Ένα διαμπερές σπίτι φτιαγμένο από λεπτά ξύλα, τοποθετημένο σε μια αχανή ακατοίκητη έκταση. Το επισφαλές οικοδόμημα συμβολίζει τη γένεση της μνημονιακής Ελλάδας και κοσμεί το εξώφυλλο του ομότιτλου βιβλίου με την υπογραφή του Γιάνη Βαρουφάκη. Το ραντεβού για την παρουσίαση της νέας έκδοσης δόθηκε την Παρασκευή στις επτά το απόγευμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Στην αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου, η πρώτη σειρά είναι ρεζερβέ, με χαρτιά που υποδεικνύουν ποιες είναι οι θέσεις των επίτιμων προσκεκλημένων. «Ήταν δεξί χέρι του Γιώργου Παπανδρέου, βλέπεις πως η ζωή κάνει κύκλους;» λέει ένας φωτογράφος προς τον συνάδελφό του σχολιάζοντας το κάθισμα που προορίζεται για την Λούκα Κατσέλη.
Πως τα φέρνει η ζωή.
Ο οικονομολόγος και συγγραφέας κάνει την εμφάνιση του. Ντυμένος απλά χαιρετά κόσμο μέσα στην αίθουσα. Κάποιος τον ρωτά αν του αρέσει η αφίσα της εκδήλωσης.«Πολύ καλή είναι, αυτή η φάτσα μόνο έπρεπε να ήταν καλύτερη» απαντά αυτοσαρκαστικά. Ο μικρός Κωνσταντινός που κάθεται δίπλα μου στην αγκαλιά της μητέρας του αναρωτιέται γιατί αργούν τόσο να ντυθούν οι ηθοποιοί και πότε ακριβώς θα ξεκινήσει η παράσταση.
Ο οικονομολόγος «ροκ σταρ».
Οι ομιλητές Νίκος Ξυδάκης και Μπάμπης Παπαδημητρίου ανεβαίνουν στη σκηνή μαζί με τη συντονίστρια Κατερίνα Ακριβοπούλου. Ο διευθυντής των εκδόσεων Gutenberg, Κώστας Δαρδανός, παίρνει πρώτος τον λόγο. Εξηγεί πως αν δε βρισκόμασταν σε μια παρουσίαση βιβλίου, θα την χαρακτήριζε ως προεκλογική συγκέντρωση και προλογίζει το φρέσκο εγχείρημα του οικονομολόγου λέγοντας ότι «αν δεν μάθεις καλά οικονομία δε μπορείς να αντικρούσεις τις ειδήσεις των οχτώ, τον κύριο Σόιμπλε, ψηφίζεις αγνοώντας», προτρέποντας τους παρευρισκόμενους να επιμείνουν σε ερωτήσεις ουσίας.
Νίκος Ξυδάκης
Μπάμπης Παπαδημητρίου
Η παρουσίαση ξεκινά και ο Νίκος Ξυδάκης, υποψήφιος στην ίδια εκλογική περιφέρεια με τον συγγραφέα, επιχειρεί να απαντήσει σε όσους τον εγκαλούν μέσω των σόσιαλ μίντια για το γεγονός πως θα βρισκόταν στο ίδιο τραπέζι με τον Μπάμπη Παπαδημητρίου. Οι δύο συντάκτες της Καθημερινής κάθονται στα δύο άκρα, οιωνός για το τι μας επιφύλασσε η συνέχεια. «Ο Μπάμπης έχει κατηγορηθεί ως κήρυκας του μνημονίου, κήρυκας της ανθρωποκτόνου λιτότητας, κήρυκας της Χρυσής Αυγής. Αυτό θα πρέπει να το απαντήσει ο ίδιος, τον θεωρώ αντίπαλο αλλά όχι εχθρό». Αφήνοντας στην άκρη τον χρόνιο διαξιφισμό τους, λέει πως η αναγγελία της υποψηφιότητας Βαρουφάκη με τον ΣΥΡΙΖΑ προκάλεσε λιγότερα κακεντρεχή σχόλια στους συνήθεις αθηναϊκούς κύκλους από όσα περίμενε. «Είναι ένας οικονομολόγος που μιλάει σαν ροκ σταρ, σαν λαϊκός ρήτορας. Είναι προσηνής, εύληπτος, πειστικός και πάντα γοητευτικός».
Γεμάτο το Μέγαρο μέσα.
… και έξω.
Τα σκαλιά γεμίζουν από ακροατές που δεν χωρούν κάπου αλλού.«Ο Νίκος Ξυδάκης ζητά ένα κομμάτι από το χρέος να εξαφανιστεί. Προσωπικά, δεν έχω κανένα πρόβλημα. Αν όμως αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα του κράτους ως ζητήματα μιας επιχείρησης ή ενός ιδιώτη, αν αντιμετωπίζουμε το δημόσιο χρέος ως ένα στεγαστικό δάνειο, τότε με συγχωρείτε αλλά δεν είμαστε έτοιμοι να κυβερνήσουμε». Ο Μπάμπης Παπαδημητρίου κάνει σχόλιο επί των σχολίων και δηλώνει υπέρμαχος της λιτότητας. Συνοψίζοντας το χρονικό του ελληνικού δανεισμού εικάζει πως στην επόμενη εξεταστική επιτροπή θα υπάρχει μια ατελείωτη στρατιά πολιτικών οι οποίοι θα περάσουν από την κρεμάλα, για να λάβει την απάντηση «Θα περάσουν» από μια κυρία που σηκώνεται όρθια στο βάθος της αίθουσας.
Ένας θαυμαστής του Νίκου Ξυδάκη, με ένα απόκομμα εφημερίδας στα χέρια του, παρακαλεί την συντονίστρια να πει κάτι τελευταίο. «Σας εύχομαι καλή επιτυχία, αλλά εγώ προτιμώ τον κύριο Ξυδάκη. Εσάς κύριε θα αγοράσω το βιβλίο σας».
Ένα τέως στέλεχος κραταιάς Γερμανικής τράπεζας αφηγείται κατά τη διάρκεια της πτήσης στον συνταξιδιώτη του το πως άλλαξε η ζωή του με τη δημιουργία της ευρωζώνης. Η διακαής του προσπάθεια να βρίσκει συνεχώς νέους δανειολήπτες μετέτρεψαν την καθημερινότητα του σε κόλαση. Λίγα χρόνια μετά, ο πρώην υπουργός οικονομικών της Ιταλίας Τζούλιο Τρεμόντι χαμογελά ειρωνικά από την καρέκλα του γραφείου του, όταν δύο οικονομολόγοι τον ρωτούν γιατί δεν καταθέτει ο ίδιος την «μετριοπάθη πρόταση» στο Εcofin και τους εξηγεί πως αν ήταν τόσο εύκολο θα το είχε κάνει ήδη ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Πριν μερικές μέρες, μια Ισπανίδα δημοσιογράφος επισκέπτεται το σπίτι του οικονομολόγου συνοδευόμενη από έναν μεταφραστή που πασχίζει να μη δείχνει πως είναι άστεγος και ζητά από τον υποψήφιο να αλλάξει τα πράγματα. Με αυτές τις τρεις παραπάνω βιωματικές ιστορίες, ο Γιάννης Βαρουφάκης εξηγεί παραστατικά το χρονικό της παγκόσμιας και εγχώριας κρίσης, αποφεύγοντας την χρήση της αγγλικής γλώσσας και των δύσκολων οικονομικών όρων που έχουμε συνηθίσει.
Η Ζωή Παρασίδη ποζάρει με τον Γιάνη Βαρουφάκη να στοιχειώνει τη σκέψη της.
Ξαφνικά, τα αίματα ανάβουν και το σκηνικό θυμίζει συνέλευση φοιτητικών παρατάξεων σε αμφιθέατρο ελληνικού πανεπιστημίου. Ο Μπάμπης Παπαδημητρίου έχει φέρει ως παράδειγμα την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου στην Εθνική και Αγροτική τράπεζα, προκειμένου να υποστηρίξει πως μια κρατικοποίηση θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του δημοσίου χρήματος. Κόσμος εξεγείρεται εναντίον του και ζητά να παρέμβει, αναζητώντας στα χέρια των υπαλλήλων του Μεγάρου ένα μικρόφωνο. Δυο άντρες πίσω μου μιλούν για προβοκάτσια που έχουν βαρεθεί να παρακολουθούν στους τηλεοπτικούς τους δέκτες τα τελευταία έξι χρόνια και το κόνσεπτ της βραδιάς «Εσύ ρωτάς, ο Γιάνης Βαρουφάκης απαντά» με το hashtag #MnimoniakiEllada άρχισε βεβιασμένα.
Τα μικρόφωνα περιμένουν τα αίματα ν’ ανάψουν.
«Στα τέλη του 2009 το ελληνικό δημόσιο πτώχευσε, τελεία και παύλα. Το μνημόνιο είναι μια λογική άρνησης της πτώχευσης της χώρας με στόχο ένα νέο τεράστιο δάνειο υπό τον όρο πολιτικών που συρρικνώνουν το ΑΕΠ. Δεν χρειάζεται να είσαι πάνω από οχτώ χρονών για να καταλάβεις ότι κάτι τέτοιο οδηγεί στην καταστροφή» Οι εξελίξεις στο ελβετικό φράγκο, το αναποτελεσματικό PSI, η περιβαλλοντική κρίση που μπορεί να προκαλέσει μια ανάπτυξη δίχως όρια και η έλλειψη θέσεων εργασίας που οδηγεί τους νέους σε οικονομική μετανάστευση ήταν μερικά από τα ζητήματα στα οποία κλήθηκε να απαντήσει o πρωταγωνιστής της βραδιάς. Αφού μια κυρία τον «διόρισε» υπουργό οικονομικών, δίνοντάς του προκαταβολικά συγχαρητήρια, ένας νεαρός φοιτητής παίρνει τον λόγο και ρωτά τι πρέπει να πει στον παππού του που φοβάται το Grexit. « Η ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα είναι ένας ιδιαίτερα συντηρητικός οργανισμός. Δεν θέλει αλλαγές, δεν θέλει ταρακουνήματα, είναι σαν μια μαούνα που μέχρι να στρίψει έχουμε υποστεί κόστος στην ευρωζώνη. Αυτό είναι καλό στη δική μας περίπτωση. Είναι αλήθεια ότι η Ευρώπη πολλές φορές έχει πάει κόντρα στα συμφέροντά της. Η δική μας κυβέρνηση -γιατί περί αυτού πρόκειται, αν εκλεγούμε τι θα γίνει- δεν παίζει με το Grexit. Δεν θα αφήσει υπονοούμενο ότι το σκέφτεται ως στρατηγική, δεν πρόκειται να πάει συγκρουσιακά στην Ευρώπη, δεν θα μπλοφάρει. Σας διαβεβαιώ ότι από την ώρα που θα εκλεγεί μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και κατατεθούν οι λογισμένες προτάσεις, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρόκειται να αυτοκτονήσει και να πειραματιστεί απελευθερώνοντας ανεξέλεγκτες δυνάμεις που μόνο ένας ανόητος νομίζει ότι μπορεί να ελεγχθούν μέσα από ένα Grexit. Aυτό θα έλεγα στον παππού σου».
Το ακροατήριο χειροκροτεί σύσσωμο, η παρουσίαση τελειώνει και η ταμειακή μηχανή των εκδόσεων χτυπά τη μία απόδειξη μετά την άλλη. Ένας θαυμαστής του Νίκου Ξυδάκη, με ένα απόκομμα εφημερίδας στα χέρια του, παρακαλεί την συντονίστρια να πει κάτι τελευταίο. «Σας εύχομαι καλή επιτυχία, αλλά εγώ προτιμώ τον κύριο Ξυδάκη. Εσάς κύριε θα αγοράσω το βιβλίο σας».
Το βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη «Η γένεση της μνημονιακής Ελλάδας: Ένα χρονικό της κρίσης» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.
