Ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ;

Με την έλευση του καινούργιου χρόνου οι Η.Π.Α. μπαίνουν σε τροχιά Προεδρικής εκλογής και η διαδικασία επιλογής των υποψηφίων για το χρίσμα του Δημοκρατικού και του Ρεπουμπλικανικού κόμματος αρχίζει και επίσημα. Εν όψει των εθνικών εκλογών της 8ης Νοεμβρίου οι εσωκομματικές προκριματικές εκλογές ανά Πολιτεία οι οποίες θα αναδείξουν τον τελικό υποψήφιο των δύο κομμάτων ξεκινάνε από την Αϊόβα την προσεχή Δευτέρα (1/2) ενώ μια εβδομάδα μετά ακολουθούν εκείνες στο Νιου Χάμσαϊρ (9/2).
Τα βλέμματα όλων των πολιτών συγκεντρώνονται σταδιακά στους επίδοξους διαδόχους του Μπάρακ Ομπάμα ο οποίος βάσει του Αμερικανικού Συντάγματος αδυνατεί να διεκδικήσει την προεδρεία για μια τρίτη φορά. Έτσι οι προκριματικές εκλογές, πέραν του ότι αφορούν και τα δύο κόμματα, έχουν πολύ περισσότερο ενδιαφέρον καθώς στο παιχνίδι μπαίνουν και τα συγκριτικά στοιχεία των υποψηφίων του ενός κόμματος απέναντι σε εκείνα των υποψηφίων του άλλου, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία περισσότερο περίπλοκη και τις ισορροπίες εύθραυστες.

μια πιθανή νίκη στο Νιου Χάμσαϊρ μπορεί να αυξήσει το ποσοστό του νικητή σε εθνικό επίπεδο κατά 26.8 μονάδες ενώ σε περίπτωση πολλαπλών υποψηφιοτήτων, όπως συμβαίνει φέτος στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, να χαρίσει και στη δεύτερη θέση άλλες 17.2 ποσοστιαίες μονάδες.

Η λογική πίσω από τις πολιτειακές προκριματικές εκλογές είναι πως αυτή η διαδικασία καθιστά τον προεκλογικό αγώνα των υποψηφίων ευκολότερο καθώς τους δίνει τη δυνατότητα να εστιάσουν σε συγκεκριμένες περιοχές των Η.Π.Α. κάθε φορά. Ο λόγος που οι προκριματικοί της Αϊόβα και του Νιου Χάμσαϊρ έχουν τόση σημασία είναι πως η χρονική συγκυρία στην οποία πραγματοποιούνται δίνει την πρώτη επίσημη και σαφή -αν και όχι πάντα αντιπροσωπευτική σε εθνικό επίπεδο- εικόνα για τα ποσοστά των υποψηφίων. Παρά λοιπόν το γεγονός πως και οι δύο πολιτείες δεν έχουν μεγάλο πληθυσμό άρα και αριθμό ψηφοφόρων, όπως για παράδειγμα το Τέξας και η Καλιφόρνια, τα αποτελέσματα των προκριματικών τους μπορούν να χρίσουν τα φαβορί για το χρίσμα των κομμάτων ενώ παράλληλα να θέσουν κάποιους υποψηφίους εκτός κούρσας από νωρίς ή να επαναφέρουν άλλους ξανά στο παιχνίδι. Ενδεικτικά, στατιστικές μελέτες έχουν καταλήξει πως μια πιθανή νίκη στο Νιου Χάμσαιρ μπορεί να αυξήσει το ποσοστό του νικητή σε εθνικό επίπεδο κατά 26.8 μονάδες ενώ σε περίπτωση πολλαπλών υποψηφιοτήτων, όπως συμβαίνει φέτος στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, να χαρίσει και στη δεύτερη θέση άλλες 17.2 ποσοστιαίες μονάδες.

Πρέπει να σημειωθεί πως στην Αμερικανική πολιτική διάλεκτο γίνεται διάκριση ανάμεσα στις προκριματικές εκλογικές διαδικασίες, οι οποίες χωρίζονται στα primaries και τα caucuses, καθώς υπάρχουν ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα τους. Στα primaries η ψηφοφορία θυμίζει τις εθνικές εκλογές, στήνονται δηλαδή κάλπες επισήμως από την πολιτεία και η ψηφοφορία είναι μυστική ενώ στις περισσότερες πολιτείες όλο το εκλογικό σώμα μπορεί να ψηφίσει (σε κάποιες πρέπει οι ψηφοφόροι είτε να είναι ήδη μέλη ενός εκ των δύο κομμάτων είτε να εγγραφούν την ίδια μέρα). Στα caucuses όμως το κομμάτικο στοιχείο είναι πολύ πιο έντονο. Οι ψηφοφόροι εκδηλώνουν δημοσίως την υποστήριξη τους στον υποψήφιο της προτίμησης τους και η εκλογική διαδικασία πραγματοποιείται στις κομματικές διασκέψεις με την ψηφοφορία να διενεργείται συνήθως με ανάταση χειρός. Αποτέλεσμα: Τα caucuses  ευνοούν σχεδόν πάντα εκείνον που υποστηρίζει ο κομματικός μηχανισμός. Από τις πενήντα πολιτείες των Η.Π.Α. μόνο δέκα ακολοθούν το σύστημα των caucuses και μια από αυτές είναι η Αϊόβα, σε αντίθεση με το Νιου Χάμσαϊρ.

Μέχρι και τη δεκαετία του ογδόντα ο νικητής στο Νιου Χάμσαϊρ έπαιρνε εν τέλει και το χρίσμα αλλά τον άτυπο αυτόν κανόνα έχουν πλέον διαψεύσει τόσο ο Τζορτζ Μπους ο νεότερος από τους Ρεπουμπλικάνους όσο και ο Μπιλ Κλίντον και ο Μπάρακ Ομπάμα από τους Δημοκρατικούς οι οποίοι κατετάγησαν δεύτεροι. Παρόλα αυτά, οι δύο αυτές αναμετρήσεις φέτος θα ξεκαθαρίσουν σημαντικά το τοπίο στους Ρεπουμπλικάνους εν όψει των επόμενων προκριματικών σε Νεβάδα  και Νότια Καρολίνα σε αντίθεση με τους Δημοκρατικούς, όπου, αν και οι υποψήφιοι είναι μόνο τρεις, τα πράγματα είναι περισσότερο περίπλοκα.
Τα συνδυαστικά στατιστικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων δίνουν στον παρορμητικό Ντόναλντ Τραμπ προβάδισμα 6.8 μονάδων στην Αϊόβα αλλά και 19.1 μονάδων στο Νιου Χάμσαϊρ έναντι του βασικού του αντιπάλου και του μοναδικού που ίσως μπορέσει να τον απειλήσει Τεντ Κρουζ. Αν ο τελευταίος κατορθώσει να πραγματοποιήσει την ανατροπή στην Αϊόβα τότε ίσως δει τις ελπίδες του να αναπτερώνονται, κατά συνέπεια η Αιόβα έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Ρεπουμπλικάνους φέτος. Σε συνδυασμό με το Νιου Χάμσαϊρ oι δύο αυτές προκριματικές διαδικασίες θα επιβεβαιώσουν ή θα διαψεύσουν τις εντυπωσιακές επιδόσεις του Τραμπ στις δημοσκοπήσεις ενώ παράλληλα θα διατηρήσουν -ή θα ανακόψουν- το momentum της υποψηφιότητας του Κρουζ που βλέπει τελευταία τα νούμερα του να ανεβαίνουν. Ο Κρουζ ελπίζει στη στήριξη των συντηρητικών χριστιανών της Αιόβα χωρίς όμως να μπορεί να προβλεφθεί εάν όντως θα έχει στο τέλος τη στήριξη τους. Οι υπόλοιποι υποψήφιοι αναμένονται να σημειώσουν πολύ χαμηλά ποσοστά και να τεθούν σταδιακά εκτός κούρσας με μοναδικό ερωτηματικό τον Μάρκο Ρούμπιο ο οποίος δείχνει μια κάποια δυναμική και ένα καλό αποτέλεσμα σε Αϊόβα ή Νιου Χάμσαϊρ θα μπορούσε να τον διατηρήσει στο παιχνίδι.

Για τους Δημοκρατικούς η Αϊόβα αναμένεται να εξελιχθεί σε μεγάλο ντέρμπυ. Τα συνδυαστικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων δίνουν στη Χίλαρι Κλίντον ένα ισχνό προβάδισμα της τάξεως των 2 ποσοστιαίων μονάδων, η δυναμική όμως που έχει επιδείξει η υποψηφιότητα του Μπέρνι Σάντερς τον τελευταίο μήνα καθιστά κάθε πρόβλεψη τουλάχιστον επισφαλή. Σε αντίθεση όμως με την Αϊόβα, στο Νιου Χάμσαϊρ ο Σάντερς διατηρεί ένα εντυπωσιακό προβάδισμα 14.3 μονάδων. Μια πιθανή του νίκη στην Αϊόβα θα φέρει την Κλίντον σε πολύ δύσκολη θέση ενώ θα ζωντανέψει τις μνήμες του εφιάλτη που έζησε το 2008 όταν και μπήκε στην προκριματική διαδικασία ως το απόλυτο φαβορί, χάνοντας όμως εύκολα στο τέλος από τον Μπάρακ Ομπάμα.

Το αποτέλεσμα στην Αϊόβα θα παίξει πολύ μεγάλο ρόλο στον καθορισμό των ισορροπιών ανάμεσα στις δύο υποψηφιότητες εν όψει των επόμενων προκριματικών και κανείς δε μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο το προβάδισμα της Κλίντον σε εθνικό επίπεδο να αρχίσει να ψαλιδίζεται όσο και αν τα δημογραφικά στοιχεία των ψηφοφόρων του Δημοκρατικού κόμματος την ευνοούν  σε εθνικό επίπεδο. Εκτός κούρσας αναμένεται να τεθεί ο Μάρτιν ο Μάλει καθώς μάλλον θα συγκεντρώσει πολύ χαμηλά ποσοστά.
Για τον Σάντερς το στοίχημα στην Αϊόβα είναι να πείσει τους νεότερους ψηφοφόρους να συμμετέχουν στη διαδικασία ενώ σημαντικό ρόλο αναμένεται να παίξει και η στάση που θα κρατήσουν τόσο οι γυναίκες όσο και οι έγχρωμοι ψηφοφόροι, δύο κατηγορίες στις οποίες η Χίλαρι Κλίντον προηγείται αισθητά σχεδόν σε κάθε πολιτεία.

Τις επόμενες μέρες το ενδιαφέρον όλου του κόσμου θα είναι στραμμένο σε Αϊόβα και Νίου Χάμσαϊρ. Πολλές φορές έχει ασκηθεί κριτική γύρω από τον ρόλο των MME στις πρώτες δύο προκριματικές διαδικασίες καθώς η υπερβολική προβολή και η εκάστοτε ερμηνεία των αποτελεσμάτων μπορεί δυνητικά να αποπροσανατολίσει τους ψηφοφόρους και να αλλάξει τη δυναμική της διαδικασίας. Σε κάθε περίπτωση όμως οι Αμερικάνοι πολίτες είναι εκείνοι που θα δώσουν τις πρώτες απαντήσεις στα ερωτήματα γύρω από τις δύο κούρσες για τα χρίσματα των δύο κομμάτων. Από το βράδυ της Δευτέρας και την Αϊόβα πολλά μπορούν να αλλάξουν και στη συνέχεια όλα μπορούν να συμβούν. Σε κάθε περίπτωση εμείς θα είμαστε εκεί.

Υ.Γ.: Την τελευταία εβδομάδα κυκλοφορεί έντονα η φήμη πως ο ιδρυτής και διευθυντής του ομίλου Bloomberg, ο δισεκατομμυριούχος Μάικλ Μπλούμμπεργκ  σκέφτεται να κατέβει και εκείνος στην κούρσα για τον Λευκό Οίκο ως ανεξάρτητος. Ο Μάικλ Μπλούμμπεργκ θεωρείται κεντρώος καθώς παρότι ήταν μέλος του Δημοκρατικού κόμματος εκλέχθηκε τρείς συνεχόμενες φορές Δήμαρχος της Νέας Υόρκης με το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Εφόσον οι φήμες επαληθευτούν τότε τα δεδομένα και τα χαρακτηριστικά της κούρσας αναμένονται να μεταβληθούν ραγδαία. Θα ασχοληθούμε εκτενώς με την πιθανότητα και την επιρροή της υποψηφιότητας του στη συνέχεια.

Πηγή στοιχείων δημοσκοπήσεων: realclearpolitics.com