Ήταν ένα απόγευμα πριν πολλά χρόνια. Κάπου εκεί ανάμεσα σε Αιδηψό και Γιάλτρα, κάπου εκεί ανάμεσα σε αναθέματα για γκομενικά που δεν προχωρούσαν και καρδιές ραγισμένες και γκρινιάρες, το μαγικό cd του Μυρτουδίου με τις ανάκατες επιλογές, χωμένο σε ένα ούτως ή άλλως ατίθασο στερεοφωνικό αυτοκινήτου που έπαιζε ό,τι ήθελε και κυρίως όποτε το ήθελε, προσγειώθηκε με ανακούφιση πάνω σε ένα «εγώ την καρδιά μου δεν τη δανείζω με τόκο/κι όταν πίσω την παίρνω στο κακό της το χάλι/λέω πάντα χαλάλι/και batida de coco». Θυμάμαι να κάνουμε στην άκρη του δρόμου και να ξεκινάμε μια συζήτηση δίπλα στις αγριελιές, για αυτούς τους στίχους που μας βρήκαν -τι ωραία συγκυρία εκείνη τη στιγμή- κατακέφαλα. Γι’ αυτή τη μουσική που κάνει στο μέσα σου, σε λίγα μόνο λεπτά, ένα ταξίδι γλυκό και αισιόδοξο. Και κυρίως, γι’ αυτόν τον τρόπο με τον οποίο προφέρει το ba-ti-da-de-co-co και όλα τα άλλα απίθανα στιχουργικά, η τραγουδίστρια. Καθαρά, απλόχερα και εντελώς συνωμοτικά! Σαν να εξαρτάται από αυτό η σωτηρία του κόσμου όλου ή έστω της ψυχής του. Της δικής μας εν προκειμένω, σίγουρα.
Πλάγιασα για ώρες πάνω σε αυτή τη στιγμή, όταν πέθανε η Αρλέτα, το ίδιο έκανα (έπαθα) και την Κυριακή βράδυ, όταν μέσα από το facebook, έμαθα πως η πλανεύτρα των λέξεων, την είχε κάνει από αυτόν τον πλανήτη. «Σκέφτομαι τι μαγικό τρόπο σκαρφίστηκε να μας αφήσει! Σαν τη Μαίρη Πόππινς, μας έφτιαξε έναν πολύχρωμο κόσμο να κρυβόμαστε στα ζόρια, άνοιξε την ομπρέλα της κι έφυγε. Τόσο απλά. Τόσο μοναδικά. Τόσο εκείνη» έγραψε με αγάπη και συναισθηματική ευστοχία, ο στιχουργός Γεράσιμος Ευαγγελάτος, σε ένα ποστ του, την επόμενη μέρα.
Και φυσικά έπαθα, αυτό που παθαίνουν όλοι, όταν χάνουν ένα κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Κοιτούν αν έπαθαν κι άλλοι το ίδιο.
παραδέχομαι πως είναι πρώτη φορά που αφήνομαι σ' αυτό το διάχυτο συλλογικό κατά-το-ήμισυ-πένθος κατά-το-ήμισυ-φόρο-τιμής, που καθόμαστε και βάζουμε τα κομμάτια να παίζουν ένα προς ένα #Μαριανινα_Κριεζηhttps://t.co/UeP3TMsEYW
— Ανάφλεξη (@anaflexis) February 7, 2022
Έλα να γεράσουμε μαζί ρε. Αν μας βαστάει.
https://t.co/xtfg3AvXtt#Μαριανινα_Κριεζη— Christos Papamichalis (@xpapamic) February 7, 2022
https://twitter.com/velespito/status/1490424959633707016?s=20&t=SebxjMWXiUUnb2-MxBU8Vw
"Σπίτια, έπιπλα, ρούχα, λεφτά
φεύγουν οι άνθρωποι, μένουν αυτά"Πέθανε η Μαριανίνα Κριεζη, που με κάποιον τρόπο κατάφερε να γράψει τον Χορό των μπιζελιών, το Ένα λεπτό περιπτερά, τη Σερενάτα, το Πάρε πασά μου και το Δεν έχω χρόνο.
— Themis Kessaris (@Kessaris_) February 6, 2022
Μαριανίνα Κριεζή, 1947-2022 pic.twitter.com/j05YEUrieU
— mariNation (@cinesthisi) February 6, 2022
«Μα ήταν καταπληκτική, η επιτομή της απλότητας και άρα της ταύτισης. Η Κριεζή τα έκανε όλα αβίαστα και αέρινα»
«Από μικρός έλεγα ότι η Νικολακοπούλου δεν είναι ούτε μια τρίχα από τα φρύδια της»
«Στα έβαζε όλα σε σειρά»
«Αυτή είναι ο λόγος που η Δήμου είναι μεγάλη ερμηνεύτρια»
Ο Σπύρος, Κριεζικός συνοδοιπόρος την τελευταία δεκαετία (και βάλε), γεμίζει το inbox μου βραδιάτικα, με το άχτι και τον καημό του. Του απαντώ με τα πρώτα επίθετα που μου έρχονται στο μυαλό: αστεία, απρόβλεπτη, αθώα, ονειρική, ανέμελη, ανθρώπινη, παραμυθένια, ζαχαρωτή.
Οι ώρες, οι μέρες, γεμίζουν με μνήμες. Τα σόσιαλ με στίχους και τραγούδια. Σκέφτομαι πως η δύναμη των εικόνων που στρίμωχνε πίσω από τις λέξεις του, αυτό το περίεργο πλάσμα, ήταν μια μεγάλη ανοιχτή πρόσκληση (και αγκαλιά), σε όλους εμάς που κατοικούσαμε στην απέναντί όχθη και αντιμετωπίζαμε το ελληνικό ρεπερτόριο ως το μεγάλο άγνωστο. Οι φράσεις της, το σουεραλιστικό της χάδι στη δική μας -ξένη- πραγματικότητα, στάθηκε μια γενναιόδωρη ξενάγηση σε ένα καραμελωμένο ελληνικό παραμύθι. Η Λιλιπούπολη, ο Μάνος Χατζιδάκις, η Λένα Πλάτωνος, ο Λάκης Παπαδόπουλος, η Αρλέτα, η Ελένη Δήμου, η Μαργαρίτα Ζορμπαλά, η Δήμητρα Γαλάνη είναι μερικές μόνο από τις δεκάδες κουκίδες, της δικής της αστερόσκονης. Αυτές οι ξεχωριστές μικρές ιστορίες της, πλημμυρισμένες από μουσική, στέκονταν πάντα ένα εύκολο αποκούμπι στα στραβοπατήματα και ένα άμεσο τραυμαπλάστ, στα ανοιχτά μας τραύματα.
Η Μαριανίνα Κριεζή κατοικούσε στο δικό της απόμακρο αστέρι. Δεν έδινε συχνά συνεντεύξεις, δεν ήταν μέλος του ελληνικού life style, δεν πρόσφερε αναίτια πληροφορίες της ιδιωτικότητάς της. Εβδομηνταπέντε χρόνια τώρα. Μέσα από δύο παλιές της συνεντεύξεις που “κυκλοφόρησαν” αυτές τις μέρες στα σόσιαλ, σαν γλυκόπρικη υπενθύμιση (μία στον Ευθύμη Φιλίππου και τη Lifo, και άλλη μια στον Κώστα Αγοραστό για το bookpress.gr) θυμηθήκαμε ότι: Γεννήθηκε στο Ψυχικό και πέρασε τα καλοκαίρια της στην Ύδρα. Όταν ήταν παιδί μιλούσε με ομοιοκαταληξίες. Και όταν ήταν έφηβη έστελνε γράμματα στον Γιώργο Σεφέρη. Το πρώτο βιβλίο που αγάπησε ήταν το «Λολίτα» του Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, ίσως γιατί δεν κατάλαβε γρι από αυτό (τότε). Δεν οδηγούσε. Έκανε δύο χρόνια στη Φιλοσοφική και μετά την παράτησε για να κάνει Σκηνογραφία στην Καλών Τεχνών. Ξεκίνησε το ραδιόφωνο στο Τρίτο Πρόγραμμα. Θεωρούσε την Λιλιπούπολη ένα άλλοθι. Τα περισσότερα τραγούδια έλεγε, δεν ήταν για παιδιά. Αγαπούσε και ξεχώριζε τα τραγούδια της Νότιας Ιταλίας, όπου ελληνικές λέξεις ξεπετάγονταν ανάμεσα σε ιταλικές «σαν ένα φεγγάρι που βγαίνει από τα σύννεφα και ξανακρύβεται, σαν μια γλώσσα που χάνεται και ξαναβρίσκεται». Της άρεσαν πολύ οι διακοπές στο Πήλιο. Πάντα διάβαζε καπάκι τα βιβλία που ξεχώριζε. Συγκινούταν μέχρι δακρύων, με το «Το μοιρολόι της φώκιας» και το «Έρωτας στα χιόνια» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Θεωρούσε πως θα ήταν μια άλλη αν δεν είχε διαβάσει στα μικρά της, τη Μικρή Γοργόνα του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.
Εγώ που δεν είμαι και τόσο του ελληνικού, δεν νομίζω να αγάπησα ελληνίδα στιχουργό περισσότερο…
Ένα (καθόλου τυχαίο) τοπ-10, από τραγούδια, που έχουν για καρδιά τα απίθανα στιχάκια της
“Τα σπασίματα δεν τα φοβάμαι
έχω μάθει να τα κλείνω με στόκο
και τα λόγια της Φρίντας θυμάμαι
όταν πίνω batida de coco”
https://www.youtube.com/watch?v=tcW3PskigoM&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
“Στο χει πει ποτέ κανείς
πως τα χρόνια που περνάνε σ’ ομορφαίνουνε
στο χει πει ποτέ κανείς
πως κερδίζουν μόνο αυτοί που επιμένουνε”
https://www.youtube.com/watch?v=c-lKS069F7A&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
“Μια νύχτα, μιαν αυγή γαλάζια κιθάρα γαλάζια κιθάρα…
πάρε μας μαζί σου στην έρημο Σαχάρα
ν’ αγκαλιαστούμε και να σ’ ακούμε
μονάχα εμείς οι δυο σ’ ολόκληρη τη γη…”
https://www.youtube.com/watch?v=qmAXrcTy5t0&list=PLw3Mt4FUg5YQhpGGaMkXCCPyTe_osFyAg
“Και δεν θα σου λείπω
γιατί θα ‘ναι η ψυχή μου
το τραγούδι της ερήμου
που θα σε ακολουθεί”
https://www.youtube.com/watch?v=ND-StLEKUao&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
“Έκανα δρόμο να στη φέρω
ήτανε φρέσκια σαν αφρός
κι είπες πως έπρεπε να ξέρω
πως τις μπουγάτσες δεν τις τρως”
https://www.youtube.com/watch?v=65oT3QA9a6I&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
“Ήταν ένα κουταβάκι
ένα αδέσποτο σκυλάκι
μια Δευτέρα στην πλατεία Αμερικής
που δεν το υιοθέτησε κανείς”
https://www.youtube.com/watch?v=TCPF99QCum8&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
“Και άνθρωποι αχάιδευτοι με ράγισαν και μένα
ο κόσμος είναι, αγάπη μου, σκληρός
κανένας δε χαϊδεύει σαν εσένα”
https://www.youtube.com/watch?v=TIPHUc-aqNw&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
Κι όταν μπω στα γαλάζια σεντόνια
ο πρίγκηπάς μου θα είναι εκεί
θα φοράει τη δικιά σου κολόνια και θα φιλάει
όπως φιλάς εσύ
https://www.youtube.com/watch?v=gnYP6mwOgtk
“Όμως όποιος άδικα πληγώνει
Την καρδιά της άσπρης αλεπούς
Πάντα κάποια μέρα το πληρώνει
Και μην κάνεις ότι δεν ακούς”
https://www.youtube.com/watch?v=JBsEDETmdPM&list=PLqa9GcGYfUYf6SZXInXPiynDZNkf4Lid6
“Αχ Ρόζα, Ρόζα Ροζαλία
πάμε μαζί στη συναυλία,
ν’ ανθίσει μ’ όλα τα βιολιά
μια ροζ μεγάλη βυσσινιά
στο πρώτο μας φιλί”
https://www.youtube.com/watch?v=83vZTNS6EJM
