«Το πιο σημαντικό σε αυτή τη διάκριση είναι οι συνομήλικοί μας να διαπιστώσουν ότι – ακόμη κι αν δεν έχουν εξειδικευμένες γνώσεις, οικονομικούς πόρους ή γνωριμίες – μπορούν να αναπτύξουν δράση πολύ ωφέλιμη για το κοινωνικό σύνολο, όπως το καταφέραμε κι εμείς». Οι 25χρονοι Κωσταπάνος Μηλιαρέσης, Άρης Κωνσταντινίδης και Χρήστος Παναγιώτου μάς εξέπληξαν ευχάριστα πρόσφατα, έχοντας συμπεριληφθεί στη λίστα «30 under 30» του διεθνούς περιοδικού Forbes με τους 30 νέους κάτω των 30 ετών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίοι έχουν την πιο αξιόλογη και καινοτόμο πορεία στην κοινωνική επιχειρηματικότητα. Διαβατήριό τους γι’ αυτό αποτέλεσε η ίδρυση του μη κερδοσκοπικού οργανισμού ethelon που εξελίσσεται στο μεγαλύτερο δίκτυο εθελοντών στην Ελλάδα.
Πώς ξεκίνησε, όμως, η ιστορία; Ήταν το 2012, όταν ο Κωσταπάνος, ο Άρης και ο Χρήστος, έχοντας αποκτήσει τις πρώτες εμπειρίες κοινωνικής προσφοράς από την παιδική τους κιόλας ηλικία και όντας φοιτητές πλέον, αποφάσισαν να δημιουργήσουν την GloVo, μια ομάδα που θα συνέδεε εθελοντές με events και κάθε εγγεγραμμένο μέλος, ανάλογα με το γνωστικό αντικείμενο, τα ενδιαφέροντα και τον διαθέσιμο χρόνο του, θα συμμετείχε εθελοντικά στις αντίστοιχες εκδηλώσεις. «Φυσικά, οι πρώτοι που μας ακολούθησαν ήταν οι φίλοι και οι συγγενείς μας, αλλά, σταδιακά, παρατηρούσαμε αυξανόμενο ενδιαφέρον», αφηγείται ο Κωσταπάνος. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, είχαν συγκεντρώσει 4.000 μέλη, είχαν φτιάξει τη μεγαλύτερη «πηγή» νέων εθελοντών και, με τη συμμετοχή αυτών, είχαν συμβάλει στη διεξαγωγή σημαντικών events στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως το TEDxAthens, η Art-Athina και το EXIT Festival στη Σερβία.
Στις αρχές του 2016, η GloVo αποφάσισε να συγχωνευθεί με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Volunteer4Greece που διέθετε εθελοντές όχι για events, αλλά για τις κοινωνικές δράσεις των ΜΚΟ. «Τα δυνατά σημεία του ενός αποτελούσαν τα αδύναμα του άλλου. Εμείς, ως νεότεροι, είχαμε την όρεξη, τον χρόνο και το ανθρώπινο δυναμικό, ενώ τα μέλη της Volunteer4Greece, ως μεγαλύτερα ηλικιακά, είχαν την εμπειρία, τις διαδικασίες και τις δομές. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να ενώσουμε τις δυνάμεις μας», εξηγεί ο Άρης. Έτσι, γεννήθηκε η ethelon με περισσότερους από 9.500 εθελοντές, συμμετοχή σε 250 εκδηλώσεις και κοινωνικές δράσεις, ανάπτυξη 150 δικών της και συνεργασία με 210 ΜΚΟ. Επειδή, ωστόσο, χρειάζονταν και κάποια άτομα πλήρους απασχόλησης, σήμερα υπάρχουν δύο ως μόνιμο προσωπικό για τον γενικό συντονισμό και άλλα τέσσερα για την υλοποίηση επιμέρους πρότζεκτ.
Οι καινοτομίες που οδήγησαν στις σελίδες του «Forbes»
Ένας από τους πρώτους στόχους της ethelon ήταν η ενίσχυση του εταιρικού εθελοντισμού, μεταδίδοντας σε εκατοντάδες εργαζόμενους τη φιλοσοφία της κοινωνικής προσφοράς. «Δεδομένου ότι τα περισσότερα μέλη μας ήταν φοιτητές, ενώ, σύμφωνα με έρευνα της Volunteer4Greece, μόνο 1 στους 10 Έλληνες εργαζόμενους συμμετείχε σε εθελοντικές δράσεις, προσπαθήσαμε να σκεφτούμε έναν έξυπνο τρόπο για να αλλάξει αυτό», αναφέρει ο Χρήστος. Έτσι, προσέγγισαν τα στελέχη μεγάλων εταιρειών και τους ζήτησαν να κινητοποιήσουν τους υπαλλήλους τους να συμβάλουν όλοι μαζί, σε τακτική βάση και με ενεργό ρόλο για κοινωφελείς σκοπούς. Άλλοι απάντησαν αμέσως θετικά, άλλοι ήταν πιο διστακτικοί. Ωστόσο, σήμερα η ethelon έχει συνεργαστεί με 16 εταιρείες, μεταξύ των οποίων η Kariera.gr, η L’Oréal, η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, η Taxibeat και η Mondelez. «Είναι σημαντικό οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης να πηγαίνουν κάποιες μέρες το μήνα σε έναν οργανισμό κοινωνικής προσφοράς για να συμμετέχουν στις δραστηριότητές του. Κι αν αρχικά κάνουν κάτι τέτοιο με τους συνεργάτες τους, ίσως μετά να το συνεχίσουν με τις οικογένειές τους», επισημαίνει ο Κωσταπάνος.
Μία ακόμη πρωτοβουλία της ethelon ήταν να συμβάλει στη ένταξη ατόμων με αναπηρία σε εθελοντικές δράσεις, αλλά και στην αγορά εργασίας. Έτσι, τον περασμένο Μάρτιο, διοργάνωσε την ημερίδα CareerFair.4all, στη διάρκεια της οποίας στελέχη εταιρειών συναντήθηκαν με ΑμεΑ και, μέσω συνεντεύξεων, επέλεξαν και προσέλαβαν εκείνα που θα μπορούσαν να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην επιχείρησή τους. Επιπλέον, ο Κωσταπάνος, ο Άρης και ο Χρήστος εξέφρασαν την ιδέα στη γνωστή αλυσίδα Flocafe Espresso Room να ξεκινήσει μια συνεργασία με την καφετέρια Myrtillo στην Πανόρμου, όπου απασχολούνται άτομα με αναπηρία, παρέχοντας συμβουλές για τη βελτίωση των υπηρεσιών και των ροφημάτων της. Κάτι που έχει ήδη υλοποιηθεί με επιτυχία.
Παρακολουθώντας τις ανάγκες της εποχής, τα μέλη της ethelon έχουν, επίσης, μαγειρέψει φαγητό για τους άστεγους, έχουν προσφέρει είδη πρώτης ανάγκης σε πρόσφυγες, έχουν κάνει δεντροφύτευση στην Ομόνοια σε συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων, έχουν βάψει μουτζουρωμένους τοίχους κτιρίων στο Μοναστηράκι, έχουν καθαρίσει παραλίες, έχουν διοργανώσει ακόμη και… χορό swing για τους ηλικιωμένους του Γηροκομείου Αθηνών. Παράλληλα, έχουν ενισχύσει τις δράσεις τους και σε άλλα μέρη της χώρας, π.χ., στη Θεσσαλονίκη, ενώ, πρόσφατα, το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» τους ανέθεσε να σχεδιάσουν ένα πρόγραμμα, σύμφωνα με το οποίο οποιοσδήποτε πολίτης θα είχε τη δυνατότητα να συμβάλει ενεργά στη λειτουργία του. Τώρα, η ethelon ξεκινά και ένα νέο πρότζεκτ για τη συμμετοχή σε εθελοντικές δράσεις ατόμων ηλικίας 65+ που έχουν μόλις βγει σε σύνταξη. «Για όσους ασχολούμαστε με την κοινωνική προσφορά, απώτερος στόχος είναι να μην … είμαστε χρήσιμοι πια», αναφέρει ο Άρης. «Δηλαδή, τα προβλήματα να πάψουν να υπάρχουν και η βοήθεια προς τον διπλανό να θεωρείται από όλους αυτονόητη, με αποτέλεσμα η δική μας παρέμβαση να μην είναι απαραίτητη. Μέχρι τότε, όμως, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό για τους συνανθρώπους μας που χρειάζονται υποστήριξη».
Το εύρος των δράσεων, αλλά και οι καινοτομίες στον τομέα του εθελοντισμού, ήταν οι παράγοντες που έφεραν τον Κωσταπάνο, τον Άρη και τον Χρήστο, ως συνιδρυτές της ethelon, στις σελίδες του περιοδικού Forbes. «Ένας από τους περυσινούς νικητές – με τον οποίο είχαμε συνεργαστεί σε ένα πρότζεκτ – μας πρότεινε ως υποψήφιους για τη λίστα “30 under 30” στους υπεύθυνους του περιοδικού», μας λέει ο Χρήστος. «Στην αρχή, δεν περιμέναμε καθόλου τη διάκριση, ώσπου εκείνοι μας ζήτησαν περισσότερες πληροφορίες για τον οργανισμό και, στη συνέχεια, μας κάλεσαν να παρευρεθούμε στην εκδήλωση της βράβευσης στο Λονδίνο». Μια … ουρανοκατέβατη, αλλά και πολύ σημαντική επιτυχία είχε μόλις σημειωθεί. Οι τρεις τους είχαν ενταχθεί στους 30 νέους κάτω των 30 ετών από όλη την Ευρώπη με τη μεγαλύτερη επιρροή στον τομέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και συμβολή στην εξέλιξή του. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια τέτοια διεθνής αναγνώριση σού δίνει μεγάλη χαρά», σχολιάζουν σήμερα. «Ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τη χαρά που παίρνουμε από τις ίδιες τις δράσεις μας».
«Όταν προσφέρεις κάτι ουσιώδες, οι δυσκολίες δεν πρέπει να σε αποθαρρύνουν»
Πώς βλέπουν, όμως, ο Κωσταπάνος, ο Άρης και ο Χρήστος τον εθελοντισμό και τη διάθεση για προσφορά στην Ελλάδα της κρίσης; «Ειδικά οι νεότερες γενιές είναι πολύ ενημερωμένες και ευαισθητοποιημένες, έχοντας συνειδητοποιήσει ότι αν καθένας δεν προσπαθήσει από μόνος του να φέρει την αλλαγή, η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί», απαντούν. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των μελών της ethelon είναι γυναίκες. «Δεν ξέρουμε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό κι ίσως θα έπρεπε να μελετηθεί από κοινωνιολογική σκοπιά. Πάντως, ισχύει». Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι και οι ιστορίες εθελοντών, των οποίων ο τρόπος σκέψης και η καθημερινότητα άλλαξαν ριζικά μετά την ενασχόλησή τους με κοινωνικές δράσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, μια 20χρονη κοπέλα, η οποία, όταν γράφτηκε στον οργανισμό, ήταν πολύ ανήσυχη για ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας που είχε προκύψει στο στενό οικογενειακό της περιβάλλον και εσωστρεφής. «Στην αρχή, δεν μιλούσε ούτε στον διπλανό της», θυμάται ο Κωσταπάνος. «Αλλά ενάμιση χρόνο μετά, είχε ανακαλύψει νέο νόημα στη ζωή της, είχε δημιουργήσει καινούργιες φιλίες, διαχειριζόταν μια εξαμελή υπο-ομάδα εθελοντών, είχε αναλάβει την επικοινωνία με όλες τις ΜΚΟ με τις οποίες συνεργαζόμαστε, ενώ, παράλληλα, είχε βρει και εργασία. Η αλλαγή ήταν θεαματική».
Το σπουδαιότερο, πάντως, στην πορεία των τριών νέων, όπως και οι ίδιοι επισημαίνουν, είναι ότι κατάφεραν να αναπτύξουν από μόνοι τους μια δράση με πολύ θετικό αντίκτυπο στους γύρω τους, παρά τα εμπόδια της εποχής. Τι θα συμβούλευαν έναν συνομήλικό τους που ονειρεύεται να κάνει κάτι αντίστοιχο, είτε στον τομέα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, είτε σε οποιονδήποτε άλλο; «Να έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, να μη διστάσει να προσεγγίσει τους ανθρώπους οι οποίοι θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν και να μην αποθαρρυνθεί από τις προσωρινές αποτυχίες που αναπόφευκτα θα έρθουν», απαντά ο Άρης. «Ούτως ή άλλως, με την παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα, οι δύσκολες στιγμές είναι, συχνά, περισσότερες από τις ευχάριστες», συμπληρώνει ο Χρήστος.
«Όταν, όμως, προσφέρεις κάτι ουσιώδες, όση προσπάθεια κι αν καταβάλεις, αξίζει».