Κανείς δεν ξέρει αν η οικονομική θεώρηση των πραγμάτων του Γιάνη Βαρουφάκη είναι επίκαιρη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο ίδιος παραμένει στην επικαιρότητα. Το αμερικανικό περιοδικό The New Yorker αφιέρωσε «άφθονο μελάνι» για τον μέχρι πρότινος ισχυρό άνδρα της οδού Νίκης, μέσα από ένα 11.000 λέξεων κείμενο με τίτλο «Ο Έλληνας πολεμιστής, πώς ένας ριζοσπάστης υπουργός οικονομικών τα έβαλε με την Ευρώπη-και απέτυχε». Πρόκειται για ένα μεγάλο ρεπορτάζ, στο τυπικά μυθιστορηματικό στυλ του New Yorker, το οποίο υπογράφει ο Ian Parker που πέρασε μήνες μαζί με τον Βαρουφάκη, ταξίδεψε μαζί του, υπήρξε αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας σημαντικών εξελίξεων και παρουσιάζει έτσι μια (δική του) ολοκληρωμένη εικόνα για τα πεπραγμένα του πρώην υπουργού Οικονομικών.
Επειδή ξέρουμε ότι δεν είναι έυκολο μέσα στον καύσωνα να καταπολεμήσετε το σύνδρομο διάσπασης προσοχής και να αφιερώσετε 1-1.5 ώρα για να το ξεκοκαλίσετε, αλλά κι επειδή στην πλειοψηφία τους ούτε τα ελληνικά media που αναπαρήγαγαν το feature το έκαναν (δηλαδή το διάβασαν ολόκληρο), σας παραθέτουμε τα πιο ζουμερά -κατά την κρίση μας- αποσπάσματα:
Για το κλείσιμο των τραπεζών: «Ο Βαρουφάκης έθεσε σε κίνηση ό,τι αποκαλούσε ”έναν τραγικό μηχανισμό” για τον περιορισμό των αναλήψεων. Το επόμενο βράδυ, ήταν Δευτέρα, είπε στη Στράτου (σ.σ.: σύζυγό του), γυρνώντας από τη δουλειά: “Αγάπη μου, έκλεισα της τράπεζες”. […] ”Δεν κλείσαμε εμείς τις τράπεζες. Το Eurogroup τις έκλεισε. Δεν μπορώ να πάρω την ηθική ευθύνη για κάτι που έκαναν αυτοί […] Έρχεται η στιγμή που λες: θα πάω στο διάολο μαζί του, αλλά δεν πρόκειται να υπογράψω κάτι με το οποίο διαφωνώ”».
Για το Plan B: «Η κυβέρνηση είχε καταστρώσει σχέδια έκτακτης ανάγκης για ένα προσωρινό εναλλακτικό νόμισμα, με τη μορφή των ηλεκτρονικών I.O.U.s».
Για τον «φίλο» γερμανό Βουλευτή: «Στο εστιατόριο (σ.σ.: το βράδυ πριν το δημοψήφισμα), πολλές φορές τα σχόλια του Βαρουφάκη για τον αναβρασμό που επικρατούσε και για τα πολύ πιθανά καταστροφικά γεγονότα που έμελλε να έρθουν, έδειχναν διασκεδαστικά, σχεδόν ξέγνοιαστα. Ρώτησε για το τι κάνουν τα παιδιά του Γκάλμπρεθ (σ.σ.: φίλος και συνεργάτης του Βαρουφάκη, οικονομολόγος), ενώ μετά παρατήρησε ότι, λίγες ώρες νωρίτερα, ένα μέλος της γερμανικής βουλής τον είχε επισκεφθεί στο διαμέρισμά του, λέγοντάς του: ”Δεν πιστεύω στην πολιτική που σας βάζουμε να εφαρμόσετε”. Ο βουλευτής ήταν Χριστιανοδημοκράτης, από το κόμμα της Άνγκελα Μέρκελ, της Γερμανίδας Καγκελαρίου που είχε τη δυνατότητα να αμβλύνει τις συνέπειες της ελληνικής κρίσης. Φεύγοντας, ο Γερμανός βουλευτής είπε: ”Ξέρω ότι είστε άθεος, αλλά θα προσευχηθώ για εσάς”».
Ο Βαρουφάκης είπε στον Ομπάμα: ”Μας προκαλούν οικονομική ασφυξία, επειδή προσπαθούμε να εφαρμόσουμε ό,τι εσείς εφαρμόσατε, σωστά;”. Κι εκείνος απάντησε: ”Το ξέρω. Η λιτότητα είναι χάλια”»
Για τι θα γινόταν σε περίπτωση που έβγαινε ΝΑΙ στο δημοψήφισμα (όπως ήταν πεπεισμένος) και τη δική του πορεία προς τη «δύση»: «Ο Βαρουφάκης έκανε ένα τηλεφώνημα. Μιλώντας ελληνικά, χαιρέτησε τον Ευκλείδη Τσακαλώτο […] ως «σύντροφο» κι έπειτα προέβλεψε τη στάση του Τσίπρα σε περίπτωση που επικρατούσε το ΝΑΙ στο δημοψήφισμα: «Τα σοφά παιδιά στο Μέγαρο Μαξίμου […] έχουν βολευτεί καλά στις καρέκλες της εξουσίας και δεν θέλουν να τις αφήσουν». Πίστευε ότι ο Τσίπρας δε θα υπέβαλλε την παραίτησή του αφού έχανε στο δημοψήφισμα. Θα υπήρχε ένας ”επαναπροσδιορισμός της στρατηγικής”, πρόσθεσε, ”και μετά εκλογές”. Όσο για τον ίδιο, ο Βαρουφάκης είπε: ”Μόλις περάσει η αυριανή ημέρα, θα κατευθυνθώ προς τη δύση του ήλιου”».
Ο Γιάνης Βαρουφάκης κατευθύνεται προς τη «δύση» και ο «σύντροφός» του, Ευκλείδης Τσακαλώτος αναλαμβάνει χρέη υπουργού οικονομικών.
Από το πανεπιστήμιο του Τέξας στον προεκλογικό αγώνα: «Όταν κηρύχθηκαν άμεσα εκλογές [στην Ελλάδα], ο Βαρουφάκης διέκοψε την παράδοση μαθημάτων στο πανεπιστήμιο του Τέξας, γύρισε στην Ελλάδα και ξεκίνησε μία δεκαήμερη προεκλογική καμπάνια, με μόνα του έξοδα τη βενζίνη που χρειαζόταν για τη μηχανή του».
Για τη συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα την 25η Μαρτίου στον Λευκό Οίκο: «Ο Βαρουφάκης […] είπε ότι είχε μία ”πολύ ευχάριστη κι εξαιρετικά αναπάντεχη” δεκάλεπτη συζήτηση με τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στο Λευκό Οίκο, την ημέρα της επετείου της Ελληνικής Επανάστασης. ”Ο χώρος ήταν απαίσιος”, είπε ο Βαρουφάκης […] Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ομπαμα του είπε πως δεν ζηλεύει την κατάσταση που βρίσκεται. Ο Βαρουφάκης εξομολογήθηκε στον Πρόεδρο των ΗΠΑ ότι τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, προσθέτοντας: ”Εσείς παραλάβατε μία απελπιστική κατάσταση όταν εκλεχθήκατε, αλλά τουλάχιστον σας στήριζε η κεντρική τράπεζά σας. Εμείς παραλάβαμε μία απελπιστική κατάσταση και έχουμε μία κεντρική τράπεζα – την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – που προσπαθεί να μας στραγγαλίσει”. Ο Ομπάμα απάντησε: ”Μην υποτιμάτε πόσο δύσκολη ήταν για μένα η κατάσταση” και προέτρεψε τον Βαρουφάκη να ”πιει το πικρό ποτήρι”. […] Ο Βαρουφάκης είπε στον Ομπάμα: ”Μας προκαλούν οικονομική ασφυξία, επειδή προσπαθούμε να εφαρμόσουμε ό,τι εσείς εφαρμόσατε, σωστά;”. Κι εκείνος απάντησε: ”Το ξέρω. Η λιτότητα είναι χάλια”».
Ο Γιάνης Βαρουφάκης μεταβαίνει στη Βουλή, χωρίς αστυνομική συνοδεία. Αποτελώντας τον βουλευτή με τους περισσότερους σταυρούς, απολαμβάνει την προσοχή του κόσμου.
Για τα ριζοσπαστικά χρόνια του Έσσεξ και τους μαύρους συντρόφους: «Το 1978, ο Βαρουφάκης γράφτηκε στο πανεπιστήμιο του Έσσεξ […] όπου εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Μεγάλης Βρετανίας. Ο ίδιος ανακάλεσε στη μνήμη του ότι, ως εκπρόσωπος της οργάνωσης «Συμμαχία Μαύρων Φοιτητών», ρόλο που πέιστηκε να αναλάβει από τους ίδιους τους μαύρους φοιτητές, σηκώνονταν κάθε πρωί και έλεγε: ”Εμείς οι μαύροι πιστεύουμε…”. Τότε όλοι ξεσπούσαν σε γέλια. Κι ο Βαρουφάκης πρόσθεσε: ”Τότε τους κοίταζα και τους έλεγα, το να είσαι μαύρος είναι στάση ζωής και εμείς οι Έλληνες, μαζί με τους Ιρλανδούς, είμαστε οι μαύροι της Ευρώπης”».
Για τον επικεφαλής του Eurogroup και ολλανδό Υπουργό Οικονομικών Γερούν Ντάισελμπλουμ: «Ο Βαρουφάκης θυμάται ότι στο τηλεφώνημα (σ.σ.: το πρώτο μεταξύ των δύο ΥΠΟΙΚ μετά την ορκωμοσία της νέας ελληνικής κυβέρνησης), ο Ντάισελμπλουμ ήταν ”πολύ φιλικός”. Η απάντηση του Ολλανδού Υπουργού Οικονομικών στην πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης για πρόγραμμα-γέφυρα ήταν η εξής: ”Ακούγεται λογικό. Θα έρθω στην Ελλάδα σε λίγες μέρες”. Ο Βαρουφάκης είπε ότι ”από εκείνη τη στιγμή τα πράγματα πήραν την κάτω βόλτα”. Όταν ο Ντάισελμπλουμ έφτασε στην Αθήνα, είπε για το πρόγραμμα-γέφυρα ότι ”αυτό δεν γίνεται”. Ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών ήταν ”σίγουρος ότι ο Ντάισελμπλουμ είχε πάρει γραμμή μεταξύ του πρώτου τηλεφωνήματος και της επίσκεψης του στην Αθήνα”. Δεν ανάφερε την Γερμανία ως υπαίτια, αλλά την υπονόησε. Ο Βαρουφάκης ρώτησε τον Ντάισελμπλουμ: ”Από την πρώτη μέρα με απειλείτε με Grexit;”. Ο Ντάισελμπλουμ απάντησε ότι ”ένα αποτυχημένο πρόγραμμα δεν σήμαινε αναγκαστικά Grexit”. ”Ναι αλλά οι τράπεζες θα κλείσουν”, είπε ο Βαρουφάκης. ”Αυτό εννοείται”, απάντησε ο Ντάισελμπλουμ».
Για την κριτική του προκάτοχού του, Γκίκα Χαρδούβελη, σε βάρος της κυβέρνησης και του Γιάνη Βαρουφάκη: «Λίγες ημέρες πριν από το δημοψήφισμα, ο Γκίκας Χαρδούβελης είπε: ”Μόνο δικτατορίες του τρίτου κόσμου κάνουν τέτοιου είδους δημοψηφίσματα, κοροϊδεύοντας τον κόσμο και υποκρινόμενες ότι είναι δημοκρατίες”. Κατά την άποψη του Χαρδούβελη, ”οι Ευρωπαίοι ήθελαν να είναι διαλλακτικοί, γιατί ήξεραν ότι είχαν να κάνουν με μία αριστερή κυβέρνηση. Ήταν πρόθυμοι να τους (σ.σ.: στην ελληνική κυβέρνηση) δώσουν κάτι, ίσως στο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2016”. Ο Χαρδούβελης είπε ότι ο Βαρουφάκης σπατάλησε αυτή την ευκαιρία: ”Κατάφερε να αποκτήσει 18 εχθρούς […] Κατηγορώ τον Βαρουφάκη γιατί ζημίωσε τον Τσίπρα, καθώς ήξερε πολύ καλά τι συνέβαινε κι έπραξε μόνο και μόνο για να προβάλλει τον εαυτό του, θυσιάζοντας τη χώρα και τον πρωθυπουργό του”. Όσο για τον Τσίπρα, ο Χαρδούβελης τον χαρακτηρίζει ως έναν ”άνθρωπο που δεν είχε βρεθεί ποτέ έξω από την Ελλάδα, δεν είχε χρειαστεί ποτέ να διαπραγματευτεί με ξένους, έτσι δεν μπορούσε να μπει αμέσως στη λογικής της άλλης πλευράς”».
Για τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και… τις φάρσες στο κινητό του: «Ο Βαρουφάκης είπε ότι θα του λείψει ο κύριος αντίπαλός του. Του άρεσε ο Σόιμπλε, ”σε προσωπικό επίπεδο”. Ο Βαρουφάκης πρόσθεσε: ”Έχει μία θεώρηση. Είναι μία λανθασμένη θεώρηση, αλλά έχει πολύ ξεκάθαρες ιδέες γύρω από αυτή. Είναι ένας άνθρωπος αρχών. Και μου αρέσουν οι πολιτικοί που πιστεύουν σε αυτό που λένε”[…] Ο Βαρουφάκης κοίταξε το τηλέφωνό του. ”Τώρα μπορώ να διαγράψω το κινητό του Βόφγκανγκ Σόιμπλε”. Ένας συνάδελφός του πρότεινε να το κρατήσει για φάρσες».
Μπορείτε να διαβάσετε εδώ το πλήρες ρεπορτάζ του New Yorker στον πρώην Υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη.
