Το National Geographic παραδέχεται ότι τηρούσε επί δεκαετίες «φριχτή» ρατσιστική στάση

Το αμερικανικό περιοδικό National Geographic αναγνώρισε ότι ο «φριχτός» τρόπος με τον οποίο κάλυπτε στο παρελθόν θέματα που αφορούσαν διαφορετικούς πολιτισμούς ήταν ρατσιστικός και ενίσχυε τα στερεότυπα για τις εθνικές μειονότητες.

Το 130 ετών περιοδικό, που έχει παγκόσμια κυκλοφορία άνω των έξι εκατομμυρίων τευχών αποκαλύπτει στο τεύχος Απριλίου που είναι αφιερωμένο στο θέμα της φυλής την υποτιμητική στάση που τήρησε απέναντι στους μη – λευκούς Αμερικανούς.

Μέχρι τη δεκαετία του ’70, το περιοδικό «αγνοούσε» τις μειονοτικές ομάδες στις ΗΠΑ και απεικόνιζε τα μέλη τους ως εργάτες ή οικιακές βοηθούς, ενώ χρησιμοποιούσε «οποιονδήποτε τύπο κλισέ» όταν παρουσίαζε άλλες εθνότητες από μικρότερα έθνη ως «ευτυχισμένους κυνηγούς» ή «ευγενείς άγριους», αναφέρει στον πρόλογο του τεύχους η αρχισυντάκτρια Σούζαν Γκόλντμπεργκ.

Ένα συγκλονιστικό παράδειγμα είναι μια ιστορία του National Geographic που δημοσιεύθηκε το 1916 στην Αυστραλία παρουσίαζε μια φωτογραφία δύο Αβορίγινων με τη λεζάντα: «Αυτοί οι άγριοι έχουν τη χαμηλότερη νοημοσύνη απ΄ όλους τους ανθρώπους».

Στον πρόλογο με τίτλο «Για δεκαετίες, η κάλυψή μας ήταν ρατσιστική», η αρχισυντάκτρια του περιοδικού γράφει ότι κάποιο από το αρχειακό υλικό την άφησε «άφωνη» και δεν ήταν «εύκολο να διαβαστεί».

«Πονάει να μοιραζόμαστε τις φρικτές ιστορίες από το παρελθόν του περιοδικού», εξήγησε η Σούζαν Γκόλντμπεργκ, η πρώτη γυναίκα αρχισυντάκτρια του National Geographic. «Όταν όμως αποφασίσαμε να αφιερώσουμε το περιοδικό του Απριλίου στο θέμα της φυλής, σκεφτήκαμε ότι πρέπει να εξετάσουμε τη δική μας ιστορία προτού στρέψουμε το ανακριτικό μας βλέμμα σε άλλους».

Το περιοδικό, που όπως αναφέρεται έχει στόχο να βοηθήσει «να ενισχυθεί η κατανόηση διάφορων πολιτισμών» ζήτησε από τον ιστορικό Τζον Έντγουιν Μέισον, ειδικό στην ιστορία της Αφρικής στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, να εμβαθύνει στο προβληματικό του παρελθόν.

Η μελέτη του καθηγητή Μέισον στηρίχθηκε σε παλαιά τεύχη του National Geographic, αλλά και σε επικριτικά άρθρα άλλων εντύπων για την κάλυψη του περιοδικού σε θέματα φυλής.

Ο καθηγητής δήλωσε ότι το National Geographic, το οποίο δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1888, δεν έκανε τίποτα για να πολεμήσει τα στερεότυπα που είχαν δημιουργηθεί στη λευκή αμερικανική κουλτούρα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «The Telegraph».

«Οι Αμερικανοί πήραν ιδέες για τον κόσμο από τις ταινίες Tarzan και πρωτόγονες ρατσιστικές καρικατούρες» είπε.

«Οι φωτογραφίες, όπως και τα άρθρα, όχι μόνον έδιναν έμφαση στη διαφορετικότητα, αλλά της προσέδιδαν ιεραρχικές ιδιότητες. Η Δύση και ο αγγλόφωνος κόσμος βρίσκονταν στην κορυφή της ιεραρχίας. Μαύροι και σκούροι άνθρωποι καταλάμβαναν χαμηλότερες θέσεις. Οι εικόνες εμφάνιζαν συστηματικά αυτόχθονες να επιδεικνύουν απορία και θαυμασμό για τη δυτική τεχνολογία» σημείωσε.

Ο καθηγητής Μέισον έκανε σύγκριση της κάλυψης ιστοριών για τη Νότια Αφρική, ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε το 1962 και ένα άλλο το 1977. Εξήγησε ότι η ιστορία που δημοσιεύθηκε το 1962, 2,5 χρόνια μετά τη σφαγή του Σάρπεβιλ, στην οποία σκοτώθηκαν 69 μαύροι Νοτιοαφρικανοί διαδηλωτές από την αστυνομία «αναφέρει ελάχιστα προβλήματα».

«Δεν υπάρχουν φωνές μαύρων Nοτιοαφρικανών. Αυτή η απουσία είναι εξίσου σημαντική με τα όσα υπάρχουν εκεί» αναφέρει. «Οι μόνοι μαύροι χορεύουν εξωτικούς χορούς … είναι υπηρέτες ή εργάτες».

Στο άρθρο του 1977, μετά το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον καθηγητή ο τρόπος κάλυψης από το National Geographic αλλάζει.

«Δεν είναι τέλειο άρθρο, αλλά αναγνωρίζει την καταπίεση», είπε. «Οι μαύροι άνθρωποι απεικονίζονται. Οι ηγέτες της αντιπολίτευσης απεικονίζονται. Είναι ένα πολύ διαφορετικό άρθρο».

Ολοκληρώνοντας το άρθρο της, η Γκόλντμπεργκ παροτρύνει τους αναγνώστες να «αντιμετωπίσουν τη σύγχρονη χρησιμοποίηση του ρατσισμού ως πολιτική στρατηγική και να αποδείξουν ότι είμαστε καλύτεροι από αυτό».

Στο εξώφυλλο του τελευταίου τεύχους του περιοδικού προβάλλονται οι 11χρονες δίδυμες Marcia και Millie Biggs που έχουν διαφορετικό χρώμα δέρματος, κάτι που συμβαίνει μία φορά στο εκατομμύριο.

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)