Ειναι τρελοί οι ποιητές-είναι τρελοί-είναι τρελοί οι ποιητές! (πάμε ξανά): Είναι τρελοί κλπ

Καταξιωμένοι λογοτέχνες, δεν κρύβουν τη λατρεία τους για τη μπάλλα. Και έχουν γράψει υπέροχα ποιήματα εμπνευσμένα από πρόσωπα και περιστάσεις των γηπέδων.

Εικονογράφηση: Κατερίνα Καραλή

Σταχυολογώντας από το βιβλίο “Εντός και Εκτός Έδρας-Το Ποδόσφαιρο στην Ελληνική Ποίηση” (2006-εκδ. Καστανιώτη), αποτέλεσμα μιας μάλλον μοναδικής στο είδος της έρευνας του ποιητή Γιώργου Μαρκόπουλου: πρόσωπα και περιστάσεις των γηπέδων που αποτέλεσαν έμπνευση για εγχώρια στιχουργία.

Ένα μυθικό γκολ

Είναι μία από τις φάσεις που οι “παλιοί’ των γηπέδων περιγράφουν με διαφορετικούς τρόπους, δίνοντας συχνά μια υπερφυσική διάσταση στο πώς άπλωσε το κορμί του ο Γιώργος Δεληκάρης για να στείλει τη μπάλα στα δίχτυα του πρωταθλητή Ευρώπης και Κόσμου Σεπ Μάγερ, στο 12ο λεπτό του αγώνα Ελλάδας – Δυτικής Γερμανίας 2-2 (20-11-1974). Πολύ παραστατικά ο Αλέξης Σταμάτης έφτιαξε το σχετικό “Βλέμμα του Σεπ” (1995):

http://youtu.be/oLOkdWq1Um0

Το βλέμμα του Σεπ

Το Νοέμβρη του ‘74

τότε που ο ιδρώτας ήταν ιδρώτας

μέσα στο καταμεσήμερο

την είδε να έρχεται από αριστερά

συστημένη από τον κοντό

την αιώνια εκείνη ερωμένη

(…)

Ίσως να ήταν οι εικόνες αυτές

που ύψωσαν το σώμα σε μια τέτοια εναέρια στρέβλωση

που κανένας όρος δεν μπόρεσε ποτέ να περιγράψει

Η αφή του πανιού ήταν γλυκιά

και το αποτέλεσμα βέβαιο,

ο Σεπ απλά κοιτούσε.

(Σημ: ως “κοντός” εννοείται ο Μίμης Δομάζος)

Πότε Βούδας, πότε Τζάγκερ

Πέρα από τη μνημειώδη ρίμα του Ρασούλη, ο Γιώργος Κούδας αποτελεί μάλλον τον ποδοσφαιριστή με τις περισσότερες αναφορές σε ποιήματα, αφού το όνομά του μπορεί κανείς να το βρει σε στροφές των Μίμη Σουλιώτη [Τον στέψαν αρχηγόν του ΠΑΟΚ, της Εθνικής και των Ενόπλων, “Φίλαθλοι Θεσσαλονικείς”, 1974], Θωμά Κοροβίνη [Ο Γιώργος Κούδας (…) Παίζει ποδόσφαιρο/ Με δεξιοσύνη και δαιμόνιο/ Με Αίσθηση της Αρμονίας τέλεια/ Σαν να εκτελεί/ Χτυπώντας ρυθμικά τα κλειδοκύμβαλα/ Κάποιο λαϊκό χορό του Μπάρτοκ / Ή του Σκαλκώτα, “Τρία ζεϊμπέκικα και ένα ποίημα για τον Γιώργο Κούδα”, 2004], Θανάση Βενέτη (“Μικρή Ωδή στον Κώστα Δαβουρλή”, 1997), Πάνου Θεοδωρίδη [Λέγαμε (…) τον Κούδα Λένιν των γηπέδων, “Ο Καπερνέκας”, 1994].

Ο τελευταίος είχε αναφερθεί στον “Μεγαλέξαντρο” και το 1980 (“Ο ποιητής”):

http://youtu.be/YXAXuI5XWCg

Ο ποιητής

Πέρασαν ήδη τρεις μέρες και κλαίω σαν παιδί

επειδή κάποιος που νόμιζα ζωντανό είναι πεθαμένος

αισθάνομαι απόγνωση και μαρασμό και τιποτένιος

σα να μου μίλησε στο δρόμο ο Τζάγκερ ή ο Κούδας.

Οι Ωδές: από τον Λάκη Σοφιανό στον Χρήστο Αρδίζογλου

Κυρίως παίκτες που χαρακτηρίστηκαν ιδιόρρυθμοι, τόσο στον τρόπο παιχνιδιού όσο και στη γενικότερη συμπεριφορά τους, τράβηξαν λογικά το λογοτεχνικό ενδιαφέρον:

Ο αλήτης μπαλαδόρος

Ο Γιάννης Κουβαράς στράφηκε στην ανεπανάληπτη, ως προς την τραγικότητά της, ιστορία του Λάκη Σοφιανού, του σέντερ-φορ που έφερε στο πιο σκοτεινό της άκρο την έννοια του αλήτη μπαλαδόρου της δεκαετίας του ’50, ο οποίος βρέθηκε κρεμασμένος μέσα στη φυλακή, απόλυτα ξεχασμένος αρκετά χρόνια μετά τα ποδοσφαιρικά, το 1989 (“Κρέμασε τη ζωή του στα γκολ-ποστ”, 1999).

http://youtu.be/JLekPme-psY

Κρέμασε τη ζωή του στα γκολ-ποστ

Τι να σκεφτόταν

Το τελευταίο βράδυ στο κελί του

Ο Λάκης Σοφιανός

Περνώντας αστραπιαία η ζωή του

Από τη μνήμης τη θολή οθόνη;

(…)

Σ’ έναν αγώνα πήρε

Και του διαιτητή το πορτοφόλι!

Τίναζε χούφτα χώμα

Στου αμυντικού τα μάτια να σκοράρει

(…)

Ο Μαύρος Πρίγκιψ

Ο πρόωρα χαμένος “Μαύρος Πρίγκιψ”, κυρίως της Παναχαϊκής, αλλά και του Ολυμπιακού, υμνήθηκε σε στίχους του Κώστα Βενέτη (“Μικρή Ωδή στον Κώστα Δαβουρλή”, 1997).

http://youtu.be/jVx-gFpUYFg

Μικρή Ωδή στον Κώστα Δαβουρλή

Ο Μαύρος Πρίγκιπας κρέμασε νωρίς τα παπούτσια του.

Στων ιαχών τη μάντρα έστησε το τσαντήρι του.

Με σέντρες και φαρμακερά βολέ

προς την εστία

του ουρανού

τα δίχτυα αυτά τα μάταια του κόσμου

ξετινάζοντας.

Με την αίγλη και τη σκοτεινή γοητεία των άσων

έφυγε

ο τσιγγάνος των γηπέδων.

(…)

Ο Πειραιώτης

Πιθανότατα το πρώτο και σίγουρα ένα από τα πιο γνωστά ποιήματα που επικεντρώθηκαν σε έναν ποδοσφαιριστή ήταν το “Επίνικος 1959 – Ηλία Υφαντή – Πειραιεί – Ποδοσφαίρα”, του Άρη Δικταίου (1959)