Αναλύοντας την πρώτη γνωριμία με Το Ποτάμι

Ας δούμε τι πρόσαψε η ακαριαία κριτική που ασκήθηκε στην ανακοίνωση της πρωτοβουλίας πολιτικού σχηματισμού από τον Σταύρο Θεοδωράκη ονόματι Το Ποτάμι. Κι ας τα συγκρίνουμε με τις απαντήσεις που έδωσε ο, έστω προσωρινά, πρώην δημοσιογράφος σήμερα Τρίτη στη χαλαρή συνέντευξη τύπου που δόθηκε στο The Hub των Κάτω Πετραλώνων.

 «Ο Θεοδωράκης προσπαθεί να εξαργυρώσει την τηλεοπτική του δημοφιλία, επενδύοντας στο πολιτικό κενό που ολοένα και διογκώνεται ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση»
Το στήσιμο της συνέντευξης τύπου στο The Hub ήταν εντελώς στα μέτρα του. Στα τηλεοπτικά μέτρα του. Δεν υπήρχε πάνελ, παρά μόνο μια συντονίστρια που μοίραζε το λόγο στους δημοσιογράφους, ο ίδιος είχε την άνεση να στέκεται όρθιος – πάντα επιμελώς casual ντυμένος – και να αρθρώνει πολιτικό λόγο με τους κινησιολογικούς όρους τηλεοπτικού παρουσιαστή που του είναι φυσικά περισσότερο οικείοι. Με δεδομένο ότι δεν είναι ο κορυφαίος ρήτορας στον κόσμο και ότι από κάτω βρίσκονταν σε μεγάλο βαθμό, επίσης οικείες, protagon-ιστικές φάτσες, το βάπτισμα του πυρός έγινε σε γνώριμα, όχι και τόσο βαθιά, νερά. Τόσος ενικός μάλλον δεν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί σε πρες κόνφερανς. Όχι ότι αυτό είναι απαραίτητα κακό.

«Δεν έχει δώσει σαφές ιδεολογικό στίγμα και μοιάζει να προσπαθεί να καιροσκοπήσει πάνω στην αναμπουμπούλα της Κεντροαριστεράς μετά τις παλινωδίες των 58 και της Ελιάς»
Εδώ ειδικά οι πιο έμπειροι δημοσιογράφοι που βρίσκονταν στο ακροατήριο, τον πίεσαν ζητώντας ιδεολογικό διαβατήριο. Ο Θεοδωρακης αρχικά είπε «αυτοπροσδιορίζομαι ως αριστερός απο τα μαθητικά μου χρόνια, σήμερα ειναι παρεξηγημένη εννοια», αργότερα πρόσθεσε στις επιτακτικές ερωτήσεις ότι «Το Ποτάμι κλέβει ιδεες κι απο την αριστερά κι απο τη φιλελεύθερη παράταξη», ντριμπλάροντας παράλληλα κάποιους υπαινιγμούς ότι «έρχεται να διεμβολίσει τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ». Είναι ίσως άδικο να ζητάς από ένα νέο σχηματισμό στην ταλαιπωρημένη Ελλάδα του 2014 να ετεροπροσδιοριστεί χρησιμοποιώντας κάποιους όρους που, όντως ο Θεοδωράκης έχει δίκιο, έχουν αλλάξει περιεχόμενο. Αλλά οι, έστω προσωρινά, πρώην συνάδελφοί του δε θα μπορούσαν να του χαριστούν. Του ζήτησαν να μιλήσει με σχήματα και σε κουτάκια. Όπως κι ο ίδιος άλλωστε το ίδιο ταξινομημένα και «τακτοποιημένα» έχει επιλέξει (κι έχει δεχθεί κριτική γι’ αυτό) να τηρήσει ίσες αποστάσεις σε εκπομπές του π.χ. για τον Δεκέμβρη, για τη Χρυσή Αυγή ή πιο πρόσφατα για το Φαρμακονήσι.

«Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προτάσεις, παρά μόνο διαπιστώσεις και μια αόριστα συναινετική διάθεση»
Το κείμενο «Ξεκινάμε!» με το οποίο λάνσαρε Το Ποτάμι ο Σταύρος Θεοδωράκης την περασμένη Πέμπτη ήταν μια συνοπτική περιγραφή της σύγχρονης νεοελληνικής πραγματικότητας στον καιρό της κρίσης. Αλλά, σίγουρα δεν ήταν ένα πολιτικό κείμενο. Είχε ιδέες, είχε εκτεταμένα αποσπασματα της δραματικά απούσας στις μέρες μας κοινής λογικής, αλλά δεν είχε ούτε έναν αριθμό. Δεν είχε επεξεργασμένες θέσεις που να συνιστούν συγκεκριμενη στρατηγική, ας πούμε σε θέματα οικονομίας ή ευρωπαϊκής προοπτικής.
Σήμερα, ο Θεοδωράκης παρουσίασε ένα κάποιο πλαίσιο. Δήλωσε ότι «δεν είναι ευρωσκεπτικιστής», παρατηρεί όμως ότι «ακόμα και στην Ευρώπη, όπως και στην Ελλάδα, οι πολιτικοί υπερασπίζονται γραφειοκρατικές ελίτ».
Στο εσωτερικό οριοθετησε τέσσερις άξονες: α) το δικαιωμα των νεων στην πολιτικη με τη συμβολική αλλαγή του δικαιώματος στο εκλέγεσθαι από τα 18, β) αυστηρά κάθε 4 χρόνια εκλογές κι απαγόρευση έκτακτων αναμετρήσεων που στην ουσία προωθούν τη διακίνηση μαύρου πολιτικού χρήματος, γ) μείωση του αριθμού των βουλευτών για πιο ευέλικτο και λιγότερο κοστοβόρο κοινοβούλιο, δ) αλλαγή εκλογικού συστήματος προς την απλή αναλογική με 2 διαφορετικές κάλπες (κόμμα, υποψήφιοι).
Όσον  αφορά τις Ευρωεκλογές, που άλλωστε θα είναι και η πρώτη δοκιμασία για Το Ποτάμι, ως βασικές θέσεις αναφέρθηκαν οι εξής: α) η Ευρωπη να ενισχυσει τους νεους με κινήσεις που ξεκινάνε από επιδοτηση των σχολικών γευμάτων έως θεσμούς ενίσχυσης καινοτομίας, β) αντιμετώπιση – σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ – της εισβολής της Κίνας, όχι με κλείσιμο των συνόρων αλλά με θέσπιση κανόνων για τα προϊόντα που προέρχονται από εκεί, γ) προστασια ευρωπαικου πλουτου, «να μη χανονται λεφτα στη θάλασσα» είπε χαρακτηριστικά για τον τρόπο με τον οποίο πολυεθνικοί κολοσσοί κρύβουν τα κέρδη και με τις offshore αποφεύγουν φορολογικές υποχρεώσεις.
Κι εδώ πάλι υπάρχουν δύο οπτικές. Από τη μία, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί κανείς να πει ότι έχουμε να κάνουμε με ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα (αμφιβάλλουμε κιόλας αν υπάρχει πλήρως επεξεργασμένο). Από την άλλη όμως, μήπως λόγω της επαγγελματικής καταγωγής του Θεοδωράκη, αντιμετωπίζουμε με κεκτημένη κριτική ταχύτητα το πρόγραμμα, τη στιγμή που εδώ και δέκα μέρες η κεντρική πολιτική σκηνή κινείται στο ρυθμό του μελλοντικού «μεγάλου ενεργειακού εταίρου»; Είναι σωστό ή λάθος να εξαντλούμε την αυστηρότητά μας, όταν μάλιστα υπάρχει τέτοια πολιτική ένδεια, σε κάτι που μόλις γεννήθηκε;

«Δεν έχει ονόματα, δεν ξέρουμε ποιοι είναι μαζί του και ποιοι τον βοήθησαν να εκπονήσει το πρόγραμμά του. Επίσης γιατί δε βάζει υποψηφιότητα στις ευρωεκλογές;»
Τα ονόματα (και τα βιογραφικά τους) που αναφέρθηκαν σήμερα στο Hub μπορείτε να τα βρείτε εδώ. Με την υποσημείωση ότι μαεστρικά ο Θεοδωράκης θόλωσε τα νερά σχετικα με το αν είναι φίλοι, υποστηρικτές, υποψήφιοι ή κάτι άλλο. Κάτι που προκάλεσε ήδη την πρώτη απώλεια μέσω facebook (Αύγουστος Κορτώ). Από την άλλη, ξεκαθάρισε ότι δεν κρύβεται, «αυτός είναι ο ηγέτης», «φυσικά θα είμαι μπροστάρης».

«Είναι μπροστινός του MEGA, εξυπηρετεί τα συμφέροντα του ΔΟΛ, είναι μνημονιακός, ένας Τζήμερος με καλύτερο σκηνοθέτη».
Ο Θεοδωράκης αναγνώρισε το μερίδιο ευθύνης των δημοσιογράφων που «προώθησαν το λαϊκισμό και ταυτίστηκαν με την εξουσία», παρότι πιέστηκε δεν αυτοχαρακτηρίστηκε μνημονιακός ή αντιμνημονιακός παρά οχυρώθηκε πίσω από το «το μνημόνιο τελειώνει τον Μάιο, μετά τι κάνουμε;» κι επανέλαβε την ανάγκη ύπαρξης ενός εθνικού σχεδίου εξόδου από την κρίση που «να πηγάζει από την κοινωνία και όχι από τα κομματικά κιτάπια». Κρατήσε χαμηλά την μπάλα «ρε παιδιά εδώ δεν έχουμε καταγραφεί ακόμα, θέλετε να σας πω και με ποιους θα συνεργαστούμε», δε θέλησε να τοποθετήσει τον πήχη επιβίωσης του Ποταμιού στην είσοδο στην Ευρωβουλή και τόνισε ότι «δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να το διαλύσουμε αν δε μας εμπιστευθεί ο κόσμος». Φυσικά, διαχώρισε τη θέση του από το υπάρχον κυβερνητικό δίπολο, επιμένοντας στη συνθεση και όχι στη ρήξη. Παρότι, αυτό έρχεται σε αντίφαση, όπως άλλωστε του επισημάνθηκε, με την αποκλειστική στήριξη νέων προσώπων και τη συλλήβδην απόρριψη του τρέχοντος πολιτικού προσωπικού.

Τέλος, μας αποκάλυψε ότι το γραφείο που θα στηριχτεί το νέο κόμμα είναι προσφορά υποστηρικτή και ότι έχει ήδη 6000 συμμετοχές στο πόσο των 10 ευρώ που ζήτησε για την οικονομική υποστήριξη του κόμματος.

Σε όλη τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου στριφογύριζε στο μυαλό μου η φράση ενός φίλου, όσο κι αν είναι άδικο να κρίνουμε με στερεότυπα. «Ντέμης Νικολαϊδης της πολιτικής». Κι ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω ούτε εγώ πώς την ερμηνεύω, ούτε κι αυτός πως την εννοούσε…