Η μέρα είναι βροχερή, όμως αυτό δεν εμποδίζει μια στρατιά πάπιες, ένα λευκό και γοητευτικό ημίαιμο σκύλο και δύο γάτες, να μας καλωσορίσουν στο κτήμα όπου στεγάζεται η Ιππόλυση, το μοναδικό πιστοποιημένο κέντρο εφαρμογής της μεθόδου EAGALA (Equine Assisted Growth and Learning Association) στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Η νευρολόγος – ψυχίατρος, ιδρύτρια της Ιππόλυσης και διεθνής μέντορας της μεθόδου, Νίκη Μαρκογιάννη, με μία ακόμη κουστωδία τετράποδων πίσω της, μας προειδοποιεί να προσέχουμε να μη γλιστρήσουμε στη λάσπη και μας οδηγεί σε ένα ζεστό υπόστεγο, για να συζητήσουμε και να καταλάβουμε τι ακριβώς είναι η θεραπεία με άλογα, από πού αντλεί τις ρίζες της και ποιες είναι οι περιπτώσεις που μπορεί να θεραπεύσει.
Στην Ιππόλυση ένα άλογο μπορεί να γίνει ο καθρέφτης της ψυχής σου
Η θεραπεία με άλογα έχει της ρίζες της στον Ιπποκράτη
«Η θεραπεία με άλογα ήρθε στο προσκήνιο μετά από εκατοντάδες χρόνια. Όταν ο άνθρωπος κατέκτησε την τεχνολογία, μπήκε σε μια διαδικασία ορθολογισμού και άρχισε να αγνοεί μεθόδους που έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα. Το 1980 έμαθα για την ψυχοθεραπεία με άλογα που είχε αρχίσει να εφαρμόζεται στις ΗΠΑ ήδη από τα μέσα του ’70, για αντιμετωπιστεί το μετατραυματικό σύνδρομο των βετεράνων πολέμων, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η μέθοδος ξεκινά από τον Ιπποκράτη ο οποίος φέρεται να έλεγε “Όταν είσαι στεναχωρημένος πάρε το άλογο σου και πήγαινε μια βόλτα”. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η γνώση ότι το άλογο έχει θεραπευτικές ιδιότητες και θεραπευτική πρόθεση προς τον άνθρωπο. Οι άνθρωποι αντέγραφαν μέχρι και τα βότανα που έτρωγαν τα άλογα. Αυτό που δε θα μάθουμε ποτέ, είναι το όνομα του πρώτου ανθρώπου που δεν αντιμετώπισε το άλογο σαν θήραμα, στάθηκε το κοίταξε και είπε “Κάτι άλλο μπορούμε να κάνουμε εμείς οι δύο”.Πάνω στο άλογο στήθηκε όλη η πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού άλλωστε, επικοινωνίες, μεταφορές, ακόμα και πόλεμοι. Μέσα από τις έρευνες τα τελευταία 35 χρόνια, επιβεβαιώθηκε η αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπευτικής δράσης του αλόγου και αναδείχθηκε σε μια διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδο ψυχοθεραπείας (με 600 πιστοποιημένα κέντρα παγκοσμίως).», εξηγεί η κυρία Μαρκογιάννη για την οποία τα άλογα ήταν ένας «παιδικός έρωτας», πιάνοντας το νήμα από την αρχή.
«Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η γνώση ότι το άλογο έχει θεραπευτικές ιδιότητες και θεραπευτική πρόθεση προς τον άνθρωπο. Οι άνθρωποι αντέγραφαν μέχρι και τα βότανα που έτρωγαν τα άλογα. Αυτό που δε θα μάθουμε ποτέ, είναι το όνομα του πρώτου ανθρώπου που δεν αντιμετώπισε το άλογο σαν θήραμα, στάθηκε το κοίταξε και είπε “Κάτι άλλο μπορούμε να κάνουμε εμείς οι δύο”»- Νίκη Μαρκογιάννη
Η Ιππόλυση ιδρύθηκε το 2009, σε μια παραδεισένια έκταση μετά τον Τύμβο Μαραθώνα. Οι τετράποδοι θεραπευτές της, είναι άλογα που δεν είχαν άλλη ελπίδα ζωής. Η ψυχίατρος τα υιοθέτησε και αποκατέστησε την σωματική και ψυχική τους υγεία, χωρίς να ζητήσει τίποτα παραπάνω από αυτά. «Ουσιαστικά, έπρεπε να εκπαιδεύσουμε τα άλογα να μην υπακούν», λέει χαρακτηριστικά η ίδια. Στο κέντρο υπάρχουν επτά ιπποειδή, ανάμεσά τους εκτός από τα άλογα, γαϊδούρια και πόνυ, έτοιμα να δουλέψουν με άτομα που προσπαθούν να ξεπεράσουν μετατραυματικό σοκ, ψυχοσωματικά προβλήματα, εθισμούς, σεξουαλικές διαταραχές, φοβίες, την κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές. Έχουν δώσει λοιπόν λύσεις σε όλο το φάσμα των παθήσεων που θεραπεύει η ψυχοθεραπεία, ωστόσο πρέπει να σημειωθεί πως δεν την αντικαθιστούν. «Αν ένας άνθρωπος πάσχει από σχιζοφρένεια δεν θα τον θεραπεύσει το άλογο, αλλά μπορεί να τον βοηθήσει σαν έξτρα θεραπεία. Να έρθει εδώ ο ασθενής μαζί με τον ψυχοθεραπευτή του και υπό την κοινή μας επίβλεψη να δουλέψει με το άλογο. Δεν αντικαθιστά λοιπόν τη θεραπεία σε τέτοιες περιπτώσεις», επισημαίνει η Νίκη Μαρκογιάννη.
Η δόκτορ και διεθνής μέντορας της μεθόδου EAGALA στο κτήμα της Ιππόλυσης
Πώς λειτουργεί λοιπόν η μέθοδος EAGALA; Πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν πρόκειται για pet – assisted θεραπεία, αλλά έναν απόλυτα διαδραστικό διάλογο, ανάμεσα στο άλογο και τον άνθρωπο. H μέθοδος αυτογνωσίας, μάθησης και θεραπείας που εφαρμόζεται στην Ιππόλυση, αποτελείται από ασκήσεις που εκτελεί ο άνθρωπος μαζί και δίπλα στο άλογο (χωρίς να ανεβαίνει σε αυτό) πάντα υπό την καθοδήγηση του επιστημονικού προσωπικού της Ιππόλυσης.
Για τη Νίκη Μαρκογιάννη τα άλογα είναι ο παιδκός της έρωτας
«Ζητάμε από τους ανθρώπους να συμβολίσουν τα άλογα που θα δουλέψουν μαζί τους με κάποιο συναίσθημα ή άνθρωπο, εξαρτάται από το τι θέλει να δουλέψει ο καθένας. Πρέπει ωστόσο να προβάλλεται ένα ζήτημα τη φορά πάνω στο άλογο, γιατί όπως είναι φυσικό, αν του φορτώσεις 40 προβλήματα μαζί, θα φρικάρει. Έπειτα, φτιάχνουμε κάποιες απλές, δομημένες ασκήσεις, με στόχο ο άνθρωπος και το άλογο – σύμβολο να διαπραγματευτούν τα πράγματα της ζωής. Εμείς απλώς υποδεικνύουμε στους ανθρώπους το τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή. Δεν ερμηνεύουμε ποτέ και δεν μαθαίνουμε ποτέ τι δουλεύει ο άνθρωπος μαζί με το άλογο. Μετά το τέλος της άσκησης ο άνθρωπος καλείτε να ζωγραφίσει κάτι που βλέπει μονάχα ο ίδιος, για να κρατήσει το συναίσθημα που αποκόμισε από την θεραπευτική εμπειρία και οι εθελοντές μας να αποφορτίσουν συναισθηματικά το άλογο, καθώς φορτίζεται και αυτό πάρα πολύ, γιατί ταυτίζεται με αυτό που το συμβολοποιείς. Το απομακρύνουμε από το χώρο, του μιλάμε, παίζουμε μαζί του, για να επανέλθει στην πρότερη του κατάσταση. Τέλος, δίνεται στον άνθρωπο μια λίστα με όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, έτσι ώστε να μπορεί να επανεξετάσει αυτά που διαπραγματεύτηκε. Αυτό είναι το EAGALA».
Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ κάναμε υπό την επίβλεψη της κυρίας Νίκης Μαρκογιάννη, μια απλή άσκηση με τον Οβελίξ, το άλογο με το οποίο επέλεξα να δουλέψω από τα τρία που μου παρουσιάστηκαν. Αρχικά μου ζητήθηκε με τα διάφορα εμπόδια που βρίσκονται στο χορτάρι να φτιάξω μια μικρή διαδρομή, βάζοντας έναν κώνο ως στόχο / τέλος της διαδρομής και εμπόδια ενδιάμεσα. Σε κάθε εμπόδιο κόλλησα ένα post it, πάνω στο οποίο είχα γράψει εκείνο το πράγμα που θέλω να διαπραγματευτώ και στον στόχο την τελική μου επιδίωξη.
Η συντάκτρια της Popaganda, Φιλίππα Δημητριάδη, κάτα τη διάρκεια της άσκησης
Έπειτα, προσπάθησα να περπατήσω με το σύμβολό μου σε ευθεία γραμμή, όμως εκείνο επέμενε να με σταματάει σε κάθε εμπόδιο που είχα βάλει. Εκεί έπρεπε να αναρωτηθώ τι θέλει να μου πει, τι πρέπει να διαχειριστώ και όταν μετά από βαθιά σκέψη ήμαστε και οι δύο έτοιμοι προχωρούσαμε στο επόμενο. Πολλές φορές παρεκκλίναμε από το δρόμο. Εκεί, έπρεπε να βρω την εναλλακτική λύση για να γυρίσουμε πίσω. Όταν τελικά φτάσαμε στο στόχο, αγκάλιασα τον Οβελίξ και του είπα ένα μεγάλο ευχαριστώ. Όλη τη συμπεριφορά του αλόγου και συμβόλου του προβλήματός μου κλίθηκα να την ερμηνεύσω μόνη μου και κανένας από το προσωπικό της Ιππόλυσης δεν παρενέβη. Η διαδικασία είναι πραγματικά πολύ προσωπική.
Δουλεύοντας με τον Οβελίξ
Πορεία προς τον τελικό στόχο
Ένας πλήρης θεραπευτικός κύκλος για μια κατάσταση απαιτεί από 6 – 12 συνεδρίες, ανάλογα με το τι θέλει να ξεπεράσει ο θεραπευόμενος. Ο μικρότερος επισκέπτης της Ιππόλυσης δεν περπατούσε ακόμα. Είναι ευτύχημα για την κυρία Μαρκογιάννη γονείς, να επιλέγουν να φέρνουν τα παιδιά τους σε επαφή με τα άλογα, καθώς είναι καλό για την σωστή ψυχοσωματική τους εξέλιξη να διαπραγματευθούν τα συναισθήματά τους. «Είναι φοβερό το πως συγκεντρώνονται τα παιδιά. Οι ενήλικες αποσπώνται συνέχεια, ενώ αν πεις σε ένα παιδί μέχρι και 12 χρονών, ότι “τώρα πρέπει να σκεφτείς κάτι σοβαρό που σε απασχολεί”, το στοχάζεται πραγματικά. Το EAGALA βοηθά τα παιδιά να έχουν μια εξαιρετική αίσθηση αυτοπεποίθησης. Μαθαίνουν μέσα από τις ασκήσεις να κερδίζουν και να χάσουν και ότι είναι εντάξει να κλαίνε και να θυμώνουν».
Πέρα από το θεραπευτικό, στην Ιππόλυση λειτουργεί και εκπαιδευτικό πρόγραμμα για διαταραχές προσοχής και μαθησιακές δυσκολίες. Ολόκληρα σχολεία έχουν βρεθεί στο κτήμα της λεωφόρου Πλαταιών για ομαδική συνεδρία. Επίσης εταιρείες και αθλητικές ομάδες έχουν επισκεφτεί το κέντρο και έχουν δει αποτελέσματα στην απόδοση τους και στην αντιμετώπιση προβλημάτων. «Κλαίμε πολύ συχνά εδώ εμείς. Είναι μοναδικό συναίσθημα να γνωρίζεις κάποιον που έχει μπλοκάρει τόσο πολύ και μετά από λίγο καιρό να σε παίρνει και να σου λέει, έκανα το τάδε πράγμα».
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Στην «Ιππόλυση» ένα άλογο μπορεί να σε θεραπεύσει
Το πιο σημαντικό που πρέπει να γνωρίζει κανείς για την Ιππόλυση είναι ότι, είναι Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία, και συντηρείται αποκλειστικά με δωρεές. Μπορεί να είναι από ένα σακούλι καρότα για τα άλογα, το καθάρισμα του στάβλου, ή ένα ποσό που μπορεί ο καθένας και για αυτό θα πάρει απόδειξη δωρεάς. «Είναι και σημαντικό κομμάτι της θεραπείας ο ανταποδοτικός τρόπος που δουλεύει το κέντρο», σημειώνει η ψυχίατρος. Πάνω από όλα όμως, στην Ιππόλυση, ο άνθρωπος δεν εκτίθεται. «Το άλογο δε σου κάνει κριτική, η εμπειρία είναι βιωματική δεν περνάει από τη λογική και το νοητικό, ώστε να μπερδευτεί με τις ενστάσεις, τις αρνήσεις και τις αντιρρήσεις μας. Σε έναν ψυχοθεραπευτή μπορείς να πεις “Μου μιλάς από τη γενική σου εμπειρία”, ενώ στο άλογο, τι να πεις;».
