Ο Καβάφης στο μετρό (5)

Αν η ελληνική πραγματικότητα αποτυπωνόταν πλήρως στα social media και σε όλα αυτά τα site γνώμης, τότε με όλη αυτήν την ιστορία του Καβάφη στα ΜΜΜ θα έπρεπε να συμβαίνουν τα εξής:

1. Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και το Ίδρυμα Ωνάση είναι όργανα της κυβέρνησης και της Τρόικα. Άρα αυτό σημαίνει πως οι παραστάσεις του Δημήτρη Δημητριάδη, της Μαριάννας Καβαλιεράτου, η έλευση του μικρού Γαβρά και η συναυλία τον Κ. Βήτα είναι κάποιου είδους προπαγάνδα των ιμπεριαλιστών απέναντι στο προτεκτοράτο. Με λίγα λόγια πρέπει να ασπαστώ την έκφραση: ο μπάτσος είναι όργανο, το μπουζούκι είναι όργανο, άρα ο μπάτσος είναι μπουζούκι. Αυτή η λογική είναι πολύ ενδιαφέρουσα και θα μπορούσε να είναι καρτούν της Disney. Δυστυχώς, όμως, είναι ο τρόπος που αντιλαμβάνονται διάφοροι την πολιτική στην Ελλάδα σήμερα.

2. Πέρα από το πολιτικό μέρος του θέματος υπάρχει και το λογοτεχνικό. Κι εδώ προκύπτει το μεγάλο ερώτημα: ποιος δικαιούται να ομιλεί για τον Καβάφη στη σημερινή Ελλάδα; Προφανώς κανείς που δεν έχει βουτήξει με τα μπούνια μέσα στο ποιητικό βάθος του μεγάλου Αλεξανδρινού. Επίσης, δικαιούνται οι μάζες να μπλέξουν έστω για λίγο με τα λόγια του Καβάφη; Όχι, φυσικά. Η υψηλή τέχνη είναι για τις ελίτ κι εκεί πρέπει να μείνει.

3. Αν διάβαζα πιο προσεκτικά θα μάθαινα και κάτι άλλο. Στην Ελλάδα, που η γνώση βαράει κόκκινο, που τα παιδιά γεννιούνται με τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη στο στόμα τους, που οι μαθητές πλημμυρίζουν τις (ανύπαρκτες) σχολικές βιβλιοθήκες, που τα βιβλία εξαφανίζονται από τις προθήκες των βιβλιοπωλείων, που στα σχολεία γίνεται πρότυπη διδασκαλία των ποιημάτων του Καβάφη (αποκρύπτοντας επιμελώς την ερωτική τους διάσταση, μη γίνουν και τα παιδιά μας gay), που οι νέοι συνομιλούν μεταξύ τους στα κοινωνικά δίκτυα με τσιτάτα από τη γενιά του 30, ναι σε αυτή την Ελλάδα, είναι πραγματικά ντροπιαστικό να εμφανίζονται έτσι πετσοκομμένοι οι στίχοι του ποιητή. Κανονικά, θα έπρεπε όλη η βιβλιογραφία του να χαραχτεί σε κάθε τοίχο αυτής της χώρας ώστε  μορφωτικό επίπεδο και εικόνα να είναι ταυτόσημα.

kavafis-ο

4. Δυστυχώς για μένα έχω βρεθεί αρκετές φορές να περιφέρομαι σε αθηναϊκά φιλολογικά σαλόνια. Το δυστυχώς το λέω γιατί η δική μου παιδεία ήταν και είναι πολύ χαμηλότερη των ανθρώπων που συναντούσα. Παρ΄όλα αυτά η ακοή και η μνήμη μου είναι μια χαρά. Έτσι, πολλές φορές έπεσε στην αντίληψη μου ο ενθουσιασμός των ανθρώπων της τέχνης να καμαρώνουν από μακριά που “οι δρόμοι του Λονδίνου γέμισαν με μέρη από σονέτα του Σέξπιρ”, που “στην Πορτογαλία τιμάται η μνήμη του Πεσόα” και που στις “ιρλανδέζικες pub βρίσκεις στίχους του Τζέιμς Τζόις”. Φέτος, είναι έτος Καβάφη από τη μία και από την άλλη είναι τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου πεζογράφου Δημήτρη Χατζή. Αλλά η λογοτεχνία πρέπει να μένει στα ντουλάπια μας.

5. Διαβάζω πως υπήρχε κάποια προχειρότητα στη συγκεκριμένη κίνηση. Μπορεί και να υπήρχε. Αλλά μήπως  το κρίνουμε κι εμείς πρόχειρα; Η αποκατάσταση και η ψηφιοποίηση του Αρχείου Καβάφη, οι  ξεναγήσεις σχολείων σε ειδικές εγκαταστάσεις στην Ακαδημία Πλάτωνος όπου μαθητές έρχονται σε επαφή με το έργο του Καβάφη, η έκδοση βιβλίων με ποιήματα σε σύστημα Μπράιγ για ανθρώπους με προβλήματα όρασης είναι το ίδιο πρόχειρες;

6. Μόνο και μόνο που είδαμε αυτήν την υπέροχη τρολιά, εμένα μου φτάνει.