Η οικία Cavallini, γνωστή και ως «το σπίτι με το ηλιακό ρολόι», έχει ριζώσει στη συλλογική μνήμη του τόπου των Κυθήρων ενώ η απλές γραμμές και η μονολιθικότητα του όγκου ενισχύουν τον διαχρονικό χαρακτήρα του κτιρίου. Τα τελευταία πέντε χρόνια η μνήμη της όψης ανατρέπεται στο εσωτερικό του κτιρίου, αφού ο χαρακτήρας του τελευταίου της κληρονόμου αντικατοπτρίζεται με τολμηρές, σύγχρονες σχεδιαστικές κινήσεις που ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο R.C.TECH.
Η πλούσια ιστορία της οικίας ξεκινάει από τα τέλη του 18ου αιώνα, όταν και άνηκε στην οικογένεια Κουντουριώτη από την Ύδρα. Στη συνέχεια πέρασε στα χέρια του Άντζελο Καβαλλίνι από τη Γένοβα της Ιταλίας, ο οποίος διαμόρφωσε τον τελικό κτιριακό όγκο το 1827 και τοποθέτησε το χαρακτηριστικό ηλιακό ρολόι στο υπέρθυρο της κεντρικής εισόδου.
Το κτίριο που στέκει πάνω από τον φυσικό όρμο του Αβλέμονα αποτέλεσε προξενείο της Αυστροουγγαρίας κατά τη διάρκεια της Αγγλικής κυριαρχίας στο νησί, πρακτορείο του οίκου Lloyd της Τεργέστης, τελωνείο του λιμανιού και καφενείο του οικισμού αργότερα.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου φιλοξένησε διερχόμενο προσωπικό των συμμαχικών δυνάμεων, που είχε προορισμό την Κρήτη και τη Β. Αφρική, ενώ υπήρξε και πεδίο μάχης ανάμεσα σε γερμανική θαλάσσια περίπολο και σταθμευμένους βρετανούς στρατιώτες.
Η μορφολογία του λιθόκτιστου κτιρίου που αγκαλιάζει τον βράχο υπακούει μέχρι σήμερα στη λιτή, αυστηρή, οχυρωματική προσωπικότητα της αρχιτεκτονικής του νησιού, με μικρά ανοίγματα και εσωστρεφή ανάπτυξη των λειτουργιών του.
Η μελέτη της ανακατασκευής του, που ξεκίνησε το 2009 από το γραφείο R.C.TECH, «έπρεπε να σεβαστεί τη χαρακτηριστική εξωτερική μορφολογία του κτιρίου, να εξασφαλίσει την ενσωμάτωση σύγχρονων στοιχείων που αναβαθμίζουν τη λειτουργία του και να επέμβει έτσι ώστε να διορθωθούν παλιότερα λάθη και παρεμβάσεις στο εσωτερικό του», όπως εξηγούν οι αρχιτέκτονες. Οι εργασίες για τη νέα ζωή της Οικίας Cavallini ολοκληρώθηκαν το 2012 και περιελάμβαναν μια την ενίσχυση της φέρουσας λιθοδομής, την αντικατάσταση των επιχρισμάτων, της οροφής και των κουφωμάτων και την αποκατάσταση πολλών μορφολογικών στοιχείων.
Υλικά που χρησιμοποιήθηκαν όπως τα δοκάρια από καστανιά, τα ξύλινα δάπεδα, η πέτρα και ο πατητός σοβάς σχετίζονται με το χρόνο και την επιρροή του πάνω στο ιστορικό κτίριο ενώ σε συγκεκριμένα σημεία στο εσωτερικό, το ατσάλι και το γυαλί ενισχύουν τα σύγχρονα στοιχεία της σύνθεσης. Νέες ξύλινες κατασκευές και επενδύσεις αντικατέστησαν τις παλιές, ενώ προστέθηκαν κι άλλες σε επιφάνειες όπως ο τοίχος της τραπεζαρίας στο επίπεδο του πρώτου ορόφου που φιλοξενεί επίσης τις λειτουργίες της κουζίνας και του υπνοδωματίου.
Από το ισόγειο αφαιρέθηκαν διάφορα ξύλινα χωρίσματα προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ανοιχτός, ενιαίος χώρος. Το μεσοπάτωμα συνδέεται εσωτερικά με τα άλλα δύο επίπεδα της οικίας μέσω μίας μεταλλικής σκάλας που προστέθηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο στον δυτικό τοίχο του κτιρίου.
Στοιχεία της οικίας Cavallini που μαρτυρούν το παρελθόν της όπως η καμάρα-υδραγωγείο, που οδηγεί το βρόχινο νερό του δώματος στη στέρνα, το ηλιακό ρολόι στο υπέρθυρο της εισόδου, οι πωρόλιθοι περιμετρικά των ανοιγμάτων, η χαρακτηριστική ξερολιθιά που περιβάλλει την ιδιοκτησία, οι εξωτερικές πλακοστρώσεις και οι χτιστοί φούρνοι στην κουζίνα καθώς και μια πινακίδα από την περίοδο που λειτουργούσε σαν καφενείο συντηρήθηκαν συμμετέχοντας στην τελική σημερινή σύνθεση.
Κατά τη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου της οικίας, δημιουργήθηκαν επιμέρους προστατευμένοι εξωτερικοί χώροι σε διάφορες θέσεις, αξιοποιήθηκε ο λανός, δηλαδή, το παλιό πατητήρι στη νότια όψη του κτιρίου, το εξωτερικό καθιστικό στην πίσω βορινή πλευρά του και χώροι καθιστικών στον κήπο.
Όπως εξηγεί το γραφείο που ανέλαβε την αποκατάσταση ενός ιστορικού κτιρίου ενώ έχει πραγματοποιήσει και άλλα έργα στο νησί των Επτανήσων, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η διατήρηση της αρχικής αρχιτεκτονικής ιδέας.
«Αυτή την ιδέα κυνηγάμε μέχρι τέλους. Ξεκινώντας από τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, που τείνει να την πλησιάσει όσο γίνεται περισσότερο και συνεχίζοντας με την εμπλοκή των στατικών και μηχανολογικών μελετών, με τις μικρότερες δυνατές απώλειες . Εκπαιδεύουμε τον πελάτη δουλεύοντας μαζί του ώστε να την κατανοήσει και να την αγαπήσει».
Οι αρχιτέκτονες ντύνουν την εικόνα της αποκατάστασης με τα κατάλληλα υλικά, που θα αποδώσουν εκείνη την πρώτη εικόνα. «Την υποστηρίζουμε με μια άρτια κατασκευή, εμπνέοντας εργολάβους και κατασκευαστές .Όλα αυτά είναι ένας αγώνας, που στο τέλος μας δίνει πάντα την ικανοποίηση να περπατάμε ζωντανά μέσα στην πρώτη μας ιδέα».
Σύμφωνα με το R.C.TECH, η αρχιτεκτονική, είτε στο παρελθόν είτε σήμερα, καλύπτει πάντα δύο βασικές επιθυμίες, «την επιθυμία του πελάτη για χώρο στον οποίο να ανήκει και να αναφέρεται και την ανάγκη του αρχιτέκτονα να δώσει υπόσταση στη σκέψη. Οι στόχοι έρχονται μετά και είναι πάντα συνάρτηση ενός ειλικρινούς διαλόγου μεταξύ ιδιοκτήτη και αρχιτέκτονα».
