Στις φυλακές Κορυδαλλού υπάρχει ένα φως που μένει πάντα ανοιχτό

Νοσοκομείο «Αγιος Παύλος» των Φυλακών Κορυδαλλού- Έλεγχος πρώτος: Περνώντας τη σιδερένια γκρίζα είσοδο του πρώτου κτηρίου ελέγχεται η ταυτότητα των επισκεπτών. Έλεγχος δεύτερος: στην είσοδο του κτηρίου με τους κρατούμενους, η ταυτότητα κρατείται. Θα την παραλάβουμε αποχωρώντας πια. Μεταξύ των δυο κτηρίων μεσολαβεί ένα προαύλιο με κοτούλες που βόσκουν και εσωτερικά όρια από κοτετσόσυρμα.

 Πίσω απ΄τον πρώτο φύλακα που έχει απέναντί του μια αναμμένη, αλλά βουβή τηλεόραση, μαζί με τις λήψεις απ’ τις κάμερες παρακολούθησης της εισόδου, βρίσκονται παραταγμένες, σε ευθυγραμμισμένη σειρά, πλαστικοποιημένα εικονίσματα και ελληνικά σημαιάκια. Δυο βήματα βαθύτερα στο θλιβερό κτήριο, την ελληνική σημαία συντροφεύουν σχολικές αφίσες των ηρώων του 1821. Η εικόνα θυμίζει επαρχιακό δημοτικό σχολείο. Ανηφορίζοντας για τα γραφεία των διοικητικών και των κοινωνικών λειτουργών, που μας τρατάρουν σοκολατάκια λίγο πριν την παράσταση των οροθετικών κρατουμένων για την οποία έχω προκληθεί μαζί με μετρημένους στα δάχτυλα τού ενός χεριού καλλιτέχνες και  δημοσιογράφους, πέφτω στη μια αφίσα του ΕΟΤ μετά την άλλη: Δελφοί, Μετέωρα, Λέσβος. Ειδυλλιακές εικόνες σε ένα σκηνικό ζόφου.

Η έκπληξη βρίσκεται ωστόσο πίσω απ΄τον υποδιευθυντή του νοσοκομείου των φυλακών: Το χαμόγελο τής Τζοκόντα «φυλάει» τα νώτα του, γεμάτο υπονοούμενα. Στο διπλανό άδειο γραφείο –μόνο μια υπάλληλος μιλάει στο τηλέφωνο-, κυριαρχεί η γιγαντοαφίσα των Μetallica. Δεν περιγράφεται το κόντραστ με την εικόνα τού κρατητηρίου τού νοσοκομείου των φυλακών. Ξεκινά απ’ τα ασανσέρ που σε ανεβάζουν στο επίπεδό του. Είναι σαν μικρά κελιά. Προκαλούν κλειστοφοβία.

Ένα βήμα έξω απ’ το αδρανές φυσιοθεραπευτήριο, που έχει βαφτεί κατάμαυρο για τη σημερινή παράσταση-αποκάλυψη των δέκα οροθετικών κρατουμένων (με την υποστήριξη της ΜΚΟ «Τεχνοδρομώ»), που παρακολουθήσαμε καθηλωμένοι, αντικρίζω μια εικόνα πιο παρηγορητική απ’ την περσινή. Τέτοια περίπου εποχή, το 2014, είχα ξαναβρεθεί στον ίδιο τόπο για την παρθενική παράσταση της Θεατρικής Ομάδας Οροθετικών Κρατουμένων με την «Τεχνοδρομώ», το «Κ». Ένα κείμενο-μαχαιριά του Τσιμάρα Τζανάτου, με πρώτη ύλη τις συγκλονιστικές μαρτυρίες των κρατουμένων.

Πίσω από τα κάγκελα σήμερα δεν βρίσκονται, όπως πέρσι, συνωστισμένα κακήν κακώς στίφη ανδρών, σα να τα έχει μόλις ξεβράσει η θάλασσα. Η κατάσταση έχει αποφορτιστεί, όπως με πληροφορεί η χαμογελαστή κοινωνική λειτουργός Ελευθερία Ασήμου, αφ’ ότου δημιουργήθηκε και νέα πτέρυγα νοσοκομείου σε άλλο σημείο του Κορυδαλλού. Μέσα στο κατασκότεινο φυσιοθεραπευτήριο οι δέκα κρατούμενοι οροθετικοί ερμηνευτές, κάποιοι με μάσκες Ίνκας, κάποιοι με βαριά κοστούμια Ισπανών κονκισταδόρων, στέκονται σαν αγάλματα. Απόβλητοι για το υπόλοιπο σώμα των υγιών κρατουμένων δώσανε, μαζί με τις ερμηνείες τους, ένα μάθημα ζωής, κατορθώνοντας να αποδώσουν το πνεύμα του έργου του Σάφερ «Το Βασιλικό Κυνήγι του Ήλιου». Το πάθος και το δώσιμό τους είναι συγκινητικά. Κάποιες στιγμές  τα μάτια κάποιων σχεδόν κλείνουν, αλλά όταν έρχεται ή ώρα που πρέπει να πουν την ατάκα ή το «σεντόνι» τους γίνονται πάλι μάχιμοι. «Αν πεθάνουμε, τότε γιατί ζήσαμε;», ρωτάει ένας ήρωας, ενώ στο φόντο προβάλλονται σκηνές της ίδιας χρονικής περιόδου με το έργο του Σάφερ από το γερμανικό Discovery Geschichte.

Η σκηνοθέτιδα Άννα Χατζηχρήστου κάθεται με έξαψη σε επιφυλακή οκλαδόν κοντά τους και όποτε χάνεται ο ρυθμός δίνει ξανά τον τόνο. Τα παιδιά την κοιτάζουν στα μάτια. Όταν τελειώνει η παράσταση-άθλος, που καταφάσκει στη δύναμη της ανθρώπινης θέλησης, αγκαλιάζει έναν έναν τους ηθοποιούς της και τους ευχαριστεί. «Eίμαστε ευτυχείς γιατί είχαμε πάρα πολλές αποφυλακίσεις και αντικαταστάσεις. Η τελευταία έγινε την Τρίτη το απόγευμα. Ένα από τα παιδιά της ομάδας νοσηλεύτηκε επειγόντως. Η παράστασή μας είναι αφιερωμένη σ’ αυτόν. Σήμερα παίζουμε για τον Παύλο», ήταν το «παρασύνθημά» της πριν την έναρξη. Πραγματικά, δύσκολα υποπτεύεσαι πόσα εμπόδια είχε να αντιμετωπίσει. Οι πρόβες έπρεπε να προσαρμοστούν στα προβλήματα και τα απρόβλεπτα της ζωής των οροθετικών κρατουμένων. Δεν είναι τυχαίο που οι υπάλληλοι του νοσοκομείου διαπίστωναν μετά την υπόκλισή τους: «Έγινε το ανέφικτο δυνατό!».

Υπήρχε θέληση απ’ όλες τις μεριές. Το καλοκαίρι τα παιδιά κάνανε αναγνώσεις ποίησης. Πήραν τόσο ζεστά την παράστασή τους και την «προθέρμανση» γι’ αυτή, ώστε όταν αποφυλακίστηκε ένας από αυτούς να το ανακοινώσει, κλαίγοντας, με την εισαγωγή: «Έχω άσχημη είδηση».

 «Ήθελε και μετά την αποφυλάκισή του να είναι μαζί μας, αλλά η νομοθεσία δεν το επιτρέπει». Η γραφειοκρατία εμποδίζει επίσης να παιχτεί η παράσταση στους υπόλοιπους κρατουμένους Κορυδαλλού, εκτός του νοσοκομείου του.

Ο Σταύρος και ο Χόρχε, συμμετείχαν και στην περσινή παράσταση «Κ». «Η σημερινή δουλειά είναι ένα βήμα για την ελευθερία, γιατί είναι ένα βήμα για την δημιουργία», λέει ο πρώτος. «Είναι πολύ σημαντικό το ό,τι η κοινωνία μπαίνει μέσα στις φυλακές». Επειδή ήταν πολύ δυνατός «παίκτης» στην παράσταση, τού εύχομαι να τον δούμε «και στην Επίδαυρο». Κι αυτός με αιφνιδιάζει:«Και στο Old Vic!». Διαβάζει ασταμάτητα θέατρο και θέλει η επόμενη παράσταση της ομάδας τους να είναι ένας Σέξπιρ και όχι οι «Πέρσες», που είναι στο πρόγραμμα. Στην πραγματικότητα όμως ονειρεύεται την αποφυλάκισή του: «Θέλω την επόμενη φορά να συναντηθούμε σε μπαράκια, σε ταχυφαγεία, σε βραδυφαγία…». Στον καθαρό ουρανό…     

Μαζί με τον Χορχε ελπίζουν με τη νέα κυβέρνηση: «Δεν θέλουμε άλλο success story. Δεν πήγαινε άλλο. Να αλλάξουν επιτέλους οι φωτογραφίες». Ο Ιμάρ από το Μαρόκο και ο Αρμένιος Άιμο από το Ιράν δεν μπορούν να κρύψουν τον ενθουσιασμό τους που τα κατάφεραν σε μια ξένη γλώσσα. Οι συγκρατούμενοι θεατές τούς αποθέωσαν, καθισμένοι δίπλα στη διευθύντρια, τους υπαλλήλους του «Αγίου Παύλου» και τον εισαγγελέα.

Η παράσταση, που έγινε από τους κρατουμένους για τους κρατουμένους, μια δουλειά που σε κάνει να θέλεις να βροντοφωνάξεις «είμαι κι εγώ οροθετικός», θα επαναληφθεί  ακόμη μια φορά, την Τρίτη (3 Φεβρουαρίου).

Την ώρα, που αποχωρώντας παραλαμβάνω την ταυτότητά μου, ακούγεται μια φωνή να λέει: «Της φυλακής τα σίδερα είναι για τους λεβέντες». Ένας φύλακας απαντά στον αέρα: «Εύκολα μπαίνεις, δύσκολα βγαίνεις από εδώ». Είναι απόγευμα, ψιλοβρέχει, και από τα μαγειρεία η μουσική υπόκρουση που φτάνει ως την έξοδο σαν συνοδεία είναι βαριά λαϊκά άσματα. 

 *Θα πραγματοποιηθεί ακόμα μια παράσταση την Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2015, ώρα: 14:00 μμ στις φυλακές Κορυδαλλού στο Νοσοκομείο Άγιος Παύλος

 Θεατρική ομάδα: Σταύρος, Πάνος, Άρης, Βασίλης, Κώστας, Παύλος Χόρχε, Φάνης, Άϊμο, Ιμάντ.

Οργάνωση – συντονισμός: Γιάννης Νικολόπουλος // Διδασκαλία ομάδας- σκηνοθετική επιμέλεια: Άννα Χατζηχρήστου // Επιμέλεια κίνησης: Δέσποινα Χατζηπαυλίδου // Εικαστική επιμέλεια: Έρρικα Αλαμάνου // Επιμέλεια φωτισμών: Κωστής Παπαναστασάτος // Εκμαγεία: Λένα Δελαβία // Επιμέλεια ήχου: Γιώργος – Πλάτωνας Περλέρος // Μουσικές επιλογές: Άννα Χατζηχρήστου // Γενικών καθηκόντων: Αναστασία  Παπαπαύλου