Με βάση ποιο μοντέλο θα γίνει η ανάπτυξη; Αυτό είναι το μεγάλο επίδικο. Να γίνει μια μεγάλη ανασυγκρότηση. Να μάθουμε ξανά τι σημαίνει αγροτοδιατροφικός τομέας, να δούμε πώς θα εισάγουμε τεχνολογία, να χρηματοδοτήσουμε την εγχώρια έρευνα. Για παράδειγμα, στα λέιζερ το Ίδρυμα Τεχνολογίας κι Έρευνας της Κρήτης είναι από τα καλύτερα στον κόσμο. Άλλα δέκα τέτοια πρέπει να κάνουμε.
Σε μια μεγάλη καταστροφή, σαν κι αυτή που βιώνουμε, το θέμα δεν είναι να περιμένεις πότε θα έρθουν οι επενδύσεις από το εξωτερικό. Το υποστηρίζει και η Ράνια Αντωνοπούλου, διακεκριμένη μετα-Κεϋνσιανή οικονομολόγος, νούμερο δύο στο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ. Το θέμα είναι το κράτος, ως εργοδότης έσχατης καταφυγής, να βάλει τη μηχανή μπροστά και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας, όπως οι 300.000 που υπόσχεται ο Τσίπρας. Θα αυξηθεί το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, σκέψη που είναι ώριμη και στους κόλπους της Κομισιόν που παρατηρεί πανευρωπαϊκά τους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Τα χρήματα κερδήθηκαν από τις ευρωπαϊκές εταιρείες, αλλά δεν επιστράφηκαν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες – έφυγαν στους φορολογικούς παράδεισους.
Υπάρχει εγχώριο δυναμικό, αυτό που χρειάζεται είναι σταθερό φορολογικό σύστημα και κανόνες στο παιχνίδι που δε θα τους επιβάλλουν οι ολιγάρχες. Όχι όπως στις πρόσφατες ιδιωτικοποιήσεις που φάγανε όλα τα φιλέτα. Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα είναι ανοιχτή στην αγορά, προστατεύοντας όμως τα δημόσια αγαθά. Η αριστερά δεν πρέπει να είναι κρατιστική, ποτέ δεν ήταν. Ήταν κοινοτική.
Υποθέτω εντός του καπιταλιστικού πλαισίου… Απολύτως.
Αυτό το πιστεύουν όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ; Δεν υπάρχει αμφιβολία. Μόνο που, για να συμπληρώσω την προηγούμενη απάντηση, δεν είναι μόνο η διαχείριση του τρέχοντος, είναι και να δημιουργείς ένα νέο πλαίσιο. Όταν λέμε «ανάκτηση αξιοπρέπειας και υπερηφάνειας», δεν είναι η περηφάνια του να καις τα χιλιάρικα στα μπουζούκια είναι να παράξεις κι αξίες. Είναι κι αυτό αποστολή της πολιτικής.
όταν λέω κυβέρνηση της Αριστεράς, εννοώ μια διακυβέρνηση που αντλεί δύναμη από την κοινωνία, επιστρέφει στην κοινωνία και κρίνεται από την κοινωνία
Έχετε δημιουργήσει πολύ ψηλές προσδοκίες στο κομμάτι της κοινωνικής δικαιοσύνης, μήπως αποδειχθεί μπούμερανγκ; Ο κόσμος, ξέρετε καλά ότι, διψάει για αίμα… Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα: η κοινωνική δικαιοσύνη και η ανακαίνιση του κράτους, το κράτος από πελατειακό να γίνει δικαίου. Κοινωνική δικαιοσύνη, καταρχάς, δεν σημαίνει ρεβανσισμός, ούτε ψευτοεκδικήσεις.
Η λέξη «φυλακή» ακούγεται πολύ πάντως. Για να μην πω διατυμπανίζεται… Αυτό θα το αποφασίσουν οι δικαστές. Να συμπληρώσω ότι όταν λέω κυβέρνηση της Αριστεράς, εννοώ μια διακυβέρνηση που αντλεί δύναμη από την κοινωνία, επιστρέφει στην κοινωνία και κρίνεται από την κοινωνία.
Μοιάζουν λίγο ιδεαλιστικοί αυτοί οι στόχοι, ειδικά αν τους τοποθετήσει κανείς στη μεγάλη εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ των τελευταίων 30 μηνών, πόσω μάλλον των τελευταίων ημερών. Μια εικόνα με πολιτικό προσωπικό από άλλους χώρους, «περιστέρια», συναντήσεις με ενώσεις κυνηγών δύο εβδομάδες πριν τις εκλογές κτλ. Που τοποθετείται το όριο στο τι είναι θεμιτό και τι όχι για να πάρεις την εξουσία; Θα ήθελα να διορθώσω τη λέξη στόχος και να πω καθήκον, ιστορικό καθήκον. Η ιστορία παίζει παιχνίδια. Επέβαλλε σε αυτό το μικρό κόμμα, από κόμμα παραγωγής διαμαρτυρίας να αναλάβει ένα εθνικό ιστορικό έργο, άρα να χωρέσει πολύ κόσμο. Ο Τσίπρας δεν θα είναι πρωθυπουργός των Συριζαίων δεν θα κυβερνήσει βασιζόμενος στις προσδοκίες και στη βουλήση 35.000 μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Θα είναι πρωθυπουργός 11 εκατομμυρίων Ελλήνων που δεν έχουν τις ίδιες θρησκευτικές/ πολιτικές/ αισθητικές πεποιθήσεις.
Αυτό που λέτε μου θυμίζει το αντίστοιχο της συγκυβέρνησης που έλεγε «δεν τα έχουμε καταφέρει στη διαπραγμάτευση στο εξωτερικό, γιατί έχουμε μία θεότρελη αντιπολίτευση». Το αριστερό πρόσημο δεν πρέπει να γίνει φανερό; Ε καλά τώρα, αυτό ήταν εντελώς προσχηματικό. Επιμένω, το κρίσιμο είναι ο ΣΥΡΙΖΑ να εκφράσει τα 9 εκατομμύρια του πληθυσμού που δεν θα το ψηφίσουν, όχι τα 2 που θα το κάνουν. Δε ζούμε στην εποχή της δήλωσης πολιτικών φρονημάτων.
Στη λογική της realpolitik που ο σκοπός αγιάζει τα μέσα πολλά από όσα κάνει ο Τσίπρας είναι κατανοητά, αλλά σε συμβολικό επίπεδο δε θα είχε σημασία η απορρόφηση της ΔΗΜΑΡ; Δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει περισσότερο να έχει την Τζάκρη και τη Ραχήλ Μάκρη στα ψηφοδέλτιά του από την Ρεπούση και τον Πανούση; Άλλο τα πρόσωπα, άλλο οι πολιτικοί οργανισμοί. Η Τζάκρη και η Μακρή μπήκαν σε ένα ψηφοδέλτιο, το προσυπέγραψαν, υποστηρίζουν το κυβερνητικό πρόγραμμα. Δε διορίστηκαν πουθενά, την λαϊκή ψήφο διεκδικούν. Με τη ΔΗΜΑΡ ήταν λίγο διαφορετικό. Είναι η ανθρωπολογία των συγγενών που τσακώθηκαν, προσπάθησαν να τα ξαναβρούν δεν τα κατάφεραν. Εγώ πιστεύω ακράδαντα ότι πολλά πρόσωπα που ήταν στο χώρο της ΔΗΜΑΡ – άνθρωποι δημοκράτες κι αγωνιστές θα ξαναβρεθούν κοντά και μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, σε μια μεγάλη αριστερή δημοκρατική παράταξη που διαμορφώνεται τώρα και για τα αρκετά επόμενα χρόνια. Δεν έχει την πολυτέλεια ο ΣΥΡΙΖΑ να στηριχτεί μονάχα στον στενό πυρήνα μελών και στελεχών.
Αφού θα είναι πρωθυπουργός των 11 εκατομμυρίων ο Τσίπρας, γιατί αποκλείει τις μετεκλογικές συνεργασίες; Δεν τις αποκλείει. Δεν θα αρνηθούμε, είπε, μια ψήφο ανοχής στο δικό μας κυβερνητικό πρόγραμμα. Αυτό που αποκλείει είναι να του βάλουν όρους ερειπίων. Αυτό λέει.
Κι ο άλλος για να δώσει την ψήφο ανοχής, δε θα πρέπει να έχει γίνει μια σύνθεση; Όχι, δεν μπορεί να γίνει σύνθεση του 140 με το 10. Έγινε στην συγκυβέρνηση των 3 κομμάτων και που κατέληξε; Στο 4-2-1. Κυβερνούσαν χωρίς προγραμματική συμφωνία, 9 μήνες μετά δεν είχε υπογραφεί καν. Το μόνο που συμφωνήθηκε ήταν πως θα μοιραστούν οι θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Δεν θέλουμε να κάνουμε το ίδιο πράγμα. . Δηλαδή ποιες θέσεις έχει Το Ποτάμι ας πούμε, για την ανασυγκρότηση της χώρας; Κάτι αοριστίες. Δηλαδή ποιος θα συνδιαμορφώσει κυβερνητικό πρόγραμμα; Και τι θα ζητήσει; Δωσ’ μου πέντε υπουργούς να σου βάλω εγώ δέκα βουλευτές;
Για να μιλήσουμε πέρα από σχήματα, αν υπάρξει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, λέω ένα σενάριο, με το υπουργείο εξωτερικών στους Ανεξάρτητους Έλληνες, θα γελάνε και τα έδρανα… Ενώ έχουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο Βαγγέλη Βενιζέλο; Που ξεπούλησε τη χώρα ως αντιπρόεδρος και υπουργός οικονομικών; Έχει κάνει άνοιγμα τελευταία, όμως για προφανείς ιδιοτελείς σκοπούς. Για να διασωθεί προσωπικά και πολιτικά.
Αυτό δεν απαντά στο γιατί να υπάρχει εμπιστοσύνη στον Καμμένο. Θα είναι εκεί για να προσέχει το τρενάκι μην τυχόν και φύγει από το σιδηρόδρομο; Εγώ δεν είπα ότι του έχω εμπιστοσύνη. Όχι. Ωραία τρολια, ύψιστη αυτοτρολιά πάντως αυτό το σποτ.
Δεν έχουν μόνο οι αριστεροί το αλάθητο. Ο άνθρωπος ο επισφαλής, ο μπλοκάκιας είναι το νεο προλεταριάτο. Είναι μαζί και αρτιζάνος και λίγο καλλιτέχνης και λίγο εφευρέτης και λίγο αυτοδιαχειριζόμενος. Αυτός είναι ο νέος κόσμος της εργασίας.
Σε ένα συμβολικό επίπεδο η υπόθεση Ρωμανού έτσι όπως εξελίχθηκε εντός κοινοβουλίου έδειξε πάντως τον ελάχιστον κοινωνικό παρονομαστή στον οποίο μπορούν να συμφωνήσουν κάποιες δυνάμεις. Ναι, μακάρι να ξαναβρεθεί, μακάρι.
Αν κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, η επόμενη μέρα θα έχει ενδιαφέρον και στο εσωτερικό του. Θα έχει την ευκαιρία να ξεκαθαρίσει την πολυφωνία της σύγχυσης ο Τσίπρας… Ναι φυσικά, στο βαθμό που χρειάζεται ξεκαθάρισμα. Δεν είναι κακό να υπάρχει εσωτερική αντιπολίτευση, δείχνει μία δημοκρατικότητα, δεν πειράζει. Κι ο Τσίπρας δεν είναι ο Τσίπρας την Ανοιχτής Πόλης. Πολιτικά, έχει ήδη ωριμάσει. Δεν είναι καν ο Τσίπρας του 2010. Ο Τσίπρας του 2015 μας εξέπληξε όλους, έχει γίνει διεθνής αστέρας. Τον ωρίμασε και τον σφυρηλάτησε μία πολύ σκληρή πραγματικότητα στην οποία καταλαβαίνει ότι πρέπει να είναι ριζοσπάστης και πραγματιστής ταυτόχρονα. Και νομίζω ότι αυτό είναι το στίγμα της νέας Αριστεράς. Να μην περιφρονήσει τους συντηρητικούς ανθρώπους που όμως πιστεύουν στην κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν έχουν μόνο οι αριστεροί το αλάθητο. Ο άνθρωπος ο επισφαλής, ο μπλοκάκιας είναι το νεο προλεταριάτο. Είναι μαζί και αρτιζάνος και λίγο καλλιτέχνης και λίγο εφευρέτης και λίγο αυτοδιαχειριζόμενος. Αυτός είναι ο νέος κόσμος της εργασίας.
Φοβάστε τη θεωρία της παρένθεσης; Ότι θα ενταθεί η πίεση, εντός κι εκτός, ειδικά σε περίπτωση αυτοδυναμίας; Γενικά είμαι πιο αισιόδοξος για την έκβαση των διαπραγματεύσεων στο εξωτερικό μέτωπο. Νομίζω ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να γυρίσει σε μία πιο ορθολογιστική πολιτική για να πείσει τους λαούς ότι δεν τους λιώνει.
Στη ζούγκλα της Β’ Αθηνών γιατί να ψηφίσει ο κόσμος τον εστέτ αρθρογράφο της Καθημερινής; Γιατί στους 44 βουλευτές που θα βγάλει το 1.5 εκατομμύριο της Β’ Αθηνών χωράει κι ένας εστέτ αρθρογράφος (που δεν είναι μόνο αυτό) μίας αστικής εφημερίδας που όλο του το παρελθόν ήταν αριστερό. Αριστερό και καλλιτεχνικό.
