Οι «ξένοι» δεν είναι οι «καλοί» της υπόθεσης της Κρίσης. Δεν ελεημονούν ακριβώς τους ελλειμματικούς «τεμπέληδες του Νότου που ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους». Δεν στερούνται καλύτερου βιοτικού επιπέδου για να μην σκοτωνόμαστε εμείς στους δρόμους για ένα κομμάτι ψωμί, όπως προσπαθεί να μας πείσει η «φιλοευρωπαϊκή» ρητορική εδώ και τόσο καιρό. Δεν «πάγωσαν οι μισθοί τους για να μας ζουν», αντίθετα έσωσαν τις τράπεζές τους σε μια εξίσου πρωτοφανή (και ίσως σκανδαλώδη) μετακύλιση του βάρους στους ευρωπαίους πολίτες (ανάμεσά τους και οι προαναφερθέντες τεμπέληδες). Όσον αφορά την ελληνική περίπτωση, σαφώς και γνώριζαν το πάρτυ που οδήγησε στην ελληνική χρεοκοπία, και διαπιστωμένα έκαναν τα στραβά μάτια π.χ. στο μαγείρεμα των ελλειμμάτων. Μεταξύ άλλων και για να επιτευχθεί η νομισματική ενοποίηση και να προωθηθεί μια νεοφιλελεύθερη ατζέντα σε όλη την Ευρώπη που στη θεωρία έγινε πιο ενωμένη από ποτέ, αλλά στην πράξη αποδείχθηκε ήπειρος δύο (και τριών) ταχυτήτων καθοδηγούμενη από μια ηγεμονική δύναμη, τη Γερμανία. Συντήρησαν, με την επιρροή τους σε μίντια και πολιτικούς, στερεότυπα στη βάση της «συλλογικής ενοχής», αγνοώντας τη δική τους συμμετοχή στα σκάνδαλα των «διεφθαρμένων» και προωθώντας μια κανιβαλιστική λογική κοινωνικού αυτοματισμού. Με τα ίδια μέσα, πολέμησαν οποιαδήποτε άλλη συζήτηση βαφτίζοντάς την «λαϊκισμό», ανεβασμένοι στο άρμα της «Μη Εναλλακτικής». Υποστηρίζουν ακόμα ένα πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας που βάζει συνεχώς βενζίνη σε ένα όχημα με μια τεράστια τρύπα στο ρεζερβουάρ, καταργώντας συστηματικά τη λογική με μια θεοκρατική αντίληψη περί λιτότητας που διαρκώς βαθαίνει την ύφεση. Και φυσικά μέσω των «θεσμών» έχουν προσπαθήσει επανειλημμένα κι άγαρμπα να παρέμβουν στην ελληνική πολιτική σκηνή, το επεισοδιακό έτος 2015 ή οι Κάννες του 2011 που οδήγησαν στην κυβέρνηση Παπαδήμου είναι δύο πολύ χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ενδείξεις διάψευσης, όλες αυτές, ενός κοινού ευρωπαϊκού οράματος, πόσες φορές δεν χρησιμοποιήθηκε χωρίς δισταγμό στην εγχώρια πολιτική συζήτηση το επιχείρημα «δεν τα βάζεις μαζί τους, είναι γκάνγκστερ»;
Οι «ξένοι», φυσικά, δεν είναι ούτε οι «κακοί» της υπόθεσης. Δεν μαζεύτηκαν κάπου την κρίσιμη διετία 2008-09, μόλις σχόλαγε δηλαδή το διονυσιακό όργιο (και) της κυβέρνησης Καραμανλή για να αποφασίσουν πώς θα αφανίσουν «τον αδάμαστο λαό, τα παιδιά του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη». Η διαχείριση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποδείχθηκε ασύμμετρη κι έβγαλε στην επιφάνεια τα χειρότερα κοινωνικοπολιτικά αντανακλαστικά που λίμναζαν στην περίοδο της ευμάρειας. Στην πορεία προέκυψαν και παράπλευρες κρίσεις όπως το προσφυγικό ζήτημα, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τον ευρωπαϊκό γόρδιο δεσμό. Στην Ελλάδα αντιμετώπισαν μια παρανοϊκή πόλωση. Με κόμματα που έπεφταν για ύπνο μνημονιακά και ξυπνούσαν στα κάγκελα (όπως και το αντίθετο), με κόμματα ορκισμένα να δολοφονούν κάθε υπόνοια συναίνεσης προκειμένου να πάρουν την εξουσία, με έναν λαό που υποχώρησε απότομα από την υπερβολή σε συντριπτική φτωχοποίηση και βυθίστηκε στην εσωστρέφεια. Στη χώρα μας, στους «ξένους» παγίδευσαν τα τηλέφωνα, τους έβαλαν σε κρεμάλες, τους ξεφτίλισαν στο κοινοβούλιο και στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων χωρίς κανέναν φραγμό ακόμα και σε σωματικές αναπηρίες. Και, τέλος, οι εκπρόσωποί τους, οι «τροϊκανοί» τράκαραν σε μια «μεταρρυθμιστική κόπωση» (από μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν ποτέ) που συνεχώς θόλωνε τα νερά και εμποδίζει τον εκσυγχρονισμό και τη δημοκρατικότερη λειτουργία ενός κράτους με τριτοκοσμικές διαστάσεις. Προστατεύοντας τελικά τις συντεχνίες και χρησιμοποιώντας επιχειρήματα ηθικολογίας όπως η α λα καρτ «αξιοπρέπεια».
Το ρίξες και πάλι απόψε το φαρμάκι σου…
Από τις δύο παραπάνω παραγράφους, αυτά που έχουν περισσότερη σημασία είναι τα εισαγωγικά. Βαδίζοντας επισήμως στον όγδοο χρόνο της Κρίσης – αν έχει πια νόημα να χρησιμοποιούμε τον όρο/ γνώμη μου όχι, έχουμε να κάνουμε με μια νέα πραγματικότητα – αδυνατούμε να δούμε ψυχρά (και να θεωρήσουμε ως δεδομένο) έναν βασικό παράγοντα του παιχνιδιού: τον αντεστραμμένο λαϊκισμό. Κι έρχεται η επαναφορά μιας πικάντικης δήλωσης του Γερούν Ντάισελμπλουμ (γιατί είναι παλιά η δήλωση, αυτό που συζητάμε τις τελευταίες ώρες είναι η επιβεβαίωσή της) για τις «χώρες του Νότου που έφαγαν τα λεφτά τους σε γυναίκες και ποτά», για να εξεγερθούμε. Όλοι. «Φιλοευρωπαϊστές», «ευρωσκεπτικιστές», «μέτωπο της λογικής», «δραχμιστές», «απολιτίκ», «προοδευτικοί», «περήφανοι Έλληνες» και … ο Ματέο Ρεντσι που του ζήτησε να «το βουλώσει επιτέλους».
Μα, αλήθεια δεν το έχουμε συνηθίσει; Όλα αυτά τα χρόνια, οι ευρωπαίοι ηγέτες κι αξιωματούχοι, φυσικά και οι Έλληνες, ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για το εσωτερικό ακροατήριο παρά για την ευρωπαϊκή ειρήνη. Εφαρμόζουν μια προσεκτικά δομημένη διγλωσσία, μαστίγιο εντός – καρότο εκτός, με σκοπό να διατηρούνται στην εξουσία. «Σκληρή γλώσσα» κι ατάκες-πυροτεχνήματα με σκοπό να μετριάσουν την ανασφάλεια μιας γενιάς Ευρωπαίων που για πρώτη φορά τα παιδιά τους ζουν χειρότερα από αυτούς. Αν δεν το κάνουν οι mainstream πολιτικοί, η παλίρροια της Κρίσης έχει φέρει στον αφρό την άκρα δεξιά που φυσικά δεν σκέφτεται δεύτερη φορά πριν πυροβολήσει στερεότυπα. Ακόμα πιο επώδυνα.
Στο ελληνικό ζήτημα, οι «ξένοι» εμφανίζονται αυστηροί και τιμωροί εντός των δικών τους τειχών διαβεβαιώνοντας ότι θα διασφαλίσουν τα εκεί κεκτημένα – μόλις χρησιμοποιούν το διαβατήριό τους υμνούν τις «θυσίες του ελληνικού λαού» (μόλις πρόσφατα το έκανε και ο ίδιος Ντάισελμπλουμ). Οι Έλληνες είναι «επαναστάτες» που είτε «θα διαλύσουν το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να χτιστεί εκ νέου» είτε «θα βάλουν σαφείς κόκκινες γραμμές» – μόλις βγαίνουν από τα σύνορα υπογράφουν και φωτογραφίζονται περιχαρείς εφευρίσκοντας παράλληλες πραγματικότητες με «success story» και «ούτε ένα ευρώ περισσότερη λιτότητα».
Η ατάκα του Γερούν Ντάισελμπλουμ ταιριάζει απόλυτα σε όλο αυτό το επαναλαμβανόμενο θέατρο. Ενός θιάσου με πρωταγωνιστές πολιτικούς που βάζουν πάνω απ΄όλα την δική τους επιβίωση, επαναφέροντας την, ίσως δικαιολογημένη πλην όμως ανούσια κι αντιπαραγωγική νοσταλγία για την «Ευρώπη των ηγετών». Σε μια χρονιά με τόσο κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο, νομίζω θ’ ακούσουμε κι άλλα. Φταίνε αυτοί που δεν παράγουν πολιτική ή εμείς που αγοράζουμε τα στερεοτυπικά τσιτάτα;
Στην επόμενη πράξη του έργου, εμφανίζεται ο αρθρογράφος της Καθημερινής ή του liberal.gr με τίτλο «Εγώ Πάντως με Γυναίκες και Ποτά σας Θυμάμαι…».
