«Νιώθω σαν αυτό να είναι το σπίτι του Σωτήρη, σαν να έχει κάθε βράδυ ένα πάρτι για φίλους και να είμαι καλεσμένη σ’ αυτό».
Η Πόπη που βρίσκεται στο πίσω ψηλό τραπέζι εξηγεί εν συντομία τα συναισθήματά της για το μπαρ που την φιλοξενεί άλλο κι αυτό το βράδυ Παρασκευής. Έπειτα, απολαμβάνει ένα άσμα της Τζένης Βάνου που φαίνεται να κρατά καλά στον χρόνο. Όπως κι εκείνη μάλλον, έτσι κι εγώ (έτσι και όλοι πιθανολογώ) τα βράδια που καταλήγω στον Αρχάγγελο δεν θέλω εκείνη την παρέα που σνομπάρει το μεράκλωμα με πάθος αλλά δίχως παρεκτροπές. Δεν θέλω εκείνους που ενοχλούνται αν διακόψω την κουβέντα μας, γιατί συμβαίνει κάτι τόσο επείγον όσο η φωνή του Τόλη Βοσκόπουλου σε έναν αγαπημένο μου στίχο.
Ο Αρχάγγελος κλείνει τα 21 του χρόνια τον Απρίλιο και μέχρι τώρα έχει αλλάξει τρεις διευθύνσεις. Πρώτα στου Ψυρρή, στην οδό Τάκη, στον αριθμό 16. Ήταν μια διαφορετική εκδοχή του, με μια διάθεση μπουάτ, είχε πιάνο και ζωντανό τραγούδι. Μέχρι που ο πιστός κάτοικος του Μεταξουργείου, ο Σωτήρης Λαφάζανης, γυρίζοντας σπίτι του πέρασε από μια πλατεία που δεν είχε καν όνομα εκείνη τη στιγμή. Το βουνό από χώμα και οικοδομικά υλικά που είναι η σημερινή Πλατεία Αυδή. «Όλοι με ρωτάνε αν είμαι από κάποια χωριό ή κωμόπολη με το όνομα του μαγαζιού, καμία σχέση. Κατάγομαι από την Βέροια, ήρθα εδώ φοιτητής δουλεύοντας παράλληλα σε εστιατόρια και μπαρ, από μάγειρας μέχρι λάντζα. Κάποια στιγμή αποφάσισα με πολύ άγχος και φόβο να φτιάξω τον πρώτο Αρχάγγελο το 1996».
Πλέον κυκλοφορεί στον δρόμο και οι περαστικοί τον φωνάζουν με το όνομα του μπαρ που ο ίδιος το νιώθει σαν σπίτι του -όπως το νιώθει και η Πόπη, θυμάστε τι λέγαμε στον πρόλογο;- και παιδί του ταυτόχρονα. Ο άνθρωπος που αλλάζει κάθε βράδυ τα λαϊκά τραγούδια στις σιντιέρες πίνοντας πάντα ένα κόκκινο απεριτίφ, δεν είναι απλώς ιδιοκτήτης αλλά στέκεται απίκο πίσω από τη μπάρα «μετά από 21 χρόνια χωρίς καμπή και ξεπεσμό». Νιώθει πως αυτό που έχει στήσει είναι μια κατηγορία από μόνο του. «Το τι γίνεται δεξιά και αριστερά στη νύχτα δεν το γνωρίζω, εδώ μέσα συνεχίζουν τα πράγματα να είναι ακόμη παρεΐστικα. Δεν είναι και κανένας πολύ μεγάλος χώρος, οπότε όταν κάποιος έρθει για να περάσει όμορφα περνάμε κι εμείς μαζί του».
Ο Σωτήρης Λαφάζανης και η Βίκυ Μοσχολιού
Όλα αυτά τα χρόνια, τις εναλλαγές της Ρίτας Σακελλαρίου με τον Λευτέρη Μυτιληναίο τις αντιμετωπίζει, όπως μου εξηγεί, σαν ένα κινηματογραφικό σενάριο. «Μπορεί κάποιο πρόσωπο μπροστά μου, ένα άγγιγμα ένα βλέμμα μια συζήτηση δύο ανθρώπων να με οδηγήσει στο πώς κάνω πρόγραμμα. Δεν υπάρχει συνταγή για κέφι, ίσως ένα Σάββατο να βλέπω πως θέλουν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και μπορεί μια καθημερινή να γίνει ο χαβαλές και το πανηγύρι από το πουθενά. Σαφώς υπάρχουν κάποιες κλασικές αξίες, από εκεί και πέρα αυτό που μου αρέσει είναι να μπλέκω πράγματα φανομενικά ακραία μεταξύ τους, μπορεί να παντρέψω την Αλεξίου με τη Βίσση».
Ο Ανδρέας και ο Αποστόλης επιβεβαιώνουν. Κοντεύουν να τριανταρίσουν και βλέπουν τα δύο τελευταία χρόνια που συχνάζουν εδώ πως όταν παίζει Βίσση, ο κόσμος ενθουσιάζεται. Οι δύο φίλοι προτιμούν τον Στράτο Διονυσίου και χαρακτηρίζουν τον σημερινό Αρχάγγελο που γνώρισαν ως ένα ένα «ιατρείο ψυχών».
Το μπαρ με την ρετρό διακόσμηση βρίσκεται πλέον στην οδό Κίμωνος 1, στην Ακαδημία Πλάτωνος, πίσω από μια μικρότερη και πολύ πιο ήσυχη πλατεία σε σχέση με την Αυδή, εκεί όπου ο φωτισμός είναι τόσο χαμηλός όσο πρέπει, εκεί όπου δεν υπάρχουν παραγγελιές παρά μόνο επιθυμίες. «Με τις παραγγελιές έχω πρόβλημα, με τον τρόπο κυρίως που ζητάνε κάτι. Μετά από τόσα χρόνια νιώθω την ανάγκη να συμπορευθώ με κάποιους ανθρώπους αλλά και να κρατήσω μακριά τα κακώς κείμενα που με κουράζουν. Δεν επιζητώ καμιά εμπορική επιτυχία. Πολλοί μας αγαπούν γι’ αυτό που κάνουμε, για άλλους μπορεί να είμαστε βαρετοί και παρωχημένοι». Αναρωτιέμαι αν τον φοβίζει το γεγονός πως κάποια στιγμή όλη αυτή η μουσική θα ζήσει το ξόδι, πως οι στίχοι του Άκη Πάνου και του Απόστολου Καλδάρα δεν θα λένε τίποτα στους νεότερους, αν θα έρθει η μέρα που δεν θα αναγνωρίζουν τη χροιά της Ρένας Κουμιώτη. «Όποιος περνάει καλά θα τα μάθει, η ενέργεια ενός μαγαζιού ή σου πάει ή δεν σου πάει. Δεν θεωρώ πως η ελληνική μουσική έχει πιο δυνατά βιώματα από την ξένη, απλώς οι δικές μου γνώσεις είναι πάνω σε αυτή. Έτσι με τράβηξε, με κράτησε, με απορρόφησε».
Όσο εκείνος μπλέκει το Νέο Κύμα με αυτούς που μεσουράνησαν στα μεγάλα νυχτερινά κέντρα της δεκαετίας του ’80, την «Φάμπρικα» των οικονομικών μεταναστών με το πιο σύγχρονο «Σκουπιδιάρικο» της Νατάσας Θεοδωρίδου έχει δει να δημιουργούνται έρωτες, φιλίες, γνωριμίες που οδηγούνται σε γάμους και παιδιά, έχει χαρεί παιδιά που συμφιλιώνονται με τους γονείς τους φέρνοντάς τους σε ένα μαγαζί όπου οι ήχοι τους είναι οικείοι – έχει γιορτάσει με εγγονούς που διοργάνωσαν τα γενέθλια της γιαγιάς τους. «Έχω τρεις γενιές πελατών γιατί το κοινό μου ξεκινάει από τα 18 και φτάνει τα 90».
Η Αθήνα δηλαδή φλερτάρει ακούγοντας Φίλιππο Νικολάου; «Σαφώς μπορείς να έρθεις και να είσαι με το κινητό στο χέρι αλλά θεωρώ πως γίνεται λιγότερο απ’ ότι σε άλλους χώρους. Δεν έχει τελειώσει το κέρασμα, όμως δεν έρχονται για να κάνουν καμάκι. Νιώθω πως χαλαρώνουν και γίνονται πιο επικοινωνιακοί, έτσι γεννιούνται αισθηματικές ιστορίες».
Είμαστε βέβαια κι εμείς που το έχουμε στο μυαλό μας σαν μια after έξοδο, αν κι ανοίγει από τις 7 το απόγευμα, σερβίρει το τελευταίο του πότο τις καθημερινές στις 5 ενώ την Παρασκευή και το Σάββατο φτάνει μέχρι τις 6. Είναι το καταφύγιο, ένα άτυπο άσυλο, ανθρώπων που καταλήγουν εκεί τις μικρές ώρες έχοντας παρατήσει την πόζα τους στους προηγούμενους σταθμούς της βραδιάς τους. Στον Αρχάγγελο μερακλώνεις, μπορεί να είσαι goth/technohead/indie kid, εκεί πας όμως για να τραγουδήσεις δυνατά στη γλώσσα σου- μη σας πω ότι περισσότερο το απολαμβάνουν άνθρωποι που στην «κανονική ζωή» τους δεν ακούνε λαϊκά. «Πιστεύω στην χρήση και όχι στην κατάχρηση όποτε αν δεν βάλεις όριο μπορεί να πάει και 11 το πρωί. Δεν νομίζω πως έχει κανένα νόημα να το κρατήσω για εκείνους που δεν κατανοούν τι πάει να πει ξενύχτι, προσπαθώ να προστατεύσω το μαγαζί και μένα μέσα σ’ αυτό. Επίσης, το μαγαζί 1 Ιουνίου με 1 Σεπτεμβρίου κλείνει και το καλοκαίρι είμαστε με το δισάκι μας στον ώμο για τον δρόμο».
Είναι περασμένες τρεις κι ακούγεται ο Στράτος Διονυσίου που δεν θυμήθηκε το χρώμα των ματιών της, ούτε τον ήχο της φωνής της δε θυμήθηκε. Και εκεί που σύσσωμοι τραγουδάμε το «και προσπαθώντας κάτι για να θυμηθώ» του ρεφρέν, ο Αρχάγγελος πίσω από τα decks παραφράζει τον τελευταίο του στίχο λέγοντας «ξενοκοιμήθηκα». Γελάσαμε, κουνήσαμε το κεφάλι μας ως γνώστες της κατάστασης και της περίστασης, και παραγγείλαμε άλλο ένα ποτό…
