Tην ώρα που το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας κατακλύζεται από τον κόσμο που επιθυμεί να ακούσει τη Νικόλ Φοντέν στην ομιλία της με θέμα «Η Ευρώπη μετά το Brexit, πώς να επαναπροσδιορίσουμε το εγχείρημα μιας ενωμένης και αλληλέγγυας Ευρώπης», η πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας και τέως πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου στον δεύτερο όροφο του κτηρίου μάς διαβάζει από το κινητό της σαν σίφουνας, σε έξαψη, τις τελευταίες αποφάσεις του Βρετανικού Κοινοβουλίου για το Βrexit. Eίναι αγχωμένη και δεν το κρύβει. Μέσα στο χρόνο των 15 λεπτών που μου παραχωρεί, προτού ανεβεί στο βήμα, μίλησε για την Ευρώπη που πρέπει να ξανασκεφτούμε, την αδύναμη σήμερα Μέρκελ αλλά και την Τρόικα, η οποία «κατέστρεψε την ευρωπαϊκή ιδέα και ένα μεγάλο μέλος του ελληνικού πληθυσμού.»
Πρόσφατα αναφέρατε, κυρία Φοντέν, ότι η απάντηση στο Brexit είναι περισσότερη Ευρώπη. Τι ακριβώς εννοείτε λέγοντας «περισσότερη Ευρώπη»; Θα θέλατε να το επεξηγήσετε; Η απάντησή μου δεν ήταν «περισσότερη Ευρώπη», ήταν “να ξανασκεφτούμε την Ευρώπη”. Είναι διαφορετικό. Γιατί κι εγώ, όπως και πολλοί άλλοι, διαπιστώνω ότι η Ευρώπη είναι άρρωστη και παρατηρούμε ότι η ευρωπαϊκή ιδέα δεν είναι αυτή που ήταν πριν από μερικά χρόνια και ο κόσμος την απαρνιέται πλέον. Θα αναλύσω τις αιτίες αυτής της αργής καθόδου στην κόλαση. Είναι η αντίληψη μιας τεχνοκρατικής Ευρώπης. Η απογοήτευση από τη διάλυση της κοινωνικής Ευρώπης. Η χρήση της Ευρώπης ως αποδιοπομπαίο τράγο. Η κακή διαχείριση της κρίσης. Η κρίση του χρέους με τα μέτρα λιτότητας υπό την κηδεμονία της Τρόικα, η οποία κατέστρεψε την ευρωπαϊκή ιδέα και ένα μεγάλο μέλος του ελληνικού πληθυσμού. Ακόμη και ο τρόπος διαχείρισης του προσφυγικού ανέδειξε μια Ευρώπη που δεν μπορεί να προστατέψει τις αξίες της. Εδώ και χρόνια δεν υπάρχει πιλότος, δεν υπάρχει σχέδιο,δεν υπάρχει όραμα. Σε αυτό το context η προοπτική του Brexit μπορεί να είναι μια ευκαιρία να τεθούν όλα επί τάπητος ξανά. Να καταλάβουμε τα λάθη μας και να σκεφτούμε μια Ευρώπη πολύ περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Αυτό είναι το συναίσθημά μου. Πρέπει να ξανασκεφτούμε την Ευρώπη και να ξαναφέρουμε τον κόσμο κοντά σε αυτή την ιδέα, πράγμα που σημαίνει να ανοίξουμε πολλές οδούς που να οδηγούν προς αυτή την κατεύθυνση.
Πώς γίνεται να επιτευχθεί αυτό την ώρα που ζούμε την ηγεμονία, αν όχι την δικτατορία της Γερμανίας πανευρωπαϊκά; Πιστεύω ότι το περιεχόμενο αυτής της συζήτησης έχει αλλάξει τις τελευταίες μέρες.
Τι εννοείτε; Το Brexit, όπως ήδη προανέφερα, μπορεί να είναι μια ευκαιρία για να ξανασκεφτεί η Ευρώπη τον εαυτό της. Η εκλογή του κυρίου Τράμπ και όλες οι αποφάσεις του μάς το καθιστούν αυτό απολύτως αναγκαίο. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Και η κ. Μέρκελ δεν μπορεί να μην το καταλαβαίνει αυτό. Θα αφήσουμε τον κύριο Τραμπ, τον κ. Πούτιν και τους Αγιατολάχ να κανονίζουν τις τύχες του κόσμου; Δεν μπορώ ούτε να το φανταστώ ούτε να το σκεφτώ. Πώς μπορούμε να αφήσουμε τον Τραμπ να απειλεί το ΝΑΤΟ και να μην σκεφτούμε μια πολιτική προστασίας της Ευρώπης; Θα αφήσουμε την οικονομική πρόκληση που μας πετάει ο Τραμπ χωρίς απάντηση; Ένα κράτος, ακόμη και να είναι οι ΗΠΑ, δεν μπορεί να παίρνει μόνο του τέτοιες οικονομικές αποφάσεις!
‘Εχετε δείγματα που σας κάνουν να αισιοδοξείτε ότι η Άνγκελα Μέρκελ έχει αντιληφθεί τους κινδύνους που αναφέρατε; Πριν από τις γερμανικές εκλογές δεν είμαι σίγουρη. Η κυρία Μέρκελ έχει έναν ισχυρό αντίπαλο που εμφανίζεται στη γερμανική πολιτική σκηνή, τον κ.Μάρτιν Σουλτς, ο οποίος με διαδέχτηκε στο Ευρωκοινοβούλιο και ο οποίος έχει πλήρη επίγνωση του ρόλου και της θέσης που έχει η Ελλάδα στην Ευρώπη πάντα, με όλες τις αξίες της. Ο κ. Σουλτς ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τις κινήσεις που έκανε βοήθησε ώστε η Ελλάδα να μην βγει από την Ευρώπη. Η κ. Μέρκελ σήμερα είναι αδύναμη. Από πολλούς Γερμανούς με τους οποίους συζητάω προβάλλει η προτίμηση προς το πρόσωπο του κ. Σούλτς.
Ελπίζετε στην εκλογή του, επομένως; Δεν μου επιτρέπεται να απαντήσω κάτι τέτοιο. Ούτε βεβαίως μου επιτρέπεται να επέμβω στην γερμανική πολιτική με την δική μου άποψη. Αλλά η Γερμανία έχει την παράδοση των πολιτικών συνασπισμών, σε αντίθεση με τη Γαλλία. Επομένως, αυτό που ελπίζω είναι σε ένα μεγάλο συνασπισμό της κ.Μέρκελ και του κ.Σουλτς.
Για τις γαλλικές εκλογές τι ελπίζετε; Ανησυχείτε, μετά τις τελευταίες εξελίξεις με τον κ. Φιγιόν, ότι η κ. Λεπέν μπορεί να αναδειχθεί σε φαβορί; Δεν είμαστε στη Γαλλία πλέον ανήσυχοι. Στη Γαλλία φοβόμαστε! Αλλά δεν είναι κάτι καινούριο. Την πρώτη φορά που μας χτύπησε ο κώδωνας του κινδύνου ήταν όταν ο πατέρας Λεπέν το 2002 βρέθηκε στο δεύτερο γύρο. Από τότε ανεβαίνει η Ακροδεξιά δυστυχώς σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Οι οικονομικές κρίσεις θρέφουν τον εθνικισμό.
Θα ήθελα να μου μιλήσετε διεξοδικότερα για τα μεγάλα λάθη που έχει διαπράξει η ηγεσία της Ε.Ε. και φτάσαμε στο σημερινό σημείο. Λάθη κάναμε, βεβαίως. Αλλά δεν θα έφτανα να πω ότι έχουμε κάνε μεγάλα λάθη. Πρέπει να την ξαναφτιάξουμε την Ευρώπη παρόλα αυτά απαντώντας στα λάθη.Πρέπει να καταλάβουμε και ενεργήσουμε όπως ο γιατρός που αφού εξετάσει τον άρρωστο κάνει την διάγνωση. Ο κ.Γιουνκέρ παρουσιάζοντας πρόσφατα την έκθεσή του για την ευρωπαική κατάσταση κατέληξε λέγοντας: Η ιστορία δεν θα θυμάται εμάς αλλά τα λάθη μας και αν δεν ξέρουμε να τα επιλύσουμε θα τελειώσει το ευρωπαϊκό όνειρο. Ο κ. Γιουνκέρ είναι πολύ βαθιά Ευρωπαίος. Και το γεγονός ότι λέει αυτό σήμερα σημαίνει πως πρέπει να πάμε και πέρα από το όνειρο γιατί είναι απολύτως αναγκαίο.
