Αλκίνοος Δωρής: «Παρότι νέοι, πιστεύουμε στον πρωταρχικό σεβασμό για το θέατρο»

Στο εσωτερικό τριών ορόφων μιας μαγεμένης πολυκατοικίας παίζεται το «δράμα» του Γ.Ψ. Ένας μύθος γύρω απ’ τη μετακόμιση αυτού του προσώπου με τα δυο αρχικά παίρνει διαστάσεις επικίνδυνης φαντασίωσης. Ο Μίκλος είναι ο αρχιτέκτων του Μύθου, αναλαμβάνει να πείσει τη γυναίκα του, τη γειτόνισσά του και τον επιστήθιο φίλο του για το τερατώδες αυτού του προσώπου, για το αποτρόπαιο της μετακόμισής του. Είναι αλήθεια ο Γ.Ψ. μια πραγματική απειλή ή απλώς σ’ αυτή την πόλη θριαμβεύει το ψέμα;

Μια ακόμα παράσταση, μέσα στις τόσες, που πρέπει να στοχεύει στην Αθήνα των δύο χιλιάδων και είκοσι ετών; Με μια παράσταση, κατ΄ αρχήν, κάτι πλάθεις, βάζεις στόχο μια δημιουργία. Στην περίπτωση του θεάτρου βέβαια υπάρχει μια ιδιαιτερότητα, ότι φτιάχνεις έναν οργανισμό που πεθαίνει την στιγμή που ανθίζει, η παράσταση έχει στο dna της , ως ζώσα διαδικασία, την ιδιαιτερότητα της καινούριας και μοναδικής τύχης, έχει διαφορετική τύχη από την ακριβώς προηγούμενη ή την ακριβώς επόμενη. Για τους loxodox η μοναδικότητα του θεατρικού γεγονότος είναι μια επιδίωξη, ένας στόχος. Μπορεί κανείς να πει ότι μια παράσταση πρέπει να έχει παιδευτικό χαρακτήρα, πολιτική σκέψη, αναγκαιότητα, οικονομία, ποίηση. Φυσικά, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά είναι αναπόσπαστα μέρη μιας παράστασης, το ζήτημα είναι όμως πως όλα αυτά πρέπει να προκύπτουν από τη Μίμηση, διότι παίζουμε θέατρο, και στο θέατρο από τη Μίμηση προκύπτει η πολιτική σκέψη, η ανάγκη, η οικονομία και η ποίηση. Να λοιπόν μια ακόμα επιδίωξη.

Τι σημαίνει το Loxodox, πώς σας ήρθε ένα τέτοιο όνομα; Τι είναι οι loxodox; Μετατοπίζουμε λίγο τις έννοιες απ΄τα θεμέλια τους, με αγνότητα , χωρίς εξυπνάδες και, με την άδεια των ποιητών, χρησιμοποιούμε την λέξη «λοξός» και συνάμα την λέξη «δόξα» που σημαίνει και γνώμη εκτός από φήμη. Φτιάξαμε λοιπόν την λέξη «λοξόδοξοι» και τη διεθνοποιούμε χάριν των καιρών. Το  «λοξός»  αφορά το μπάσιμο στη δημιουργική διαδικασία, ξεκινάμε για παράδειγμα να μελετάμε τις προσωπικές μας παράδοξες συμπεριφορές στην καθημερινότητά μας, τοποθετούμε τους ρόλους απέναντι απ΄ τους εαυτούς μας και διαλέγουμε τις πιο επιτυχημένες εξάρσεις μας, έπειτα βλέπουμε πως κάποιες από αυτές ταιριάζουν στο ρόλο που καλούμαστε να παίξουμε. Μας ενδιαφέρει κατά κάποιο τρόπο η «υστερία» των δραματικών προσώπων όχι από την ψυχαναλυτική σκοπιά αλλά από το βλέμμα τους μέσα στο χώρο. Τα θεατρικά πρόσωπα ζουν στο έσχατο κομμάτι τη Γης, στο άκρο, εμείς τα προσκαλούμε στο «σπίτι» μας. Οι  loxodox είναι μια ομάδα εξερευνητών του Θεάτρου που είχαν και έχουν την ευτυχία να αναζητήσουν και να γνωρίσουν  ανθρώπους-πυλώνες του ελληνικού θεάτρου.

Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου

Τι σημαίνει σήμερα να εργάζεσαι στο θέατρο; Το θέατρο είναι εγγενώς μια σκληρή εργασία, σε αντίθεση με την ελληνική αντίληψη πως αυτοί που κάνουν θέατρο είναι τεμπέληδες και γενικώς βλαβεροί, ακόμα και άεργοι! Στην εποχή που ζούμε, η σκέψη και η φαντασία είναι έννοιες που έχουν χάσει την αξία τους και την σπουδαιότητά τους, το αστείο είναι πως πρόκειται για τα σημαντικότερα εργαλεία στο θεάτρο και με έναν μεταφυσικό τρόπο τα πιο «πρακτικά». Ένα άλλο κομμάτι της σκληρότητας της δουλειάς μας , εξίσου σημαντικό, έγκειται στο γεγονός ότι πρέπει να φέρεις κοντά τις δυνάμεις του πνεύματος με τις δυνάμεις του σώματος, να τις ταιριάξεις δίπλα δίπλα, να τις βάλεις να δουλέψουν μαζί. Ως Loxodox, η Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου και εγώ πλαστήκαμε καλλιτεχνικά στο ιστορικό Θέατρο της Σφενδόνης όπου δουλέψαμε τα τελευταία τρία χρόνια :  παρότι νέοι και άνθρωποι της εποχής μας, πιστεύουμε στον πρωταρχικό σεβασμό για το θέατρο, σεβασμό που εύκολα διαλύεται σαν φούσκα από το «περίπου», το «δήθεν» και το «ευκολονόητο». Είναι ζήτημα νοοτροπίας να αντιμετωπίζεις το θέατρο τελετουργικά, και αυτό είναι κάτι που μαθαίνεται σε θέατρα που διαθέτουν ακόμα ανόθευτους τους χρησμούς τους, όπως είναι η Σφενδόνη της Άννας Κοκκίνου και όσων την ακολούθησαν κατά καιρούς.

Το σκηνικό σας αντανακλά μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, θυμίζει εγκατάσταση σύγχρονης τέχνης… Ακολουθήσαμε το έργο, φερθήκαμε πιστά στις οδηγίες, πρόκειται για ένα σπίτι ερείπιο, δουλέψαμε με γύψο και σίδερο, φαίνεται πως τα υλικά αυτά επέστρεψαν αρμονικά αυτό που είχαμε στο μυαλό μας, αποτυπώσαμε μια σκηνική ένταση, τα σκηνικά είναι ετοιμόρροπα, όπως και τα πρόσωπα.

«Ο Αστικός μύθος του Γ.Ψ.» λέγεται το έργο , αλλά  περί τίνος πρόκειται; Ο Γ.Ψ. ποιος είναι; Τα ονόματα από που έλκουν την καταγωγή τους; Ο «Αστικός μύθος του Γ.Ψ.» είναι ένα δράμα γύρω από την ανάγκη του ανθρώπου να βολεύει τον εαυτό του με ψέματα, με φαντασιώσεις, κατά κάποιο τρόπο να επικοινωνεί με τη χαμένη του παιδικότητα, με εκείνη την εποχή του αιώνιου παραμυθιού. Είναι ένα έργο που δείχνει ανθρώπους πληγωμένους βαθιά, βουτηγμένους στην ανυπαρξία της ρουτίνας τους να επικοινωνούν μέσω του ψεύδους που όμως αποκομμένο πια από την εποχή της παιδικής αγνότητας, φτάνει στο σημείο να είναι απειλητικό, βρώμικο, επικίνδυνο. Ο Γ.Ψ. είναι ο «ξένος» για τα δραματικά πρόσωπα, ο άγνωστος, παράλληλα όμως είναι ξένος και για τον θεατή, θα λέγαμε είναι μια φαντασίωση με δύο όψεις. Τα αρχικά Γ.Ψ. είναι προϊόντα ενός εφιάλτη που είχα, έπειτα προέκυψαν τα υπόλοιπα πρόσωπα, μάλιστα στην αρχή είχα ονοματίσει τον ήρωά μου Γιωργογιάννη Ψυχεγκέφαλο, αλλά εγκατέλειψα την ιδέα γρήγορα μετά από ευεργετικές πιέσεις των συναδέλφων μου και ιδιαιτέρως της Σύλβιας Λιούλιου! Το όνομα του Μίκλος, ας πούμε, έχει παρθεί αυτούσιο από την ταινία Ένα βότσαλο στη λίμνη,  πρόκειται για μια ιστορία που βρίσκεται παρένθετη στο έργο για κάποιο χαμένο δαχτυλίδι αγάπης ενός Τάταρου πρίγκιπα του Μίκλος Γκαραγκάι… μου είχε φανεί τρομακτικά αστεία η εκφορά του ονόματος «Μίκλος» από τον Λογοθετίδη. Το δανείστηκα λοιπόν!

Η γλώσσα του έργου ισορροπεί μεταξύ ρεαλισμού και ενός παράλογου ιδιωματισμού. Η γλώσσα των προσώπων είναι κατασκευασμένη για αυτά τα πρόσωπα, δεν «μιλιέται» από άλλους, έχει αποχαρακτηριστεί από ρίζες και καταγωγή, είναι μια γλώσσα που ενεργοποιεί τους χαρακτήρες, τους θερμαίνει και την ίδια στιγμή τους παγώνει! Είναι μια γλώσσα «τρελή»  θα λέγαμε, δεν τους αφήνει να χαλαρώσουν, τους κάνει συνεχώς κόλπα καθώς βγαίνει απ΄το στόμα τους…

Οι χαρακτήρες που φτιάξατε είναι αντικείμενα καθαρής φαντασίας ή είναι υπαρκτά πρόσωπα; Αυτό έχει να κάνει με το τι πιστεύει ο καθένας ως υπαρκτό. Για παράδειγμα για μένα ένα όνειρο  είναι υπαρκτό από την άποψη ότι με κούρασε σωματικά  ή  χρειάστηκε κατά τη διάρκειά του να  λύσω κάποιον γρίφο, μόνο έτσι μπορώ να το θεωρήσω υπαρκτό,  αφού με έκανε και σκέφτηκα, άρα αυτό σημαίνει ότι εργάστηκα, ότι το όνειρο και εγώ συνυπήρξαμε έστω για λίγο.  Για κάποιον άλλον μπορεί η φαντασία να μην έχει σάρκα… ή όπως  λένε κάποιοι τα πάντα μπορεί να είναι χημικές ενώσεις… εγώ δεν λειτουργώ με αυτό το σκεπτικό χωρίς να κατηγορώ φυσικά οποιονδήποτε σκέφτεται έτσι. Τα θεατρικά πρόσωπα είναι πρόσωπα με ειδική θερμοκρασία, αυτό μπορώ να το  απαντήσω με βεβαιότητα.

Ο Μίκλος ας πούμε, ο κεντρικός χαρακτήρας του έργου,…ζει ανάμεσά μας; Φυσικά! Ζει ανάμεσα μας, μέσα μας, δίπλα μας, από πάνω μας. Το γνωρίζουμε καλά αυτό το πρόσωπο.

Είδαμε έναν παράξενο έρωτα, ένα μέντιουμ με μια γυάλινη σφαίρα… Αυτό το μέρος του έργου είναι ίσως το πιο μεταφορικό και ριψοκίνδυνο, είναι ένας ύμνος στη φαντασία και στη σχέση του ανθρώπου με αυτήν, είναι ο διαρκής πόθος για φυγή που κρύβεται σαν το κουκούτσι στο κάθε μήλο, σε κάθε ανθρώπινη σχέση…

Ο ρόλος του μουγκού Βούκε τι αντιπροσωπεύει ή τι συμβολίζει; Ο Βούκε δεν έχει άλλη δουλειά από το να ανασυνθέτει συνεχώς τον χώρο του, το σπίτι του. Περιμένει συνεχώς τον Μίκλος για να παίξουνε μποξ, το ότι αυτόν τον ρόλο τον παίζει ο αδερφός μου έχει ιδιαίτερη σημασία, ανεβάζει αυτόματα τη θερμοκρασία στη σχέση των δυο προσώπων!

Το σχέδιο της αφίσας της παράστασης είναι του Μάκη Θεοφυλακτόπουλου; Το  λιγότερο περήφανοι να έχουμε μια τέτοια αφίσα στην πρώτη μας παράσταση, πραγματικά μεγάλη τύχη…

Ο κόσμος, το θεατρόφιλο κοινό; Πιστεύεις ανταποκρίνεται στο κάλεσμα των νέων δημιουργών; Οι θεατές νοιάζονται για το καλό φρέσκο κρέας, υπάρχει οξυμμένο κριτήριο στην κοινωνία του θεάτρου, η προχειρότητα  αποκαλύπτεται πιο γρήγορα απ΄ όσο νομίζουμε, απλώς οι νέοι συγγραφείς και δημιουργοί πρέπει να γίνουν λίγο πιο σκληροί με τον εαυτό τους και να μαθαίνουν από  τις συγγραφικές κακοτοπιές τους, και μιλάω από τη θέση ενός ανθρώπου που ζει και υπάρχει για  το feedback από συνεργάτες και συναδέλφους.

Ετοιμάζετε κάτι άλλο με τους Loxodox; Ετοιμάζουμε το επόμενο βήμα μας: ένα έργο με  πέντε γυναικείους ρόλους. Ενδιαφέρον στοίχημα για όλους μας.

Οι Loxodox ιδρύθηκαν το 2019. Συναντήθηκαν τον χειμώνα του 2016 στο Θέατρο Σφενδόνη και απαρτίζονται από ηθοποιούς, δραματουργούς, τεχνικούς, ηλεκτρολόγους, βοηθούς σκηνοθέτες και πάνω απ΄ όλα από ανθρώπους που αγαπούν το θέατρο και ζουν μέσα σ΄ αυτό. Δεν παίρνουν αποφάσεις για τα πράγματα πριν αυτά συμβούν, καθώς ο ορίζοντάς τους, όπως δηλώνουν, θα ήταν στενός και οι ιδέες θα φυλάκιζαν τους εαυτούς τους. Όταν παίζουν γίνονται οι ίδιοι το αντικείμενο της παρατήρησής τους, καθώς το θέατρο εδραιώνεται πρώτα απ΄όλα στον εαυτό μας, έπειτα πλουτίζει το περιβάλλον της ζωής, μάλλον της αληθινής. «Ο Αστικός Μύθος του Γ.Ψ.» είναι η πρώτη παράσταση των Loxodox.