Νίκη Κεραμέως: «Η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου είναι μία από τις προτεραιότητές μας»

Σε μία από τις κυριακάτικες εκδόσεις των Financial Times για τον μήνα Μάιο, υπήρξε ένα άρθρο που κοιτάζοντας προς την Ελλάδα είχε τίτλο «Έξι γυναίκες που πρέπει να προσέξουμε». Ανάμεσα σε πρόσωπα που προέρχονται από τον χώρο των επιχειρήσεων, των ΜΚΟ και του αθλητισμού υπήρχαν και δύο νέα της πολιτικής. Το ένα από αυτά τα πρόσωπα που κατά την βρετανική οικονομική εφημερίδα πρέπει να παρακολουθήσουμε -αναφέροντας ότι θα πρωταγωνιστήσουν τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα- είναι η Νίκη Κεραμέως. 

Εμφανίστηκε στα έδρανα της ελληνικής Βουλής στις 25 Ιανουαρίου 2015, όταν το όνομά της τυπώθηκε για πρώτη φορά σε ψηφοδέλτιο της Νέα Δημοκρατία και μάλιστα, στο Επικρατείας. Ανανέωσε τη θητεία της στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση της ίδιας χρονιάς, μιας χρονιάς που άλλαξε άρδην το πολιτικό γίγνεσθαι μιας χώρας που πέρασε από το μνημόνιο-αντιμνημόνιο, από το ευρώ ή εκτός ευρώ, που σταμάτησε για μια περίοδο να μιλάει με όρους δικομματισμού αλλά τελευταία φαίνεται να επανήλθε σε αυτούς. 

Η υπεύθυνη του Τομέα Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της Νέας Δημοκρατίας γεννήθηκε το 1980 στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε στο  Paris II Panthéon-Assas και το Harvard, είναι δικηγόρος και, όπως μας είπε, μέχρι πριν τέσσερα χρόνια δεν γνώριζε κανέναν πολιτικό προσωπικά. 

Όταν οι Financial Times συμπεριέλαβαν τη Νίκη Κεραμέως από τη Νέα Δημοκρατία και την Έφη Αχτσιόγλου από τον ΣΥΡΙΖΑ στο αφιέρωμα για τις έξι αξιόπροσεκτες ελληνίδες, το σενάριο έλεγε ακόμα ότι τις εθνικές εκλογές θα γίνουν τον Οκτώβριο του 2019. Αλλά τελικά οι κάλπες θα ξαναβγουν λίγο νωρίτερα. 

Πριν την τρίτη εκλογική αναμέτρηση στην οποία θα συμμετέχει ζητώντας την ψήφο του Βόρειου Τομέα της Β’ Αθηνών, η Νίκη Κεραμέως μίλησε στην Popaganda για το πανεπιστημιακό άσυλο, την ταυτόσημη πλέον με τη Νέα Δημοκρατία έννοια της αριστείας, για τις φυλακές τύπου Γ, τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική και φυσικά, για την παιδεία. 

«Λόγω του νεαρού της ηλικίας μου είχα την τιμή να ορκιστώ από το προεδρείο της βουλής στις πρώτες μου δύο θητείες, από το σημείο που βλέπει κανείς τη συνολική ανθρωπογεωγραφία της Βουλής. Πρέπει να σας πω ότι γυναίκες και νέους βρίσκεις με δυσκολία».

Αν εκλεγείτε κυβέρνηση στις 7 Ιουλίου, είναι πιθανό – από τη στιγμή που έχει συμβεί με πολλές κυβερνήσεις – κάποια από τα πράγματα που έχετε υποσχεθεί να μην υλοποιηθούν. Εσείς, σε τι είστε αμετακίνητη;

Όπως ξέρετε έχουμε υποσχεθεί λίγα, γιατί, έχουμε υποσχεθεί μόνο ότι εκτιμούμε ότι είναι υλοποιήσιμο και ρεαλιστικό. Δεν έχουμε τάξει στους πάντες τα πάντα, όπως έκανε στο παρελθόν ο ΣΥΡΙΖΑ. Ενδεικτικά, όσον αφορά τον ΕΝΦΙΑ έχουμε μιλήσει για μείωση 30%. Θα θέλαμε να πούμε κατάργηση; Φυσικά. Ξέρουμε όμως ότι, ρεαλιστικά, δεν μπορεί να γίνει. Συνεπώς, θεωρώ ότι οι υποσχέσεις μας είναι μετρημένες. Υπάρχουν κάποιες που είναι σε προτεραιότητα και στοχεύουμε να περάσουν πολύ γρήγορα, στο πρώτο τρίμηνο ή εξάμηνο της επόμενης διακυβέρνησης. Για παράδειγμα, η κατάργηση του ασύλου είναι μία από τις προτεραιότητές μας. Όπως είναι και η αλλαγή του εκλογικού νόμου, η αναδιοργάνωση της κυβέρνησης και του κράτους, ένα πρώτο φορολογικό νομοσχέδιο.

Όσον αφορά την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου είναι πράγματι στο πρόγραμμα των 100 πρώτων ημερών ημερών σας, και ψηλά, στις πέντε πρώτες κιόλας κινήσεις της Νέας Δημοκρατίας αν είναι κυβέρνηση. Είναι μια κίνηση που προγραμματικά εντάσσει στην ατζέντα της ασφάλειας.

Είναι συνδυασμός θα έλεγα. Ασφάλειας και παιδείας. 

Υπάρχει ωστόσο το νομοθετικό πλαίσιο ώστε η επέμβαση της αστυνομίας σε χώρους των ΑΕΙ να επιτρέπεται αυτεπαγγέλτως σε περιπτώσεις κακουργημάτων, καθώς και εγκλημάτων κατά της ζωής και ύστερα από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση.

Το νομοθετικό πλαίσιο ως έχει σήμερα λέει ότι, αν γίνει κάποια αξιόποινη πράξη στο πανεπιστήμιο, θα πρέπει να το μάθει ο πρύτανης, να ειδοποιήσει τα 6-7 μέλη του πρυτανικού συμβουλίου, αυτά να είναι όλα διαθέσιμα, να διακτινιστούν ως δια μαγείας, να συνεδριάσουν, να συζητήσουν αν η συγκεκριμένη πράξη που λαμβάνει χώρα είναι πταίσμα, πλημμέλημα ή κακούργημα, και μόνο αν είναι κακούργημα μετά από χαρακτηρισμό του πρυτανικού συμβουλίου μπορεί πράγματι η αστυνομία να επέμβει αυτεπαγγέλτως. Αυτή η διαδικασία που σας περιέγραψα υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις θα διαρκούσε δύο με τρεις μέρες, ενώ τα περιστατικά για τα οποία μιλάμε κρατάνε μερικά δευτερόλεπτα. Άρα τι μήνυμα περνάει η κυβέρνηση με μια τέτοια διάταξη; Ότι στο πανεπιστήμιο μπορεί να κάποιος να κάνει κανείς ότι θέλει και δεν πρόκειται ποτέ κανείς να τον ελέγξει. 

Πώς θα δώσετε λύση λοιπόν; Θα δούμε αστυνόμευση εντός των πανεπιστημίων;

Η λύση για εμάς δεν είναι η αστυνόμευση, αλλά να ισχύει στο πανεπιστήμιο ό,τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο. Αν βγείτε στον δρόμο έξω από το γραφείο σας και δείτε κάποιον να βιαιοπραγεί θα πάρετε τηλέφωνο το 100. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να αντιμετωπίζονται και τα πανεπιστήμια. Αυτό δεν σημαίνει να έχουμε αστυνόμευση εντός των πανεπιστημίων, αλλά να μπορεί να επέμβει αμέσως η αστυνομία για κάθε αξιόποινη πράξη που λαμβάνει χώρα στον χώρο τους.

Στο πρόγραμμά μας για την παιδεία οι περισσότερες προτάσεις μας δεν απαιτούν ούτε ένα ευρώ για να υλοποιηθούν.

Οι πρυτάνεις είναι πρόθυμοι να το συζητήσουν αυτό;

Έχουμε εξαγγείλει το πρόγραμμά μας τον Νοέμβριο του 2018 και το κάναμε εσκεμμένα πολύ νωρίς, προκειμένου να θέσουμε αυτό το σχέδιο σε δημόσια διαβούλευση, για να υπάρξει διάλογος, και υπήρξε. Έτσι, κάποιες προτάσεις μας βελτιώθηκαν και διορθώθηκαν. Όσον αφορά ειδικώς στο θέμα του ασύλου, δεν έχουμε ακούσει παράπονο από καμία πρυτανική αρχή ή άλλον φορέα, το αντίθετο.

Σε άλλα σημαντικά θέματα που αφορούν την παιδεία, η υποχρηματοδότησή της, η έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού, η ανάσχεση του brain drain, τέτοιου είδους ζητήματα πώς θα αντιμετωπιστούν;

Στο πρόγραμμά μας για την παιδεία οι περισσότερες προτάσεις μας δεν απαιτούν ούτε ένα ευρώ για να υλοποιηθούν. Όπως για παράδειγμα το να επιτρέψεις να γίνονται πιο εύκολα ξενόγλωσσα -αγγλόφωνα ας πούμε προγράμματα στα πανεπιστήμια για τα οποία αυτή τη στιγμή υπάρχουν σημαντικά εμπόδια και μεγάλη γραφειοκρατία. Το να απελευθερώσεις το ασφυκτικό αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο, δεν κοστίζει ούτε ένα ευρώ και μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στο να γίνει η χώρα περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης. Το ίδιο ισχύει και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με τη δέσμευσή μας για σχολεία πιο ελεύθερα και αυτόνομα, το να μην χρειάζονται, για παράδειγμα, τόσες άδειες και εγκρίσεις για να προσκαλούν έναν εξωτερικό ομιλητή, να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, να ενισχυθεί ο ρόλος του διευθυντή. Να δείξουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας.

Τι από αυτά που σχεδιάζει η Νέα Δημοκρατία στην παιδεία απαιτεί χρήματα;

Τρεις βασικές μας παρεμβάσεις απαιτούν χρήματα: Πρώτον, η επιμόρφωση των καθηγητών που είναι πάρα πολύ σημαντική και δεν έχει γίνει από την πολιτεία εδώ και πολλά χρόνια. Δεύτερον, στοχευμένες προσλήψεις, μετά από την αναγκαία καταγραφή αναγκών σε κρίσιμους τομείς, όπως για παράδειγμα η ειδική αγωγή. Τρίτον, η προσχολική αγωγή, στην οποία θέλουμε να επενδύσουμε, με την παραδοχή ότι τα χρόνια από 0 έως 6 είναι πολύ κρίσιμα για την μαθησιακή εξέλιξη. Αναφορικά με τέτοιου είδους δράσεις, έχουμε πει ότι θα δώσουμε προτεραιότητα σε προσλήψεις σε τρεις ευαίσθητους τομείς: Στην παιδεία, την υγεία και την ασφάλεια. Η προτεραιότητά μας εντοπίζεται σε αυτούς τους τομείς, προκειμένου να καλυφθούν βασικές ανάγκες στο δημόσιο. 

Κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο συζητήθηκε έντονα το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία. Έχετε πει ήδη πως το άρθρο 3, οι σχέσεις εκκλησίας- πολιτείας δεν πρέπει να αναθεωρηθούν. Ωστόσο, η Ελλάδα εδώ και χρόνια είναι πολυπολιτισμική. Δεν πρέπει το σχολείο να αφουγκράζεται τις πληθυσμιακές αλλαγές; Ο κοσμικός χαρακτήρας ενός κράτους όπως είναι το γαλλικό, ένα κράτος δεν έχει το μάθημα των θρησκευτικών στο σχολικό πρόγραμμα, κάνει λάθος;

Κανείς δεν αμφισβητεί τη θρησκευτική ελευθερία, ούτε και την πολυπολιτισμικότητα. Αλίμονο. Η θέση μας για το άρθρο 3 του Συντάγματος ήταν ότι δεν χρήζει αναθεώρησης, και το άρθρο 13 προβλέπει ξεκάθαρα την θρησκευτική ελευθερία. Αυτό είναι κάτι που είναι συγκεκριμένο, δεν επιδέχεται καμίας αμφισβήτησης. Οποιαδήποτε θέματα τυχόν υπάρχουν στις σχέσεις πολιτείας – εκκλησίας, μπορούν να ρυθμιστούν με νόμο. Τα θρησκευτικά είναι ένα σημαντικό μάθημα. Κατά τη γνώμη μου ο τρόπος που διδάσκονται δεν είναι ο βέλτιστος, το λέω ευθέως. Θεωρώ ότι θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε τρόπους βάση των οποίων θα γινόταν η διδασκαλία πιο ελκυστική για τα παιδιά, αυτό είναι κάτι που πρέπει να το δούμε. Όμως, η συμπερίληψη των θρησκευτικών στη διδακτέα ύλη είναι απαραίτητη αφού συνάδει με τις αξίες και τις παραδόσεις της χώρας. 

Υπάρχουν όμως παιδιά άλλων θρησκειών που αποκλείονται από αυτή τη σχολική ώρα…

Υπάρχει ένα καθεστώς, βάσει του οποίου μπορείς να δηλώσεις ότι δεν επιθυμείς να συμμετέχεις στο μάθημα. Για παράδειγμα, γιατί είσαι αλλόθρησκος. Επίσης, κάτι που θέλει προσοχή στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι ότι υπήρξαν δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας το 2018 που έχουν κρίνει τα νέα προγράμματα θρησκευτικών αντισυνταγματικά. Και αυτό πρέπει να το έχουμε κατά νου, διότι η δικαιοσύνη κρίνει τις πράξεις της διοίκησης. Ξαναλέω, όμως, κανείς δεν αμφισβητεί τη θρησκευτική ελευθερία και τα ατομικά δικαιώματα.   

Έχουμε υποσχεθεί μόνο ότι εκτιμούμε ότι είναι υλοποιήσιμο και ρεαλιστικό. Δεν έχουμε τάξει στους πάντες τα πάντα, όπως έκανε στο παρελθόν ο ΣΥΡΙΖΑ. Ενδεικτικά, όσον αφορά τον ΕΝΦΙΑ έχουμε μιλήσει για μείωση 30%. Θα θέλαμε να πούμε κατάργηση; Φυσικά. Ξέρουμε όμως ότι, ρεαλιστικά, δεν μπορεί να γίνει. Συνεπώς, θεωρώ ότι οι υποσχέσεις μας είναι μετρημένες.    

Από την πορεία της Μαριέττας Γιαννάκου στο Υπουργείο Παιδείας τι κρατάτε; Και τι όχι; Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας της Νέα Δημοκρατίας.

Η κ. Γιαννάκου ήταν πρωτοπόρος και υλοποίησε σημαντικές τομές στην παιδεία, χωρίς να διστάζει μπροστά στο πολιτικό κόστος. Και θεωρώ ότι η συμπερίληψή της σε εκλόγιμη θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας συμβολίζει και αυτό. Στόχος μας είναι να βασιστούμε και να χτίσουμε στην παρακαταθήκη της. 

Ο όρος αριστεία φαίνεται να δαιμονοποιήθηκε, χρησιμοποιείται ειρωνικά. Γιατί πιστεύετε ότι συνέβη αυτό, τι ορίζει για εσάς η αριστεία;

Θα ξεκινήσω από το δεύτερο, η αριστεία για μένα είναι στάση ζωής, είναι η συνεχής προσπάθεια να ξεπερνάς τον εαυτό σου κάθε μέρα, όχι απαραίτητα συγκριτικά με τους άλλους. Αριστεία για μένα είναι να ξυπνάς κάθε μέρα και να λες «σήμερα θα είμαι καλύτερος από αυτό που ήμουν». Έχει πράγματι δαιμονοποιηθεί και στοχοποιηθεί για ιδεοληπτικούς λόγους τα χρόνια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Θα σας θυμίσω ότι το πρώτο νομοσχέδιο που έφερε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ στον τομέα της παιδείας το 2015 ήταν η κατάργηση των πρότυπων σχολείων που είναι νησίδες αριστείας και καινοτομίας, μηχανισμοί κοινωνικής κινητικότητας. Η πρώτη τους κίνηση στην παιδεία ήταν αυτή. Αν μη τι άλλο θα έπρεπε όλοι κατά τη γνώμη μου, πέρα και πάνω από κόμματα, να αγωνιστούμε για να κάνουμε τα δημόσια σχολεία πρότυπα, και όχι να καλλιεργούμε την ήσσονα προσπάθεια και τον εξισωτισμό προς τα κάτω. 

Ο Κωστής Χατζηδάκης μίλησε για αυτονομία σχολικών μονάδων και διαφορετικά μαθήματα ανά σχολείο: Το παιδί στο Καρπενήσι και το παιδί στο Μαρούσι να μην κάνουν ακριβώς τα ίδια μαθήματα. Αντίθετα, πρότεινε το 10-20% των μαθημάτων να καθορίζονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς Αυτή η δήλωση δεν είναι οξύμωρη σε σχέση με την κοινωνική κινητικότητα για την οποία μιλάτε εσείς;

Έχουμε διακηρύξει ότι  πρέπει να περάσουμε σε ένα σύστημα στο οποίο οι εκπαιδευτικοί θα έχουν μεγαλύτερη αυτονομία και ελευθερία, να μπορούν να έχουν λόγο σε ορισμένα βασικά πράγματα. Σας είπα ένα παράδειγμα προηγουμένως: θέλει ένας εκπαιδευτικός να καλέσει έναν εξωτερικό ομιλητή στο σχολείο. Θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολλές εγκρίσεις και άδειες και ρωτώ, γιατί; Εμείς θέλουμε να δείξουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτικό, να έχει μια μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και, βεβαίως, θέλουμε να ενισχύσουμε τον κομβικό ρόλο του διευθυντή. 

Σας ρωτάω επειδή ο κ. Χατζηδάκης μίλησε με όρους εντοπιότητας.

Δεν έχω δει τη συγκεκριμένη δήλωση για να σας είμαι ειλικρινής.  

Είπε, «είναι διαφορετικές οι κοινωνίες και διαφορετική η τοπική οικονομία». Οπότε, κατά τον ίδιο πρέπει να διαφοροποιούνται και τα μαθήματα. Έχει προηγηθεί και η δήλωση του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη για το παιδί από το Περιστέρι που θέλει να εργαστεί ως ψυκτικός ή τεχνικός ανελκυστήρων. Δεν πιστεύετε ότι τέτοιου είδους δηλώσεις δείχνουν ότι ένα κόμμα δεν είναι γειωμένο στην κοινωνία; Ας πούμε εγώ μεγάλωσα εκεί και τα παιδιά στο σχολείο μου στόχευαν προς τη νομική και την ιατρική.

Μα δεν νομίζω ότι υπάρχει η πεποίθηση πως οι κλίσεις του κάθε μαθητή εξαρτώνται από την εντοπιότητα. Εάν και εφόσον εκλεγούμε, δουλειά μας θα είναι να δώσουμε ίσες ευκαιρίες σε όλους στο ξεκίνημα. Από εκεί και πέρα ο καθένας βάση της κλίσης του και των δεξιοτήτων του, βάση της προσπάθειας που καταβάλλει χαράζει τον δικό του δρόμο. Είτε κάποιος θέλει να ακολουθήσει τις τεχνικές σχολές είτε τις θεωρητικές, σε κάθε περίπτωση οι δρόμοι πρέπει να είναι ανοιχτοί. Και κρινόμαστε όλοι βάση της προσπάθειας που καταβάλλουμε, ανεξαρτήτως περιοχής. 

Κατά την προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο ήσασταν μέλος στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Σωφρονιστικού Συστήματος και Λοιπών Δομών Εγκλεισμού Κρατουμένων.

Μόνο στην αρχή, όχι μετά. 

«Αριστεία για μένα είναι να ξυπνάς κάθε μέρα και να λες “σήμερα θα είμαι καλύτερος από αυτό που ήμουν”».

Να μη σας ρωτήσω για την επαναλειτουργία των φυλακών τύπου Γ; Δεν είναι αντιευρωπαϊκή; Δεν είναι ένα σύστημα που δίνει περισσότερη βαρύτητα στην τιμωρία παρά στον σωφρονισμό;

Αντιευρωπαϊκή φυσικά και δεν είναι γιατί, αν δεν κάνω λάθος, είμαστε η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που, μετά την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχουμε αυτή τη στιγμή φυλακές τύπου Γ, φυλακές δηλαδή υψίστης ασφαλείας. Άρα, δεν τίθεται κανένα θέμα απόκλισης ή μη συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο. Οι φυλακές υψίστης ασφαλείας είναι για εκείνους που έχουν διαπράξει πάρα πολύ σοβαρές αξιόποινες πράξεις. Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει ένα διαφορετικό καθεστώς σωφρονισμού αναλόγως τη βαρύτητα και τις ιδιαίτερες συνθήκες της πράξης. Διαφορετικά ελλοχεύουν άλλοι κίνδυνοι που επιτείνουν τα προβλήματα.  

Οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ ήταν από τις πιο ανδροκρατούμενες των τελευταίων ετών. Η Νέα Δημοκρατία θέλει να το αλλάξει αυτό;

Έχετε δίκιο, αν δεν κάνω λάθος το 18% της κυβέρνησης ήταν γυναίκες. Στη δε τελευταία βουλή το ποσοστό ήταν εξίσου απογοητευτικό, μόνο ένας στους έξι βουλευτές  ήταν γυναίκες και αυτό αφορά γενικότερα το πολιτικό μας σύστημα. Αν δει κανείς τι έγινε πρόσφατα στην τοπική αυτοδιοίκηση, ο αριθμός των γυναικών που εκλέχθηκαν δήμαρχοι ήταν επίσης δραματικός. Λόγω του νεαρού της ηλικίας μου είχα την τιμή να ορκιστώ από το προεδρείο της βουλής στις πρώτες μου δύο θητείες, από το σημείο που βλέπει κανείς τη συνολική ανθρωπογεωγραφία της Βουλής. Πρέπει να σας πω ότι γυναίκες και νέους βρίσκεις με δυσκολία. Είναι κάτι το οποίο πρέπει όλοι μαζί να το θεραπεύσουμε. Προτού ψηφιστεί ο νόμος για την ποσόστωση στα ψηφοδέλτια είχαν ήδη γίνει προσπάθειες για να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών, είναι κάτι που οφείλουμε να κάνουμε, όπως επίσης νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε κίνητρα και να φτιάξουμε δομές που θα διευκολύνουν τη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά. 

Με ποιον τρόπο έγιναν οι προσπάθειες της Νέας Δημοκρατίας για να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική στις οποίες αναφερθήκατε;

Για παράδειγμα, όταν το 2016 έγινε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ένα ανοιχτό κάλεσμα σε ανθρώπους της κοινωνίας προκειμένου να έρθουν, να συμβάλουν αρχικά στην κατάρτιση του κυβερνητικού προγράμματος και έπειτα στο μητρώο στελεχών που μετρά τρεις χιλιάδες άτομα οι οποίοι βοήθησαν αφιλοκερδώς χωρίς να ήταν προηγουμένως στελέχη του κόμματος. Πρόκειται για νέα πρόσωπα, κάποιοι από αυτούς τώρα είναι και υποψήφιοι βουλευτές, κάποιοι μεθαύριο μπορεί να στελεχώσουν και τη διοίκηση αν και εφόσον η Νέα Δημοκρατία εκλεγεί. Πάρα πολλοί από αυτούς είναι γυναίκες και υπάρχει μια συστηματική προσπάθεια για να βρούμε εκείνες που θέλουν να συνδράμουν. 

Πιστεύετε ότι το πρόβλημα για μια νέα γυναίκα που θέλει να γίνει μητέρα είναι μόνο το οικονομικό; Αναφέρομαι στο επίδομα των 2000€ για κάθε παιδί που εξαγγείλατε.

Είναι πάρα πολλά και σύνθετα τα προβλήματα, εκτιμώ. Για εμάς, το δημογραφικό είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας. Όταν κανείς συζητάει για την υγεία, την παιδεία, την ασφάλεια, την οικονομία και παράλληλα συνειδητοποιεί ότι είμαστε μια χώρα υπό εξαφάνιση, όλα τ’ άλλα φαντάζουν μάταια. Και πόσο μάλλον όταν κανείς συνειδητοποιεί ότι έχουμε περίπου εφτά χρόνια μέχρι η κατάσταση να είναι μη αναστρέψιμη. Το αναφέρω αυτό βάσει μελετών που έχουν γίνει. Άρα, το δημογραφικό δεν είναι πρόβλημα του μέλλοντος, είναι του παρόντος και η πολιτική ευθύνη που βαρύνει όλους μας είναι πολύ μεγάλη. Οφείλουμε να δράσουμε τώρα. 

Τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτό;

Εμείς έχουμε προτείνει λύσεις σε δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος είναι καθαρά επιδοματικού χαρακτήρα. Πολύ απλά, λέμε, περισσότερα χρήματα ή ελαφρύνσεις για οικογένειες που γεννούν περισσότερα παιδιά. Ο δεύτερος άξονας αφορά κάποιες οριζόντιες πολιτικές, για παράδειγμα, να μπορεί η νέα μητέρα να δουλεύει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το σπίτι της. Πρόκειται για μία πολιτική που εφαρμόστηκε με επιτυχία στην Αγγλία και κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να αναστρέψει τη δημογραφική εξέλιξη. Μια άλλη πολιτική είναι να μπορούν η μητέρα και ο πατέρας να επιλέγουν πότε θα πάρουν άδειας λοχείας και άδεια πατρότητας αντίστοιχα, όταν εξυπηρετεί τους ίδιους περισσότερο. Επίσης, έχουμε δεσμευτεί να μη μείνει κανένα παιδί εκτός παιδικού σταθμού. Αυτή η δέσμευση αφορά και την εκπαίδευση σε ένα βαθμό αφού, όπως προείπα, τα χρόνια 0 έως 6 είναι πολύ κρίσιμα για τη μαθησιακή εξέλιξη. Ένα νεαρό ζευγάρι που δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα οικονομικά, ένα από τα πρώτα πράγματα που θα σκεφτεί όταν θελήσει να κάνει παιδί είναι «ποιος θα μου το κρατάει;». Άρα και η δέσμευσή μας για τους παιδικούς σταθμούς εντάσσεται στο πλαίσιο δράσεων για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος. 

Δεν νομίζω ότι υπάρχει η πεποίθηση πως οι κλίσεις του κάθε μαθητή εξαρτώνται από την εντοπιότητα. Εάν και εφόσον εκλεγούμε, δουλειά μας θα είναι να δώσουμε ίσες ευκαιρίες σε όλους στο ξεκίνημα. Από εκεί και πέρα ο καθένας βάση της κλίσης του και των δεξιοτήτων του, βάση της προσπάθειας που καταβάλλει χαράζει τον δικό του δρόμο.

Δεν πιστεύετε ότι η υπογεννητικότητα είναι και θέμα άποψης; Δεν υπάρχει περίπτωση ο νέος δυτικός άνθρωπος να μη θέλει να δεσμευτεί με ένα παιδί και αυτή του η θέση να μην έχει να κάνει με τον οικονομικό παράγοντα;

Ασφαλώς, πιστεύω ότι παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες και ότι το ζήτημα δεν είναι πάντοτε οικονομικό: η καριέρα, η αντίληψη περί ελευθερίας, το γεγονός ότι οι γυναίκες τείνουν να κάνουν σε μεγαλύτερη ηλικία παιδιά και οι δυσκολίες που σχετίζονται με τη γονιμότητα επίσης μεγαλύτεροι. Οι λόγοι λοιπόν που μας έχουν οδηγήσει στην υπογεννητικότητα είναι οικονομικοί, είναι επαγγελματικοί, είναι κοινωνικοί και υγείας. Για να παραμείνει σταθερός ο πληθυσμός της χώρας, πρέπει η κάθε γυναίκα να γεννάει κατά μέσο όρο 2,1 παιδιά, ενώ σήμερα γεννάει μόλις 1,2. Τα νούμερα είναι πολύ ανησυχητικά. 

Έχετε βρεθεί αντιμέτωπη με σεξισμό στη Βουλή;

Όχι, δεν έχει συμβεί σε μένα αυτό. Έχω νιώσει, όμως, ότι υπάρχει γενικότερα μια αντίληψη – τόσο στην κοινωνία εν γένει, όσο και στο πολιτικό μας σύστημα – ότι οι γυναίκες είναι πιο «συναισθηματικές» και ως εκ τούτου τους ταιριάζουν πιο «κοινωνικά» χαρτοφυλάκια μόνο, σε αντίθεση με πιο «βαριά» χαρτοφυλάκια. Θεωρώ πρέπει να απεμπλακούμε από τέτοια κακώς εννοούμενα στερεότυπα. 

Γιατί ασχοληθήκατε με την πολιτική;

Πιστεύω στη δύναμη της συμμετοχής και στην αξία της προσφοράς. Είχα πάντοτε ένα ενδιαφέρον για τα κοινά, από μικρή ηλικία. Βρέθηκα στην κεντρική πολιτική σκηνή, όταν το 2015 μου έγινε μια εξαιρετικά τιμητική πρόταση από τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να είμαι στο ψηφοδέλτιο επικρατείας. Δεν τον γνώριζα προσωπικά. Έτυχε να τον γνωρίσω με αφορμή την κοινωφελή δράση που είχα αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια μέσω του μη κερδοσκοπικού σωματείου ΔΕΣΜΟΣ, όταν προσπαθούσαμε να πείσουμε την κυβέρνηση να απαλλάξει τις δωρεές σε είδος από το ΦΠΑ. Πέραν όμως του ότι η πρόταση ήταν εξαιρετικά τιμητική, πίστεψα ότι μου δίνεται η ευκαιρία να δουλέψω για κάτι μεγαλύτερο από εμένα. Ήταν το 2015 και η εποχή της επέλασης του λαϊκισμού που αντιπροσώπευε ο ΣΥΡΙΖΑ και ένιωσα ότι πρέπει να αντισταθώ. Θεωρώ ότι τώρα έχουμε μια πραγματικά μοναδική ευκαιρία να κάνουμε τομές, και το λέω αυτό γιατί το αποτέλεσμα της 26ης Μαΐου έδειξε μια μεγάλη ωριμότητα από την πλευρά της ελληνικής κοινωνίας και ήταν ιδιαιτέρως ελπιδοφόρο.   

Δηλαδή; 

Επετεύχθη η μεγαλύτερη διαφορά που έχει σημειωθεί μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος σε ευρωεκλογές στη χώρα μας, μια διαφορά που σημαίνει ακόμα περισσότερα αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό έγινε χωρίς η ΝΔ να τάξει στους πάντες τα πάντα, κάναμε φειδωλές εξαγγελίες. Η Ελλάδα μπορεί να είναι η πρώτη χώρα που θα ηττηθεί ο λαϊκισμός και ο διχαστικός λόγος που κυριάρχησε τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι μόνο. Γι΄αυτό θεωρώ ότι γεννιέται μια μοναδική ευκαιρία. Να αφήσουμε πίσω όσα μας πληγώνουν και να προχωρήσουμε ενωμένοι μπροστά.