Και στο πρώτο κύμα της πανδημίας, και τώρα στο δεύτερο: διαδοχικές, αλλεπάλληλες δέσμες μέτρων, διαδοχικές, αλλεπάλληλες λίστες με δραστηριότητες που πλέον απαγορεύονται, κι αμέσως μετά από κάθε νέα δέσμη μέτρων, αμέσως μετά από κάθε νέα δέσμη απαγορεύσεων, κατακραυγή κι αποτροπιασμός στα μίντια για όσους κάνουν όσα ακόμη επιτρέπονται. Από κοινού με μια φωνή δημοσιογράφοι, γιατροί των καναλιών και κυβερνήτες δηλώνουν την απελπισία τους για το γεγονός ότι ο κόσμος δεν καταλαβαίνει, για το γεγονός ότι ο κόσμος εξακολουθεί και κάνει αδιανόητα πράγματα, όπως το να πήγαινε για ποτό όσο τα μπαρ όσο ήταν ακόμη ανοιχτά, το να κυκλοφορούσε χωρίς μάσκα όσο ακόμη επιτρεπόταν, ή, τώρα, το να κυκλοφορεί με αυτοκίνητο για να πάει στη δουλειά του.
Δεν τους είχαμε μάθει έτσι τους δρόμους στο πρώτο λοκντάουν. Τους θέλουμε πιο άδειους, θέλουμε στους δρόμους να κυκλοφορούν μόνο οι δημοσιογράφοι των καναλιών, οι γιατροί που βγαίνουν στα κανάλια και οι αστυνομικοί μας aka «το ΕΣΥ της προστασίας μας».
Τι επιτρέπεται να κάνεις για να βγεις έξω; Να στείλεις μήνυμα στο 13033. Κατακραυγή μετά από δυο μέρες για τα μηνύματα που στάλθηκαν στο 13033. Κατακραυγή και fake news από τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, που διαψεύδεται από τον Υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης για τα στοιχεία που δίνει και τα οποία τα έβγαλε από την κοιλιά του, αλλά δεν έγινε και τίποτα. Το δικό του μήνυμα πρόλαβε να το περάσει.
Είναι ανοιχτά τα καφέ για take away; Είναι. Γίνεται ολόκληρη συζήτηση στην ανακοίνωση των μέτρων (κάποιων από τα μέτρα, έχει χαθεί πια το μέτρημα) κι εξηγεί κι ο Χαρδαλιάς, ναι, δεν υπάρχει ειδικός κωδικός για take away φαγητού ή καφέ, αλλά αν έχεις βγει για άλλο λόγο τότε μπορείς να πάρεις. Σκανδαλισμένο ρεπορτάζ την επόμενη στις ειδήσεις: «στέλνουν Β6 για σωματική άσκηση και παίρνουν καφέ στο χέρι».
Στην ομιλία του στη Βουλή, ο Πρωθυπουργός λέει πρώτα ότι δεν είχε καμία επίδραση στο δεύτερο κύμα ο τουρισμός και ύστερα («με θάρρος», όπως αναγνωρίζει ο ίδιος στον εαυτό του) ότι βασική πηγή του κακού υπήρξε «η διασκέδαση των νέων ανθρώπων». Άρα με τη συλλογιστική του, είτε οι τουρίστες που ήρθαν ήταν μεσήλικοι και γέροι, είτε οι νέοι τουρίστες που ήρθαν δεν διασκέδασαν, είτε ο ιός δεν μεταδίδεται από διασκέδαση νέου τουρίστα, αλλά μεταδίδεται μόνο από διασκέδαση εγχώριου νέου.
Όχι ακριβώς παραβάτες δηλαδή. Παραβάτες που κάνουν αυτά που επιτρέπονται. Αλλά και που δεν καταλαβαίνουν ό,τι μόνο υπουργοί, βουλευτές, δημοσιογράφοι και γιατροί έχουν καταλάβει: πως υπάρχει πανδημία που μας σκοτώνει.
Ο ιός στην εργασία δεν κολλάει, στην διασκέδαση κολλάει. Ο ιός στην διασκέδαση τουριστών δεν κολλάει, στην διασκέδαση μη τουριστών κολλάει. Ο ιός την μέρα δεν κολλάει, από τις εννιά το βράδυ και μετά κολλάει. Ο ιός στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς δεν κολλάει, στο αυτοκίνητο που παίρνεις το πρωί κολλάει. Ή, εν πάση περιπτώσει, σε κάνει να γεμίζεις τους δρόμους αντί να παστωθείς κι εσύ σε ένα λεωφορείο ή σε έναν συρμό, απελπίζοντας έτσι όσους έχουν μικρόφωνο μπροστά τους και δεν έμειναν μέρα σπίτι τους ούτε τον Μάρτη ούτε τον Απρίλη, γιατί έχουν το ιερό καθήκον να μας ενημερώνουν. Και μέσα στην πανδημία έχουν το ακόμη ιερότερο καθήκον να μας κανοναρχούν, να μας πειθαρχούν, να μας λένε τι απαγορεύεται και τι επιτρέπεται, ώστε να απηυδίσουν ακόμη περισσότερο την επόμενη που επιμένουμε να μην έχουμε πάρει χαμπάρι με τι ιό έχουμε να κάνουμε και συνεχίζουμε να κάνουμε όσα επιτρέπονται.
Κι αν όλα αυτά εξελίσσονται σιγά σιγά και σε μια άσκηση αυταρχισμού, είναι πάντως κάτι που άρχισε να προκύπτει στην πορεία. Ο βασικός χαρακτήρας των παραινέσεων, των εκκλήσεων, της αγανάκτησης και των οιμωγών παραμένει καλοπροαίρετα πατερναλιστικός: μόνο οι γιατροί είναι σε θέση να αντιληφθούν περί τίνος πρόκειται και τι σημαίνει στα αλήθεια αυτός ο ιός, η υπόλοιπη κοινωνία δεν το έχει αντιληφθεί. Μόνο οι γιατροί και το κάθε αμούστακο που, αντί να διασκεδάζει και να σκορπά τον ιό, κράτησε υπεύθυνη στάση ζωής, αποφοίτησε από σχολή δημοσιογραφίας και κάνοντας ρεπορτάζ δρόμου εντοπίζει με το μικρόφωνό του παραβάτες. Όχι ακριβώς παραβάτες δηλαδή. Παραβάτες που κάνουν αυτά που επιτρέπονται. Αλλά και που δεν καταλαβαίνουν ό,τι μόνο υπουργοί, βουλευτές, δημοσιογράφοι και γιατροί έχουν καταλάβει: πως υπάρχει πανδημία που μας σκοτώνει.
Ίσως σε παλιότερους αιώνες και χιλιετίες τα πράγματα ήταν πιο τίμια: μεγάλες καταστροφές αποδίδονταν σε μεταφυσικά αίτια, οι Θεοί ή ο Θεός μας τιμωρούσε για κάποιο μεγάλο αμάρτημα. Τώρα είμαστε οι ίδιοι η τιμωρία μας, τώρα το μεγάλο αμάρτημα είναι η ανευθυνότητά μας, ο σταρχιδισμός μας, ο παιδισμός μας, η άρνησή μας να χωνέψουμε ότι αν κλειδαμπαρωνόμασταν κυριολεκτικά και χωρίς κανέναν λόγο εξαίρεσης για ένα – δυο χρόνια σπίτια μας, η μετάδοση του ιού θα ήταν εντυπωσιακά μικρότερη. Δεν το κάναμε. Προτιμήσαμε να κάνουμε κάθε φορά αυτό που επιτρέπεται από το κράτος. Το αποτέλεσμα; Σκοτώνουμε κάθε μέρα σαράντα – πενήντα συμπολίτες μας και ετοιμαζόμαστε να γίνουμε Μπέργκαμο.
Ας πετάγαμε τα κλειδιά του σπιτιού μας από τα μέσα Μαρτίου. Είχαμε επιλογή.