Η Άννα Μάσχα, όταν δεν τραγούδα στο «Αυτή η νύχτα μένει», ακούει Bloody Hawk

Αναμφίβολα το τηλεοπτικό γεγονός της χρονιάς, όσον αφορά στη μυθοπλασία, είναι η τηλεοπτική μεταφορά του βιβλίο του Θάνου Αλεξανδρή «Αυτή η νύχτα μένει». Το cult αριστούργημα που κατέγραψε τις προσωπικές ιστορίες του συγγραφέα από τη ζωή του στη σκληρή δεκαετία των μπουζουκιών, μεταφέρθηκε πριν περίπου είκοσι χρόνια στη μεγάλη οθόνη από τον Νίκο Παναγιωτόπουλο και τώρα παίρνει νέα ζωή, αφού εμπνέει τη νέα σειρά του Alpha. Το τεράστιο cast ετερόκλητων ηθοποιών προδιαθέτει όλους μας ότι μάλλον θα γραφτεί τηλεοπτική ιστορία φέτος και η Άννα Μάσχα στον ρόλο της Διαμάντως, του «αηδονιού του Αγρινίου», σίγουρα θα είναι μία από τις ερμηνεύτριες της σειράς που θα συμβάλλουν σε αυτό.

Λίγο πριν την πρεμιέρα της σειράς και ανάμεσα σε γυρίσματα και υποχρεώσεις, μιλήσαμε με την ηθοποιό που έχει περάσει από το θρυλικό Αμόρε και έχει ένα βιογραφικό γεμάτο ρόλους που έχουν στιγματίσει όσους έχουν δει τις δουλειές της σε θέατρο, κινηματογράφο και τηλεόραση.

Αυτή η νύχτα μένει. Πείτε μου για τη σειρά που ξεκίνησε χθες στον Alpha.

Είχαμε ξεκινήσει την προετοιμασία από τον περασμένο Μάη. Είναι μια δύσκολη δουλειά και σειρά, επειδή έχει να κάνει με τα μπουζούκια της δεκαετίας του ’80. Σκληρά μπουζούκια στην επαρχία. Αγρίνιο του 1984. Είναι κατά βάση μια μουσική σειρά. Μεγάλο κομμάτι έχει να κάνει με τη μουσική και το live τραγούδι, οπότε για μένα είχε ιδιαίτερες δυσκολίες. Είναι συναρπαστικό το γύρισμα, ειδικά το κομμάτι της πίστας. Όταν είδα το σενάριο, μου πρότειναν τον ρόλο της Διαμάντως, της βασικής τραγουδίστριας του νυχτερινού κέντρου «Όνειρο» που όλοι γνωρίζουν ως το «Αηδόνι του Αγρινίου». Ξαφνιάστηκα με την πρόταση αυτή, γιατί δεν περίμενα ότι θα με σκέφτονταν για έναν τέτοιο ρόλο. Ίσως επειδή δεν ανήκει απαραίτητα στην υποκριτική μου γκάμα, καθώς έχει μια λαϊκότητα που ενδεχομένως δεν την έχω, ίσως λόγω του τραγουδιού και της συγκεκριμένης μουσικής σκηνής και κουλτούρας, με την οποία ως έφηβη, αλλά και αργότερα δεν είχα φοβερή σχέση. Εγώ πήγαινα στο Ρόδον για συναυλίες, δεν άκουγα λαϊκά, αλλά τα ήξερα γιατί τα άκουγαν τόσοι άνθρωποι γύρω μου. Τα ψιλομουρμούριζε ο πατέρας μου, είχαμε κασέτες του Κόκοτα μεγαλώνοντας στο σπίτι, όπως όλη η Ελλάδα, αλλά δεν ήμουν ποτέ μεγάλη φαν. Με χωρίζουν πολλά πράγματα από τον ρόλο, αλλά σε εμάς τους ηθοποιούς μας αρέσουν αυτά, τα αντίθετα, να παίξουμε κάτι πολύ έξω από εμάς, οι κόντρα ρόλοι που λέμε. Από τη στιγμή που μου προτάθηκε ο ρόλος το σκέφτηκα πολύ σοβαρά, έκανα πολλή έρευνα και μίλησα και με την καταπληκτική σκηνοθέτιδα Κατερίνα Φιλιώτου. Σκέφτηκα ότι μπορώ να γίνω μια δική μου εκδοχή της λαϊκής τραγουδίστριας. Με πολλή αγάπη και μετά από παρά πολύ μεγάλη έρευνα για να δω πώς κάνουν παιχνίδι οι γυναίκες αυτές στην πίστα, πώς χειρίζονται το μικρόφωνο και το κοινό, κατάφερα να φέρω στη ζωή τον χαρακτήρα.

Τι διαφορετικό θα δούμε από την ταινία και το βιβλίο;

Είχα δει την ταινία του Παναγιωτόπουλου όταν βγήκε. Το βιβλίο του Θάνου Αλεξανδρή το διάβασα πιο πρόσφατα. Είναι ένα απολαυστικό βιβλίο, γραμμένο με πολλή τρυφερότητα και πολλή αγάπη για τη σκηνή και τη ζωή αυτή, ενώ αναφέρεται σε πολύ σοβαρά πράγματα. Έχει πολύ χιούμορ, κάτι που εκτιμώ πολύ. Το βιβλίο αυτό δεν έχει υπόθεση, αναφέρεται σε γεγονότα από τη ζωή του συγγραφέα. Η πλοκή της σειράς δεν μπορεί να αντλήσει κάτι από αυτό, όμως γεγονότα από το βιβλίο θα τα δούμε να ζωντανεύουν και στη σειρά.

Ποια είναι η νύχτα που θυμάστε πιο έντονα στη ζωή σας;

Αυτή την ερώτηση μου την κάνουν συχνά και με βάζει σε σκέψεις πάντα. Θυμάμαι μια νύχτα με τους Mano Negra. Θυμάμαι πολλές νύχτες στο Ρόδον. Χτίσαμε αυτά τα μαγαζιά.

Μιλώντας για το Ρόδον, εσείς τι μουσικές ακούτε;

Το τελευταίο πεντάμηνο λόγω του ρόλου πολλά ελαφρολαϊκά. Γενικά ακούω πολύ κλασική μουσική. Ιδιαίτερα προκλασική, μπαρόκ και μεσαιωνικά ακούσματα. Ο αδερφός μου και ο σύζυγος μου είναι πολύ χωμένοι στη μουσική, οπότε μου μαθαίνουν ό,τι καινούργιο υπάρχει. Προχθές με τον άντρα μου ακούγαμε τη ράπερ, Little Simz. Ακούω hip hop λόγω του άντρα μου. Ο αγαπημένος μας είναι ο Bloody Hawk που μας συγκινεί.

Η σειρά διαδραματίζεται με φόντο τη ζωή της νύχτας, ένας κόσμος που πολλές φορές αγγίζει το περιθώριο. Ποια είναι η δική σας σχέση με το περιθώριο;

Όταν ήμουν νέα, με έλκυε το περιθώριο. Το περιθώριο είναι γοητευτικό επειδή είναι εκτός συστήματος. Πάντα με την ασφάλεια μιας οικογένειας και μιας σταθερότητας. Έχω φλερτάρει μαζί του, αλλά δεν το παντρεύτηκα ποτέ. Όταν ήμουν πολύ νέα είχα φίλους πλανόδιους πωλητές. Από διάφορες χώρες της Ευρώπης. Θυμάμαι ένα βράδυ στην πλατεία Εξαρχείων με ένα φίλο Άγγλο που έπαιζε κιθάρα, προσφέρθηκα και μάζευα τα χρήματα για εκείνον με το καπελάκι. Είχαμε ακόμα δραχμές τότε. Είχε βγάλει πολλά λεφτά και δεν ξεχνάω ποτέ την τιμιότητα του, καθώς όσα έβγαλε τα μοιραστήκαμε στα δύο. Εκείνη την περίοδο της ζωής μου είχα γνωρίσει πολλούς τέτοιους ανθρώπους. Τώρα ο κόσμος έχει γίνει πιο συντηρητικός, αλλά το κοινωνικό περιθώριο πάντα θα υπάρχει, γιατί πάντα κάποιοι άνθρωποι θα επιλέγουν να ζουν εκτός συστήματος. Αλλά υπάρχουν και κάποιοι που εξαναγκάζονται ή εξωθούνται να ζουν στο περιθώριο. Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που συνάντησα τότε εγώ εγκατέλειψαν αυτή τη ζωή, γιατί ήταν τουρίστες σε αυτή, πέρναγαν μια φάση όπως εγώ. Πολλοί επίσης καταστράφηκαν από τη ζωή αυτή, εξαιτίας του ποτού και των ναρκωτικών. Είδα πολλούς ανθρώπους να γίνονται αλκοολικοί και μετά κανείς να μην ξέρει πώς συνέχισαν. Υπάρχει μια αυτοκαταστροφική δύναμη στο περιθώριο.

Η σειρά επίσης απεικονίζει τη διασκέδαση των λαϊκών στρωμάτων. Νιώθετε ότι η τέχνη εν γένει, συμπεριλαμβανομένου και του θεάτρου, απευθύνεται σε όλες τις τάξεις ή οι καλλιτέχνες είναι πολλές φορές εστέτ;

Είναι ένα ερώτημα που νομίζω έχει απασχολήσει κάθε καλλιτέχνη. Η τέχνη δεν έχει υποχρέωση να δίνει ένα σαφές κοινωνικό μήνυμα. Πρέπει να είναι ανοιχτή, να θέτει ερωτήματα, να προβληματίζει, να είναι έντιμη και αληθινή – πρωτίστως στον εαυτό της. Αν δημιουργείται από ένα ειλικρινές προσωπικό βίωμα, τότε σίγουρα θα αφορά πολλούς ανθρώπους. Όσο πιο προσωπικοί γινόμαστε, τόσο πιο μαζικοί γινόμαστε, χωρίς καν να προσπαθούμε. Τα ίδια πράγματα απασχολούν τους περισσότερους ανθρώπους. Ο τρόπος που θα επιλέξει κάποιος να μιλήσει μπορεί να είναι από πολύ κατανοητός μέχρι εντελώς αντισυμβατικός. Ο κίνδυνος σε όλους μας είναι η μανιέρα, να μείνουμε σε έναν τρόπο που αισθανόμαστε καλά και βολευόμαστε. Στηρίζω τον πειραματισμό ακόμα και με τον κίνδυνο να μην πετύχει. Πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο να κλειστούμε στον πύργο και να κάνουμε τέχνη για εμάς και τους πολύ μυημένους σε αυτή, αλλά καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι η μύηση έχει στάδια και κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται χρόνο για να καταλάβουν και να εκτιμήσουν την τέχνη.

Δεν σας φοβίζει η ακραία αστυνομική καταστολή και βία των τελευταίων χρόνων;

Με αγχώνει. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, η βία δυστυχώς είναι παρούσα στην κοινωνία. Όταν εγώ ήμουν έφηβη είχε δολοφονηθεί ο Καλτεζάς. Όταν ήμουν 40 χρονών, είχε δολοφονηθεί ο Γρηγορόπουλος. Εκείνο το δίμηνο, δεν είχα αφήσει πορεία για πορεία. Δεν ξέρω πόση μαζικότητα χρειάζεται πια σε ένα κατέβασμα στο δρόμο για να υπάρξει αλλαγή. Νιώθω ότι υπάρχει η ανάγκη να κατέβουν άνθρωποι από πολλές διαφορετικές κοινωνικές ομάδας για να ακουστούν τα αιτήματα της κοινωνίας. Έχουμε πάρα πολλούς λόγους για να κατέβουμε στον δρόμο και να φωνάξουμε τον θυμό μας.

Έχουμε συνηθίσει τον ζόφο που ζούμε και έχουμε γίνει νωθροί απέναντι του;

Εγώ έχω μεγαλώσει και η νωθρότητα πάει χέρι χέρι με το μεγάλωμα. Επίσης, όσο επεκτείνεται η χρήση της τεχνολογίας και όλα όσα μας κρατούν μέσα στο σπίτι, όχι σε διαδήλωση, ούτε σε σινεμά δεν πηγαίνει ο κόσμος. Προσωπικά βλέπω μια εσωστρέφεια.

Νιώθετε ότι το ίδιο συμβαίνει και στις νεότερες γενιές;

Βλέπω διαφορές ανάμεσα στις γενιές σίγουρα. Αλλά θα είμαι σκληρή με τη γενιά μου, γιατί δεν ξέρω και εμείς πόσο κοινωνικά ενεργοί ήμασταν και τι νέο κομίσαμε στην ανθρωπότητα. Μιλάω για τη γενιά των ανθρώπων που ήμασταν έφηβοι στα 80s και τώρα είμαστε γύρω στα 50. Τώρα εκπρόσωποι της γενιάς μου μας κυβερνάνε. Δεν βλέπω να τα έχουν κάνει καλύτερα. Δεν θέλω να χαϊδέψω τους συνομηλίκους μου, ούτε να είμαι νοσταλγική μόνο και μόνο επειδή από την κεκτημένη ταχύτητα της μεταπολίτευσης πήραμε μέρος σε διαδηλώσεις και κάναμε best seller τον Μάρξ. Βλέπω ότι η γενιά του γιου μου, που τώρα μπαίνει στην εφηβεία, αν και μικροί σε ηλικία για να έχουν ένα στίγμα, μπορεί να μην παίζουν στους δρόμους και στις αλάνες, αλλά έχουν μια ενσυναίσθηση. Ξέρουν περισσότερα πράγματα. Στην ηλικία αυτή δεν μιλάμε για γνώση που έρχεται με τον χρόνο, αλλά έχουν πληροφορίες για τα πάντα, από πολιτική μέχρι μουσική. Αποδέχονται τη διαφορετικότητα, είναι μια συμπεριληπτική γενιά και μάλιστα το θεωρούν δεδομένο το δικαίωμα του καθενός να αυτοπροσδιορίζεται. Αυτό από μόνο του, αν υπάρχει σαν συνθήκη και στο μέλλον, είναι περισσότερο πολύτιμο και από τη συμμετοχή τους σε μία διαδήλωση. Ακόμα και στο internet που τόσο δαιμονοποιούμε καμιά φορά οι μεγαλύτεροι, δημιουργούνται κοινότητες διαδικτυακές, οι οποίες έχουν ανοιχτά μυαλά. Σάπια και παλαιολιθικά μυαλά πάντα θα υπάρχουν, αλλά νιώθω ότι υπάρχει και αντίπαλο δέος και αυτό μου δίνει αισιοδοξία για το μέλλον.

Το θέατρο πώς είναι μετά το κίνημα #metoo;

Χαίρομαι για την ύπαρξη του κινήματος, γιατί αναδύθηκαν πολλές αλήθειες και τώρα όλοι είναι αρκετά προσεκτικοί στο να μην περάσουν τη λεπτή κόκκινη γραμμή μεταξύ πίεσης της για τη δημιουργία και του νταηλικιού και του αυταρχισμού.

Έχετε βρεθεί σε τοξικά περιβάλλοντα, σε σημείο να αναθεωρήσετε την επιλογή σας να γίνετε ηθοποιός;

Ήμουν τυχερή όσον αφορά στα εργασιακά περιβάλλοντα. Έχω κάνει αυτή τη σκέψη πολλές φορές, όχι εξαιτίας της παραπάνω συνθήκης, αλλά εξαιτίας της φύσης της δουλειάς που είναι πολύ δύσκολη. Έχω βρεθεί πολλές φορές από το άγχος πριν μια πρεμιέρα, να σκέφτομαι γιατί δεν έγινα καθηγήτρια Αγγλικών που σπούδασα. Θυμάμαι όμως από τη σχολή παλιά ότι έτσι μας μάθαιναν. Ότι πρέπει να υποφέρουμε, να υπακούμε στους μεγαλύτερους όχι με σεβασμό που τον θεωρώ δεδομένο, αλλά με απόλυτη υποταγή, χωρίς ο σεβασμός να είναι καν αμοιβαίος. Το Whiplash με τον J. K. Simmons και τον Miles Teller δείχνει μια τέτοια σχέση δασκάλου και μαθητή. Η λέξη τοξικότητα δεν υπήρχε, γιατί μας μάθαιναν ότι αυτή είναι η πραγματικότητα που έπρεπε όλοι να την ανεχτούμε. Αυτό εξηγεί και γιατί είναι τόσο δύσκολο να αλλάξουν τα πράγματα, πόσες γενιές ανθρώπων έχουν μεγαλώσει έτσι.

Ποια ήταν η μεγαλύτερη αποδόμηση που χρειάστηκε να κάνετε στη ζωή σας για να γίνετε η γυναίκα και καλλιτέχνις που είστε σήμερα;

Η άποψη ότι πρέπει να υποφέρουμε για να δημιουργούμε έχει αρχίσει να μη μου κάνει. Ποτέ δεν με ενθουσίαζε, αλλά κάποτε αισθανόμουν ότι ήμουν δειλή ή τεμπέλα επειδή δεν ήθελα να υποφέρω. Δεν το πιστεύω αυτό πια. Η ύπαρξη η ίδια μας κάνει και να υποφέρουμε. Ο καθένας το διαχειρίζεται σε προσωπικό επίπεδο. Αυτό που με βρίσκει αντίθετη είναι το να αναγκάζει κάποιος έναν άλλον να γίνει μέρος αυτού. Η εύρεση του εαυτού μας είναι μια συνεχής διαδικασία. Η γυναίκα που είμαι σήμερα είναι καλύτερη από αυτή που ήμουν κάποια χρόνια πίσω. Καλύτερη είναι μια λέξη που δεν μου αρέσει. Θα έλεγα για να είμαι πιο ακριβής ότι τώρα θα με έκανα παρέα. Πιστεύω ότι τον μελλοντικό μου εαυτό μπορεί να θέλω να τον κάνω ακόμα περισσότερο παρέα. Πάντα υπάρχουν αγκυλώσεις, φοβίες, στοιχεία που μπορούμε να βελτιώσουμε στον εαυτό μας. Το όραμα της απόλυτης ελευθερίας είναι ωραίο σαν ιδέα, αλλά κίβδηλο. Είναι σαν το κυνήγι της τελειότητας που στο όνομά της καταστρέφονται ζωές.