«Για την υπεράσπιση του πανεπιστημιακού ασύλου, της ελευθερίας της έκφρασης, του δημόσιου χώρου, της δημιουργίας»

Ο κόμβος θεωρίας και κριτικής της φωτογραφίας ALDEBARAN ανέλαβε την πρωτοβουλία να συντάξει ένα κείμενο με σκοπό να εκφραστεί συλλογικά μία τοποθέτηση υπεράσπισης του πανεπιστημιακού ασύλου, της ελευθερίας του λόγου, του δημόσιου χώρου και της απρόσκοπτης δημιουργίας, καθώς και μια κατηγορηματική αντίθεση στην αστυνομική βία και την ένταση του αυταρχισμού που ξεδιπλώνεται το τελευταίο διάστημα.

Το κείμενο υπογράφεται από ανθρώπους σχετιζόμενους με τον ευρύτερο χώρο της φωτογραφίας, του κινηματογράφου, των εικαστικών και οπτικών τεχνών και κατατίθεται δημόσια ως ένα ανοιχτό κάλεσμα σε ευρύτερες κοινότητες και φορείς των τεχνών και των γραμμάτων.

«Είναι καιρός τώρα που ο πανεπιστημιακός χώρος αποτελεί πεδίο άσκησης βίας και εργαλειακής διευθέτησης εκ μέρους μιας  πολιτικής που αντιμετωπίζει ως «ξένο» και «παραβατικό» οτιδήποτε δε χωράει στη λογική της. Εκτός από τα πανεπιστήμια, παρακολουθούμε μία όξυνση της αστυνομικής καταστολής στις πλατείες, τους κινηματογράφους, τα στέκια, σε στέγες προσφύγων, και εισβολές σε σπίτια πολιτών. Η επίκληση και χρήση του «νόμου και της τάξης» έχει ήδη δημιουργήσει ζώνες σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης». Η επιστροφή στην «κανονικότητα» ταυτίζεται στην πράξη με την παραμονή σε μια μόνιμη «κατάσταση εξαίρεσης», κατά την οποία η ωμή και η συγκαλυμμένη κρατική καταστολή βρίσκει υποδοχή σε ΜΜΕ και θεσμικούς φορείς και εκφράζεται σε όλα τα πεδία των δραστηριοτήτων μας, από την εκπαίδευση (βλ. υποχρεωτική παρακολούθηση του μαθήματος των Θρησκευτικών, επανεξέταση των βιβλίων της Ιστορίας έτσι ώστε να αναπτύσσεται το εθνικό φρόνημα) και την έκφραση λόγου (βλ. πρόθεση επαναφοράς της ποινικοποίησης της βλασφημίας) έως την ψυχαγωγία (βλ. επίθεση της αστυνομίας σε κλαμπ) και την καλλιτεχνική παρέμβαση (βλ. συνέχιση των μαθητικών παρελάσεων και καταδίκη καλλιτεχνικών παρεμβάσεων σε αυτές).

Η «κανονικότητα» αυτή συνιστά μια συνολικότερη ιδεολογική επίθεση που σε μεγάλο βαθμό εδραιώνεται μέσα από την ολοκληρωτική θεαματοποίηση και εμπορευματοποίηση κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας και επιδιώκει συναίνεση με ένα νέο αυταρχικό παρόν με όρους αισθητικοποίησης της πολιτικής. Η εικόνα αστυνόμων-στρατιωτών που ανοίγουν κεφάλια στις γειτονιές, στις διαδηλώσεις και στις συγκεντρώσεις επιβάλλεται από τα μίντια ως θεμιτή και αναγκαία. H αισθητική της αστυνομοκρατίας και της επιβολής της βίας από τον δυνατό στον αδύναμο είναι η πολιτική της βαρβαρότητας. Είναι η εικόνα του εκφασισμού της κοινωνίας.

Η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, που αποτελεί τη συμβολική αιχμή στην πολύπλευρη ένταση του αυταρχισμού που βιώνουμε, δεν αφορά μόνο στην άρνηση της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών στους κόλπους της εκπαιδευτικής κοινότητας. Αφορά σε όλους μας, και αφορά και εμάς που ασχολούμαστε με τον οπτικό πολιτισμό και τις εικαστικές τέχνες, καθώς οι χώροι των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων είναι χώροι ανοιχτοί και ως προς τις δικές μας ιδέες και έργα, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι της έρευνας και της ζύμωσης της καλλιτεχνικής δραστηριότητας με άλλα κομμάτια της κοινωνίας. Η επίθεση στο πανεπιστημιακό άσυλο μάς αφορά επιπλέον ως δημιουργούς, καθώς τη θεωρούμε πολιορκητικό κριό στην μετατροπή των ιδρυμάτων σε «παραδείσους» επιχειρηματικής κερδοφορίας και ελεγχόμενης έρευνας, με όλο και στενότερα περιθώρια δημιουργίας και ανάπτυξης του κριτικού λόγου και της φαντασίας. Αν η ίδια η δημιουργική διαδικασία είναι μια κατ’ εξοχήν πολιτική και κοινωνική πράξη, σήμερα -ίσως περισσότερο από ποτέ- η κριτική προσέγγιση της υπάρχουσας κατάστασης, η αναζήτηση νέων αφηγήσεων και η διαλεκτική σχέση του καλλιτεχνικού λόγου και πράξης με όσους και όσες αντιστέκονται καθίστανται αναγκαία. Το πανεπιστήμιο δεν είναι χώρος ανομίας, όπως θέλουν να το παρουσιάσουν, αλλά χώρος εκκίνησης και υποδοχής ανθρώπων και ιδεών που τολμούν να θέσουν ζητήματα πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτισμικής αλλαγής, προς όφελος όλης της κοινωνίας. Είναι ο τόπος που από τη θέσπισή του ως άσυλο μέχρι σήμερα έχει ταυτιστεί με τα κοινωνικά υποκείμενα που βάλλονται και τους αγώνες τους.

Ως κομμάτι αυτών των υποκειμένων, και όχι ως παρατηρητές, θέλουμε να δηλώσουμε ότι η επαναδιεκδίκηση και υπεράσπιση του πανεπιστημιακού ασύλου είναι για μας διεκδίκηση και υπεράσπιση του ζωτικού μας χώρου. Ως ενεργό κομμάτι της κοινωνίας, ως δημιουργοί που παρεμβαίνουμε στα κοινά μέσα από τις καλλιτεχνικές δράσεις μας, ως εργαζόμενοι/ες στο χώρο των τεχνών, δεν μπορούμε να ανεχτούμε καμία πολιτική που δημιουργεί απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, που επιτίθεται στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία. Την ελευθερία του λόγου, της έκφρασης, της αυτοδιάθεσης και της δημιουργίας. Εκφράζουμε τη θέση μας για διεύρυνση των δημοκρατικών ελευθεριών και προάσπιση των κοινών σε κάθε πτυχή της δημόσιας σφαίρας, για πανεπιστημιακά ιδρύματα ζωντανά και ανοιχτά σε όλους και όλες, για υπεράσπιση της άνευ ορίων καλλιτεχνικής και θεωρητικής αναζήτησης και έκφρασης, για μια άνευ όρων δημιουργική αλληλεπίδραση των ανθρώπων».

Διαβάστε εδώ τα ονόματα όλων όσων υπογράφουν την επιστολή.