Ας μην κοροϊδευόμαστε. Είμαστε παντού, από τα δημοσιεύματα της γερμανικής Spiegel μέχρι και τον Clooney να συμφωνεί με την επιστροφή των μαρμάρων.
Αυτή τη φορά, η ελληνική ποίηση «ταξιδεύει» και για έξι βδομάδες θα είναι εγκατεστημένη στους τοίχους του μετρό του Λονδίνου, μεταφρασμένη και έτοιμη προς «κατανάλωση» από τα εκατομμύρια των επιβατών ημερησίως. Σαπφώ, Κ.Π. Καβάφης, Νίκος Γκάτσος αλλά και ξένοι ποιητές που με τα ποιήματά τους τιμούν την Ελλάδα «έρχονται» στο μετρό ως αποτέλεσμα της συνεργασίας της ελληνικής πρεσβείας και της δράσης Poems on the Underground.
Το ποίημα Ιωνικόν του Κ.Π. Καβάφη μεταφρασμένο στα αγγλικά και δίπλα το πρωτότυπο, όπως θα “κυκλοφορεί” στους συρμούς του Λονδίνου
Το εγχείρημα αυτό ξυπνά μνήμες από τον περασμένο Οκτώβρη, όταν η Αθήνα –με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση- γέμισε με διάσπαρτους στίχους του Κ.Π. Καβάφη σε λεωφορεία, μετρό και τραμ για τον εορτασμό της συμπλήρωσης 150 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή.
Κάπου εδώ έρχεται η απορία: η Τέχνη πάει παντού ή μήπως είναι καλύτερα να μένει «στο σπίτι της»; Οι απόψεις διίστανται. Στην περίπτωση του Καβάφη στα αθηναϊκά ΜΜΜ η απομόνωση στίχων ήταν πράγματι παρεξηγήσιμη. Το κλασικότερο παράδειγμα είναι ο στίχος «είν’ επικίνδυνον πράγμα η βία». Όσοι ήξεραν το ποίημα κατάλαβαν ότι βία ίσον βιασύνη. Όσοι όχι είδαν στα μάτια του Καβάφη τον φιλειρηνικό ακτιβιστή που ονειρεύονταν ή ίσως την ιδανική ευκαιρία να σπάσουν πλάκα σε Facebook, Twitter και λοιπά social media.
Ο ακαδημαϊκός υπεύθυνος του project υποστήριξε ότι η απομόνωση αυτή αποσκοπούσε στο να προκαλέσει την περιέργεια και να δώσει το έναυσμα για περισσότερη αναζήτηση. Το σκεπτικό είναι σωστό. Άμα κάτι σου κεντρίσει την προσοχή, θα το ψάξεις. Εσχάτως από το ψάξιμο θα βγεις κερδισμένος. Το πρόβλημα είναι όταν συναντάμε τα «τσιτάτα αποφθέγματα» μόνα τους, αποκομμένα από το ποίημα τότε είναι όντως παρεξηγήσιμα. Γιατί το ποίημα υπάρχει για να είναι ολόκληρο.
Δε συμφωνώ με απόψεις του τύπου «η Υψηλή Τέχνη ευτελίζεται όταν προσφέρεται χωρίς να την επιλέξεις μόνος σου». Μακάρι να δινόταν περισσότερος χώρος στους καλλιτέχνες –νέους και παλιούς- και λιγότερος στους γκρίζους τοίχους ή στις τετριμμένες διαφημίσεις. Θέλουμε Τέχνη! Θέλουμε να σκεφτούμε, να αναρωτηθούμε, να ψάξουμε και να μάθουμε. Δεν είναι ανάγκη να τρέχουμε πάντα σε γκαλερί ή σε συναυλίες.
Η Τέχνη είναι για όλους και με το σωστό υπόβαθρο και τον σεβασμό προς αυτή μόνο επωφελημένοι μπορούμε να βγούμε. Σίγουρα υπάρχει το ρίσκο να υπάρξουν ορισμένες παρερμηνείες της αλλά το αίτημα για «Τέχνη στο λαό» είναι αρκετά ξεκάθαρο ακόμη και στα χιλιάδες γκράφιτι στους δρόμους.
Απλώς ας μην την πετσοκόβουμε. Ας την αγαπήσουμε ολόκληρη, όπως την αγάπησαν και οι δημιουργοί της.
