Η Στέγη στη γειτονιά της δημιουργεί έναν Νέο Κόσμο

Για το Ίδρυμα Ωνάση, η Αθήνα είναι μια πόλη-ζωντανός οργανισμός, γεμάτος ενδιαφέρουσες συναντήσεις και ανθρώπους που αλληλεπιδρούν με την πόλη, τη συνοικία και τη γειτονιά τους. Μια πόλη που εξελίσσεται διαρκώς και ανανεώνεται. Και γι’ αυτό, την εξερευνά καθημερινά. Αναγνωρίζοντας τη σημασία του παιχνιδιού αλλά και του πολιτισμού στην καθημερινότητά μας, το Ίδρυμα Ωνάση ενεργοποιεί τη δράση OnAthens με έργα σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών σε τοίχους, δρόμους και πλατείες, και παρουσιάζει νέα έργα στη γειτονιά της Στέγης. Επιδιώκοντας μια πιο οικολογική, «πράσινη» προσέγγιση της αστικής ταυτότητας του Νέου Κόσμου πραγματοποιήθηκαν ολικές ανακαινίσεις σε γήπεδα της περιοχής και παιδικές χαρές του Νέου Κόσμου, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων. Έντονα, ζωντανά χρώματα, νέος σύγχρονος εξοπλισμός και ολική ανακαίνιση σε δύο σημαντικά σημεία του Δουργουτίου, εμπλουτίζουν τον αστικό χαρακτήρα της γειτονιάς με καθημερινά έργα τέχνης. Και αυτή είναι μόνο η αρχή.

Πάρκο Δουργουτίου. Φωτογραφία: Δημήτρης Μιχαλάκης

Το OnAthens του Ιδρύματος Ωνάση προτείνει μια σειρά από υπαίθρια έργα που διεγείρουν τη σχέση των κατοίκων και των επισκεπτών με το περιβάλλον, την τοποθεσία, το χθες και, κυρίως, το σήμερα της πόλης. Δύο street artists, o SAME84 και o Ath1281, παρουσιάζουν τα νέα τους έργα τέχνης σε δύο σημεία στον Νέο Κόσμο, στα γήπεδα μπάσκετ που βρίσκονται στο 39ο Κέντρο Νεότητας (Σαρκουδίνου & Κασομούλη) και στο 60ο Κέντρο Νεότητας (Χέλντραϊχ, Πάρκο Δουργουτίου) ώστε να δώσουν την ευκαιρία σε κάθε μικρό και μεγάλο, κάτοικο ή επισκέπτη του Νέου Κόσμου,  να απολαύσει αθλητικές δραστηριότητες και να «συντονιστεί» με έργα τέχνης που αποπνέουν χαρά και αισιοδοξία. «Παίζω» σημαίνει «γίνομαι δημιουργικός, χαρούμενος, κάνω φίλους, μαθαίνω να σέβομαι τους άλλους, να περιμένω τη σειρά μου, να συμβιώνω». Το παιχνίδι είναι το πρώτο βήμα χαράς και συνεργασίας, για μια κοινωνία ανθρώπων που συνυπάρχουν αρμονικά. Το παιχνίδι είναι μάθημα πολιτισμού στην καθημερινότητα.

Οδός Χέλντραϊχ. Φωτογραφία: Δημήτρης Μιχαλάκης

Ο SAME 84, γνωστός για τις τοιχογραφίες του σε μεγάλη κλίμακα και τα δημόσια έργα τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό χρησιμοποίησε την πολύχρωμη τολμηρή παλέτα του, μια υβριδική μορφή εικονιστικού και αφηρημένου γκράφιτι, στο γήπεδο μπάσκετ στο 39ο αθλητικό κέντρο νεότητας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει για το έργο του: «Το σκεπτικό ήταν να δημιουργήσουμε ένα γήπεδο με χρώματα, ιδέες και υφές που μπορείς να συναντήσεις στον δρόμο για να είναι κυριολεκτικά ένα κομμάτι της γειτονιάς του Νέου Κόσμου. Να είναι απολύτως λειτουργικό και να μπορεί κάθε νέος λάτρης του μπάσκετ να κάνει εκεί τα πρώτα του βήματα, γιατί έχουμε λαμπρό παράδειγμα ότι σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά από τις γειτονιές που έχουν πραγματική αγάπη για το μπάσκετ μπορούν να φτάσουν πολύ ψηλά, από όποια γειτονιά κι αν είναι. Φτιάξαμε ένα γήπεδο οικείο, να νιώθουν όλοι σαν το σπίτι τους. Ελπίζω οι περίοικοι παρατηρώντας τα έντονα χρώματα να παίρνουν ανάσες αισιοδοξίας, να το αγκαλιάσει και να το αγαπήσει η γειτονιά και να το προστατέψει.»

Ο εικαστικός Ath1281 με τοιχογραφίες σε διάφορα σημεία της πόλης και ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με τις χαρακτηριστικές του φιγούρες αναπαριστά με χιούμορ καθημερινές καταστάσεις στο 60ο Κέντρο Νεότητας. «Η τοιχογραφία αποτελείται από πολλά αυτοτελή καρέ. Ξεκινάει απεικονίζοντας την τωρινή σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον και συνεχίζει σε έναν φαντασιακό κόσμο όπου άνθρωπος, πανίδα και χλωρίδα δημιουργούν από κοινού μία αθλητική ομάδα, την ‘team earth’ με στόχο τη νίκη. Σκοπός ήταν να ευαισθητοποιήσει τον θεατή σχετικά με το περιβάλλον αλλά και να δημιουργήσει έναν ευχάριστο χώρο άθλησης για τα παιδιά και τους κατοίκους της περιοχής.» αναφέρει για το γήπεδο μπάσκετ που ζωγράφισε.

Οδός Χέλντραϊχ. Φωτογραφία: Δημήτρης Μιχαλάκης

Το Ίδρυμα Ωνάση σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων προσφέρουν μια συνολικά νέα εμπειρία, ανακαινίζοντας ολικά και τοποθετώντας σύγχρονο εξοπλισμό, νέο δάπεδο ασφαλείας και νέα όργανα παιχνιδιού, κατάλληλα για κάθε ηλικιακή ομάδα παιδιών, στις παραπλήσιες παιδικές χαρές, στο 39ο Κέντρο Νεότητας (Σαρκουδίνου & Κασομούλη στον Νέο Κόσμο) και στο 60ο Κέντρο Νεότητας (Χέλντραϊχ στο Πάρκο Δουργουτίου). Πολυσύνθετα δεντρόσπιτα (με ανισοϋψείς πύργους, τσουλήθρα, ανεμόσκαλα, γέφυρα, αναρρίχηση και διαδραστικό πάνελ), σπιτάκια νηπίων (με πύργους, γέφυρες, πάνελ δραστηριότητας, τούνελ, τσουλήθρα), κούνιες, δίσκοι ισορροπίας, τραμπάλες και τραμπολίνο, όργανα περιστροφικής κίνησης ροντέο, κρεμαστές σταυρωτές τραμπάλες, μεταλλόφωνα, παιχνίδια ελατηρίου: Μια σειρά νέων οργάνων με φυσικά υλικά και πιστοποίηση TUV, που εξάπτουν τη φαντασία των παιδιών, βοηθούν στη σωματική άσκησή τους (αναρρίχηση, ολίσθηση, τραμπαλισμό, αιώρηση, ταλάντωση και διάδραση) και προωθούν το ατομικό και το ομαδικό παιχνίδι, με εξοπλισμό κατάλληλο και για ΑμεΑ.

Οδός Χέλντραϊχ. Φωτογραφία: Δημήτρης Μιχαλάκης

Το Δουργούτι δεν είναι μόνο η γειτονιά της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Είναι μια από τις ιστορικές συνοικίες της Αθήνας, με επάλληλα στρώματα, αναμείξεις και ενσωματώσεις. Η αυτοσχέδια προσφυγική γειτονιά που φιλοξενούσε Αρμένιους, Μικρασιάτες και άλλους πληθυσμούς από την Ήπειρο και τη Μακεδονία, αλλά και όλο τον κόσμο. Ιστορικές μνήμες και ένα πρότυπο κοινωνίας όπου ζυμώθηκαν οι διαφορές των πολιτισμών, δημιουργώντας τελικά μια μοναδική ταυτότητα και φυσιογνωμία. Γεγονότα που έχουν συμβεί, σαν σε κάποιον άλλον κόσμο, ήρθαν να σχηματίσουν τον Νέο Κόσμο. Τη συνοικία που, σε περισσότερα από 100 χρόνια, κατάφερε να συγκεντρώσει ένα μωσαϊκό ανθρώπων και να γίνει πυρήνας ενός παγκόσμιου πολιτισμού, αποτελούμενου από τα ήθη, τα έθιμα και τις συνήθειες ανθρώπων από διαφορετικά σημεία του κόσμου. Το Δουργούτι, ή αλλιώς ο Νέος Κόσμος, είναι πλέον εκείνος ο κόσμος στον οποίο έζησαν και θα ζήσουν, πρόσφεραν και θα προσφέρουν εκατοντάδες οικογένειες και γενιές, στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον.

Οδός Χέλντραϊχ. Φωτογραφία: Δημήτρης Μιχαλάκης

Το Ίδρυμα Ωνάση αναζητά μέρη στα οποία η τέχνη μπλέκεται με την καθημερινότητα και αντιμετωπίζει τη γειτονιά της Στέγης, αλλά και την ευρύτερη πόλη, ως έναν δυναμικό τόπο συμβίωσης. Με ιδιαίτερη αγάπη και φροντίδα προς τη γειτονιά του Νέου Κόσμου, τη σημασία του – όχι απλώς να συνεχίσει να υπάρχει στον χάρτη της Αθήνας, αλλά να παραμείνει ζωντανή και προσβάσιμη προς όλους. Η Στέγη από την αρχή της λειτουργίας της ενεργοποιεί τη γειτονιά με καλλιτεχνικές δράσεις, με στόχο τη δημιουργία καθημερινών σχέσεων, απρόσμενων συναντήσεων, ενός ζωντανού κυττάρου γεμάτου ανθρώπους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Από τα street parties έναρξης της καλλιτεχνικής χρονιάς της Στέγης, με χιλιάδες κόσμου να πλημμυρίζουν τη γειτονιά, έως τον οπτικοακουστικό περίπατο στον άγνωστο «Νέο Κόσμο» και το Soundscapes Landscapes 1, με μια καλλιτεχνικά επιμελημένη ψηφιακή χαρτογράφηση για real-time βόλτες στην περιοχή μέσα από την ενεργοποίηση μιας απλής εφαρμογής για smartphone ή tablet.

Οδός Σαρκουδίνου. Φωτογραφία: Δημήτρης Μιχαλάκης

Από τη συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο στη δράση Μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού, ένα καινοτόμο πρόγραμμα με δεκάδες συναυλίες σύγχρονης μουσικής, έως το ευρωπαϊκό μουσικό Big Bang Festival για παιδιά έως 12 ετών που περιλαμβάνει πάντα και δράσεις στο Πάρκο Δουργουτίου. Από παραστάσεις που περιηγήθηκαν στους δρόμους γύρω από τη Στέγη, όπως το High & Low, Ένας δολοφόνος στο Τόκιο του Σύλλα Τζουμέρκα, έως site-specific εργαστήρια με τίτλο Dourgouti Island Hotel Project (DIH), με την ομάδα «Όχι παίζουμε» να καλεί τους συμμετέχοντες να χρησιμοποιήσουν υλικό από προφορικές μαρτυρίες κατοίκων και από την ιστορική και αισθητηριακή χαρτογράφηση της περιοχής στο Music for the New World, που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Urban Dig Project και το σύνολο σύγχρονης μουσικής ARTéfact Ensemble, ενώ η Στέγη ανέθεσε σε πέντε νέους συνθέτες να δημιουργήσουν νέα έργα τα οποία ερμήνευσαν οι ARTéfact.

Τα ανθρωπολογικά, αρχειακά και ιστορικά στοιχεία από το Dourgouti Island Hotel λειτούργησαν ως υλικό για τα οργανικά libretti των συνθέσεων. Στην προσπάθειά της να στηρίξει και να ενισχύσει τις σχέσεις της με τη γειτονιά, η Στέγη προσφέρει εδώ και χρόνια τη δυνατότητα για μειωμένα εισιτήρια σε όσους κατοικούν στον Νέο Κόσμο, στο Κουκάκι, στη Νέα Σμύρνη, στο Παλαιό Φάληρο και στην Καλλιθέα. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.