Είναι ένας από τους όρους που εισέβαλλαν βίαια στην καθημερινότητά μας τις τελευταίες μέρες με την εξάπλωση του κορονοϊού. Social distancing, «κοινωνική απόσταση» ελληνιστί – μερικοί τον θεωρούν απλά ευφημισμό του όρου «καραντίνα».
Όπως κάθε τι καινούριο, μας έχει φέρει σε αμηχανία κι έχει δημιουργήσει περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα απαντά. Ας δούμε μερικές συμβουλές, μερικές «αρχές κοινωνικής απόστασης», έτσι όπως προκύπτουν από τα ερωτήματα που έθεσε το περιοδικό New Yorker στον διακεκριμένο φυσικό, ερευνητή σε θέματα δημόσιας υγείας και διευθυντή ιατρικής σχολής του Χάρβαρντ, Ασάφ Μπίτον.
Από τις απαντήσεις του, προκύπτουν 5 βασικοί κανονές. Οι εξής…
1. To social distancing πρέπει να γίνει τώρα, χθες για την ακρίβεια, και όχι την επόμενη εβδόμαδα.
Ευτυχώς, αργήσαμε αλλά, το καταλάβαμε. Βοήθησαν κι όλες αυτές οι φωτογραφίες που διέρρευσαν στο διαδίκτυο με ανθρώπους να πίνουν καφέ, πότα στα μπαρ ή να κάνουν ουρές σε αεροδρόμια και υπηρεσίες.
2. «Κοινωνική απόσταση» δε σημαίνει «τα παιδιά μου φωνάζουν τους φίλους τους σπίτι» ή «πάμε για πικ νικ στο πάρκο». Σημαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Το social distancing δεν σταματά στο γεγονός ότι έκλεισαν τα σχολεία κι ότι πιθανώς δουλεύουμε από το σπίτι. Προφανώς, αλλάζουν δραματικά οι συνήθειές μας, δεν είναι καθόλου φυσικός αυτός ο «διαχωρισμός». Αλλά πρέπει να γίνει.
3. «Κοινωνική απόσταση» δε σημαίνει να μην παιρνουμε καθαρό αέρα, ας μη φοβόμαστε λοιπόν να πάμε έναν περίπατο. Όμως δεν αγγίζουμε άλλους ανθρώπους.
Το να βγαίνουμε έξω δεν αυξάνει από μόνο του το ρίσκο. Η επαφή με άλλους ανθρώπους είναι που το κάνει, π.χ. η επαφή μας (και των άλλων) με φτερνίσματα και σάλιο. Αθληθείτε, βγείτε για τρέξιμο, αποφύγετε όμως τις παιδικές χαρές αν έχετε παιδιά, κάντε ποδήλατο (φορώντας οπωσδήποτε κράνος). Και φυσικά, μείνετε συνδεδεμένοι μιλώντας στο τηλέφωνο ή επικοινωνώντας μέσα από τα σόσιαλ μίντια. Αλλά, ό,τι κι αν κάνετε, να το κάνετε σε απόσταση τουλάχιστον δύο μέτρων από τους ανθρώπους που δεν είναι συγκάτοικοί σας.
4. Το delivery είναι σαφώς πιο επικίνδυνο από το να μαγειρεύετε σπίτι. Δεν ξέρουμε πόσο, αλλά είναι.
Είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα που είναι δύσκολο να είναι κανείς κάθετος, αλλά όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι όσο λιγότερο καταναλώνουμε π.χ. φαγητό που δεν έχουμε φτιάξει εμείς (και δεν ξέρουμε τι κανόνες έχουν τηρηθεί στην παρασκευή του), τόσο ελαχιστοποιούμε το ρίσκο. Κάτι που είναι απαραίτητο για τις ευπαθείς ομάδες. Φυσικά, αν είμαστε ρεαλιστες, θα παραδεχθούμε ότι ειδικά στις πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να ετοιμάζουν μόνοι τους κάθε γεύμα της ημέρας (ειδικά, αν ανήκουν σε εκείνους που δουλεύουν ακόμα εκτός σπιτιού). Εδω, λοιπόν, είναι θέμα προσωπικής κρίσης.
5. Είμαστε άνθρωποι. Δεν είναι εφικτό να εφαρμόσουμε όλους αυτούς τους κανόνες στο 100%. Ας τους εφαρμόζουμε όμως στο μέγιστο δυνατό, το 98% -όπως και να το κάνουμε- είναι καλύτερο από το 2%.
Αυτή είναι η βάση όλων των μοντέλων που σχετίζονται με την επιδημία: «το κάτι είναι καλύτερο από το τίποτα». Ποτέ δεν μπορούμε να μετρήσουμε την επιρροή της προσωπικής μας δράσης σε τέτοιες συνθήκες. Γινεται μέρος όλων αυτών των καμπυλών και των διαγραμμάτων με τα οποία βομβαρδιζόμαστε αυτές τις μέρες και μας μπερδεύουν ίσως (όταν δεν μας προκαλούν πανικό). Αντ’ αυτών ίσως πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη σημασία σε ένα άλλο γεγονός: Στην εφημερίδα «Η Φωνή του Μπέργκαμο», στη Λομβαρδία της Ιταλίας, η στήλη με τις νεκρολογίες ήταν ως συνήθως 1.5 σελίδα στις 9 Φεβρουαρίου. Πριν λίγες μέρες, στις 13 Μαρτίου, χρειάστηκαν δέκα σελίδες για να την φιλοξενήσουν. Πρέπει να αποδεχθούμε λοιπόν την ιδέα ότι η «κοινωνική απόσταση» δεν είναι κάποια θεωρητική κοινωνική κατασκευή. Είναι μια πραγματικότητα, της οποίας όλοι πρέπει να γίνουμε μέρος.
