Πάρα πολύς κόσμος από αυτή τη γενιά χάθηκε από την πρέζα, δεν ήταν μόνο ο Παύλος. Γιατί η πρέζα εκείνο τον καιρό, στα 80s, δεν είχε γίνει αντιληπτό τι μπορεί να κάνει. Ζούσαμε το μύθο της. Ο οποίος παρεμπιπτόντως, όπως μάθαμε αργότερα από τα αρχεία του FBI, ήταν καλλιεργημένος από τις μυστικές υπηρεσίες για να καταστρέψουν το κίνημα των χίπηδων. Εδώ γέμισε ο τόπος με πρέζα το πρώτο μισό της δεκαετίας του 80. Πέθαναν σπουδαίοι άνθρωποι, όπως ο Fill Scars (σ.σ. ο τραγουδιστής των Yell-O-Yell), μία καταπληκτική προσωπικότητα, αργότερα θα «έφευγε» κι ο Pluto (σ.σ. Γιώργος Αντωνιάδης, τραγουδιστής των Mushrooms), ένας από τους καλύτερους ποιητές και τραγουδιστές που έχουν περάσει από τη ροκ σκηνή. Τα Εξάρχεια μετράνε εκατοντάδες σταυρούς ανθρώπων που είχαν ποιότητα και ταλέντο, δυστυχώς όμως έβλεπαν τη «ζάχαρη» και δεν έβλεπαν την παγίδα.
Όταν είσαι νέος, αμφισβητείς τόσο πολύ το θάνατο και θες να ζήσεις τη ζωή όπως γουστάρεις, όσο πάει και δε γαμιέται ό,τι και να γίνει, γιατί δεν έχεις αντίληψη του θανάτου. Ίσως νομίζεις ότι είναι κάτι περαστικό, όπως ο ύπνος, που είναι κι αδέρφια στην ελληνική μυθολογία. Όμως δεν ξαναγυρνάς. Αυτό κάποιοι δεν προλαβαίνουν να το καταλάβουν. Χάθηκε πάρα πολύς κόσμος από την πρέζα και μόνο στις αρχές των 90s, όταν όλοι αυτοί οι θάνατοι, όλη αυτή η καταστροφή έγινε συνείδηση, μπόρεσε να αντιμετωπιστεί κάπως η ιστορία – αλλά είχαμε ήδη χάσει πολλά παιδιά. Σ’ αυτή τη συγκυρία «έφυγε» ο Παύλος.
Κανείς άλλος πριν από τον Παύλο δεν κατάφερε να συνδυάσει τόσο αρμονικά τον ελληνικό στίχο με το ροκ. Οι έννοιες των λέξεων που χρησιμοποιούσε, το συναίσθημα που έβγαζε, η τονικότητα της φωνής του, συνδυάστηκαν τέλεια με τη ροκ μουσική που έπαιζε, και το αποτέλεσμα ήταν φοβερό, ρε παιδί μου. Δεν ήταν τροβαδούρος, ξέρω γω σαν τον Άσιμο. Ήταν εντελώς ροκ. Γι’ αυτό λέω ότι ήταν το ίδιο μεγάλος όσο και η Τζόπλιν και ο Μόρισον. Και αν δεν είχε την ατυχία να γεννηθεί εδώ, θα ήταν ακόμη πιο διάσημος.
Όταν οι Τρύπες έβγαλαν το πρώτο τους άλμπουμ, ο Παύλος τους ψυλλιάστηκε αμέσως. Ήρθε και μου είπε «αυτούς να τους προσέξεις». Και γενικά καταλάβαινε ποιοι έκαναν σοβαρή δουλειά με ελληνικό στίχο.
Δεν ήταν Τζάγκερ ο Παύλος, παρόλο που ήταν πολύ καλός στις διασκευές του Τζάγκερ. Δεν είχε τη νοοτροπία να βγάλει λεφτά. Ήθελε απλώς την ενέργεια του ροκ.
Η πρώτη συναυλία Τρύπες αντιμετωπίστηκε με μεγάλη καχυποψία. Τρέχαμε με τον Τσακαλίδη της Ano Kato Records στις εφημερίδες για να τη σπρώξουμε και όλοι μας ειρωνεύονταν. Όπως και στην πρώτη συναυλία του Παυλίδη με τα Σπαθιά. Υπήρχε τρομερή ειρωνία από τους επαΐοντες της εποχής.
Δυστυχώς το εμπόριο της μουσικής στην Ελλάδα δεν είναι διαφορετικό από το εμπόριο της πατάτας. Οι πολυεθνικές ήθελαν να πουλήσουν χάντρες και μανταλάκια στους ιθαγενείς. Δεν ήθελαν να τα παράγουν οι ιθαγενείς. Γι’ αυτό και όλο το κύκλωμα των σταθμών και των περιοδικών, που είχαν οφέλη είτε σε είδος είτε σε χρήμα, ήταν φοβερά αρνητικό ως προς τις ελληνικές μπάντες. Μόνο όταν μία μπάντα αποκτούσε μόνη της κομμάτι από την πίτα, την έπαιρναν κοντά τους και στις περισσότερες περιπτώσεις την κατέστρεφαν.
Προς τα τέλη των 90s άρχισαν τα προβλήματα του ΑΝ, με τον Μιχάλη Καρακώστα, τον ιδιοκτήτη της Μποέμισσας, ακριβώς δίπλα, που είχε αγοράσει και το δικό μας χώρο. Εγώ τον είχα αφήσει να το πάρει δηλαδή, ο αρχικός ιδιοκτήτης μου το έδινε πάμφθηνα, αλλά προτίμησα να κάνω στην άκρη για τον Μιχάλη, με τον όρο να φτιάξει εξαερισμούς, φώτα και τα ρέστα, όπως και έκανε δηλαδή. Είχα αρχίσει να κουράζομαι όμως. Το πράγμα έπρεπε να τελειώσει.
Η σκηνή ναι, ήταν μασίφ. Δε μπορώ να πω ότι αγαπιόμασταν όλοι μεταξύ μας, αλλά αναγνωρίζαμε ο ένας στον άλλο τη συντροφικότητα και την αλληλεγγύη. Ειδικά η σκηνή του Πήγασου ήταν ένα, αλλά και του ΑΝ σε μεγάλο βαθμό. Ψώνια λίγο-πολύ όλοι ήμασταν. Και μας άρεσε ο μικρόκοσμος που ζούσαμε. Ήταν ένας όμορφος μικρόκοσμος.
Το Dr Feelgood που έχω τα τελευταία χρόνια είναι μάλλον το μόνο μαγαζί εδώ στην πλατεία που μαζεύει ακόμη πάνκηδες. Κάθε μέρα γεμίζει μοϊκάνια. Δεν έχουν μία βέβαια, αλλά τι να κάνω, τους κερνάω. Παιδάκια είναι, τους γουστάρω πολύ.
Μπορεί τώρα πια να είμαι απένταρος, αλλά έχω φίλους. Και ξέρω ότι αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από τα φράγκα.
Η στροφή μου στη ροκ έγινε ως απόρροια πολιτικής σκέψης. Όταν το 1979 στη Β Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Ρήγα αποφασίσαμε ότι το
ΚΚΕ Εσωτερικού δεν ήταν η δύναμη που θα προωθούσε την ανανεωτική αριστερά και ότι έπρεπε να υπάρξει κάτι άλλο, η άποψη μου, όπως και πάρα πολλών παιδιών, ήταν ότι το βασικό για την Αριστερά δεν είναι να καθοδηγήσει πολιτικά την εργατική τάξη προς την εξουσία, αλλά να αναπτύξει μία κοινωνική κριτική που να είναι επί της ουσίας αντικαπιταλιστική. Δηλαδή δεν έχει νόημα να πάρουν οι εργάτες την εξουσία αν οι μισοί είναι και παραμείνουν ρουφιάνοι και καταδότες των άλλων μισών. Αυτό που έχει σημασία είναι να συγκροτηθεί μια νέα κοινωνική συνείδηση μέσω αμφισβήτησης και κριτικής ματιάς απέναντι στο σύστημα. Όλο αυτό με οδήγησε από τη μία στο ροκ που εκείνη την εποχή ήταν η επιτομή της αμφισβήτησης, και από την άλλη στο οικολογικό κίνημα που ήταν ακόμη στα σπάργανα. Ακόμη προσπαθώ ένα συνδυασμό αυτών των δύο, όπως έκανα από τις αρχές τις δεκαετίας του 80.
Ζούμε και πάλι σε μια πολύ ενδιαφέρτουσα εποχή και πιστευω ότι το ροκενρολ θα παίξει ξανά μεγάλο ρόλο. Τουλάχιστον στις υπόγειες κοινότητες. Από εκεί ξεκινάει το πράγμα. Εδώ βλέπω τους πάνκηδες να ξαναγεννιούνται. Πολύ το χαίρομαι.
Θα συνιστούσα σε όλους να διαβάσουν το βιβλίο του Μπούχτσιν για την ισπανική επανάσταση και την αναρχία την περίοδο της αντίστασης κατά του Φράνκο. Αναρχία σημαίνει να μη θες να σου κάνουν κουμάντο αλλά να μη θες ούτε εσύ να κάνεις κουμάντο. Τότε λοιπόν μένει μόνο η συνεννόηση και η συλλογικότητα. Αντεξουσία σημαίνει συννενόηση, συζήτηση, διαλεκτικότητα, αλληλοσεβασμός και κατανόηση. Ελπίζω ότι η πιτσιρικαρία το έχει καταλάβει αυτό. Ώστε να πάψει η αναρχία να είναι ταυτισμένη με μικρές ομάδες βίας.
Αφού είμαι στους Οικολόγους Πράσινους, όπως και ο Γιάννης Τσιρώνης που έγινε Υπουργός Περιβαλλοντος, με μία έννοια δεν είμαι κι εγώ κυβερνητικός εταίρος; Μερικές φορές δεν ξερω πως να το διαχειριστώ όλο αυτό, εγώ που ήμουν πάντα σε κατάσταση αντιπολίτευσης. «Κοίτα να δεις, έχεις φίλους που έχουν γίνει υπουργοί, κι εσύ παραμένεις φρικιό, εδώ στην πλατεία» σκέφτομαι και γελάω.
