Σερβία – Κόσοβο: Αλλαγή συνόρων και ανταλλαγή εδαφών
Η Σερβία, η Δημοκρατία του Κοσόβου και η Αλβανία δείχνουν να βρίσκουν κοινό τόπο και συνεννόηση για συμφωνημένη μέσω διαπραγματεύσεων ανταλλαγή εδαφών και αλλαγή των σημερινών συνόρων. Στην πραγματικότητα πρόκειται εκ πρώτης όψεως για μία νέα ισορροπία με δύο κερδισμένους (win – win).
Ποιο είναι το αντικείμενο της συναλλαγής/ανταλλαγής; Συνοπτικά, τo έδαφος της Βόρειας Μητροβίτσας (βορείως δηλαδή του ποταμού Ίμπαρ) που κατοικείται αποκλειστικά από Σέρβους και αποτελεί τμήμα του Κοσόβου θα περιέλθει στην κυριαρχία της Σερβίας.
Ως αντάλλαγμα η Δημοκρατία του Κοσόβου θα λάβει (θα περιέλθει δηλαδή στην αποκλειστική της κυριαρχία) την κοιλάδα του Πρέσεβο στην Νότιο Σερβία που κατοικείται στην συντριπτική της πλειοψηφία από Αλβανούς.
Οι συνομιλίες έχουν προχωρήσει πολύ περισσότερο απ’ ότι αφήνουν να φανεί οι ηγέτες τους. Έχουν δε την ανοικτή και παρασκηνιακή στήριξη και ενθάρρυνση εκείνου που κατά συνθήκη αποκαλούμε Διεθνή Παράγοντα. Πρόκειται για πρωτοβουλία που αποτελεί αναμφίβολα σημαντικό και σοβαρό προηγούμενο -τόσο για την Σερβία όσο και για άλλες χώρες της Βαλκανικής όπου υπάρχουν συμπαγείς εθνικές μειονότητες/κοινότητες συγκεντρωμένες σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο. Είναι βέβαιο επίσης ότι η Συμφωνία περί ανταλλαγής εδαφών όταν και εφόσον συνομολογηθεί θα είναι νομικό κείμενο μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών και όχι μια διευθέτηση της Σερβίας και μιας πρώην επαρχίας της που αποσχίστηκε, όπως μέχρι πρότινος τουλάχιστον θεωρούσε το Κόσοβο.
Άρα, πέραν της παρούσας έμμεσης de facto αναγνώρισης -έτσι ερμηνεύω την κατάσταση που έχει προκύψει από τις σημαντικές διαδοχικές Συμφωνίες μεταξύ της Σερβίας και της Δημοκρατίας του Κοσόβου μετά τον Φεβρουάριο του 2012- η Σερβία στο όνομα του εθνικού συμφέροντος και του ρεαλισμού δείχνει έτοιμη να κάνει και το επόμενο βήμα. Δεν γνωρίζω την στιγμή αυτή πώς θα το αποκαλέσει .
Το τολμηρό αυτό εγχείρημα φαίνεται ωστόσο να συναντά κάποιες αντιρρήσεις τόσο στην Σερβία όσο επίσης και στην Αλβανία. Χαρακτηριστική είναι η αρνητική τοποθέτηση του ιστορικού ηγέτη του Δημοκρατικού Κόμματος Σάλι Μπερίσα. Η πλειοψηφία όμως των προσκείμενων στον Πρωθυπουργό Έντι Ράμα πολιτικών και διπλωματών κατ’ ιδίαν εκτιμούν ότι η προοπτική αυτή εξασφαλίζει ηρεμία, ειρήνη και συνεργασία μεταξύ της Σερβίας και των δύο αλβανικών κρατών…
Για το Κόσοβο, η ανταλλαγή εδαφών με την Σερβία σημαίνει εκτροπή από τις πρόνοιες του Συντάγματος του Μάρτι Αχτισάαρι που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Καταστατικού του Χάρτη. Ήδη από το 2004, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει ως θεμελιώδη προϋπόθεση ότι αποκλείεται η ένωση ή προσάρτηση όλου ή τμήματος του Κοσόβου με οποιαδήποτε γειτονική χώρα.
Η περί ανταλλαγής εδαφών και όχι απλής «αναδιαμόρφωσης συνόρων» κατ’ αρχήν Συμφωνία που έχει σημειωθεί μεταξύ Πριστίνας, Τιράνων και Βελιγραδίου θα είναι η σημαντικότερη εξέλιξη μετά την διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και την ανεξαρτητοποίηση των επτά (συμπεριλαμβανομένου του Κοσόβου) Δημοκρατιών της. Διότι εάν συνομολογηθεί όπως συμβαίνει με τις ευλογίες της Διεθνούς Κοινότητας, ανατρέπει στην πράξη τα κίνητρα, τα αίτια και την αφορμή της στρατιωτικής και πολιτικής εμπλοκής μας (Ευρωπαϊκή Ένωση, ΝΑΤΟ κλπ…) υπέρ δήθεν δημιουργίας πολυεθνικών κρατών. Ποιος αμφιβάλλει ότι το επόμενο βήμα δεν θα γίνει στην Βοσνία και Ερζεγοβίνη;
Η Ελλάδα αμέτοχη παρατηρεί τις εξελίξεις.
Σήμερα οι σχέσεις Αλβανίας και Σερβίας αλλά και Πριστίνας – Βελιγραδίου (σε επίπεδο κορυφής τουλάχιστον) χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερο δείκτη εμπιστοσύνης σε σύγκριση με τις Ελληνο-Αλβανικές και τις σχέσεις Αθηνών-Πριστίνας. Παρά τα όσα συστηματικά διαχέει η επίσημη ηγεσία της Σερβίας προς τους Έλληνες ομολόγους της…
(Πηγή)