Ο Νίκος Παπαδόπουλος είναι ο δημιουργός της σελίδας Plasticobilism, όπου αναπαρίστανται μέσω φωτογραφιών διάφορες πτυχές της καθημερινότητας στην Ελλάδα της κρίσης. Πρωταγωνιστές αυτού του εμπνευσμένου project είναι τα Playmobil! O Νίκος γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη, έχει τελειώσει ένα διδακτορικό στην αστρονομία και τα τελευταία χρόνια ασχολείται επαγγελματικά με τη σεναριογραφία.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα του plasticobilism;
Η ιδέα ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2013 και αφορμή στάθηκε ένα παιχνίδι με τον γιο μου όπου αναπαράστησα με playmobil τον τρόπο με τον οποίο κοιμόμαστε οικογενειακώς τα βράδια στο κρεβάτι. Αυτή η αναπαράσταση της συγκεκριμένης σκηνής μού έδωσε την ιδέα να το γενικεύσω και να αναπαραστήσω με αυτά σκηνές που αφορούν την κοινωνία μας, ειδικά στην περίοδο που αυτή δοκιμάζεται σκληρότερα από ποτέ μεταπολεμικά.
Ποιες συνθήκες σε οδήγησαν να δημιουργήσεις αυτό το φωτογραφικό project; Από πού αντλείς την έμπνευσή σου; Οι συνθήκες στις οποίες βρίσκεται η χώρα. Αυτές που δεν μπορεί να σε αφήνουν απαθή, που σε κάνουν να αναθεωρήσεις πολλά, να νοιαστείς και για τους γύρω σου, να αλλάξεις. Αλλά και αυτές που σε κάνουν να σταματήσεις να είσαι μουγκός και να εκφραστείς. Να μιλήσεις για όσα συμβαίνουν, να βγάλεις την κραυγή της αγωνίας που νιώθεις. Αυτό είναι το Plasticobilism. Η κραυγή αγωνίας μου και η ψυχοθεραπεία μου μαζί. Εμπνέομαι πό την επικαιρότητα και κυρίως από τη δυστυχία που εμπεριέχεται κατά κόρον σε αυτήν.
Σε ποιον απευθύνεται η ιδεολογία της πλαστικής σάτιρας; Αρχικά, σε όποιον θέλει να την γνωρίσει. Δεν χρειάζεται να την «ασπαστεί» κανείς, γιατί όπως κάθε ιδεολογία είναι κι αυτή μια «άποψη», μια συγκεκριμένη προσέγγιση των πραγμάτων μέσα από το πρίσμα των… playmobil. Γενικότερα, απευθύνεται εκεί που οφείλει να απευθύνεται κάθε σάτιρα, δηλαδή στον σκεπτόμενο ενήλικα ψηφοφόρο, καταδεικνύοντάς του τι προκαλεί ή τι μπορεί να προκαλέσει με την ανοχή του, την αδράνειά του, την αδιαφορία του, τη λάθος στάση ζωής του.
Πιστεύεις ότι τα social media μπορούν να λειτουργήσουν αφυπνιστικά στις μέρες μας; Ναι, αρκεί να έχεις κάνει add και follow τους κατάλληλους ανθρώπους και να έχεις μια ξεκάθαρη ιδέα στο μυαλό σου για το τι πραγματικά είναι αφύπνιση. Από εκεί και πέρα, τίποτα δεν αλλάζει και κανείς δεν αφυπνίζεται με τα likes ή τα favs, ούτε ο αποδέκτης τους μετατρέπεται ξαφνικά σε αφυπνιστή. Απλώς, υπάρχουν πολλά ερεθίσματα εκεί έξω και είναι στο χέρι μας το πώς αυτά θα τα κάνουμε βίωμα, τρόπο ζωής και πώς γενικότερα θα πάμε ένα βήμα παρακάτω. Το ότι υπάρχει μπόλικη τροφή για σκέψη δεν σημαίνει κι ότι ξέρουμε να σκεφτόμαστε. Αντιθέτως, πρέπει ήδη να ξέρουμε πώς να σκεφτούμε ώστε να διαχειριστούμε σωστά αυτή την τροφή.
H δύναμη της εικόνας είναι αναμφισβήτητη, είναι όμως ο σημερινός δέκτης έτοιμος να αποκωδικοποιήσει το οπτικό μήνυμα; Καλά θα κάνει, αν δεν είναι έτοιμος με όλα όσα συμβαίνουν, να ετοιμαστεί, διαφορετικά φοβάμαι ότι θα μείνει για πάντα δέκτης και δεν θα γίνει ποτέ πομπός. Γιατί το να γίνουμε αποκωδικοποιητές ως ένα σημείο αρκεί, αλλά δεν φτάνει για να αλλάξουμε ουσιαστικά κάτι στον κόσμο, ούτε καν απλώς στη ζωή μας.
Στο blog σου αυτοπροσδιορίζεσαι ως ευτυχής πατέρας, δυστυχής Έλληνας. Είναι η διάκριση ανάμεσα στην προσωπική και συλλογική πραγματικότητα, με την συλλογική να συμπαρασύρει -ως οφείλει- και την προσωπική. Γιατί εγώ μπορεί να νιώθω ευτυχισμένος ως πατέρας ενός δίχρονου αγοριού, αλλά αν δίπλα, γύρω και παντού υπάρχουν δυστυχισμένοι άνθρωποι, τότε δυστυχισμένος θα είμαι ή θα γίνω σύντομα και εγώ. Ως Έλληνας, λοιπόν, είμαι δυστυχισμένος αν έστω και ένας συνάνθρωπός μου είναι δυστυχισμένος, ως μονάδα νιώθω ευτυχισμένος με τα κριτήρια που θέτω προσωπικά. Και η πατρότητα για μένα είναι σαφώς ένα από τα βασικότερα κριτήρια.
Η Playmobil σου δημιούργησε προβλήματα με τη σελίδα στο Facebook που αρχικώς ονομαζόταν Playmobilism; Με λίγα λόγια, η γερμανική Playmobil έκλεισε χωρίς καμία προειδοποίηση την πρώτη μου σελίδα στο facebook, το Playmobilism και όταν άνοιξα δύο μέρες μετά την παρούσα σελίδα, το Plasticobilism, επανήλθε απειλώντας με ότι θα κλείσει και αυτή τη σελίδα, όπως και τα blog μου, αν δεν αφαιρέσω όλες τις φωτογραφίες που έχουν πολιτικό περιεχόμενο. Μετά τη δημοσιοποίηση του θέματος και την κατακραυγή που ακολούθησε εναντίον τής εταιρείας από πάρα πολλούς συνανθρώπους μου που δεν με γνώριζαν καν, αλλά μου συμπαραστάθηκαν με απίστευτο τρόπο σ’ αυτήν την κατάφωρη λογοκρισία που βίωνα, αποφάσισε να ρίξει τους τόνους και να με αφήσει (προς το παρόν;) ήσυχο. Αυτό που ελπίζω να έγινε σαφές απ’ αυτή την ιστορία είναι ότι το δικαίωμά μας στην ελευθερία λόγου και έκφρασης δεν πρέπει να το παραχωρούμε σε καμία εταιρεία, όσο πανίσχυρη κι αν φαντάζει αυτή.
Kάνεις επεξεργασία των φωτογραφιών ή του φόντου; Όλες οι φωτογραφίες δημιουργούνται αυθημερόν και βγαίνουν με ένα smartphone. «Επεξεργάζονται» με κάποια φίλτρα που υπάρχουν στις εφαρμογές φωτογραφίας του κινητού, ενώ το φόντο -αν δεν είναι φυσικός χώρος- είναι κάποιο εκτυπωμένο χαρτί από τον εκτυπωτή μου. Το photoshop ως πρόγραμμα δεν υπάρχει καν στον υπολογιστή μου. Όπως δεν υπάρχει και καμία εκ των υστέρων ψηφιακή προσθήκη. Το όλο αποτέλεσμα θα έλεγα πως είναι καθαρά «χειροποίητο».
Πώς αισθάνεσαι που οι φωτογραφίες του Plasticobilism θα εκτεθούν στο handmade festival; Είναι η πρώτη φορά που θα τις εκτυπώσεις; Ναι, είναι η πρώτη φορά που τις εκτυπώνω και αποκτούν μεγαλύτερο μέγεθος από αυτό της οθόνης του κινητού ή του υπολογιστή, όπως και η πρώτη φορά που εκθέτω σε κάποιον χώρο κάτι που έχω δημιουργήσει. Νιώθω πολύ χαρούμενος και ευγνώμων αρχικά για την τιμή που μου έκαναν τα παιδιά του Χρωματοσκοπίου να με προσκαλέσουν στο φεστιβάλ τους και φυσικά πολύ χαρούμενος που τις φωτογραφίες μου θα τις γνωρίσουν και άλλοι άνθρωποι, σε ένα πραγματικό και όχι ψηφιακό μέρος, όπως και για την ευκαιρία που μου δίνεται να γνωρίσω από κοντά τα άτομα που προς το παρόν γνωρίζω μόνο διαδικτυακά.
Το Plasticobilism συμμετέχει στο Handmade Festival που διοργανώνει το Χρωματοσκόπιο στη Θεσσαλονίκη, από 12 έως 14 Ιουνίου, στο χώρο του La Doze, Βηλαρά 1 και Συγγρού.