Στις 27 Αυγούστου 2016 και έπειτα από εκλογές που πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα σε 178 οργανώσεις -οι οποίες εκπροσωπούν περισσότερες από 100 χώρες- ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστήμιου και πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκλέχθηκε πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Υπάρχει ένας συμβολισμός στο ότι ένας Έλληνας αναλαμβάνει πρόεδρος της Διεθνούς Αμνηστίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο οποίος μαρτυρά ότι ο χώρος των δικαιωμάτων δεν μένει αδιάφορος απέναντι στην ελληνική υπόθεση. Αυτός ο συμβολισμός βοηθάει και την Ομοσπονδία στη σημερινή φάση, διότι η Ελλάδα – κακά τα ψέμματα – συμπυκνώνει όλα τα μεγάλα αδιέξοδα στα οποία βρίσκεται η Ευρώπη με τον ποιο οξυμένο και ανταγωνιστικό τρόπο. Υπό αυτή την έννοια, λοιπόν, η παρουσία μου εκεί δεν θα είναι η παρουσία του πρεσβευτή των εθνικών συμφερόντων στην Ελλάδα, δεν το αντιλαμβάνομαι έτσι εννοείται. Αλλά διαβλέπω ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως ένα οξύ σύμπτωμα μιας εκτεταμένης νόσου που αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει η Ευρώπη και με την έννοια αυτή η Ομοσπονδία καλωσορίζει κάποιον που έχει βιώσει αυτή τη νόσο με τον πιο οξύ τρόπο, ως Έλληνας.
Το χαρακτηριστικό της δικής μας εποχής, της συγκυρίας που βιώνουμε είναι μία μετάβαση. Συνηθίζουμε να μιλάμε για κρίση των δικαιωμάτων και τα συναφή, εγώ πλέον έχω πειστεί ότι δεν πρέπει να κάνουμε λόγο για κρίση. Η κρίση είναι η κακή στιγμή από την οποία κάποτε θα συνέλθεις. Εδώ συζητάμε για ένα νέο καθεστώς, για μια νέα κανονικότητα, μία νέα νόρμα δικαιωμάτων, η οποία πραγματικά έρχεται σε αντίθεση με το “happy end” όμορφο αφήγημα πάνω στο οποίο δομήθηκε η μετανεωτερικότητα, ότι θα πηγαίνουμε συνέχεια καλύτερα. Δεν πάμε συνέχεια καλύτερα. Εσχάτως μαθαίνουμε ότι πάμε συνέχεια χειρότερα.
Επίσης, να μην ξεχνάμε το εξής, ότι στην Ευρώπη ζούμε αυτή την κατάσταση της υποβάθμισης μίας νέας εποχής, αλλά σε άλλες περιοχές του κόσμου οι συνάδελφοι μου απειλούνται, τους σκοτώνουν, τους φυλακίζουν για τα tweet τους, τους θεωρούν a priori πράκτορες του εχθρού, τους βασανίζουν. Υπάρχουν περιοχές του κόσμου, όπου τα δικαιώματα τελούν σε καθεστώς αφανισμού, όχι παραβιάσεων, συστηματικών παραβιάσεων. Πόλεμοι, το μεγαλύτερο κομμάτι της Ασιατικής ηπείρου από το δυτικό άκρο της Ινδικής χερσονήσου ως τις ανατολικές όχθες της Μεσογείου τελεί σε ένα άνευ προηγουμένου γεωπολιτικό χάος. Άρα, λοιπόν, εδώ χρειάζεται αναπροσαρμόγη της στρατηγικής, δεν μπορείς να τα πάρεις όλα, πας για λίγα πράγματα. Δεν μου αρέσει να λέω πολλά, πάμε να κερδίσουμε μερικές μάχες αιχμής, πάμε για τις ρωγμές. Ο αντίπαλος είναι ισχυρός, εμείς είμαστε οι αδύναμοι».
«Υπάρχουν περιοχές του κόσμου, όπου τα δικαιώματα τελούν σε καθεστώς αφανισμού, όχι παραβιάσεων, συστηματικών παραβιάσεων.»
Το χειρότερο που μπορεί να κάνεις όταν δεις έναν σκύλο στο δρόμο που σου επιτίθεται είναι να τρομάξεις και να τρέξεις. Απέναντι στον σκύλο της άκρας Δεξιάς η κομιλφό Δεξιά, η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά τρομάζει και τρέχει. Αυτό δίνει στον σκύλο αέρα, στα πανιά του. Δίνει νομιμοποίηση στον λόγο του, διότι τον κάνει μπανάλ λόγο, τον οποίο τον υιοθετεί ο αντίπαλος προκειμένου να επαναπατρίσει τους δικούς του που φεύγουν και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εισαγωγή της άκρας δεξιάς ως μία κανονικότητα στις ζωές μας, κάτι το οποίο αν είμαστε ιστορικά εντάξει θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν πρέπει να μας ξενίσει, διότι η άκρα δεξιά είναι μία Ευρωπαϊκή υπόθεση, κληρονομιά του Ευρωπαϊκού 20ου αιώνα, δεν είναι πολιτικός εξωγήινος η ακροδεξιά, δεν είναι άλιεν, η Ευρώπη την γέννησε».
Η ακροδεξιά δεν έχει τον εργαλειοποιημένο λόγο που ακούμε από του Ευρωπαίους αξιωματούχους, το στεγνό λόγο που κανείς δεν απαντάει. Πολλές φορές με ρωτάνε «άνοιξαν τα σύνορα στη Γερμανία και ανέβηκε η ακροδεξιά;» Δεν έγινε αυτό. Η άκρα δεξιά ανεβαίνει, διότι οι δυνάμεις που πρέπει να την περιορίσουν την χαϊδεύουν και τη φοβούνται. Αντί να κόψουν τους θεσμούς τους, αντί να θέσουν την άκρα δεξιά ενώπιον των ιστορικών, πολιτικών, και κοινωνικών ευθυνών της διάλυσης που φέρει. Φέρτε στο νου σας το πρόσωπο και το στήσιμο του Αυστριακού υπουργού Εξωτερικών, ενός νεαρού λιμοκοντόρου, ο οποίος έχει υιοθετήσει πλήρως την ακροδεξιά ρητορική σε ό,τι αφορά τους ξένους. Ποιον θα διαλέξετε αν θέλετε να σας προστατεύσει από τους ξένους που μπαίνουν στο σπίτι σας; Αυτόν τον κυριούλη με τα γυαλάκια και το κουστουμάκι ή το ακροδεξιό μαντρόσκυλο που πήγε να γίνε πρόεδρος της Δημοκρατίας στην Αυστρία; Τον δεύτερο θα διαλέξετε. Ποιος φταίει που διαλέγετε τον δεύτερο; Μόνο ο δεύτερος; Φταίει που γεμίσατε πρόσφυγες; Όχι, φταίει η mainstream δεξιά και η κεντροαριστερά, η οποία με τις πολιτικές της έκανε κομμάτι της καθημερινότητας μας τον φασισμό πάλι.
«Απέναντι στον σκύλο της άκρας Δεξιάς η κομιλφό Δεξιά, η Κεντροδεξιά και η Κεντροαριστερά τρομάζει και τρέχει. Αυτό δίνει στον σκύλο αέρα, στα πανιά του.»
Όντως η Ελλάδα στο προσφυγικό είναι ένα κράτος εμβληματικό. Εμβληματικό τόσο γεωγραφικά, γεωπολιτικά αλλά και σε ότι αφορά αυτό το πρόσημο αλληλεγγύης που εξέπεμψε. Χαίρομαι. Καμάρι μας, όμως μην θεωρούμε ότι αφήνοντας τα πράγματα χύμα η αλληλεγγύη θα συνεχίζεται επειδή οι Έλληνες είναι φιλόξενοι. Η αλληλεγγύη για να υπάρχει χρειάζονται πολιτειακές δράσεις κοινωνικής ευθύνης, χρειάζεται το κράτος επιτέλους να κάνει τη δουλειά του συστηματικά και όταν λέω να κάνει τη δουλειά του δε λέω μόνο να κρατά πρόσφυγες στα κέντρα κράτησης, αλλά να πάνε τα παιδάκια μεθαύριο σχολείο κανονικά, να υπάρχουν δηλαδή όλες αυτές οι στοιχειώδεις κοινωνικές λειτουργίες που ούτως ή άλλως βάλλονται στην Ελλάδα προκειμένου να μην απειλείται η κοινωνική συνοχή. Το προσφυγικό είναι πρόβλημα στο βαθμό που πλέον γίνεται πρόβλημα για τους μη πρόσφυγες, για τους γηγενείς. Το μεταναστευτικό από μόνο του δεν είναι πρόβλημα, γίνεται πρόβλημα όταν το αντιμετωπίζουν ως τέτοιο οι άνθρωποι που συμβιώνουν με τους μετανάστες.
Οι αλληλέγγυοι έκαναν ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς μαζί με τις ΜΚΟ. Αυτοί ήταν οι δύο που δούλεψαν. Πήγα τον Σεπτέμβρη στη Μυτιλήνη, δεν υπήρχε κράτος. Πήγα το Νοέμβριο στη Σάμο, δεν υπήρχε κράτος. Σιγά σιγά με όλες αυτές τις δυσκολίες, την υποστελεχομένη διοίκηση, το εδραιωμένο αίσθημα ήττας, όλα αυτά, το κράτος πάει να κάνει μερικά πράγματα, αλλά εγώ δεν δέχομαι – και εκεί είμαι κάθετος – να διαβολοποιείται και να δαιμονοποιείται συνολικά ένας χώρος της κοινωνίας των πολιτών, των ΜΚΟ, επειδή κάποιοι τα παίρνουν ή δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους κοκ. Για μένα πρέπει να βρεθεί ένα modus vivendi, όπου συνολικά οι τρεις χώροι, δηλαδή κινηματικός-αλληλέγγυος χώρος, χώρος της κοινωνίας των πολιτών-ΜΚΟ, και πολιτεία θα μπορεί ο καθένας εφ ω ετάχθη να λειτουργούν συμπληρωματικά και μπορούν να το κάνουν. Τον χορό όμως πρέπει να τον σύρει το κράτος.
