Σχέδιο Ανάκαμψης από τον COVID-19: Mια πιο πράσινη, βιώσιμη και δίκαιη κοινωνία, ζητούν οι οργανώσεις με τη δαπάνη των 32 δις

Τον Ιούλιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεργοποίησε έναν προϋπολογισμό 750 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ανάκαμψη από την πανδημία, εκ των οποίων το 37% προορίζεται συγκεκριμένα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ενώ το υπόλοιπο ποσό για άλλες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, της ψηφιακής μετάβασης, της δικαιοσύνης και της μακροοικονομικής σταθερότητας. Τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν περιθώριο μέχρι τα τέλη του Απρίλη για να καταθέσουν τα τελικά τους σχέδια προκειμένου να λάβουν το μερίδιο της οικονομικής ενίσχυσης που τους αναλογεί. Η Ελλάδα θα λάβει 32 δισεκατομμύρια ευρώ σε μορφή επιχορηγήσεων και δανείων.

Η Ελλάδα, όπως και όλα τα άλλα κράτη μέλη, έχει προθεσμία μέχρι τα τέλη Απριλίου να υποβάλει το σχέδιο της στην ΕΕ όπου θα περιγράφει πώς θα δαπανήσει τα 32 δισεκατομμύρια ευρώ που θα λάβει από το Ταμείο Ανάκαμψης για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της πανδημίας. Η Κοινωνία των Πολιτών το θεωρεί μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία για μια πραγματικά δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς βιώσιμη μετάβαση.

Με βάση το άρθρο 18.4 (στοιχείο ΙΖ) του κανονισμού για το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), τα κράτη μέλη οφείλουν να συμπεριλάβουν «περίληψη της διεξαχθείσας σύμφωνα με το εθνικό νομικό πλαίσιο διαδικασίας διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, τις οργανώσεις νεολαίας και άλλους σχετικούς συμφεροντούχους, και τον τρόπο με τον οποίο αντικατοπτρίζονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας οι απόψεις που διατυπώνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη».

Παρά τις ελπίδες, όμως, για μια συμμετοχική και διαφανή διαδικασία, μέχρι στιγμής η Κοινωνία των Πολιτών έχει μείνει σε μεγάλο βαθμό εκτός αυτής και παραμένει στο σκοτάδι για τα επόμενα βήματα. «Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει πλήρης διαφάνεια τόσο για λόγους παρακολούθησης και λογοδοσίας όσο και για να μπορούν να ενημερώνονται οι πολίτες, κάτι που είναι απαραίτητο για μια επιτυχημένη ανάκαμψη» λέει η εκπρόσωπος της Common Ground, Ντομινίκα Σπυράτου.

Καθώς οι πρόσφατες κρίσεις (οικονομική, υποδοχής προσφύγων, πανδημία) έχουν εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες στη χώρα μας, οι υπογράφουσες οργανώσεις πιστεύουν πως οι πολιτικές για την ανάκαμψη θα πρέπει να στοχεύουν σε τυπικά παραμελημένους πληθυσμούς όπως τα φτωχά νοικοκυριά, τους άστεγους, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Έτσι, με πρωτοβουλία της Common Ground, περισσότερες από 70 οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών έχουν συνυπογράψει ανοιχτή επιστολή προς τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, Θεόδωρο Σκυλακάκη.

“H πανδημία έχει επιδεινώσει την ευάλωτη κατάσταση πολλών παιδιών και οικογενειών”, επισημαίνει η Μελίνα Σπαθάρη, εκπρόσωπος της οργάνωσης παιδικής προστασίας, Terre des Hommes. “Οι χώρες μας πρέπει να σκεφτούν μια ανάκαμψη που να συμπεριλαμβάνει και να προτεραιοποιεί τους πλέον ευάλωτους. Το Σχέδιο Ανάκαμψης από τον COVID-19 μας δίνει την ευκαιρία να εφαρμοστούν ευαίσθητες ως προς τα παιδιά, χωρίς αποκλεισμούς και πιο δίκαιες στρατηγικές ανάκαμψης. Οι ηγέτες μας, συμπεριλαμβανομένων των δωρητών και των δημόσιων θεσμών, έχουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο να παίξουν στη διερεύνηση αποτελεσματικών παρεμβάσεων. Όμως οι πολίτες και η κοινωνία των πολιτών, που αποτελούν την κινητήρια δύναμη πίσω από την καινοτομία και την ανάπτυξη, δεν πρέπει να αποκλείονται από αυτή τη διαδικασία”.

Ταυτόχρονα, οι συνυπογράφουσες οργανώσεις επισημαίνουν ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προστασία του περιβάλλοντος και στη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, προκειμένου να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον και να αποτρέψουμε μελλοντικές καταστροφές και εκτοπισμούς.

«Από τη μία πλευρά, αντιμετωπίζουμε μια πανδημία, την κατάρρευση της βιοποικιλότητας, την κλιματική κρίση και τις αυξημένες κοινωνικές ανισότητες. Από την άλλη, έχουμε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε το Ταμείο Ανάκαμψης για να προστατέψουμε την υγεία μας, τη βιοποικιλότητα, τον πλανήτη, και να προωθήσουμε την κοινωνική δικαιοσύνη όχι μόνο σε προ-πανδημιακά επίπεδα, αλλά για να κάνουμε την κοινωνία μας ισχυρότερη, υγιέστερη και πιο συνεκτική από ποτέ. Απειλή και ευκαιρία», λέει ο Νίκος Χαραλαμπίδης, Διευθυντής της Greenpeace Ελλάδας.

Η Common Ground και οι υπόλοιποι συνυπογράφοντες καλούν την ελληνική κυβέρνηση:

• Να προσκαλέσει ευρύτερα κομμάτια της κοινωνίας και ειδικότερα της Κοινωνίας των Πολιτών, να καταθέσουν τις προτάσεις τους για τη χρήση των κονδυλίων για την ανάκαμψη προτού κατατεθεί το τελικό της σχέδιο τον Απρίλιο, και να εξασφαλίσει την ουσιαστική συμμετοχή τους στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και την παρακολούθηση του σχεδίου.
• Να προετοιμάσει ένα αναλυτικό σχέδιο δράσης με προτεινόμενα προγράμματα, στόχους, ωφελούμενους και επιθυμητά αποτελέσματα, το οποίο θα περιλαμβάνει έγκυρους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς δείκτες.
• Να αυξήσει τη σαφήνεια και τη διαφάνεια γύρω από τις διαδικασίες, συμπεριλαμβάνοντας τακτικές συνεδρίες ανταλλαγής πληροφοριών με ενδιαφερόμενους φορείς και εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών.

Γιατί είναι σημαντικό: Εάν τα παραπάνω μέτρα εφαρμοστούν ως μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας σε συνδυασμό με άλλες πρωτοβουλίες και ευκαιρίες χρηματοδότησης για την ενίσχυση πολιτικών, θα βοηθήσουν την Ελλάδα να ανακάμψει από την πανδημία και θα την οδηγήσουν σε ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο μέλλον. Μετά από χρόνια λιτότητας, την κρίση υποδοχής προσφύγων και τώρα την πανδημία, αυτό το μεγάλο χρηματικό ποσό μπορεί να βοηθήσει την κοινωνία να αλλάξει πορεία και να αρχίσει πραγματικά να ανακάμπτει από οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες. Για να το πετύχει, η Ελλάδα πρέπει να αποφύγει να επαναλάβει τις πολιτικές του παρελθόντος, οι οποίες μας οδήγησαν στη δυσμενή θέση που βρισκόμαστε σήμερα αντιμετώπιση αυξανόμενων ανισοτήτων, πόλωση, αδικία, απώλεια βιοποικιλότητας και κλιματική αλλαγή).

Διαβάστε ολόκληρη την ανοιχτή επιστολή προς τον Αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών.

Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: το επίσημο σχέδιο της Ελλάδας για την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης.