Τι άλλαξε στον κόσμο μας μετά από την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι; Πόσο μας απειλεί το ISIS; Τι εξέθρεψε το Ισλαμικό Κράτος και τις τζιχαντιστικές οργανώσεις; Τι θα μπορούσε να ανακόψει τη δράση τους; Πόσο συνδέεται η αναχαίτισή τους με τη Συρία; Πώς μετασχηματίζονται οι ισορροπίες των δυνάμεων, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, εντός Ευρώπης, σε σχέση με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία; Πώς συνδέονται όλα αυτά με το προσφυγικό;
Τρεις ειδικοί, ο Σωτήρης Ρούσσος, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών (ΚΕΜΜΙΣ) στο ίδιο Πανεπιστήμιο, ο Νίκος Χριστοφής, καθηγητής Οθωμανικών και Τουρκικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Fatih της Κωνσταντινούπολης και ο Μαρίνος Σαρηγιάννης, ερευνητής Οθωμανικής Ιστορίας στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, απαντούν αποκλειστικά στην Popaganda.
«Κανείς δεν καταλαβαίνει σε τι ακριβώς προσβλέπει με τις επιθέσεις του το ISIS», αναφέρει ο Μαρίνος Σαρηγιάννης. «Παρ’όλα αυτά, έχω την αίσθηση ότι προσπαθεί να προκαλέσει μια χερσαία επέμβαση πάσει θυσία». Στην περίπτωση που γίνει πράξη, δεν θα ξεσπάσει ένας Γ’ Παγκόσμιος, μας καθησυχάζει, αλλά «θα ζήσουμε τη διαιώνιση του σημερινού χάους».
Οι στόχοι των Τζιχαντιστών «διαφέρουν από τρομοκρατική οργάνωση σε τρομοκρατική οργάνωση», επισημαίνει ο Νίκος Χριστοφής. «Μπορεί να συμπεριλαμβάνουν στόχους υψηλής σημασίας -πολιτικά πρόσωπα, στρατηγικά σημεία κ.λπ.-, αλλά και μη προστατευμένους στόχους, με άμαχους. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να σπείρουν τον τρόμο δείχνοντας πως μπορούν να χτυπήσουν τους πάντες και όποτε αυτοί θελήσουν».
«Στην περίπτωση που γίνει πράξη η χερσαία επίθεση, δεν θα ξεσπάσει ένας Γ’ Παγκόσμιος, αλλά θα ζήσουμε τη διαιώνιση του σημερινού χάους.»- Μαρίνος Σαρηγιάννης
Αυτό, επισημαίνει, πέτυχε η Αλ Κάιντα στην Αμερική: «Έσπασε το απόρθητο των ΗΠΑ και έφερε τον πόλεμο μέσα στο σπίτι τους». Μπορούμε επομένως να πούμε το ίδιο και για την Ευρώπη μετά τα πρόσφατα χτυπήματα στο Παρίσι; «Ναι, αν και έχει εμπεδωθεί στην Ευρώπη πως δεν μπορεί να χτυπηθεί. Εντελώς ειρωνικά πάντως η Ε.Ε. και οι άλλες “πολιτισμένες” χώρες δεν έπαψαν να πράττουν έτσι ώστε να προκαλέσουν τα εναντίον τους χτυπήματα».
Τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου δημιούργησαν τη νέα πραγματικότητα. «Ήταν το πρώτο σημαντικό και μεγάλο χτύπημα, όχι σε ευρωπαϊκό έδαφος, αλλά στην μόνη υπερδύναμη τότε Αμερική, μάλιστα σε ένα από τα πιο σημαντικά συμβολικά σημεία της Αμερικής. Αν κατάφερε να γίνει εκεί ένα τρομοκρατικό χτύπημα, τότε δεν υπήρχε ασφάλεια πουθενά». Το πώς ακριβώς φτάσαμε φυσικά εδώ είναι μια πολύπλοκη ιστορία η οποία μας καλεί να την αναζητήσουμε μέσα στην ίδια την ιστορία και εξέλιξη γενικότερα του ισλαμικού φονταμενταλισμού στην περιοχή».
Σε αντίθεση με άλλες ομάδες τζιχαντιστών, «το πιο τρομαχτικό», συνεχίζει ο Χριστοφής, είναι ότι στο ISIS “δεν έχουν αιτήματα, απαιτήσεις, διεκδικήσεις. Και οι περισσότεροι από τους τρομοκράτες δεν είναι γέννημα θρέμμα της Συρίας, της Αλ Κάιντα κ.λπ., αλλά γέννημα θρέμμα της Δύσης».
Σε αντίθεση με άλλες ομάδες τζιχαντιστών, «το πιο τρομαχτικό», συνεχίζει ο Χριστοφής, «είναι ότι στο ISIS δεν έχουν αιτήματα, απαιτήσεις, διεκδικήσεις. Και οι περισσότεροι από τους τρομοκράτες δεν είναι γέννημα θρέμμα της Συρίας, της Αλ Κάιντα κ.λπ., αλλά γέννημα θρέμμα της Δύσης».
Ο περιορισμός της τρομοκρατικής δράσης του ISIS και των τζιχαντιστικών «συνιστωσών» «είναι ένα μεγάλο ζήτημα», παραδέχεται. «Ίσως θα πρέπει να εντοπίσουμε αρχικά το πώς χρηματοδοτείται το Ισλαμικό Κράτος και από ποιες χώρες. Ειδικά μετά την κατάρριψη του ρωσικού στρατιωτικού αεροσκάφους από την Τουρκία, υπάρχει μια «συνεχής ανταλλαγή κατηγοριών και «στοιχείων» (κάποια ίσως αληθινά, κάποια άλλα ίσως όχι) των δύο χωρών ότι συνεργάζονται με το ISIS. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ισχύουν, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει κοινή αποδοχή για το ρόλο και την υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας προς το ISIS. Το γεγονός όμως ότι η Σαουδική Αραβία κατέχει ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, καθιστά αδύνατη οποιαδήποτε πίεση και από την Ευρώπη και από την Αμερική προς αυτή να σταματήσει οποιεσδήποτε δοσοληψίες έχει με το ISIS ».
Με αυτά τα δεδομένα, σε τι θα μπορούσε να συνίσταται μια έστω προσωρινή λύση;
«Πρώτον, πρέπει να επέλθει σταθερότητα στην περιοχή με ενίσχυση δημοκρατικών δυνάμεων (λ.χ. οι Κούρδοι). Δεύτερον, οι δυτικές δυνάμεις θα πρέπει να αναθεωρήσουν την οπτική τους για την περιοχή και να πιέσουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Τα τελευταία χρόνια η πολιτική της Δύσης ήταν εντελώς κυνική, και υποστήριξε στην πράξη αυταρχικά εθνικιστικά ή/και ισλαμιστικά καθεστώτα, με κριτήριο τα συμφέροντα της και όχι τον εκδημοκρατισμό της περιοχής».
Ο Ν. Χριστοφής δεν θεωρεί ότι ο συνασπισμός Πούτιν- Ομπάμα- Κάμερον-Ολαντ στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας του ISIS μπορεί να επιλύσει κάτι. «Αντιθέτως, θα συνεχίσει να διαιωνίζει το πρόβλημα. Ακόμα και αν τα καταφέρει να πολεμήσει τις σημερινές οργανώσεις, κάποια στιγμή θα εμφανιστεί κάποια άλλη να αναλάβει από εκεί που σταμάτησε το ΙSIS. Γι’αυτό πιστεύω πως πρέπει να βρεθεί άλλος τρόπος, και όχι ο στρατιωτικός. Ο βομβαρδισμός στόχων, οι οποίοι πολλές φορές είναι νοσοκομεία, σχολεία με άμαχους δεν πλήττει το ίδιο το ISIS, ίσα ίσα ισχυροποιεί την ιδεολογία του και τον πόλεμο που έχει εξαπολύσει ενάντια στην Δύση».
«Δεν απειλείται η καθημερινότητά μας. Δεν απειλούμαστε από τις τρομοκρατικές ενέργειες, όπως δεν λέμε ότι απειλείται κανείς στο Σικάγο ή τη Νέα Υόρκη από την εγκληματικότητα, τις δεκάδες δολοφονίες και ληστείες που γίνονται καθημερινά. Επομένως, μιλάμε για ένα πρόβλημα ασφάλειας που θα το λύσουν οι υπηρεσίες ασφάλειες». –Σωτήρης Ρούσσος.
Παρότι δέθηκε η υφήλιος στον αστερισμό της τρομοϋστερίας, μετά το αιματοκύλισμα του Παρισιού, πολλοί επιμένουν να αναρωτιούνται αν απειλείται πράγματι η Δύση απ’ τους Τζιχαντιστές. « Δεν υπάρχει μόνιμη απειλή για τον δυτικό κόσμο», εκτιμά ο Σωτήρης Ρούσσος. «Με την έννοια ότι τα έως σήμερα χτυπήματα είναι ένα πρόβλημα ασφάλειας, και μάλιστα παροδικό. Όταν γίνεται καταστροφή, Αρμαγεδόνας λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορά σου, και εσύ περιμένεις ότι αυτό θα σταματήσει ήρεμα και γλυκά στο συνοριακό σου έλεγχο, είσαι αφελής. Προφανώς, όταν δεν επιλύονται κάποια ζητήματα, κομμάτια του προβλήματος θα έρθουν σε σένα, όπως θα πάνε και αλλού».
«Απειλή πάντως δεν υπάρχει», επιμένει ο Σ. Ρούσσος. «Δεν απειλείται η καθημερινότητά μας. Δεν απειλούμαστε από τις τρομοκρατικές ενέργειες, όπως δεν λέμε ότι απειλείται κανείς στο Σικάγο ή τη Νέα Υόρκη από την εγκληματικότητα, τις δεκάδες δολοφονίες και ληστείες που γίνονται καθημερινά. Επομένως, μιλάμε για ένα πρόβλημα ασφάλειας που θα το λύσουν οι υπηρεσίες ασφάλειες».
Αρνείται να πολιτικοποιήσει το ζήτημα, για ένα βασικό λόγο: «Στη Γαλλία ζουν 5 εκατομμύρια μουσουλμάνοι. Οι τζιχαντιστές δεν ξεπερνούν τους 200-500. Η κορσικανική μαφία στη Γαλλία είναι πολύ μεγαλύτερη και υπεύθυνη για πολύ περισσότερα εγκλήματα! Δεν θεωρεί όμως κανείς ότι υπάρχει απειλή στο γαλλικό έδαφος από την κορσικανική μαφία. Επιμένω: άλλο πράγμα είναι το πρόβλημα ασφάλειας άλλο πράγμα η απειλή για τη χώρα. Η απειλή για τη χώρα έρχεται ως απειλή της κυριαρχίας, ως απειλή των υποδομών… Δεν έχουμε αυτή τη στιγμή κάτι τέτοιο».
Θρήνος έξω από το θέατρο Bataclan.
Η στάση της Γαλλία είναι πάντως ένας από τους ανησυχητικούς παράγοντες: «Δυστυχώς, η ομιλία του κ. Ολάντ, μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, θα έλεγα ότι ήταν πανομοιότυπη με του κ. Μπους, μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Εάν αυτό μεταφραστεί και σε πολιτική αντίστοιχη, τότε πραγματικά βρισκόμαστε μπροστά σε μια καταστροφή. Αν οι ΗΠΑ, με την τεράστια ισχύ που διαθέτουν, οδήγησαν και την περιοχή και τον εαυτό τους σε ήττα, αντιλαμβάνεστε πόσο χειρότερα θα κάνει τα πράγματα η ανίσχυρη Γαλλία, σε περίπτωση που εμπλακεί σε μια περιπέτεια».
Το Ισλαμικό Κράτος αντλεί, τρόπο τινά, την «νομιμοποιητική βάση» του σε προηγούμενα κινήματα. «Και συγκεκριμένα στην Αλ Κάιντα και στον Μπιν Λάντεν», σύμφωνα με το Νίκο Χριστοφή. Μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα από τον Μπιν Λάντεν, «γέννημα θρέμμα της Δύσης και του δυτικού γενικότερα ιμπεριαλισμού», εμφανίστηκαν, προσθέτει, «μια σειρά από άλλες τέτοιες περιφερειακές ομάδες.Το Ισλαμικό Κράτος δημιουργήθηκε μετά την αυτονόμησή του από την Αλ Κάιντα».
Η ατζέντα του περιείχε όμως εδαφικές διεκδικήσεις, π.χ. ανακήρυξη του Χαλιφάτου του Ιράκ (Ισλαμικό Κράτος), «το οποίο αποτελεί και σημαντικό διαφοροποιό στοιχείο από την Αλ Κάιντα. Αν και στρέφεται κατά της δυτικής και ρωσικής «σταυροφορίας», όπως και η Αλ Κάιντα, η τελευταία ποτέ δεν διεκδίκησε αραβικό έδαφος. Αυτό συνέβη φυσικά και λόγω των ραγδαίων και βίαιων αλλαγών στην Μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνια».
Το Ισλαμικό Κράτος, συνεχίζει ο Ν. Χριστοφής, ήταν αποτέλεσμα «του πολιτικού κενού που δημιουργήθηκε ελλείψη μεγάλων και επιτυχημένων χτυπημάτων-επιχειρήσεων από πλευράς Αλ Κάιντα».
Πως φτάσαμε ως εδώ; Υπάρχει κάποια αρχή του «κακού;»
Ο Σωτήρης Ρούσσος αρνείται να προσδιορίσει σημείο εκκίνησης για το «πώς ακριβώς φτάσαμε σήμερα εδώ»: «Η προσέγγισή μας για τη Μέση Ανατολή είναι εντελώς παράλογη», υπογραμμίζει. «Το 2005-2006 είχαμε στη Βαγδάτη 600 βομβιστικές επιθέσεις. Δηλαδή, περίπου 2 επιθέσεις κάθε μέρα, με χιλιάδες νεκρούς. Τότε δεν κουνήθηκε βλέφαρο. Δεν δάκρυσε ούτε ένα μάτι στην Ευρώπη. Πότε άρχισε αυτό που ζούμε; Άρχισε πολύ καιρό πριν, αλλού, και με δική μας ευθύνη και με ευθύνη της Δύσης και των ΗΠΑ. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες την τελευταία 20ετία πιάνονται στον ύπνο, γιατί κλείνουν συστηματικά τα μάτια σε σοβαρότατες εξελίξεις που συντελούνται στον κόσμο κι ιδιαίτερα στην γειτονιά τους. Αρα λοιπόν, εκείνο που θα πρότεινα είναι να μην συζητάμε πότε ξεκινάει η τρομοκρατία των Τζιχαντιστών. Δεν ξεκινάει ποτέ. Δεν ξεκίνησε τον τάδε αιώνα, ούτε το ‘82 από τη Χεσμπολά».
«Το 2005-2006 είχαμε στη Βαγδάτη 600 βομβιστικές επιθέσεις. Δηλαδή, περίπου 2 επιθέσεις κάθε μέρα, με χιλιάδες νεκρούς. Τότε δεν κουνήθηκε βλέφαρο. Δεν δάκρυσε ούτε ένα μάτι στην Ευρώπη.»- Σωτήρης Ρούσσος
Η πρόσφατη επίθεση στο Παρίσι πιστεύει πως δεν αλλάζει άρδην τα δεδομένα, εντούτοις μπορεί να οδηγήσει σε μια μεγαλύτερη προσέγγιση δυτικών δυνάμεων, όπως η Γαλλία, και ως ένα βαθμό και οι ΗΠΑ, με τη Ρωσία, στο κοινό μέτωπο κατά του Ισλαμικού Κράτους. «Το σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι η αιματηρή επίθεση μπορεί να ωθήσει ώστε να βρουν ένα κοινό τόπο στο τι θα γίνει με τον Ασαντ και κατά πόσο ο Ασαντ θα είναι μέρος της λύσης μετά το πέρας το Εμφυλίου. Αυτό είναι πρωτεύον», τονίζει, θέτοντας το Ισλαμικό κράτος σε δεύτερη μοίρα. «Αν λύσουν το συριακό θα είναι ευκολότερο να αντιμετωπίσουν το Ισλαμικό Κράτος. Αν δεν το λύσουν, με τις σημερινές συνθήκες, είναι μάλλον αδύνατο να το αντιμετωπίσουν ».
Ο Μαρίνος Σαρηγιάννης, σε αντίθεση με τον Σ.Ρούσσο, θεωρεί, όπως και ο Ν. Χριστοφής, ότι εντοπίζεται σημείο έναρξης της σημερινής τρομοκρατικής δράσης των Τζιχαντιστών στους Ταλιμπάν του Αφγανιστάν τη δεκαετία του ‘90 και του 2000: «Είναι κάτι που ξεκίνησε στη Σαουδική Αραβία και στο Αφγανιστάν ως αντίβαρο στη συγκαλυμμένη επιρροή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, σε κράτη με σοσιαλιστικές τάσεις, όπως το Ιράκ ή η Συρία. Η ιστορία ειδικότερα με το ISIS ξεκίνησε όταν σύσσωμη η Δύση άρχισε να ενισχύει τη λεγόμενη συριακή αντιπολίτευση.»
«Δεν υπάρχει κάποια εγγενής ιδιότητα του Ισλάμ που το κάνει να είναι όπως είναι», προσθέτει, αντιδρώντας στην ισλαμοφοβική υστερία που έχει καταλάβει την Δύση. «Δυστυχώς, υπάρχει ο σοβαρότατος κίνδυνος η ισλαμοφοβία να παίξει παρόμοιο ρόλο με τον αντισημιτισμό στο Μεσοπόλεμο». Διαπιστώνει επίσης «μια τάση της ευρωπαϊκής διανόησης να βλέπει τον ευρωπαϊκό δρόμο ως τον μοναδικό και τον ανώτερο, θεωρώντας και τον τρόπο ζωή που έχει επικρατήσει στην ήπειρο παράδοση της ελευθερίας, της αμφισβήτησης. Κάτι που υποκρύπτει όμως μια αναβίωση της αποικιοκρατικής Ευρώπης στην οποία θα επρεπε να είμαστε αρκετά έως πολύ επιφυλακτικοί».
«Δυστυχώς, υπάρχει ο σοβαρότατος κίνδυνος η ισλαμοφοβία να παίξει παρόμοιο ρόλο με τον αντισημιτισμό στο Μεσοπόλεμο»- Μαρίνος Σαρηγιάννης
«Αυτό που ζούμε –συνεχίζει- έχει να κάνει με τη διάλυση του γεωπολιτικού ιστού της Μέσης Ανατολής. Χωρίς τη διάλυση του Ιρακ και της Συρίας δεν ξέρουμε τι θα γινόταν στο Αφγανιστάν. Αλλά επειδή είναι Ισλαμ και για μας είναι κάτι ξένο εύκολα το κατατάσσουμε στη θεοκρατία».
Πρόσφυγες από τη Συρία καταφτάνουν σε ελληνικό νησί/ FOSPHOTOS
Και ο Ν. Χριστοφής κρούει τον κώδωνα της ισλαμοφοβίας: «Θα έλεγα ότι υπάρχει τεράστιος κίνδυνος να μεγαλώσει το “δυτικό” μίσος προς το Ισλάμ και τον αραβικό κόσμο στο σύνολο του, αν η απάντηση του δυτικού συνασπισμού είναι η εργαλειοποίηση του δίπολου Δύση-Ισλάμ, προκειμένου να προβεί σε βομβαρδισμούς. Το ISIS δεν αντιπροσωπεύει τον αραβικό κόσμο».
Αν δε οι κρατικές πολιτικές σπείρουν τον φόβο, αυτό «θα κάνει πιο επικίνδυνη την γενικότερη κατάσταση καθώς θα ενισχύσει την ξενοφοβία και, κατ’επέκταση, θα θέσει τις βάσεις για ισχυροποίηση της ακροδεξιάς πανευρωπαϊκά, η οποία ούτως ή άλλως, εμφανίζεται αρκετά δυνατή και κερδίζει έδαφος. Το γεγονός ότι τα περισσότερα μέλη του ΙΚ δεν έχουν θρησκευτικό κίνητρο στην πραγματικότητα, θα έπρεπε να μας κάνει περισσότερο καχύποπτους ως προς την διαιώνιση της «αιώνιας» διαμάχης μεταξύ Ισλάμ και Δύσης».
Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολήσει, τονίζει, δεν είναι ο διαχωρισμός Δύση-Ισλάμ, αλλά «οι θύλακες περιθωριοποιημένων κοινοτήτων που αναπτύσσονται, ή που έχουν αναπτυχθεί και στη Δύση και στη Μέση Ανατολή. Άρα, η Ευρώπη και η Δύση γενικότερα βρίσκεται αντιμέτωπες με μια διπλή πρόκληση: την ενσωμάτωση των περιθωριακών πληθυσμών της και την συμβολή στη σταθεροποίηση και εκδημοκρατισμό της Μέσης Ανατολής.»
Πως και πόσο επηρεάζει το ISIS τα εσωτερικά της Ευρώπης;
«Σαφώς το προσφυγικό κι οι επιθέσεις δίνουν μεγαλύτερη ώθηση στις ακροδεξιές αντιλήψεις», θεωρεί ο Σ. Ρούσσος, «αλλά από μόνες τους δεν οδηγούν σε ένα γιγάντωμα της ακροδεξιάς. Εριξαν λάδι στη φωτιά. Δεν είναι όμως τα γενεσιουργά αίτια. Το ερώτημα είναι: αν αυτές οι επιθέσεις γίνονταν το 1984, επί βασιλείας Μιτεράν και γαλλικής Αριστεράς, θα είχαμε τα ίδια αποτελέσματα; Οχι βέβαια. Αν δεν είχαμε μια Ευρώπη κυριαρχούμενη από το νεοφιλελευθερισμό, με μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού και των κοινωνιών της περιθωριοποιημένα ή χωρίς μέλλον, δεν θα τα είχαμε ποτέ τα ποσοστά που έβγαλε η Λεπέν».
Τι οδήγησε στην κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους και τι μπορεί να προκαλέσει; «Είναι άμεσο αποτέλεσμα, όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Φώτης Μπενλίσοι, του πολέμου δι’ αντιπροσώπων (proxy war) στη Συρία», απαντά ο Ν. Χριστοφής. Στόχος της ήταν «να εμποδίσει την άμεση επέμβαση της Ρωσίας στη Συρία. Αυτό είχε άμεση επίπτωση στα συμφέροντα της Τουρκίας, καθώς ρωσικές επιθέσεις έπληξαν δυνάμεις οι οποίες εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Τουρκίας. Οι βασικές ένοπλες και πολιτικές δυνάμεις που στηρίζει η Τουρκία στη Συρία είναι διαφορετικές από το ISIS και μερικές φορές έχουν συγκρουστεί με αυτό. Η Τουρκία από την άλλη, στο αμέσως προηγούμενο διάστημα είχε προσπαθήσει μέσω αυτών των δυνάμεων να πιέσει το καθεστώς από τον Βορρά και να δημιουργήσει μια de facto αυτόνομη ζώνη».
H Τουρκία πολεμάει τους Κούρδους και υποστηρίζει το ISIS όταν πρόκειται για επιθέσεις εναντίον των Κούρδων, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να στρέψει την Αμερική και το ΝΑΤΟ ενάντια στην Ρωσία, ενώ και η Αμερική και η Ρωσία υποστηρίζει τους Κούρδους που πολεμάνε το ISIS».- Νίκος Χριστοφής
Η τουρκική κυβέρνηση φαίνεται, σύμφωνα με τον Χριστοφή, πως έχει δύο προτεραιότητες στη Συρία. «Αφενός στοχεύει στην κατάρρευση του καθεστώτος και αφετέρου, να εμποδίσει τους Κούρδους της Συρίας να αποκτήσουν ένα στάτους παρόμοιο με αυτό του Βόρειου Ιράκ (Νότιο Κουρδιστάν).
Ήταν «προβοκατόρικη» ενέργεια η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, προσθέτει, «καθώς επιχειρείται η εμπλοκή του ΝΑΤΟ και της Αμερικής και η λήψη απόφασης στήριξης της Τουρκίας ενάντια στη Ρωσία -κάτι που φαίνεται να πετυχαίνει προς το παρόν. Από την άλλη, η τουρκική διπλωματία έχει να αντιμετωπίσει τους Κούρδους. Οι Κούρδοι αποτελούν μια από τις πιο σημαντικές δυνάμεις που πολεμά κατά του ISIS, και χαίρουν υποστήριξης και των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Άρα, η Τουρκία πολεμάει τους Κούρδους και υποστηρίζει το ISIS όταν πρόκειται για επιθέσεις εναντίον των Κούρδων, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να στρέψει την Αμερική και το ΝΑΤΟ ενάντια στην Ρωσία, ενώ και η Αμερική και η Ρωσία υποστηρίζει τους Κούρδους που πολεμάνε το ISIS».
Το ρώσικο αεροσκάφος καταρρίπτεται από τούρκικα πυρά.
Το νέο ανοικτό μέτωπο Ρωσίας-Τουρκίας «δεν μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση των δυο χωρών, για τον απλούστατο λόγο ότι θα παρέμβουν οι ΗΠΑ, οι οποίες είναι πολύ πιο ισχυρές και από τις δύο χώρες», εκτιμά ο Σ. Ρούσσος. «Αυτό όμως που θα δούμε να συνεχίζεται, είτε η ρητορική συνεχίσει να είναι σκληρή είτε όχι, είναι έναν ανταγωνισμό των δυο χωρών για επιρροή στη Συρία ή και στις γύρω περιοχές, στην περιοχή του Καυκάσου πιθανότατα, ίσως και στην περιοχή των Βαλκανίων. Θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των δυο χωρών κι αυτό θα κρατήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αλλά σύγκρουση θερμή δεν αναμένεται».
Δεν πιστεύει ότι τόσο οι τουρκικές όσο και οι ρωσικές κυρώσεις θα κρατήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, «γιατί και η Ρωσία είναι χώρα σε δύσκολη οικονομική κατάσταση. Δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί για μεγάλο διάστημα να τις συντηρήσει ».
Αντί επιλόγου: Ο ρόλος της Ελλάδας
Μετανάστης στο στάδιο Ταεκβοντο στο Παλαιό Φάληρο. Περίπου 2.300 μετανάστες από το Πακιστάν, τη Σομαλία, το Μαρόκο, την Αλγερία και το Μπαγκλαντές μετακινήθηκαν απο την Ειδομένη του νομού Κιλκίς, σε δομές ανοιχτής φιλοξενίας στην Αθήνα./ FOSPHOTOS
«Η Ελλάδα δυστυχώς από τη γεωπολιτική της θέσης έχει το πρόβλημα των προσφυγικών ροών. Κι αυτό πρέπει πρωτίστως να χειριστεί», λέει ο κ.Ρούσσος. Το προσφυγικό, ζήτημα άμεσα συνδεόμενο με τον συριακό Εμφύλιο, δεν πρόκειται να ανακοπεί, υπογραμμίζει ο Μ. Σαρηγιάννης. «Έχουμε σε διάρκεια δεκαετιών μια μετακίνηση των λαών η οποία δεν πρόκειται να σταματήσει». Σχέδιο ισλαμοποίησης της Ευρώπης δεν υφίσταται, διευκρινίζει. «Αν όσοι έρχονται από την Συρία ήταν ισλαμιστές θα πηγαίναν να πολεμήσουν με το ISIS. Μην ταυτίζουμε μουσουλμάνους και ισλαμιστές. Δεύτερον, αυτή η εισροή προσφύγων, αυτή η μετακίνηση φτωχών προς τους πλούσιους και το όραμα μιας καλύτερης ζωής, συμβαίνει εδώ και δεκαετίες και θα συνεχιστεί. Αυτό που λέμε Ευρώπη, σε 20 σε 50 χρόνια, θα είναι κάτι πολύ διαφορετικό», προβλέπει. «Άλλωστε αυτό που λέμε σήμερα Ευρώπη είναι το αποτέλεσμα μιας μετακίνησης. Σε 100 χρόνια θα έχουμε κάτι αγνώριστο προφανώς. Στο κάτω-κάτω η Ευρώπη όπως έστρωσε θα κοιμηθεί. Επί ένα-ενάμισι αιώνα εκμεταλλευτήκαμε την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, τώρα αυτό πρέπει να ισορροπήσει κάπως».
Πέρα από το προσφυγικό, απέναντι στο οποίο η Ελλάδα είναι εντελώς ανίσχυρη, και στη συριακή σύγκρουση έχει μικρά περιθώρια παρέμβασης, επισημαίνει ο Σ.Ρούσσος. «Ισως να είχε περισσότερα στην αρχή της σύγκρουσης. Θεωρώ ότι δεν έχουμε καμία δυνατότητα να επηρεάσουμε την Τουρκία σε αυτό το ζήτημα. Θα έπρεπε παρόλα αυτά να είμαστε πιο πιεστικοί προς τους ετέρους μας ώστε να είναι πιεστικοί προς την Τουρκία. Γιατί το πρόβλημα βρίσκεται στην Τουρκία κι εκεί θα παραμείνει. Κι εμείς θα είμαστε οι αποδέκτες των συνεπειών του προβλήματος».
Άλλωστε αυτό που λέμε σήμερα Ευρώπη είναι το αποτέλεσμα μιας μετακίνησης. Σε 100 χρόνια θα έχουμε κάτι αγνώριστο προφανώς. Στο κάτω-κάτω η Ευρώπη όπως έστρωσε θα κοιμηθεί. Επί ένα-ενάμισι αιώνα εκμεταλλευτήκαμε την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ασία, τώρα αυτό πρέπει να ισορροπήσει κάπως».- Μαρίνος Σαρηγιάννης.
«Το Ισλαμικό Κράτος δεν έχει στόχους στην Ελλάδα», απαντά ο Σ.Ρούσσος σε όσους κινδυνολογούν μιλώντας για απειλή του ISIS και στα ελληνικά εδάφη. «Απ’ότι φαίνεται, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και άλλων τζιχαντιστικών οργανώσεων χρησιμοποιούν την Ελλάδα κι άλλες χώρες ως χώρο διέλευσης. Εάν χτυπήσουν στόχους στην Ελλάδα αυτή η επιχειρησιακή δυνατότητα θα διακοπεί, πράγμα που δεν τους συμφέρει. Δεν θα κερδίσουν κανένα πολιτικό στόχο χτυπώντας μια τόσο αδύναμη χώρα όσο η Ελλάδα, σκοτώνοντας δηλαδή τον πεθαμένο».
