Δηλώνει ότι οι αξίες του είναι αριστερές. Θεωρεί ότι ο Εμφύλιος στην Ελλάδα δεν έχει τελειώσει. Θέλει να γυρίσει μια ταινία και στην Αθήνα. Το ωραιότερο πράγμα που έχει η Ελλάδα; Είναι τα Κarelia, αποφαίνεται χαμογελώντας. Τι έκπληξη. Ο Romain Gavras είναι τύπος πρωϊνός. Είναι 10.30 το πρωί. Και στην οδό Κακουργοδικείου έχει ήδη κάνει check out από το ξενοδοχείο, κουβαλά ένα μικρό σακβουαγιάζ με όλα τα υπάρχοντά του, και συνεχώς με τραβολογάει έξω για να καπνίσει. Το πακέτο βρίσκεται σε θέση επιφυλακής: στην τσέπη του στήθους του.
Δεν έπεσε απ΄ τα σύννεφα που η τρίτη και τελευταία μεγάλου μήκους ταινία του «Athena» (έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο 79ο κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας), έβαλε μπουρλότο σε όλα τα ιδεολογικά στρατόπεδα και στην Αθήνα, μετά το Παρίσι. Δεν του επιτέθηκαν για προπαγάνδα υπέρ της λαθρομετανάστευσης, προτού καν προβληθεί, αποκλειστικά τα εγχώρια ακροδεξιά τρολ, μποϊκοτάροντας το φιλμ με την καμπάνια #Cancel «Athena». Και η ελληνική Αριστερά είχε σοβαρότατο ζήτημα, μετά την πρεμιέρα.
Τι συμβαίνει; Να δεχτούμε ότι η Ακροδεξιά αντιδρά επειδή η εξέγερση στο συγκρότημα Athena «νομιμοποιείται» στο φιλμ απ’ τη δολοφονία του ανήλικου μετανάστη δεύτερης γενιάς. Η Αριστερά; Δεν του συγχωρεί ότι τον Γρηγορόπουλο των παρισινών περιθωριοποιημένων περιχώρων δεν τον «έφαγε» τελικά μπάτσος (κάτι για το οποίο στο μεταξύ ο θεατής είναι βέβαιος μέχρι την τελευταία σκηνή-ανατροπή), αλλά Ακροδεξιός; Εκεί παίχτηκε το μπρα-ντε-φερ; Γράφτηκαν πολλά σχετικά. Και λίβελλοι.
Ο Romain Gavras, διαυγής, συγκροτημένος, ένα κράμα αυτοπεποίθησης, βαθύτητας και νεανικής -κι είναι 41 ετών- ντροπαλοσύνης, παρόλη τη διεθνή αναγνώριση και τις βραβεύσεις του, θέλει να ξέρει οτιδήποτε έχει γραφτεί στην Ελλάδα για ένα φιλμ όπου ο φακός χορεύει σαν άνεμος, κάνοντας πιρουέτες, μαζί με τα εξεγερμένα πλήθη σε μονοπλάνα αδιανόητης σκηνοθετικής βιρτουοζιτέ -κάτι που αναγνωρίζεται και από τους επικριτές του. Με ακούει προσεκτικά, κάτω από τον αθηναϊκό ήλιο. Δεν κλονίζεται. Είναι ήρεμος και απολύτως σίγουρος για τις επιλογές που έκανε.
Όταν εμφανίζεται ο Γεράσιμος για να τον φωτογραφίσει και του λέει ότι είδε την ταινία του στο Netflix, αμέσως τον ρωτάει ένα πράγμα: αν το είδε από οθόνη υπολογιστή. Θα προτιμούσε τη μεγάλη οθόνη. «Όμως, μόνο με το Netflix μπορούσα να γυρίσω αυτό το φιλμ. Δεν θα έβρισκα λεφτά με άλλο τρόπο». Ο προϋπολογισμός της «Athena» άγγιξε τα 15 εκατομμύρια ευρώ.
[ SPOILER ALERT ]
Η ταινία σου δίχασε. Προκάλεσε αντιδράσεις και στην Ελλάδα πριν καν προβληθεί. Ακροδεξιοί προσπάθησαν να την μπλοκάρουν. Ενώ μετά την προβολή της, κομμάτι της ελληνικής Αριστεράς και της Ακροαριστεράς -και όχι μόνο- σε κατηγορούν ότι στην τελευταία σκηνή «ξεπλένεις» την αστυνομία. Γιατί αποφάσισες σεναριακά (σ.σ: συνυπογράφει το σενάριο με τον Ladj Ly) αυτή την ανατροπή-χαστούκι στο τέλος; Γιατί οι δολοφόνοι δεν είναι τελικά η αστυνομία, όπως θεωρούμε καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας, το αίτιο της εξέγερσης κι ανατίναξης της Athena; Υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση γιατί έκανες αυτή την επιλογή, που έχει διχάσει; Καταρχάς, δεν θεωρώ ότι η αστυνομία εμφανίζεται καλή ή εξωραϊσμένη στο φιλμ. Αν δεις κανονικά το φιλμ, όλο το φιλμ, δεν μπορείς να πεις ότι ξεπλένει την αστυνομία. Και στη Γαλλία συνέβη το ίδιο με τους κριτικούς. Χωρίστηκαν σε δυο στρατόπεδα. Αντέδρασαν Ακροδεξιοί, όπως ο Ζεμούρ και κάποιοι, όχι όλοι, από την Αριστερά. Αν δεν ανήκεις όμως σε ένα κόμμα, αν δεν είσαι στρατευμένος, αυτό πρέπει να κάνεις με το σινεμά.
Τι εννοείς; Εγώ δεν κάνω προπαγάνδα με το σινεμά μου. Δεν εξυπηρετώ τη μια ή την άλλη πλευρά. Δεν με ενδιαφέρει. Προσπαθώ να κάνω άλλου είδους σινεμά. Αναρωτιέμαι, με ποιο τρόπο η αστυνομία εμφανίζεται καλή στην ταινία; Εφόσον είναι εμφανώς τόσο άγρια, τόσο ακραία η αστυνομική βία και ένας φόνος μπορεί να είναι το φυσικό της επακόλουθο. Στην αρχή του φιλμ λένε «είναι η τρίτη υπόθεση αστυνομικής βίας». Θεωρώ ότι πάντα θα υπάρχει αστυνομική βία. Είναι το δεδομένο. Η αστυνομία θα είναι πάντα πρόβλημα. Είναι η φύση της. Είναι εκεί. Το βλέπεις. Παντού στον κόσμο υπάρχει αστυνομική αγριότητα. Το να θυμώνεις με την αστυνομία είναι αυτονόητο, βασικό, θύμωνα κι εγώ στα 16 μου. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Δεν μπορείς να μείνεις μόνο σε αυτό. Πρέπει να κάνεις ένα βήμα παρακάτω. Είναι πολύ εύκολο να οδηγηθούν τα πράγματα στα άκρα, αν κάποιοι το εκμεταλλευτούν, όπως βλέπουμε να συμβαίνει στην ταινία. Αυτές είναι μέθοδοι που έχουμε δει σε πολλές χώρες, όπου χρησιμοποιώντας ψεύτικα σύμβολα, πλαστές σημαίες, ψεύτικες ταυτότητες, όταν οι καταστάσεις είναι εύθραυστες, δημιουργείται μεγαλύτερο χάος, τα πράγματα εξωθούνται στα άκρα. Είναι εύκολο σε μια τέτοια συνθήκη χάους να χειραγωγήσεις και την ειδησεογραφία για να δημιουργήσεις ακόμα περισσότερη σύγχυση. Βλέπουμε πόσο δύσκολο είναι να δεις καθαρά μέσα από την ομίχλη του δυτικού Τύπου, που έχει προπαγανδιστική ατζέντα.
Ήξερες, προέβλεπες, δηλαδή, ότι η ταινία θα προκαλούσε αντιδράσεις; Στην Ελλάδα ξέσπασε… Εμφύλιος. Ο Εμφύλιος στην Ελλάδα δεν τελείωσε ποτέ. Είναι προφανές.
Γνωρίζεις για τον Εμφύλιο; Και έχω διαβάσει για τον ελληνικό Εμφύλιο και ξέρω για αυτόν μέσω του πατέρα μου. Νομίζω ότι το φιλμ, επειδή δεν είναι «χλιαρό», ούτως ή άλλως θα προκαλούσε. Ειδικά εφόσον πιάνει τα συγκεκριμένα ζητήματα, ήταν αναμενόμενο ότι θα προκαλέσει debate, hate, love. Αλλά και πάλι, στο τέλος της μέρας, αυτού του είδους φιλμ θέλω να κάνω. Φιλμ που δεν υποδεικνύουν «αυτό είναι καλό», «αυτό είναι κακό» και οι χαρακτήρες δεν είναι μονοδιάστατοι ηθικά, καλοί, ή κακοί. Όταν γυρίζεις ένα φιλμ πρέπει να είσαι αληθινός στον εαυτό σου. Το ευκολότερο είναι πάντα να υποδεικνύεις «αυτός είναι ο καλός, αυτός είναι ο κακός». Για μένα είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να σπρώξεις το ερώτημα πιο βαθιά. Το φιλμ μιλά με μια εικονογραφία και μέσα από ένα μύθο, και πρέπει να δεις όχι το δέντρο αλλά το δάσος. Ήθελα η «Athena» να μην μιλά μόνο για αυτό που συμβαίνει τώρα, αλλά για κάτι πιο διαχρονικό. Η ταινία είναι περισσότερο ένας μύθος του κοντινού μας μέλλοντος. Η ιστορία είναι και λίγο σαν τον Τρωικό Πόλεμο…
Είναι εύκολο σε μια τέτοια συνθήκη χάους να χειραγωγήσεις και την ειδησεογραφία για να δημιουργήσεις ακόμα περισσότερη σύγχυση.
Και σαν ένας μύθος από μια ιστορία για ένα μελλοντικό πόλεμο στο Φεγγάρι με τον Έλον Μασκ, έχεις πει. Ναι. Και σε αυτού του τύπου μύθους πρέπει να δεις και πέρα από την προφανή σύγκρουση. Γιατί αυτό που βλέπεις στην επιφάνεια, στο βερνίκι, είναι η κόντρα της νεολαίας με την αστυνομία. Το αυτονόητο. Αν ξύσεις όμως κάτω από αυτό, βλέπεις πως υπάρχουν δυνάμεις που εκμεταλλεύονται τις συνθήκες και οδηγούν σε μεγαλύτερο χάος τα πράγματα. Στον πόλεμο του Ιράκ συνέβη, το είδαμε κι αλλού. Υπάρχει πάντα ένα ψέμα στην αρχή ενός πολέμου που δυναμιτίζει τα πράγματα. Παρότι η «Athena» εκτυλίσσεται στη Γαλλία σήμερα και σε συγκεκριμένο χώρο, τη γυρίσαμε με τρόπο συμβολιστικό ώστε να υπερβαίνει τελικά τον χρόνο, να είναι χωρίς χρόνο. Εικονογραφικά τα μπλοκ των κατοικιών τα κάναμε να μοιάζουν σαν κάστρο. Ο θρήνος, η οργή μεταξύ των αδελφών εξαπλώνεται, βάζει φωτιά στη γειτονιά, σε ένα έθνος. Για αυτό το τέλος είναι τόσο σημαντικό.
Εννοείς η ανατροπή με τους Ακροδεξιούς. Ναι. Όλα ξεκινάνε από ένα ψέμα, όπως ο Τρωϊκός Πόλεμος, όπως ο πόλεμος των ΗΠΑ στο Ιράκ με το ψέμα του Κόλιν Πάουελ ότι ο Σαντάμ Χουσέιν είχε βιολογικά όπλα μαζικής καταστροφής. Υπάρχουν πάντα άνθρωποι που εξωθούν σε μια σύγκρουση, γιατί υπάρχουν μεγαλύτερα συμφέροντα. Το βλέπουμε με ένα τρόπο και στην Ουκρανία, όπου δεν ξέρουμε τι ακριβώς συμβαίνει. Όλοι έχουν άποψη για την Ουκρανία.
Εσύ δεν έχεις; Είναι ανόητο να μιλήσει κανείς τόσο νωρίς.
Θα σε ενδιέφερε να ταξιδέψεις στο Ντομπάς για αυτοψία, προκειμένου να συλλέξεις υλικό; Τράβηξα πολύ υλικό στην Ουκρανία, πριν τον πόλεμο. Είναι παγίδα σε τέτοιους πολέμους να έχεις μια άποψη, την ώρα που συμβαίνουν και δεν είναι καν σπίτι σου. Έχω πάει στο Αφγανιστάν, έχω πάει στο Ιράκ, την ώρα που ο πόλεμος μαινόταν, κι έκανα έρευνα για συγκεκριμένα φιλμ που τελικά δεν έγιναν. Δεν είμαι δημοσιογράφος. Μια ταινία είναι άλλο πράγμα. Και το οικονομικό της. Αν δεν έχεις τα λεφτά, απλούστατα, δεν μπορεί να γίνει. Η ταινία για το Αφγανιστάν δεν έγινε τελικά.
Έχεις δει τις οδομαχίες μεταξύ αστυνομίας και μουσουλμάνων στα γαλλικά προάστια; Φαίνεται από την «Athena» ότι αποτελούν βίωμά σου. Ναι. Από την εφηβεία μου κινηματογράφησα τα έκτροπα σε βάρος φοιτητών. Έχω κινηματογραφήσει πολλά. Γνωρίζω τι συμβαίνει. Ξέρω τι θα πει αστυνομική βία.
Η Αριστερά πλέον δεν μιλά ούτε στην εργατική τάξη, ούτε ευρύτερα στον κόσμο. Η Αριστερά είναι υπεύθυνη και για την άνοδο της Δεξιάς, εν γένει. Δεν κατάφερε να ανανεώσει τις ιδέες της και να είναι συνεκτική μέσα στο χρόνο.
Παρακολουθώντας το «Athena» αισθάνθηκα ότι βλέπω προβολές από το ευρωπαϊκό, μεσανατολικό και αφρικανικό μέλλον. Σαν να ήθελες αυτό να σχολιάσεις και να μεγεθύνεις μπροστά από τα μάτια μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι αξιωματούχοι των Βρυξελλών θεωρούν πιθανό το επόμενο διάστημα να βρεθούν αντιμέτωποι με κοινωνικές εξεγέρσεις κι έκτροπα, λόγω της ακρίβειας, λόγω των εξωφρενικών τιμών στην ενέργεια, στο σιτάρι. Ακόμη και με την εμφάνιση-«κερασάκι» των Ακροδεξιών στο τέλος του φιλμ, τελικά ήταν σαν να σχολιάζει την προαναγγελθείσα εκλογή της Ακροδεξιάς Μελόνι στην Ιταλία. Υπήρχαν όλα αυτά ως σκέψεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου; Νομίζω ότι το φιλμ είναι το σκοτεινό όραμα του μέλλοντος που δεν θέλουμε να συμβεί. Οι κριτικοί που τα βάζουν με το τέλος του, δεν βλέπουν ότι οι Ακροδεξιοί εκμεταλλεύονται το χάος εξωθώντας εύθραυστες χώρες σε ακραία σημεία.
Ποιος φταίει που οι Ιταλοί, στην τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, εξέλεξαν πρωθυπουργό τη Τζόρτζια Μελόνι, μια δηλωμένη νοσταλγό του Φασισμού; Πολύ δύσκολη ερώτηση για να απαντήσω, δεν είμαι πολιτικός αναλυτής. Προσωπικά για την άνοδο της Ακροδεξιάς κατηγορώ και την Αριστερά που δεν κατάφερε να μιλήσει στον κόσμο. Στην εποχή του πατέρα μου, η Αριστερά μιλούσε στην εργατική τάξη και στον κόσμο. Η Αριστερά πλέον δεν μιλά ούτε στην εργατική τάξη, ούτε ευρύτερα στον κόσμο, κάτι πολύ τρομακτικό, αλλά υπαρκτό ως γεγονός. Η Αριστερά είναι υπεύθυνη και για την άνοδο της Δεξιάς, εν γένει. Δεν κατάφερε να ανανεώσει τις ιδέες της και να είναι συνεκτική μέσα στο χρόνο.
Ο Αναρχισμός του Προυντόν είναι ό,τι πλησιέστερο σε αυτό που ιδεολογικά αισθάνομαι να με εκφράζει.
Στη Γαλλία πάντως υπάρχει ησυχία. Και τα Κίτρινα Γιλέκα είναι άφαντα, άφωνα. Πάνε τα πράγματα τόσο καλά με τον Μακρόν; Ή ο κόσμος συμβιβάστηκε; Ναι. Υπάρχει σιωπή. Όχι, τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά με τον Μακρόν. Τον χειμώνα στη Γαλλία, με την ανοδική τάση των τιμών, θα έχουμε πολλά προβλήματα. Τα Κίτρινα Γιλέκα και πολύ άντεξαν. Εξαντλήθηκαν. Αλλά μια σπίθα δεν χρειάζεται για να πάρει πάντα φωτιά; Ίσως και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο η σημερινή ηρεμία είναι η ηρεμία πριν την καταιγίδα. Είναι σοβαρό ζήτημα που η Ευρώπη κατάντησε το κατοικίδιο των ΗΠΑ. Θα δούμε…
Τόση συζήτηση για το ιδεολογικό διακύβευμα του φιλμ σου! Ιδεολογικά αισθάνεσαι ότι ανήκεις κάπου; Όχι. Προφανώς, οι αξίες μου είναι απολύτως αριστερές. Αλλά δεν βλέπω η Αριστερά να είναι σήμερα η Αριστερά στην οποία πιστεύω. Σήμερα δεν ανήκω σε κανένα κόμμα, δεν πιστεύω σε κανένα κόμμα. Ο Αναρχισμός του Προυντόν είναι ό,τι πλησιέστερο σε αυτό που ιδεολογικά αισθάνομαι να με εκφράζει.
Την «Athena» τη διαπερνά οργανικά μουσική, σαν μέρος της σεναριακής δραματουργίας. Γράφτηκε ότι είναι σαν ένα μεγάλης διαρκείας πολιτικό βιντεοκλίπ. Δεν είναι, αλλά για μένα ήταν σημαντικό να έχουμε αυτή τη μουσική, γιατί χτίσαμε το φιλμ σαν όπερα.
Το όπερα πώς το εννοείς; Κάθε χαρακτήρας έχει ένα μουσικό θέμα, το οποίο αναπτύξαμε. Κάθε ήρωας έχει τη στιγμή της έντασης, της θλίψης κ.ο.κ. Ο τρόπος που βλέπω την αφήγηση μιας ιστορίας περνά μέσα από τη μουσική. Πολλοί στίχοι, όπως άκουσες, είναι ελληνικοί, του Νώντα Παππά. Στην ελληνική τραγωδία υπάρχει ο Χορός που αφηγείται την ιστορία. Ήθελα αυτό να υπάρχει και στο φιλμ από την πλευρά των εξεγερμένων νέων, αλλά και των μπάτσων.
Στη διαφωνία των δυο αδελφών για τον τρόπο αντιμετώπισης της δολοφονίας του μικρότερου αδελφού τους, ανακαλούνται στιγμές από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή. Την είχες την τραγωδία οδηγό σου; Αντλήσαμε από την «Αντιγόνη» στοιχεία. Αλλά είναι επικίνδυνο όταν παίρνεις την «Αντιγόνη» ή την «Ορέστεια», γιατί πρέπει να ακολουθήσεις συγκεκριμένη αφήγηση. Στις τραγωδίες δεν παρασταίνονται επί σκηνής πράξεις βίας. Απλώς τις αφηγούνται.
Τους ηθοποιούς σου τους κατευθύνεις ή τους αφήνεις ελεύθερους να αυτοσχεδιάσουν και μετά επιλέγεις τι θα κρατήσεις; Εξαρτάται. Στο «Athena» κάναμε πολλές πρόβες για δύο μήνες. Σαν να προετοιμαζόμασταν για το θέατρο. Η ταινία είναι ένα χορός μεταξύ της κάμερας και των ηθοποιών. Σε αυτή τη διαδικασία των προβών βρήκαμε πολλά. Όταν οι ηθοποιοί ανακάλυπταν κάτι ενδιαφέρον, το κρατούσαμε.
Θεωρώ ότι τα πάντα είναι πολιτική. Ακόμη και τα φιλμ της Marvel είναι πολιτικά, γιατί περνάνε μια ιδεολογία.
Κάνεις πολιτικό σινεμά, ρέει στις φλέβες σου η πολιτική, DNA είναι αυτό, αν και είναι διαφορετικό από το πολιτικό σινεμά που κάνει ο πατέρας σου και από τις δημοσιογραφικές έρευνες που έκανε η μητέρα σου. Θα συνεχίσεις και στο μέλλον σταθερά, αμετάκλητα με πολιτικό σινεμά; Αυτού του είδους; Με αυτή τη φόρμα πάντα, την οποία τελειοποιείς συνεχώς, δοκιμάζοντας τα όριά της; Για να είμαι ειλικρινής, θεωρώ ότι τα πάντα είναι πολιτική. Ακόμη και τα φιλμ της Marvel είναι πολιτικά, γιατί περνάνε μια ιδεολογία. Και η κωμωδία με αφορά. Η προηγούμενη ταινία μου κωμωδία ήταν. Με ενδιαφέρουν όλα τα κινηματογραφικά είδη.
Ετοιμάζεις το επόμενο project; Όταν τελειώνεις ένα φιλμ πρέπει να καθίσεις να σκεφτείς για αυτό. Να κατακαθίσει. Δεν είμαι από τους σκηνοθέτες που κάνουν ταινία κάθε χρόνο. Πρέπει να «ταΐσω» τον εαυτό μου με πολλά πράγματα, να χωνέψω πολλά και μετά να βρω τι θα κάνω. Τώρα είναι πολύ δύσκολο να πω τι θα είναι το επόμενο βήμα. Μπορεί να είναι μια ερωτική ιστορία.
Τι σε «ταΐζει»; Διαβάζω πολύ.
Τι διαβάζεις; Από Ντοστογιέφσκι μέχρι σύγχρονους, μοντέρνους συγγραφείς, που μου συστήνουν. Αλλά ο αγαπημένος μου συγγραφέας παραμένει ο Ντοστογιέφσκι.
Ποιο βιβλίο του σε καθόρισε; Οι «Δαιμονισμένοι».
Θα αποτολμούσες να το διασκευάσεις για το σινεμά; Είναι πάρα πολύ δύσκολο.
Από τα φιλμ του πατέρα σου υπάρχει κάποιο που θα ήθελες να έχεις γυρίσει; Την «Κατάσταση Πολιορκίας». Είναι το αγαπημένο μου από τα φιλμ του.
Είναι αυστηρός κριτής των ταινιών σου; Του αρέσουν τα φιλμ μου γενικά, αν και όχι όλα. Το «Athena» νομίζω του άρεσε πολύ. Στην οικογένεια διαβάζουμε όλοι μαζί τα σενάρια και συζητάμε για τις ταινίες μας. Είναι φοβερό να έχεις μια τέτοια οικογένεια και να μπορείς να μιλάς για την «τσαγκαρική» της δουλειάς σου.
Ποιος είναι ο αυστηρότερος; Η μητέρα μου.
‘Εχεις πει σε συνέντευξή σου ότι αυτή είναι ο τιτάνας της οικογένειας. Απολύτως. Μαθαίνεις για τη ζωή της κι αντιλαμβάνεσαι ότι αυτή είναι η μεγάλη μορφή στην οικογένεια.
Ως γονείς πώς ήταν; Πολύ καλοί. Eνθαρρυντικοί, χωρίς να μας κακομάθουν. Δεν μας χάλασαν. Στα 18 με ρώτησαν αν ήθελα να σπουδάσω ή να βρω το δρόμο μου μόνος. Ποτέ δεν δούλεψα για τον μπαμπά μου. Πάντα έκανα πράγματα μόνος.
Δεν φοβήθηκες στην αρχή τη σύγκριση με τον διάσημο μπαμπά σου; Όχι. Πάντα ήμουνα περήφανος για τη δουλειά του. Πάντα έβλεπα ως πλεονέκτημα το ότι έκανε αυτή τη δουλειά και μπορούσαμε να έχουμε ενδιαφέρουσες συζητήσεις. Δεν ήμουνα ανασφαλής μπροστά στην σύγκριση. Ίσως το Εγώ μου ήταν τελικά αρκετά μεγάλο ώστε να μπορέσω να προχωρήσω και να πω τις δικές μου ιστορίες με το δικό μου όραμα.
Ο μπαμπάς σου σε «τάιζε» Ταρκόφσκι και Κουροσάβα από τα εφτά. Αυτό συνεχίστηκε χωρίς διαλείψεις; Κάνεις το ίδιο κι εσύ με την κόρη σου, που είναι 13; Έκανα την επανάσταση όμως, στην εφηβεία. Αντί να βλέπω στα 13 Ταρκόφσκι, έβλεπα pop videos, mainstream ταινίες, το «Die Hard». Στα 20 ξαναείδα ολόκληρο τον Ταρκόφσκι, ολόκληρο τον Κουροσάβα. Είμαι αυτό το το μιξ pop κουλτούρας και πιο παραδοσιακών συμβολιστικών ταινιών.
Κινηματογραφιστής ήθελες να γίνεις εξαρχής; Το είχες αποφασίσει; Ναι.
Ηλικία; Νομίζω 13. Ήμασταν μια παρέα, με τους Ladj Ly και Kim Chapiron, που ξεκινήσαμε πολύ νωρίς να κάνουμε φιλμ, με DCR.
Στην Αθήνα κυκλοφόρησες καθόλου, πήγες στα γκέτο; Θα σε ενδιέφερε να γυρίσεις ταινία στην πόλη; Σου αρέσει, καταρχάς, το χάος της; Μπορεί να σε εμπνεύσει; Τη λατρεύω. Έρχομαι στην Αθήνα ολοένα και πιο συχνά. Και θα επιδιώξω να γίνει και στο μέλλον. Δεν ξέρω ποιο θέμα θα ήθελα να δουλέψω στην Αθήνα. Θα πρέπει να περάσω περισσότερο καιρό εδώ. Θα με ενδιέφερε να κάνω όμως κάτι στην Ελλάδα. Όχι απαραίτητα μια ιστορία με τα γκέτο.
Αισθάνεσαι, αλήθεια, καθόλου Έλληνας; Δεν μιλάς ελληνικά. Νιώθω πολύ Έλληνας. Σχεδόν με ένα ρομαντικό τρόπο. Έρχομαι στην Ελλάδα από παιδί. Είναι η δεύτερη χώρα μου. Είναι πολύ ρομαντική και παθιασμένη χώρα η Ελλάδα. Υπάρχει ένα πάθος σε αυτήν, που αγαπώ.
Κι εσύ είσαι παθιασμένος. Αυτό «λένε» τα φιλμ σου. Δεν θα έμπαινα σε τόση φασαρία, αν δεν ήμουν.
Έχεις κάνει βίντεο κλιπ, που έχουν βραβευτεί για τους Jay–Z, Kanye West, M.I.A, Justice, Jamie XX. Σπίτι σου, μόνος σου, τι είδους μουσικές ακούς; Τα πάντα. Στην κυριολεξία. Ακόμη και ελληνορθόδοξους ύμνους! Κι ό,τι καινούριο βγαίνει. Πρέπει να ταΐζεις τον εαυτό σου με τα πάντα. Πρέπει να έχεις περιέργεια.
Τι κάνει η Μ.Ι.Α; Έχετε κρατήσει επαφή; Η Μ.Ι.Α. παραμένει φίλη μου, αλλά πλέον ζει στην Αμερική. Βλεπόμαστε όποτε έρχεται Ευρώπη. Ετοιμάζει καινούριο άλμπουμ.
