«Χόρτο του Θεού ή Άνθος του Κακού» είχε αναρωτηθεί μια αρθρογράφος στα Νέα. Η κατανάλωση της κάνναβης είναι εξαιρετικά διαδεδομένη αλλά το ελληνικό νομικό σύστημα συνεχίζει να απειλεί με φυλάκιση μέχρι και τους απλούς χρήστες. Για τα ελληνικά δεδομένα, η χρήση της κάνναβης παραμένει ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα ζητήματα, παρότι υπάρχουν έγκριτες μελέτες που αποδεικνύουν ότι πρόκειται για μια σχετικά άκακη ευφοριακή ουσία, η οποία μάλιστα προκαλεί πολύ μικρότερη βλάβη από τα δύο «νόμιμα ναρκωτικά» της αγοράς: το αλκοόλ και τα ψυχοφάρμακα. Παράλληλα, έχουμε και τα ρυθμιστικά μοντέλα της Ολλανδίας, της Λισαβόνας και της Ουρουγουάης σχετικά με την αποποινικοποίηση της ινδικής κάνναβης, χάρη στα οποία παρατηρούνται προκλητικά θετικά αποτελέσματα. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η παρούσα πολιτική τελικά απειλεί να γυρίσει μπούμερανγκ στην ελληνική οικονομία, που σαφώς θα αναζωογονούσε η καλλιέργεια της κάνναβης, κλωστικής και ινδικής.
Πράσινα πανό, κόκκινα μάτια, σήματα και σχήματα πεντάφυλλα, συνθήματα απείρου κάλλους και λογιότητας όπως το «η φύση δεν μπορεί να είναι παράνομη» ήταν τα σήματα κατατεθέντα του Αντιαπαγορευτικού Φεστιβάλ. Ένα αγροτικό όχημα, εφοδιασμένο με ένα πολύ σοβαρό ηχοσύστημα και ένα πανό που έγραφε «απαγορεύστε τις απαγορεύσεις», οδήγησε την πορεία από το αρχικό ραντεβού των μαχόμενων «κανναβιστών» στην Πλατεία Κοτζια μέχρι την πλατεία Μοναστηρακίου κι από κει μέχρι την πλατεία Αβυσσινίας και το Θησείο. Μιας που το Φεστιβάλ γιόρτασε τα δέκα του χρόνια, δεν έλειψε λεπτό η live μουσική, από κλασσική και indie reggae μέχρι progressive trance και techno, η οποία συνοδεύτηκε από πολλή – αλλά πολλή!- καραμούζα. Ουδείς καταλληλότερος, λοιπόν, να μας βοηθήσει με τον περί κάνναβης διάλογο από το οικολογικό δίκτυο των Ηλιόσπορων, διοργανωτών αυτής της μουσικής παρέλασης στην Αθήνα υπό τους ήχους του Bob Marley και υπό την έντονη εσάνς του γνωστού σε όλους χόρτου.
«Οι Ηλιόσποροι δραστηριοποιούνται τα τελευταία δέκα χρόνια, είμαστε ένα δίκτυο ανθρώπων,ακτιβιστών και ερευνητών, ασχολούμαστε κυρίως με την οικολογία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και διοργανώνουμε το Αντιαπαγορευτικό Φεστιβάλ για δέκατη συνεχή χρονιά. Στόχος είναι να αλλάξει η πολιτική για τα ναρκωτικά, να μην δίνεται έμφαση στην καταστολή αλλά στην ενημέρωση, στην πρόληψη και στη θεραπεία για όποιον την χρειάζεται. Στοχεύουμε στη μείωση της βλάβης τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο κοινωνίας και επίπεδο οικονομίας, γιατί γενικώς οι πολιτικές που εφαρμόζονται τα τελευταία πενήντα χρόνια έχουν αποδειχτεί αναποτελεσματικές». Οι Ηλιόσποροι λοιπόν, λίγο πριν στήσουν τα πανό τους με μότο «Η κάνναβη δεν με κάνει φυτό. Είναι φυτό» στην πλατεία Κοτζιά το Σάββατο 10/5, αποπειράθηκαν να δώσουν τον αντίλογο σε κάποια συνήθη ερωτήματα της κοινής γνώμης.
Το χόρτο σε κάνει φυτό. «Ακούμε συχνά το μύθο ότι όποιος καταναλώνει ουσίες γίνεται αυτόματα εγκληματίας, μπλέκει στον υπόκοσμο κτλ. Αυτοί οι μύθοι αυτοκαταρρίπτονται και παρόλα αυτά, δυστυχώς, έχουν δημιουργήσει πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα απ’ όσο θα περίμενε κανείς, γιατί ένας πιτσιρικάς που του λένε ότι θα γίνει το μυαλό του πουρές αν κάνει ένα τσιγάρο – κι όταν το κάνει τελικά αισθάνεται μια χαρά – στο τέλος θα καταλήξει πώς όλα αυτά είναι προλήψεις και δεν θα τους ακούει καν, είτε του λένε κάτι σωστό είτε κάτι λάθος.»
Και η κάνναβη ναρκωτικό είναι, γιατί να αποποινικοποιηθεί; «Κοινωνίες χωρίς ναρκωτικά και ευφοριακές ουσίες δεν υπήρξαν ποτέ, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η απαγόρευση, όπου έχει επιβληθεί, έχει φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Το είδαμε και στην ποτοαπαγόρευση στις Ηνωμένες Πολιτείες στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, που ουσιαστικά μετέτρεψε αυτόματα όλους τους καταναλωτές σε εγκληματίες, δημιούργησε ένα τεράστιο μαφιόζικο κύκλωμα και το οργανωμένο έγκλημα θησαυρίζει, οι χρήστες διώκονται αντί να ελέγχει κάποιος την ποιότητα όσων καταναλώνει και την ασφαλή χρήση τους. Στην Ελλάδα υπάρχει η προβληματική χρήση από άτομα που χρησιμοποιούνται τοξικές, εξαρτησιογόνες ουσίες, ηρωίνη, οπιούχα και τα λοιπά. Οι πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί δεν έχουν μειώσει ούτε την προσφορά ούτε τη ζήτηση και είναι υπερβολικά δαπανηρές, οπότε πρέπει να κάνουμε μια σοβαρή εκτίμηση κόστους και ωφέλειας γιατί εφόσον οι πολιτικές δεν λειτουργούν πρέπει να βρούμε εναλλακτικά μοντέλα για να ρυθμίσουμε το πρόβλημα. Γενικότερα, το απαγορευμένο ασκεί μια έλξη, όσο δεν είναι απαγορευμένο αυτό θα σταματήσει. Αυτό το βλέπουμε κι από την Ολλανδία που έχει το χαμηλότερο ποσοστό χρηστών κάνναβης στην Ευρώπη, ακόμη κι έχοντας εδώ και 30 χρόνια αποποινικοποιήσει τμηματικά την κάνναβη. Αυτοί οι μύθοι διατηρούνται από το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας, αυτό που θέλει να βλέπει τους χρήστες σαν απόκληρους της κοινωνίας, σαν τους περιθωριοποιημένους, αλλά δεν έχουν καταλάβει ότι σε κάθε οικογένεια θα υπάρχει τουλάχιστον ένας χρήστης ουσιών, και μάλιστα σε κάποιες πρόκειται για χρήστες αλκοόλ, που κάνει πολύ μεγαλύτερη ζημιά. Υπάρχουν αποδεδειγμένες μελέτες ότι η κάνναβη είναι πολύ λιγότερο τοξική από το αλκοόλ ή τον καπνό, επομένως πρέπει να ζητήσουμε ένα πλαίσιο ρύθμισης, όπως με το ταμπάκο.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει πολύ μεγάλη κινητικότητα από ειδικούς σε όλο τον κόσμο, ακόμη κι από πολιτικούς, αρχηγούς κρατών, τον πρώην πρόεδρο του ΟΗΕ, πρόσφατα έγινε μια μελέτη από 30 επιφανείς οικονομολόγους, που όλοι λένε ότι οι πρακτικές έχουν αποτύχει, πρέπει να αλλάξουμε μοντέλα ρύθμισης, να εφαρμόσουμε πολιτικές μείωση της βλάβης, που σε επίπεδο εξαρτησιογόνων ουσιών σημαίνει να δώσουμε βάση στις θεραπείες με υποκατάστατα, στην ουσιαστική πρόληψη ενημέρωση του κόσμου. Πρέπει να ενισχύσουμε τα προγράμματα θεραπείας, όποιος χρειάζεται βοήθεια πρέπει να την έχει κι όχι να τον κλείνουμε στη φυλακή, πρέπει να του δίνονται καθαρά σύνεργα, συμβουλευτικές υπηρεσίες, προσβάσιμη περίθαλψη. Και βέβαια ένας σημαντικός παράγοντας μείωσης της βλάβης είναι η αποποινικοποίηση της κάνναβης, ένα σχετικά αβλαβές ευφοριακό φυτό, που λειτουργεί ανταγωνιστικά προς την κατάχρήση άλλων ουσιών, όπως είναι το αλκοόλ ή η ηρωίνη, και καταπολεμά την κατάχρηση των πιο εξαρτησιογόνων ουσιών. Είναι μια ευρέως διαδεδομένη ουσία που καταναλώνεται από το 10% των Ελλήνων πολιτών. Όπως καταλαβαίνετε είναι αδιανότητο να θεωρούνται εγκληματίες το 10% των Ελλήνων πολιτών. Γενικότερα υπάρχει μεγάλη κινητικότητα, οι πολιτικές ανά τον κόσμο αλλάζουν, έχουμε τα πρόσφατα παραδείγματα της Ουρουγουάης, των δύο Πολιτειών της Αμερικής, του Κολοράντο και της Ουάσινγκτον, που νομιμοποίησαν την ψυχαγωγική χρήση, άλλες 22 Πολιτείες της Αμερικής έχουν νομιμοποιήσει την ιατρική χρήση της κάνναβης, και στην Ευρώπη εμφανίζονται εναλλακτικά μοντέλα ρύθμισης – αν όχι πλήρης νομιμοποίηση, τουλάχιστον υπάρχει ένα ανεκτικό πλαίσιο για να συνυπάρχουμε όλοι – σε Βέλγιο, Ολλανδία και Πορτογαλία, η οποία εδώ και δέκα χρόνια έχει εφαρμόσει την αποποινικοποίση της χρήσης τέτοιων ουσιών και έχει δει θεαματικά αποτελέσματα όπως η μείωση του αριθμού των χρηστών, μείωση του ηλικιακού μέσου όρου των χρηστών κτλ. Και γενικώς υπάρχει μια τάση για μια ανθρώπινη και δίκαιη αντιμετώπιση των ουσιών που αποποινικοποιούν τη χρήση, μειώνουν τη βλάβη και όλα βάσει της νομιμοποίησης της κάνναβης.»
Το χόρτο είναι προθάλαμος για πιο σκληρά ναρκωτικά. «Ουσιαστικά, η απαγόρευση της κάνναβης είναι η πηγή αυτού του προβλήματος, γιατί όσο ο κόσμος δεν μπορεί να προμηθευτεί την κάνναβη με νόμιμο τρόπο, θα έρχεται αναγκαστικά σε επαφή με το παράνομο εμπόριο, όπου βέβαια δεν μπορείς να ελέγξεις ούτε την ποιότητα ούτε τίποτα. Η ποινικοποίηση σπρώχνει τον κόσμο σε επαφή με την παράνομη αγορά. Και συνεχώς εμφανίζονται άλλες ουσίες στο εμπόριο που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν αυτά τα κενά του νόμου και πωλούνται σαν υποκατάστατα της κάνναβης ενώ τελικά είναι πολύ πιο επιβλαβή».
Δεν θέλουμε να γίνουμε Άμστερνταμ. «Δεν το κάνουμε για να «πίνει» ο κόσμος στους δρόμους. Διεκδικούμε απλά ένα ασφαλές πλαίσιο χρήσης, δεν διαφημίζουμε τίποτα, ενημερώνουμε τον κόσμο ότι υπάρχουν κι άλλα μοντέλα και εναλλακτικές, που εφαρμόζονται και στο εξωτερικό και έχουν πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τις πρακτικές που ακολουθούνται στην Ελλάδα. Εμείς δεν υποστηρίζουμε το εμπορευματικό μοντέλο της Ολλανδίας, υποστηρίζουμε το μαντέλο που προωθεί και ο Πρόεδρος Μουχίκα στην Ουρουγουάη, που ουσιαστικά σου δίνει το δικαίωμα στην καλλιέργεια, μπορείς να έχεις 6 φυτά στο σπίτι σου και να καλύπτεις τις προσωπικές σου ανάγκες. Έχεις το δικαίωμα να συμμετέχεις σε μη κερδοσκοπικές λέσχες μελών που μπορούν να καλλιεργούν έως 99 φυτά για αποκλειστική χρήση των μελών τους, δίνει το δικαίωμα και σε κρατικά ελεγχόμενη διάθεση κάνναβης, μέχρι 28 γραμμάρια το μήνα για κάθε ενήλικο, σε τιμή ενός ευρώ και με πολύ καλή ποιότητα. Υπάρχουν πολλά σοβαρά και εντυπωσιακά αποτελέσματα, δυστυχώς η Ελλάδα ακολουθεί ακόμη ένα φοβικό μοντέλο, η κοινωνία είναι πολύ συντηρητική αλλά υπάρχει ένα άνοιγμα τα τελευταία χρόνια. Εμείς προσπαθούμε να σπάσουμε τα ταμπού, δεν υπάρχει λόγος να κάνουν όλοι χρήση πίσω από κλειστές πόρτες ή κλειστές κουρτίνες. Μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους συμμετέχοντας σε δράσεις όπως το Αντιαπαγορευτικό».
Νίκος Χρυσόγελος από τους Πράσινους.
Σοβαρά, ο «μπάφος» θα βοηθήσει την ελληνική οικονομία; «Κατ’ αρχήν, το οικονομικό συμφέρον για το κράτος είναι πολύ μεγάλο, να φανταστείς ότι μέσα σε δύο μήνες νομιμοποίησης σε Κολοράντο και Ουάσινγκτον, που είναι δύο Πολιτείες με πληθυσμό λιγότερο των δέκα εκατομμυρίων, είχαν τζίρο γύρω στα 20 εκατομμύρια μέσα σε δύο μήνες και καθαρά έσοδα για το κράτος γύρω στα 3,5 εκατομμύρια δολάρια. Αυτή τη στιγμή το κράτος μόνο ξοδεύει σε δαπανηρές και αποδεδειγμένα αναποτελεσματικές πολιτικές. Μπορεί να σώσει πολύτιμους οικονομικούς πόρους από την καταστολή και να τους διοχετεύσει στην πρόληψη και στην ενημέρωση, αλλά και μέσω της κρατικά ελεγχόμενης καλλιέργειας μπορεί να αναζωογονήσει την ελληνική ύπαιθρο και την ελληνική καλλιέργεια, να δώσει μια σοβαρή πηγή εισοδήματος σε νέους αγρότες. Ιδιαίτερα με το ζήτημα της κλωστικής κάνναβης, της ήμερης κάνναβης από την οποία φτιάχνονται ρούχα, ήδη από πέρισυ καταφέραμε μετά από δέκα χρόνια αγώνα την νομιμοποίηση της καλλιέργειάς της, γιατί αλλιώς θα τρώγαμε και πρόστιμο από την Ευρωπαϊκή Ένωση που την επιδοτεί. Παρόλ’ αυτά περιμένουμε εδώ κι ένα χρόνο να βγει η νέα κοινή υπουργική απόφαση, η οποία βέβαια έχει κολλήσει στο συρτάρι του υπουργού, εξ’ αιτίας αυτών λοιπόν χάσαμε αυτή την καλλιεργητική περίοδο. Ας ελπίσουμε αυτό να ξεμπλοκάρει σύντομα και στην επόμενη καλλιεργητική περίοδο να είναι πιο οργανωμένα τα πράγματα, γιατί χάνει πρώτα απ’ όλα ο Έλληνας αγρότης και κατά δεύτερον το ελληνικό κράτος, γιατί και περισσότερες θέσεις εργασίας θα μπορούσε να δημιουργήσει, αλλά και να ωθήσει περισσότερο κόσμο να ασχοληθεί με την πρωτογενή παραγωγή και τη μεταποίηση, που θα έδινε στο κράτος σημαντικούς πόρους από ασφαλιστικές εισφορές».
