Αδυνατώ να θυμηθώ πως έγινε, αλλά κάπως κατάφερα και έπεσα πάνω στο The Shining του Stanley Kubrick στην τρυφερή ηλικία των 9. Ή μάλλον θυμάμαι ακριβώς πως έγινε. Κάθε Σάββατο πήγαινα στο σπίτι της φίλης μου της Ευαγγελίας που είχε πατέρα σκηνοθέτη με πλούσια βιντεοθήκη. Οι γονείς της έλειπαν. Θα μας άρεσε το εξώφυλλο της κασέτας φαντάζομαι. Το είδαμε όλο. Δεν τόλμησα να φανερώσω την τρομάρα μου γιατί ήταν και ο αδερφός της στο δωμάτιο που ήταν μεγαλύτερος και έτσι το έπαιξα κουλ. Περιττό να αναφέρω ότι είχα εφιάλτες για μήνες. Δεν είδα την ταινια ξανά, παρά 20 χρόνια μετά. Σε παρέες όταν όλοι έκαναν αστειάκια με το “REDRUM” γελούσα νευρικά αλλά κάτι έλιωνε μέσα μου. Σήμερα μπορώ να πω με βεβαίοτητα ότι έχω γιατρευτεί ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται γιατί ποτέ δεν μπορεί να είναι κανείς σίγουρος όταν έρχεται αντιμέτωπος με παιδικά τραυματα.
Το τέστ έγινε στο Somerset House όταν επισκέφτηκα με μια φίλη την έκθεση Daydreaming With Stanley Kubrick. Πρόκειται για μια ομαδική εικαστική δουλειά, εμπνευσμένη από το μέγα σκηνοθέτη, υπό την εποπτεία του James Lavelle (MoWax, UNKLE), ο οπόιος επέλεξε τους καλλιτέχνες έναν προς ένα.
Ιδανικό μέρος για το συγκεκριμένο εγχείρημα το Somerset House, αφού η δυτική πτέρυγα του κτιρίου μοιάζει εσωτερικά με ένα δαιδαλώδες και πολύπλοκο λαβύρινθο με μικρά δωμάτια, άπειρες πόρτες, ένα μακρύ διάδρομο και σκοτεινές γωνίες. Από την είσοδο αισθάνθηκα μικρά τσιμπήματα στη ραχοκοκαλιά που καλύφθηκαν από τον ενθουσιασμό για την ίδια την έκθεση η οποία αποτελείται απο 45 διαφορετικά έργα απλώμενα με αρκετά «Kubrick-ο» τρόπο στο εσωτερικό του κτιρίου. Στην υποδοχή, ένα πορτραίτο του ίδιου ζωγραφισμένο από τη γυναίκα του, να κάθεται και να ρεμβάζει ήρεμα στην αγγλική εξοχή δεν προετοιμάζει ιδιαίτερα για το τι ακολουθεί. Ουτε και αποτελεί βεβαίως χαρακτηριστική εικόνα του εργασιομανούς σκηνοθέτη.
Το επόμενο έργο είναι εμπνευσμένο από το 2001: Oδύσσεια Του Διαστήματος, ένα κράνος αστρονάυτη που καθώς ο επισκέπτης παρατηρεί από διαφορετικές γωνίες, το περιεχόμενο αλλάζει και μεταβάλεται από ένα ανθρώπινο κρανίο σε ένα κεφάλι πιθήκου, έργο του εικαστικού Mat Collishaw. Αρκετά αναζωογονητικό. Ακολουθεί κάτι για να ζεστάνει τις ανατριχίλες. Ένα δωμάτιο γεμάτο με θερμάστρες που καίνε στριμωγμένες η μια πάνω στην άλλη φτάνοντας το ταβάνι του κτιρίου, δίπλα από μια αναπαράσταση της θρυλικής μοκέτας του Overlook Hotel για μια τρομερά ρεαλιστική γεύση της ατμόσφαιρας γύρω από το δωμάτιο 237.
Στην επόμενη εγκατάσταση θα έπρεπε να είχαμε αφιερώσει περισσότερο χρόνο αλλά νομίζω ότι η υποβόσκουσα δυστοπία νίκησε πολύ σιωπηρά την επιθυμία να παραμείνουμε. Ένας χώρος γεμάτος γραφεία, πομπούς και 114 αναλογικά ραδιόφωνα που μεταδίδουν παράλληλα φωνές σε απόλυτη αρμονία. Φωνές που ανήκουν στους Jenny Beth (Savages), Jarvis Cocker, Josh Homme, Beth Orton, Rachel Goswell (Slowdive), Matt Berninger (The National) και πολλών άλλων μουσικών. Συλλογικά όλες αυτές οι διαφορετικές φωνητικές χορδές σχηματίζουν μια καινούρια εκδοχή του “Dies Irae”, που ο Kubrick είχε χρησιμοποιήσει στο soundtrack τόσο του The Shining όσο και του Clockwork Orange.
Στη συνέχεια ενα δωμάτιο, δημιουργία του James Lavelle και δύο εικαστικών, γεμάτο χάρτινες κούτες, καθρέφτες και υπερμεγέθη αρκουδάκια. Το ένα από αυτά είναι ντυμένο σαν τη Λολίτα, το άλλο φορά σπασουάρ, μάσκα και μαγκούρα παρόμοια με τη στολή που φορά ο Alex και η συμμορία του στο Clockwork Orange. Παρεμβάλλονται πολλά άλλα δωμάτια με πίνακες και video installations.
Το πραγματικό ρίγος έρχεται όταν ανυποψίαστος βαδίζεις μέσα στο μικρό δωμάτιο-έκθεμα νούμερο 40. Ένας καταψύκτης με γυάλινη πρόσοψη, φέρνει στο νού την τελευταία σκηνή του The Shining. Μοναδική διαφορά ότι ανάμεσα στο ψύχος και τους παγοκρυστάλους βρίσκεται ένα ολόσωμο κέρινο ομοίωμα του σκηνοθέτη σε φυσικό μέγεθος. Αφού ξεπεράσαμε το αρχικό σοκ, παραμείναμε μέσα και ναι, κάναμε την απόλυτη καφρίλα (selfie με τον Stanley). Η αλλοίωση της μορφής του προσώπου που πάθαιναν ο ένας μετά τον άλλο όλοι ανεξαιρέτως οι επισκέπτες με την είσοδο τους στο συγκεκριμένο δωμάτιο από το θέαμα του παγωμένου Kubrick, αποτέλεσε ένα από τα highlights της έκθεσης.
Δεν τα είχαμε δει όμως όλα ακόμα. Το instalation του Chris Levine με τίτλο «Mr. Kubrick Is Looking» ήταν με διαφορά το πιο εντυπωσιακό και spooky έκθεμα. Μια οπτική αντανάκλαση που μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Είχα το γατόνι τη Μάρα μαζί μου όμως που είναι ο εξυπνότερος ανθρωπος στη γη και που δεν της ξεφευγει τίποτα. Ευκολά μπορείς να αγνοήσεις αυτή τη λεπτή γραμμή φωτός πάνω στον τοίχο προς το τέλος της έκθεσης. Κουνώντας το βλέμα σου στο πλάι από τη μια πλευρά στην άλλη, μπορείς να δεις το κεφάλι του σκηνοθέτη ανεπαίσθητα να εμφανίζεται μέσα στο φώς, όχι και τόσο διακριτικά όμως στην πραγματικότητα. Αυτή η λεπτομέρια κάνει την παρούσια του πάρα πολύ αισθητή και είναι σχεδόν σα να δίνει την έγκρισή του προς το συλλογικό εγχείρημα.
Βγαίνοντας έξω στο σπάνιο αγγλικό λιοπύρι, το μόνο που μου έμενε να αποφασίσω ήταν με ποια σειρά θα δω ξανά όλες τις ταινίες του.
