Κανένας άλλος πρωθυπουργός στην μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας δεν έχει αποδώσει τέτοια πολιτική και συμβολική αξία στην αξιωματική αντιπολίτευση, όσο ο Αντώνης Σαμαράς στον Σύριζα. Κανένας άλλος πρωθυπουργός δεν έχει επιδείξει τόση επιμονή και τόση προσήλωση στην κατασκευή μιας τόσο αποκαλυπτικής εικόνας του πολιτικού του αντιπάλου. Κάθε δημόσια τοποθέτησή του, κάθε συνέντευξη, κάθε συζήτηση στη βουλή, κάθε ομιλία ανεξαρτήτως θέματος ή ακροατηρίου αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο μιας μεγαλύτερης αφήγησης με πιθανό τίτλο εργασίας: Σύριζα, ο Αρμαγεδδών.
Ωστόσο, αν προστρέξει κανείς στις ομιλίες του Σαμαρά θα διαπιστώσει ότι παρά το γεγονός ότι αναφέρεται συνεχώς στον Τσίπρα και τον Σύριζα, πολύ σπάνια τους κατονομάζει. Αντί για ονόματα αρέσκεται να χρησιμοποιεί αόριστες αντωνυμίες: «κάποιοι», «μερικοί» «άλλοι»… Συχνά οι αναφορές γίνονται ακόμα πιο αφαιρετικά, χωρίς αντωνυμία: «λένε», «νομίζουν», «πιστεύουν». Σκέτο ρήμα, το υποκείμενο εννοείται.
Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη σταθερά επαναλαμβανόμενη φραστική απρέπεια; Αν καταλήγαμε απλά στο συμπέρασμα ότι ο Σαμαράς είναι πολιτικά ανάγωγος και δημοκρατικά αναίσθητος (καθότι γέννημα-θρέμμα ακροδεξιός), θα υποτιμούσαμε το βαθύτερο νόημα αυτής της επικοινωνιακής πρακτικής.
φωτό: Παναγιώτης Τζάμαρος/ FOSPHOTOS
Εδώ και δυόμιση χρόνια ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του προσπαθούν να διαχειριστούν μια κατάσταση άνευ προηγουμένου. Εφαρμόζουν ένα εθνοσωτήριο πρόγραμμα λιτότητας που δεν πιστεύουν (το μνημόνιο είναι το φάρμακο που σκοτώνει τον ασθενή, έλεγαν ως αντιπολίτευση), ένα πρόγραμμα που οξύνει την κοινωνική ανισότητα και την φτώχεια, ένα πρόγραμμα που έχει αποτύχει παταγωδώς σε όλους τους βασικούς του στόχους (πρωτοφανή ύφεση, πανευρωπαϊκό ρεκόρ ανεργίας, εκτίναξη του δημόσιου χρέους σε μη βιώσιμα επίπεδα). Επιπλέον έχουν να αντιμετωπίσουν συνεχώς διογκούμενη κοινωνική δυσαρέσκεια και μια ανερχόμενη αντιπολίτευση που επιμένει ότι «ένας άλλος δρόμος είναι εφικτός» μέσα στην Ευρώπη και όχι έξω από αυτήν.
Με όλα αυτά τα δεδομένα το κυβερνητικό επιτελείο έπρεπε να εφεύρει έναν επικοινωνιακό άξονα που θα απομάκρυνε τη δημόσια συζήτηση από το ζοφερό εδώ και τώρα. Έναν άξονα που θα κινητοποιούσε το φαντασιακό έναντι του πραγματικού, που θα γαργαλούσε το ένστικτο του φόβου έναντι της λογικής, που θα νομιμοποιούσε το συγκεκριμένο παρόν δαιμονοποιώντας το «αόριστο» μέλλον και τον «άλλο» δρόμο.
Έτσι λοιπόν ο Σαμαράς και ο μηχανισμός της πρόθυμης προπαγάνδας συγκρότησαν το επιχείρημα ως εξής: Η κατάσταση που ζούμε τώρα είναι η καλύτερη δυνατή κατάσταση. Αν αυτή η κατάσταση σας φαίνεται δυσάρεστη, πού να δείτε τι σας επιφυλάσσουν οι «άλλοι». Κι αν αυτοί οι «άλλοι» δεν σας ακούγονται αρκετά απειλητικοί, αφήστε με να σας τους περιγράψω αναλυτικά εγώ, ο πρωθυπουργός της χώρας.
Οι «άλλοι» λοιπόν θέλουν να μας πετάξουν έξω από την Ευρώπη. Δεν πιστεύουν στο ευρώ. Δεν πιστεύουν στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας. Είναι ανεύθυνοι, κρατιστές, οπισθοδρομικοί, νοσταλγοί της Σοβιετίας, μοιράζουν υποσχέσεις σαν το παλιό ΠΑΣΟΚ. Μα δεν είναι τυχαίο ότι όλο το βαθύ, διεφθαρμένο ΠΑΣΟΚ έχει πάει με τους «άλλους». Παρεμπιπτόντως το ΠΑΣΟΚ που έχω εγώ τώρα στην κυβέρνηση είναι το καλό ΠΑΣΟΚ. Ας μην ξεχνάμε ότι οι «άλλοι» είναι με τους τρομοκράτες, με τους μετανάστες, τους κουκουλοφόρους. Απόδειξη ότι ούτε ένα τηλέφωνο δεν πήραν στην ΕΛ.ΑΣ. να την συγχαρούν για τον Χριστόδουλο Ξηρό. Οι «άλλοι» είναι μίζεροι, χαίρονται με την καταστροφή της χώρας. Ποντάρουν στην αποτυχία. Με τη στάση τους προκαλούν πολιτική αστάθεια. Τορπιλίζουν τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Τρομάζουν τους επενδυτές. Είναι άθεοι. Ούτε στον Πρετεντέρη δεν μιλάνε. Οι «άλλοι» θα σας πάρουν τις καταθέσεις. Θα κρατικοποιήσουν τις τράπεζες. Θα διαλύσουν τα σώματα ασφαλείας. Θα ανοίξουν τα σύνορα στους λαθρομετανάστες. Θα κάνουν προσλήψεις στο δημόσιο. Θα ρίξουν τη χώρα στα βράχια. Θα μας γυρίσουν πολλά χρόνια πίσω. Στο τέλος θα φέρουν καινούργιο μνημόνιο, χειρότερο από το παλιό…
η Nicole Kidman κοιτάζει τον άδειο καθρέφτη στο The Others
Ο Σαμαράς ζει εδώ και δυόμιση χρόνια με τα φαντάσματα των «άλλων» και μας αφηγείται ανατριχιαστικές ιστορίες γι’ αυτά. Ακριβώς όπως η Nicole Kidman στο The Others. Τώρα δείχνει κατάκοπος από την αναμέτρηση με το μεταφυσικό. Αδυνατεί να τους αντιμετωπίσει σε ένα τηλεοπτικό debate γιατί είναι λέει υβριστές –οι «άλλοι» είναι υβριστές του Σαμαρά όχι ο Σαμαράς υβριστής των «άλλων»! Δηλώνει όμως πρόθυμος να μας πει την αλήθεια, πάντα με τη βοήθεια του Θεού. Ποια αλήθεια όμως; Η αλήθεια ως προεκλογικό σλόγκαν κυβερνώντος κόμματος μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: είτε ότι μέχρι τώρα δεν σας έλεγα την αλήθεια και τώρα επιτέλους θα σας την πω, είτε ότι δεν έχω απολύτως τίποτα να σας πω, αλήθεια σας λέω. Όπως και να έχει το φιλοθεάμον εκλογικό κοινό τον κοιτάζει με αμηχανία, ίσως και με λίγο οίκτο, ίσως και με λίγο τρόμο, σαν ένα τραγικό ήρωα που επέστρεψε από το ψύχος του πολιτικού του χειμώνα για να μας παρασύρει σε ένα οδυνηρό, βρώμικο ταξίδι. Το ταξίδι σύντομα τελειώνει. Το κοινό βαρέθηκε πια τις ίδιες και τις ίδιες ιστορίες για τους «άλλους». Τα φώτα στη σκοτεινή αίθουσα θα ανάψουν. Οι «άλλοι» θα πάψουν να είναι πλέον φαντάσματα και θα μας πουν κι αυτοί τις δικές τους ιστορίες. Τα γραφήματα του ΣΚΑΙ θα βρουν άλλον για καταλληλότερο πρωθυπουργό. Η Σοφία Βούλτεψη θα ξαναγυρίσει στην μάχιμη δημοσιογραφία. Ο Αργύρης Ντινόπουλος θα ταξιδέψει στο Άγιον Όρος. Και ο Σαμαράς θα μείνει μόνος. Απέναντι στον άδειο καθρέφτη.
