειας, κάθε λογής «pass», «voucher» και κουπόνια έχουν προστεθεί στην κυβερνητική ατζέντα, προσπαθώντας να μας πείσουν ότι είναι μονόδρομος.

Η απουσία Συλλογικών Συµβάσεων Εργασίας παντού, η µερική, ανασφάλιστη, ενοικιαζόμενη εργασία, τα αναγκαστικά «μπλοκάκια», η μονιμοποίηση της τηλεργασίας, το χτύπημα στο οχτάωρο και η κατάργηση της κυριακάτικη αργίας είναι μόνο μερικά παραδείγματα από την καθημερινότητα της νέας γενιάς σήμερα. Τη στιγμή που η τεχνολογία και η επιστήµη έχουν απογειώσει την παραγωγικότητα και µπορούµε να δουλεύουµε λιγότερο, η εντατικοποίηση και η υπερεργασία αποτελούν κανόνα στους περισσότερους κλάδους, με αποτέλεσμα να υπονομεύεται το δικαίωµα στην ξεκούραση, τον ελεύθερο χρόνο για πολιτισµό, κοινωνική και οικογενειακή ζωή, µόρφωση και ψυχαγωγία. Παράλληλα, υποτιμάται η μέριμνα για πλήρη προστασία σε θέματα ασφάλειας, υγιεινής, εκφοβισμού (bullying) ή και κακοποίησης από τους εργοδότες.

Η εκπαίδευση – από την πρωτοβάθμια ως την τριτοβάθμια – είναι μια ειδική συνθήκη στην Ελλάδα. Αφενός, είναι ο κύριος ιδεολογικός μηχανισμός για την αναπαραγωγή συντηρητικών ανθρώπων σε μόνιμη βάση (έχουμε ένα σχολείο εθνοκεντρικό, αντι-φεμινιστικό, χωρίς διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, που ενθαρρύνει την παπαγαλία, που τιμωρεί μέσα από συνεχείς εξετάσεις, που βάζει κάγκελα στα παράθυρα των σχολείων σα να ‘ναι φυλακές). Αφετέρου, το σχολείο είναι παρατημένο, λειτουργεί με υποχρηματοδότηση, οι καθηγητές/τριες είναι εξαντλημένοι, οι κτιριακές υποδομές είναι χάλια. Τι αλλαγές θα ήθελε να δει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στην εκπαίδευση;

Όντως, η εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι ένας τομέας που υφίσταται τεράστια επίθεση ξεκινώντας από τους μαθητές/τριες και φτάνοντας μέχρι τις/τους εκπαιδευτικούς. Αποτελεί βασικό πυλώνα επιβολής κυβερνήσεων και κεφαλαίου. Ωστόσο, η τοποθέτηση των βασικών σημείων της εκπαιδευτικής πρότασης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ θεωρούμε ότι μπορεί να συμβάλει σε μια ριζικά διαφορετικά μορφωτική πορεία.

Αρχικά, μιλάμε για παιδεία ολοκληρωμένης γνώσης και καλλιέργειας, απορρίπτοντας τη λογική των αποσπασματικών «δεξιοτήτων» και καταρτίσεων. Θέλουμε ριζική αλλαγή των προγραμμάτων σπουδών και βιβλίων έτσι ώστε να καλλιεργούν τη στέρεη γνώση του κόσμου και την κριτική σκέψη έναντι του ανορθολογισμού και του σκοταδισμού.

Παλεύουμε επίσης για ενιαία εκπαίδευση: δίχρονη προσχολική αγωγή–εκπαίδευση, ενιαίο δωδεκάχρονο σχολείο, ενιαία πανεπιστημιακή εκπαίδευση και δίκτυο επαγγελματικών σχολών, μετά το δωδεκάχρονο, εντός της, για όσα επαγγέλματα δεν απαιτείται πανεπιστημιακή μόρφωση. Θέλουμε εκπαίδευση για όλους και όλες, χωρίς ταξικούς αποκλεισμούς ή άλλες διακρίσεις, σε όλη τη διάρκεια της ζωής, με δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε κάθε βαθμίδα της.

Παράλληλα, επειδή οι εξετάσεις κατάταξης, απόρριψης, μέτρησης, δεν αποτελούν παιδαγωγικά κίνητρα για την απόκτηση γνώσης, απαιτούμε κατάργηση όλων των εξεταστικών πλεγμάτων που διώχνουν τα παιδιά από το δημόσιο σχολείο (Τράπεζα θεμάτων, ΕΒΕ, εξετάσεις PISA). Απαιτούμε επίσης μέτρα για την ένταξη όλων των προσφυγόπουλων στην πρωινή ζώνη των σχολείων και έγκαιρη διάγνωση και καταγραφή των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Συνολικά, στόχος μας είναι εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν ενάντια στην εμπορευματοποίηση – ιδιωτικοποίηση, με αξιοποίηση όλων των ανακαλύψεων και τεχνολογιών, παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία παντού.

Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, λέμε, ασφαλώς, «όχι» στην πανεπιστημιακή αστυνομία, σε πειθαρχικά, σε κάμερες. Σπουδές και έρευνα με βάση τις σύγχρονες ανάγκες νεολαίας και εργαζομένων. Αγωνιζόμαστε για σύγχρονη απελευθερωτική παιδεία, που θα βασίζεται στον πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι/ες. Μας ενδιαφέρουν οι απελευθερωτικές δυνατότητες που γεννά η παιδεία αν τεθεί στην υπηρεσία της ανθρωπότητας και όχι των καπιταλιστικών κερδών και της αστικής κυριαρχίας.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στηρίζεται από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες που κατεβάζει στις εκλογές. Εννοώ ότι στηρίζεται από οικοδόμους, από πανεπιστημιακούς, από εικαστικούς. Τι συνδέει όλον αυτόν τον κόσμο; Η λέξη ‘αντικαπιταλισμός’ σημαίνει το ίδιο σε όλες και όλους;

Στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν υπήρχε ποτέ η λογική του διαχωρισμού, είτε αφορά στον τομέα της εργασίας (χειρωνακτική, πνευματική) είτε το φύλο, τη φυλή, την ηλικία κλπ. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι τα μέλη και οι αγωνιστές και αγωνίστριες που στηρίζουν την ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν είμαστε επαγγελματίες πολιτικοί. Τα ψηφοδέλτιά της απαρτίζονται από εκατοντάδες αγωνίστριες και αγωνιστές, εργάτες και εργάτριες, αγρότες, νέους και νέες, εργαζομένους στην επισφάλεια, αυτοαπασχολούμενους και συνταξιούχους. Ακόμα, από ανθρώπους των γραμμάτων, της επιστήμης και της τέχνης, ερευνητές και διανοούμενους, και από εκλεγμένους συνδικαλιστές σε εργατικά σωματεία και δευτεροβάθμια όργανα με ταξικά σχήματα, από δημοτικούς και περιφερειακούς συμβούλους από αριστερές ριζοσπαστικές, αντικαπιταλιστικές κινήσεις περιφερειών και πόλεων, από ανθρώπους ενεργούς στο εργατικό, φοιτητικό, νεολαιίστικο, αντιπολεμικό, αντιφασιστικό, αντιρατσιστικό, οικολογικό, γυναικείο και ΛΟΑΤΚΙ+, συνταξιουχικό κίνημα. Μέλη από το γονεϊκό κίνημα, το κίνημα για τις δημοκρατικές ελευθερίες και δικαιώματα και τα δικαιώματα των ΑμεΑ. Μέλη τοπικών συλλογικοτήτων, εργατικών λεσχών, λαϊκών συνελεύσεων, επιτροπών αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος και των δημόσιων χώρων, πρωτοβουλιών ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις.

Με αυτόν τον τρόπο, τα ψηφοδέλτια της ΑΝΤΑΡΣΥΑ αποτυπώνουν την πολιτική δράση και ιστορία της κομμουνιστικής επαναστατικής Αριστεράς, τις δυνατότητες ευρύτερης συσπείρωσης και στήριξης του μετώπου της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς και της ριζοσπαστικής οικολογίας. Η συμμετοχή και στήριξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έχει ως στόχο το μαύρισμα της κυβέρνησης του πολέμου, της φτώχειας, του ρατσισμού και του σεξισμού. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνομιλεί με την εργατική τάξη και τη νεολαία που αναζητεί δρόμους ρήξης με την κυρίαρχη πολιτική. Αποτελεί την εναλλακτική λύση απέναντι στις επιταγές του κεφαλαίου, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.  Βρίσκεται στους αγώνες και τις απεργίες για την προώθηση του αντικαπιταλιστικού προγράμματος, για να ανοίξει ο δρόμος της ανατροπής.

Η απερχόμενη δεξιά κυβέρνηση κατά την τετραετή θητεία της έπληξε περιβάλλον, υγεία, παιδεία, εργασία, δημοκρατία (Τύπος, υποκλοπές). Τι από όλα αυτά είναι το πιο κρίσιμο για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, αυτό δηλαδή που θα έπρεπε άμεσα να αλλάξει από την επομένη των εκλογών;

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και τα μέλη της έχουν πρωτοστατήσει σε κινήματα και μάχες που έχουν ξεσπάσει σε κάθε τομέα από τους παραπάνω. Τη στιγμή που κυβερνήσεις και κεφάλαιο εξαπολύουν μια ολομέτωπη επίθεση, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ προσπαθεί να προβάλει το αναγκαίο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης που εκφράζει τις σύγχρονες ανάγκες και δικαιώματα των εργαζομένων και της νεολαίας, χτυπώντας το καπιταλιστικό σύστημα και τους εκφραστές του σε συνολικό επίπεδο.

Όπως είδαμε ξεκάθαρα και στη διάρκεια της πανδημίας, την προηγούμενη τετραετία δεν κλονίστηκε αποκλειστικά ο τομέας της δημόσιας υγείας, αλλά και η παιδεία με την αξιολόγηση στους εκπαιδευτικούς και την καθιέρωση των ΟΠΠΙ. Τα δημόσια αγαθά κυριολεκτικά ξεπουλήθηκαν, τα δημοκρατικά δικαιώματα είδαν ακραία περιστολή τους και καταστολή, αλλά και συνολικά η εργασία και οι εργαζόμενοι εκτέθηκαν στην αντεργατική πολιτική που προωθήθηκε μέσω και του Νόμου Χατζηδάκη. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, λοιπόν, όλα αυτά τα χρόνια και κόντρα στις λογικές «θα λογαριαστούμε μετά» πάλευε, και παλεύει, τόσο για την ανατροπή σήμερα της βάρβαρης πολιτικής κεφαλαίου-ΕΕ-ΝΑΤΟ και των δυνάμεων που τη στηρίζουν και ενορχηστρώνουν την επίθεση σε κάθε πτυχή της ζωής μας, όσο και για τη μεγάλη ανατροπή του αύριο, την επανάσταση που θα οδηγήσει στην εργατική εξουσία. Διαμορφώνει και στηρίζει το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα ρήξεων και τομών που έχει ανάγκη ο λαός για να ζήσει καλύτερα, με τις σημαίες της κοινωνικής απελευθέρωσης, την κατάργηση του συστήματος της εκμετάλλευσης. Γιατί χωρίς να χάσει πλούτο και δύναμη το κεφάλαιο δεν μπορεί να ζήσει ο λαός.

Τι θα θέλατε να πείτε κλείνοντας στις ψηφοφόρους, ειδικά στις νεότερες, τις δικής σας γενιάς;

Αυτό που θα ήθελα να αναδειχτεί στο κλείσιμο της συζήτησής μας είναι ότι τα σημεία των καιρών δείχνουν ότι κυοφορείται μια νέα δυνατότητα εξόρμησης των απελευθερωτικών ιδεών. Από άκρη σε άκρη σε όλο τον κόσμο ξεσπούν μαζικά, ακόμη και εξεγερτικά, κινήματα. Από τη Χιλή μέχρι το Καζακστάν και από τη Γαλλία μέχρι την Ινδία. Μεγάλες απεργίες γίνονται στη Βρετανία, τη Γερμανία, πρόσφατα και την Ελλάδα.

Επομένως, στις εκλογές της 21 Μάη δεν κρίνεται το αν θα υπάρχει κυβέρνηση ή ποιο θα είναι το κυβερνητικό πρόγραμμα. Κυβέρνηση θα φτιάξουν οι ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ με εφεδρείες και από την ακροδεξιά αν χρειαστεί, με πρόγραμμα που θα βάλει στις ράγες της αντιλαϊκής πολιτικής τον λαό και τη νεολαία. Αυτό που κρίνεται είναι εάν ο λαός και η νεολαία θα πουν ένα τεράστιο «όχι» στη βάρβαρη πολιτική του κεφαλαίου και πόσο θα μαυρίσουν και καταδικάσουν τους εκφραστές της. Αυτό που κρίνεται είναι το εάν την επόμενη μέρα θα υπάρχει ισχυρή εργατική μαχητική αντιπολίτευση και εάν θα ενισχυθούν και στην κάλπη οι δυνάμεις εκείνες που θα συμβάλλουν αποφασιστικά σε αυτή – δυνάμεις που δεν μένουν στα λόγια και στα «θα λογαριαστούμε μετά» αλλά που όλα αυτά τα χρόνια έδωσαν μάχες ενάντια στην πανδημία του κέρδους και τις καραντίνες, την αντεργατική πολιτική, τις ιδιωτικοποιήσεις, το ξεπούλημα των δημόσιων αγαθών, την άγρια καταστολή, τον φασισμό και την έμφυλη καταπίεση.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και ο κόσμος της ήταν στη πρώτη γραμμή αυτών των αγώνων. Η πολύμορφη, αντισυστημική τάση, που έχει βγει στο προσκήνιο ειδικά μετά το έγκλημα στα Τέμπη, αποκορύφωμα της βάρβαρης πολιτικής κυβέρνησης-κεφαλαίου, μπορεί να μετασχηματιστεί σε ένα ανατρεπτικό κίνημα. Μπορεί να γίνει μια ασίγαστη αντιπολίτευση με πολιτικό νεύρο. Μπορούμε να έχουμε μια ισχυρή αντικαπιταλιστική Αριστερά. Γι’ αυτό και είναι αναγκαίο στις 21 Μάη να ενισχυθεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.