«Από τη Σκηνή στην Οθόνη»: Masterclass με την Ιζαμπέλ Ιπέρ στο 66ο ΦΚΘ
Το κοινό του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει το συναρπαστικό masterclass που έδωσε η σπουδαία σταρ του γαλλικού και παγκόσμιου σινεμά Ιζαμπέλ Ιπέρ, επίσημη καλεσμένη της φετινής διοργάνωσης, τη Τρίτη 4 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης. Τη συζήτηση, που επικεντρώθηκε στην πορεία της σπουδαίας ηθοποιού σε θέατρο και κινηματογράφο, τη συνεργασία της με εμβληματικούς σκηνοθέτες, αλλά και την ενσάρκωση απαιτητικών ρόλων στη διάρκεια της μακράς και πλούσιας καριέρας της, συντόνισε η συγγραφέας και ποιήτρια Έρση Σωτηροπούλου.
Καλωσορίζοντας το κοινό και την Ιζαμπέλ Ιπέρ, η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Ελίζ Ζαλαντό δήλωσε: «Πέρα από κάθε αμφιβολία, δεν υπάρχει καλλιτέχνιδα και ηθοποιός πιο ατρόμητη και πιο ταλαντούχα από αυτήν που έχουμε την τιμή και χαρά να υποδεχθούμε φέτος στη Θεσσαλονίκη για μια αναδρομική προβολή ενός ελάχιστου μόνο μέρους του πολυσύνθετου και τεράστιας εμβέλειας έργου της. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ είναι τολμηρή και θαρραλέα, και ολόκληρη η καριέρα της έχει στεφθεί από αλλεπάλληλες επιτυχίες, καθώς η λίστα των βραβείων που έχει αποσπάσει είναι πραγματικά ιλιγγιώδης» ανέφερε σχετικά.
«Είναι τιμή να σας έχουμε εδώ σήμερα. Είστε ένα σύμβολο, ένα πρότυπο καλλιτέχνη» δήλωσε η Έρση Σωτηροπούλου, καλωσορίζοντας την Ιπέρ, με τη λαμπερή ηθοποιό να ανταποδίδει τη φιλοφρόνηση και να απευθύνει χαιρετισμό προς το κοινό της κατάμεστης αίθουσας. «Είμαι πολύ χαρούμενη που μπορώ να μοιραστώ αυτές τις στιγμές με την Έρση. Φυσικά, μπορώ να ανταποδώσω όλα τα κομπλιμέντα που μου έκανε. Εδώ στην Ελλάδα είστε τυχεροί, διότι έχετε μια πραγματικά σπουδαία συγγραφέα» τόνισε αρχικά.
Στο ξεκίνημα της συζήτησης, η Ιζαμπέλ Ιπέρ προσπάθησε να επαναφέρει στη μνήμη της την πρώτη φορά που βρέθηκε μπροστά στην κάμερα. «Πρέπει να ήμουν τεσσάρων ετών. Ήταν η κάμερα του μπαμπά μου. Δεν θυμάμαι ποια ήταν η πρώτη μου επαγγελματική εμπειρία. Μάλλον σε έναν αρκετά δευτερεύοντα ρόλο, σε μια τηλεοπτική ταινία, ωστόσο αδυνατώ να θυμηθώ την αίσθηση που μου άφησε. Δεν διαχώρισα ποτέ την υποκριτική όπως αυτή εκδηλώνεται μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου. Δούλευα από πολύ νωρίς σε παραστάσεις με ιδιαίτερους ανθρώπους, όπως τον “μάγο του γερμανικού θεάτρου” Πέτερ Τσάντεκ, με την αδερφή μου, την Καρολίν. Ένιωθα ότι βρισκόμουν σε ένα οικείο περιβάλλον. Στην πορεία ήρθαν και πιο απαιτητικοί ρόλοι, όπως για παράδειγμα με τον Ρομέο Καστελούτσι. Ωστόσο, δεν διαχώρισα ποτέ την μία συνθήκη από την άλλη. Η δική μου εντύπωση –όπως και πολλών θεατών– είναι ότι υπάρχει μια ρευστότητα μεταξύ των δύο. Το θέατρο είναι συχνά εξουθενωτικό, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά. Όσον αφορά την πράξη της υποκριτικής, απαιτεί πλήρη επίγνωση της κατάστασης αλλά και μια διαρκή συγκέντρωση γιατί στη σκηνή όλες οι κινήσεις φαίνονται. Αν καταφέρεις να ξεπεράσεις αυτή την πρώτη αμηχανία, το θέατρο γίνεται υπέροχο. Είτε βρίσκομαι μόνη μου στη σκηνή είτε με άλλους ηθοποιούς, με κάποιον τρόπο το κοινό εξαφανίζεται και δημιουργείται ένας φανταστικός κόσμος, στον οποίο κυριαρχεί μια αίσθηση μοναχικότητας. Πρόκειται για ένα πολύ ευχάριστο συναίσθημα. Δεν γίνεται να σκέφτεσαι ότι υπάρχει κοινό, πρέπει να βιώσεις την εμπειρία όσο πιο έντονα γίνεται».
Στη συνέχεια, η ηθοποιός αναφέρθηκε στο θεατρικό έργο 4.48 Ψύχωση της Σάρα Κέιν. «Σε κάποιους ρόλους υπάρχει κάτι το αφηρημένο, κάτι το οποίο αντιτίθεται στον νατουραλισμό και στον ρεαλισμό. Το ίδιο και στην περίπτωση της Ψύχωσης, μιας πραγματικά ιδιαίτερης παράστασης, καθώς η Σάρα Κέιν αυτοκτόνησε έναν χρόνο μετά τη συγγραφή του έργου. Ο σκηνοθέτης που συνεργάστηκα τότε είχε κάτι το εξίσου ριζοσπαστικό στην προσέγγισή του, μιας και καθόμουν ακίνητη στη σκηνή επί δύο ώρες. Το θέατρο με παραπέμπει συχνά στη γέννηση του κόσμου. Στην αρχή υπάρχει μόνο η σκηνή και σταδιακά αρχίζουν να δημιουργούνται όλα τα υπόλοιπα γύρω της. Ο κόσμος είναι άδειος, κενός και σιγά σιγά ξεδιπλώνεται ένα ολόκληρο σύμπαν. Υπήρχαν άνθρωποι στο κοινό που ένιωθαν άβολα, γιατί το αίσθημα που μετέδιδε η παράσταση ήταν εκείνο του επικείμενου θανάτου. Υπήρχε μια λανθάνουσα βία, και εγώ το απολάμβανα. Ο φωτισμός του συγκεκριμένου θεάτρου με έκανε να νιώθω ότι ταξιδεύω κάπου πολύ μακριά».
Επιπλέον, η Ιπέρ μίλησε για την ταινία Η τελετή (1995), μία από τις κορυφαίες στιγμές στην ερμηνευτική της καριέρα: «Η τελετή είναι μια μεγάλη ταινία του Κλοντ Σαμπρόλ, στην οποία κυριαρχεί αυτή η αντιπαράθεση καλού-κακού, με τρομερά έντονο το στοιχείο της πάλης των τάξεων. Οι ανισότητες μπορούν να οδηγήσουν σε εκρηκτική βία, και το έργο προσπαθεί να μας να βοηθήσει να κατανοήσουμε αυτή τη συνθήκη, χωρίς όμως να την αποδέχεται. Ταυτόχρονα, υπάρχει και μια διάσταση ειρωνείας. Είναι μια ταινία με οξύ ύφος και παράλληλα αστεία, αλλά και με γνωρίσματα τραγωδίας. Είναι δύσκολη η θέασή της, όμως την έχω αγαπήσει. Θυμάμαι ότι ο Σαμπρόλ ήταν καλεσμένος και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αγάπησα όλες τις ταινίες του στις οποίες συμμετείχα γιατί δεν είναι ποτέ βαρύ να μιλάμε για τη βία των αισθημάτων, για τη βία τού να συνυπάρχεις με τους άλλους ανθρώπους. Ο Σαμπρόλ είναι βαθιά πολιτικός, όπως και το ίδιο το σινεμά από τη φύση του. Έχει ένα ευρύ όραμα και έχει καταθέσει μέσα από τις ταινίες του πολύ αιχμηρά σχόλια για τον κόσμο που ζούμε».
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ αναφέρθηκε επίσης στη συνεργασία της με τον Μίχαελ Χάνεκε. «Δεν είναι επιδίωξή μου να αναζητώ συμπαθητικούς ανθρώπους. Ούτε κι ο Χάνεκε νομίζω πως θα νοιαζόταν για το αν τον θεωρώ συμπαθητικό. Είναι ένας τεράστιος σκηνοθέτης, ο οποίος δημιουργεί μόνιμη ένταση στις ταινίες του. Τα σπουδαία έργα είναι εκείνα που δημιουργούν ένα σασπένς διότι διαφορετικά το ενδιαφέρον μας ατονεί. Ο Χάνεκε έχει καταφέρει να μιλήσει για πράγματα δύσκολα και βίαια. Είναι ένας σκηνοθέτης που αναζητά την ένταση, την τραγωδία. Υπάρχει μια σκηνή στην ταινία Η δασκάλα του πιάνου (2001), στην οποία στέκομαι μπροστά από ένα παράθυρο, με πλάτη στην κάμερα. Είναι μια σκηνή χωρίς πρόζα και παρ’ όλα αυτά καταφέρνει να πει πολλά».
Στη συνέχεια, στάθηκε στην προεργασία που απαιτείται πριν από κάθε ερμηνεία. «Δεν έχω διαβάσει τα βιβλία του Κονσταντίν Στανισλάφσκι, όμως βρίσκω αυτά που έλεγε αρκετά ενδιαφέροντα. Δεν μπορώ να πω ότι ακολουθώ κάποια συγκεκριμένη μεθοδολογία. Ίσως να είμαι “κληρονόμος” μιας μεθόδου, χωρίς όμως αυτό να συμβαίνει συνειδητά. Μου αρέσει να λέω ότι δεν ενσαρκώνω χαρακτήρες, αλλά καταστάσεις. Ερμηνεύω συναισθήματα. Κι όλο αυτό ενδεχομένως να εδράζεται σε έναν σύγχρονο τρόπο υποκριτικής, που έρχεται σε αντίθεση με ένα παλαιότερο μοντέλο, το οποίο επικεντρωνόταν κατά βάση στους χαρακτήρες. Το σινεμά εξελίσσεται. Στο παρελθόν υπήρχε το δίπολο καλός-κακός. Πλέον τα όρια μεταξύ των δύο δεν είναι τόσο διακριτά».
Λίγο πριν την ολοκλήρωση του masterclass, η Ιζαμπέλ Ιπέρ αναφέρθηκε στο πόσο σημαντικό είναι να διακατέχεται ο ηθοποιός από μια αίσθηση ελευθερίας. «Ο θεατρικός συγγραφέας Αλφρέ Ζαρί υποστήριζε ότι “πρέπει να σκοτώσουμε το θέατρο”. Δεν μπορούμε να αρκούμαστε και να περιοριζόμαστε σε μια θεατρική σύμβαση, είναι αναγκαίο να την ξεπερνάμε. Είναι ο μόνος τρόπος να απελευθερωθούμε. Και η αλήθεια είναι ότι τόσο στο θέατρο όσο και στο σινεμά οφείλουμε να αισθανόμαστε ελεύθεροι. Διάβασα ένα βιβλίο της Έρσης πρόσφατα και το θεώρησα εκπληκτικό γιατί καταφέρνει ακριβώς αυτό: να απελευθερωθεί από τη σύμβαση μιας συγκεκριμένης εποχής και να μεταφέρει την κατάσταση της συνειδητότητας ενός ατόμου με έναν εντυπωσιακό τρόπο. Η ελευθερία αυτή απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, δεν είναι κάτι που προκύπτει ως εκ θαύματος. Στη δική μου περίπτωση, είναι ο σκηνοθέτης που πρέπει να με ωθήσει να νιώσω ελεύθερη. Τη στιγμή εκείνη δεν μπορώ να σκέφτομαι, πρέπει να νιώθω. Εγώ αγνοώ τα πάντα, κι αυτό είναι ίσως που με κάνει πιο διαπερατή. Είμαι βολική για τον σκηνοθέτη. Αγνοώ την κατάσταση κι αυτό είναι που με καθιστά διαθέσιμη. Ίσως αυτό να είναι το βασικό χαρακτηριστικό μου».
Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τις ερωτήσεις του κοινού, στη διάρκεια των οποίων η Ιζαμπέλ Ιπέρ τοποθετήθηκε για τις διαφορές που έχει εντοπίσει σε σύγκριση με την εποχή που πραγματοποίησε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο. «Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία διαφορά. Έχουν αλλάξει όλα και συγχρόνως τίποτα. Για παράδειγμα, η Έρση κάποτε έγραφε με στιλό, ενώ σήμερα γράφει σε υπολογιστή. Όπως και στη δική της περίπτωση, έτσι και στη δική μου, υπάρχει ένα μέρος της διαδικασίας που παραμένει αναλλοίωτο στον χρόνο». Επιπλέον, ανέτρεξε στην ισοπεδωτικά αρνητική υποδοχή της ταινίας Η πύλη της Δύσης (1980) του Μάικλ Τσιμίνο από τους κριτικούς: «Ήταν μια πολύ προσωπική ταινία, η οποία δεν ακολούθησε τους κώδικες της κλασικής αφήγησης. Τα γυρίσματα διήρκησαν οκτώ μήνες και όταν τελικά η ταινία κυκλοφόρησε, δεν ήταν αυτό που περίμενε ο κόσμος να δει. Επιπλέον, εξέφραζε και ένα πολιτικό μήνυμα που ήταν δύσκολο να γίνει κατανοητό. Ωστόσο, έχω την αίσθηση πως ο χρόνος τη δικαίωσε. Για τον Τσιμίνο, βέβαια, ήταν πλέον αργά για να συνέλθει από το τραύμα. Μια ταινία, όμως, καθορίζεται τόσο από την επιτυχία όσο και από την αποτυχία της».
Ως προς τα βιβλία που λειτούργησαν ως σημείο αναφοράς για την ίδια, η Ιζαμπέλ Ιπέρ σημείωσε: «Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς να διαβάζω βιβλία, να βλέπω ταινίες ή να πηγαίνω στο θέατρο. Είναι ένα εκπληκτικό προνόμιο, και η πραγματικότητα είναι πως η ζωή είναι πολύ δύσκολη εάν δεν διαθέτεις αυτή τη δυνατότητα». Κλείνοντας, με αφορμή μια ερώτηση αναφορικά με τους μηχανισμούς που τη βοηθούν να είναι «παρούσα» στη στιγμή, η διάσημη Γαλλίδα σταρ εξήγησε: «Τη στιγμή που πρέπει να μπούμε σε έναν ρόλο, δεν υπάρχει χρόνος να σκεφτούμε. Νωρίτερα όμως, σκέφτομαι πολύ, καθότι η δουλειά του ηθοποιού συνεπάγεται σκέψη, όταν έρχεται όμως η στιγμή της ερμηνείας, εκεί παύουμε πια να σκεφτόμαστε. Πλέον, τα πάντα έχουν να κάνουν με το παρόν και πρέπει να έχουμε αυτοπεποίθηση. Είναι σαν μια σύμβαση που συνάπτουμε με τον σκηνοθέτη. Αν αρχίσουν οι αμφιβολίες, τα πράγματα γίνονται δύσκολα».
Βράβευση της Ιζαμπέλ Ιπέρ στην προβολή της ταινίας Εκείνη του Πολ Βερχόβεν
Στην κατάμεστη αίθουσα του Ολύμπιον πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 4 Νοεμβρίου η βράβευση της Ιζαμπέλ Ιπέρ, στην προβολή της ταινίας Εκείνη του Πολ Βερχόβεν. Η πολυβραβευμένη ηθοποιός, τιμώμενο πρόσωπο στο 66o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τιμήθηκε από τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης Στέλιο Αγγελούδη με το Ειδικό Βραβείο της Πόλης για τη συνολική της προσφορά στον κινηματογράφο και στον πολιτισμό.
Το κοινό καλωσόρισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ορέστης Ανδρεαδάκης. «Η ταινία που θα δούμε σήμερα, το Εκείνη του Πολ Βερχόβεν, φανερώνει με τον καλύτερο τρόπο όλες τις σπάνιες αρετές της Ιζαμπέλ Ιπέρ. Είναι μια ταινία διαρκώς επίκαιρη, που έδωσε τη δυνατότητα στην Ιπέρ να μετατρέψει την τέχνη της υποκριτικής σε μια μορφή καθαρής αλήθειας: αυτό που κάνει δηλαδή σε όλη της την καριέρα. Διότι διερευνά τα άκρα του ανθρώπινου συναισθήματος με μια σπάνια εντιμότητα και αποτυπώνει την πολυπλοκότητα της ψυχής, δίχως να καταφεύγει ποτέ στο εύκολο ή στο επιφανειακό. Κάθε ρόλος της είναι μια βουτιά στο σκοτάδι που πάντα οδηγεί στο φως. Δεν υπάρχει τίποτα περιττό στο βλέμμα της. Μόνο ειλικρίνεια, βάθος και μια απροσποίητη ευγένεια, που κάνει τον θεατή να την ακολουθεί ακόμη και όταν οι χαρακτήρες της μοιάζουν απόμακροι ή σιωπηλοί. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ δεν φοβήθηκε ποτέ τους δύσκολους ρόλους και βούτηξε μέσα της για να μας δείξει ότι η αναισθησία και η δύναμη υπάρχουν σε κάθε πρόσωπο που ενσαρκώνει. Για όλα αυτά κυρία Ιπέρ, αγαπητή Ιζαμπέλ, σας ευχαριστούμε από καρδιάς» είπε.
Στην σκηνή ανέβηκε σε εκείνο το σημείο ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης για να απονείμει στην Ιζαμπέλ Ιπέρ το Ειδικό Βραβείο της Πόλης. «Σήμερα το βράδυ, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και ο Δήμος Θεσσαλονίκης τιμούν μια σπουδαία καλλιτέχνιδα, μια εμβληματική παρουσία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ δεν είναι απλώς μια μεγάλη ηθοποιός. Είναι μια δύναμη του σινεμά. Μια γυναίκα που με κάθε της ρόλο επαναπροσδιορίζει τα όρια της υποκριτικής, της ευαισθησίας, αλλά και της ανθρώπινης έκφρασης. Στο βλέμμα της, στις σιωπές της, στις ανεπαίσθητες κινήσεις της κουβαλά την τεράστια κινηματογραφική παράδοση της πατρίδας της, της Γαλλίας. Και την μπολιάζει πάντοτε με μια φρεσκάδα που δεν σταματά να αναζητά, να πειραματίζεται, να συγκινεί και να εκπλήσσει» ανέφερε ο Στέλιος Αγγελούδης.
Αμέσως μετά, πρόσθεσε: «Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ιζαμπέλ Ιπέρ βρίσκεται κοντά μας. Έχει επισκεφθεί ξανά τη Θεσσαλονίκη. Μια πόλη που, όπως έχει πει, αγαπά για την ενέργειά της, την ιστορία της, αλλά κυρίως για τους ανθρώπους της. Για εμάς, κάθε φορά που επιστρέφει είναι σαν να ξανασυναντάμε μια παλιά φίλη. Μια φίλη που κουβαλά μαζί της όλο το φως και το βάθος του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Κυρία Ιπέρ, η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη απόλυτα συνδεδεμένη με τον πολιτισμό. Ένα σταυροδρόμι, όπως λέμε συχνά, ιδεών και ονείρων. Εδώ γεννήθηκαν, έζησαν και δημιούργησαν μεγάλοι συγγραφείς, σπουδαίοι ποιητές. Επιδραστικοί διανοητές και φυσικά κορυφαίοι σκηνοθέτες». Στη συνέχεια, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης θύμισε στο κοινό ότι το 1998, στο Φεστιβάλ των Καννών, η Ιζαμπέλ Ιπέρ είχε παραδώσει ως οικοδέσποινα της τελετής στον Θόδωρο Αγγελόπουλο τον Χρυσό Φοίνικα, για την ταινία Μια αιωνιότητα και μια μέρα.
«Με τη σειρά μας, επιτρέψτε μας σήμερα να σας απονείμουμε αυτό βραβείο ως ένδειξη βαθύτατου σεβασμού και ευγνωμοσύνης για τη συνολική σας προσφορά στην τέχνη του κινηματογράφου και στον παγκόσμιο πολιτισμό, αλλά και για την έμπνευση που προσφέρετε σε όλους μας, καλλιτέχνες και θεατές. Αγαπητή Ιζαμπέλ, η Θεσσαλονίκη σάς υποδέχεται ξανά με αγάπη, θαυμασμό και συγκίνηση. Είστε πλέον, με έναν τρόπο, μέρος της ιστορίας αυτού του Φεστιβάλ και μέρος της ψυχής αυτής της πόλης. Εκ μέρους όλων μας σας, ευχαριστούμε πολύ που είστε σήμερα εδώ» συνέχισε ο κ. Αγγελούδης. Στη συνέχεια, προβλήθηκε ένα ολιγόλεπτο αφιέρωμα σε ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε η Ιζαμπέλ Ιπέρ.
Η πολυβραβευμένη ηθοποιός, ανέβηκε στη σκηνή και καλησπέρισε το κοινό στα ελληνικά, ενώ στη συνέχεια μίλησε με θερμά λόγια τόσο για το Φεστιβάλ όσο και για την πόλη της Θεσσαλονίκης. «Ευχαριστώ πολύ. Είμαι βαθιά ευγνώμων και χαρούμενη που λαμβάνω αυτό το υπέροχο βραβείο στο όνομα της όμορφης πόλης σας. Όλη μέρα σήμερα κάνω βόλτες στη Θεσσαλονίκη. Εδώ έχουν συνυπάρξει πολλοί και διαφορετικοί πολιτισμοί, σε μια μακρά ιστορική πορεία, και αυτή η συνθήκη της πολυπολιτισμικότητας μακάρι να υπήρχε παντού στον κόσμο. Είμαι πραγματικά συγκινημένη. Σκεφτόμουν πως από τη φιλμογραφία μου λείπει μια ταινία ενός Έλληνα σκηνοθέτη. Ελπίζω να συμβεί κάποια στιγμή. Το φιλμ του Πολ Βερχόβεν που θα δείτε είναι υπέροχο και σημαντικό για μένα. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο σκηνοθέτη. Ο ρόλος μου είναι εξαιρετικός και κάπως ακραίος – πάντα αγαπάω τέτοιους ρόλους. Εύχομαι να απολαύσετε την προβολή. Το Φεστιβάλ σας είναι εξαιρετικό. Είναι η δεύτερη φορά μου εδώ στη Θεσσαλονίκη. Χαίρομαι που επέστρεψα και απολαμβάνω τη ζεστή ατμόσφαιρα της πόλης και τη ζωντάνια της. Σας ευχαριστώ πολύ. Ζήτω το σινεμά, ζήτω η Θεσσαλονίκη!»
Ακολούθησε η προβολή της ταινίας Εκείνη του Πολ Βερχόφεν, η οποία κέρδισε τις Χρυσές Σφαίρες Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και Καλύτερης Ηθοποιού σε Δραματική Ταινία, καθώς και τα Βραβεία Σεζάρ Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Ηθοποιού. Η Ιζαμπέλ Ιπέρ, πέρα από το Βραβείο Σεζάρ και τη Χρυσή Σφαίρα, απέσπασε και οσκαρική υποψηφιότητα στην κατηγορία του Α΄ Γυναικείου Ρόλου.
Το 66o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τιμά φέτος τη σπουδαία ηθοποιό προβάλλοντας 15 ταινίες από την πλούσια φιλμογραφία της, τις οποίες επέλεξε η ίδια μαζί με το ΦΚΘ, στο πλαίσιο του αφιερώματος με τίτλο «Ιζαμπέλ Ιπέρ: Οι εσωτερικές μεταμορφώσεις μιας κορυφαίας ηθοποιού».
Masterclass με τους Σωτήρη Κρανιώτη & Κρις Ραντάνοφ
Οι Σωτήρης Κρανιώτης και Κρις Ραντάνοφ, ηθοποιοί, κασκαντέρ και stunt coordinators της ομάδας STUNT-PROJECT, έδωσαν ένα συναρπαστικό και πρωτοποριακό masterclass με τίτλο «Movie Stunts – Εισαγωγή στον Συναρπαστικό Κόσμο των Κινηματογραφικών Σκηνών Δράσης», τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Η ενδιαφέρουσα συζήτηση, στην οποία ανέλαβε χρέη συντονιστή ο σκηνοθέτης Δημήτρης Νάκος, αποτέλεσε ιδανική ευκαιρία για το κοινό προκειμένου να εμβαθύνει στην τεχνική και καλλιτεχνική διάσταση των κινηματογραφικών stunts, αλλά και να αντιληφθεί τον καίριο ρόλο τους στην αφηγηματική αρτιότητα μιας ταινίας.
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, προλόγισε την συζήτηση, τονίζοντας τη μεγάλη επιτυχία των περίπου 100 masterclasses που έχει οργανώσει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τα τελευταία χρόνια. «Το Φεστιβάλ έχει οργανώσει masterclasses γύρω από όλα τα θέματα του κινηματογράφου, από τη συγγραφή σεναρίου μέχρι τη σκηνοθεσία, το μοντάζ, τη διεύθυνση φωτογραφίας. Νομίζω όμως πως το σημερινό είναι το πιο πρωτότυπο και σίγουρα είναι το πρώτο στη Ελλάδα γύρω από τους κασκαντέρ, που τόσο πολύ συνδράμουν στη μαγεία και στην υπέροχη ψευδαίσθηση του σινεμά, και γι’ αυτόν τον λόγο τούς ευχαριστούμε πολύ» ανέφερε ο κ. Ανδρεαδάκης.
Παράλληλα, παρουσίασε τον συντονιστή της συζήτησης, Δημήτρη Νάκο, σημειώνοντας πως η ταινία του με τίτλο Κρέας είχε προβληθεί στο 65ο ΦΚΘ, αποσπώντας τρια βραβεία. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που είστε σήμερα εδώ, είναι μια εξαιρετική πρωτοβουλία του Φεστιβάλ που δεν έχει ξαναγίνει» ανέφερε με τη σειρά του ο κ. Νάκος. Αμέσως μετά μοιράστηκε λίγα λόγια για τους Σωτήρη Κρανιώτη και Κρις Ραντάνοφ, αλλά και την ομάδα STUNT-PROJECT που έχουν δημιουργήσει, δραστηριοποιείται τα τελευταία 15 χρόνια στην Ελλάδα. «Για την εγχώρια παραγωγή μπορεί να μοιάζουν ως πολυτέλεια, ωστόσο οι κασκαντέρ είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητοι, καθώς έχουν την ικανότητα να μας γλιτώσουν από μεγάλους μπελάδες, μέχρι το να συντονίσουν τις πιο απλές χορογραφίες μιας σκηνής, οι οποίες –δίχως αυτούς– χάνουν την αληθοφάνειά τους» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη διάρκεια της συζήτησης, οι δύο επιτυχημένοι stuntmen ξεδίπλωσαν την επαγγελματική πορεία τους, ενώ συγχρόνως φρόντισαν για μια πρώτη γνωριμία-εξοικείωση του κοινού με τον κλάδο και τις ειδικότητές του. Ο ηθοποιός και κασκαντέρ Κρις Ραντάνοφ πήρε πρώτος τον λόγο, εκφράζοντας τη χαρά του για την κατάμεστη με νέους αίθουσα: «Νομίζω πως η γενιά σας αντιλαμβάνεται το όφελος ενός stunt coordinator, καταρρίπτοντας με αυτόν τον τρόπο τον μύθο πως ένας ηθοποιός μπορεί να κάνει τα πάντα». Με τη σειρά του, ο Σωτήρης Κρανιώτης ευχαρίστησε το Φεστιβάλ για την πρόσκληση: «Είναι τιμή για εμάς να ερχόμαστε ως καλεσμένοι το 2025 με σκοπό να συζητήσουμε για ένα επάγγελμα που υπάρχει από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα» ανέφερε σχετικά.
«Είναι σημαντικό να εξετάσουμε πώς προέκυψε η ανάγκη να καλυφθεί ένα κενό στη μεγάλη οθόνη, που δεν ήταν άλλο από τις επικίνδυνες σκηνές» εξήγησε ο κ. Κρανιώτης, τη στιγμή που ο Κρις Ραντάνοφ πραγματοποίησε μια ιστορική αναδρομή στην παρουσία των κασκαντέρ στην κινηματογραφική παραγωγή, στεκόμενος σε διάφορα σημεία αναφοράς: από τους τολμηρούς ανθρώπους των τσίρκων, που αποτέλεσαν τον πυρήνα των πρώτων κασκαντέρ και οι οποίοι δούλευαν αυτοσχεδιαστικά, μέχρι τον Μπάστερ Κίτον και τα γουέστερν του Τζον Γουέιν την δεκαετία του ’50, που απαιτούσαν περισσότερες ικανότητες και εισήγαγαν το ζήτημα της ασφάλειας, και από τα οπτικά εφέ τη δεκαετία του ’90 μέχρι τη δημιουργικότητα που εμφανίζεται μετά το 2000 στη χορογραφία των σκηνών, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις σειρές ταινιών John Wick και Mad Max. «Φτάνοντας στο σήμερα είμαστε πολύ χαρούμενοι που μετά από τόσα χρόνια η Ακαδημία των Όσκαρ θα απονέμει από το 2026 βραβείο και στους κασκαντέρ» σημείωσε ο Κρις Ραντάνοφ.
Στη συνέχεια, ο Σωτήρης Κρανιώτης αναφέρθηκε στο κομμάτι της υλοποίησης των stunts και διευκρίνισε τα επιμέρους διαφορετικά τμήματα που υπάγονται στην αρμοδιότητα ενός stunt coordinator: «Οι συντονιστές επικίνδυνων σκηνών αναλαμβάνουν να σχεδιάσουν και να συντονίσουν τις σκηνές, αλλά και να στελεχώσουν τις ομάδες που απαιτούνται, δηλαδή τους κασκαντέρ. Μεταφέρουν επομένως τις ανάγκες του σεναρίου στην παραγωγή, έχοντας ως αδιαμφισβήτητα κριτήρια την ασφάλεια και την αληθοφάνεια που δημιουργεί τη μαγεία του σινεμά. Είναι νομίζω απαραίτητο για έναν stunt coordinator να αποτελεί κομμάτι ενός πρότζεκτ από τα γεννοφάσκια του, γιατί μόνο έτσι θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακριβώς τι θα συμβεί σε ένα γύρισμα. Σε πρώτη φάση, και πάντα με βάση το σενάριο, ο συντονιστής επικίνδυνων σκηνών, λαμβάνοντας υπόψη την ασφάλεια και το μπάτζετ, θα στελεχώσει τις ομάδες που απαιτούνται, δηλαδή τα άτομα που μπορεί να χρειάζονται για τις πολεμικές σκηνές, καθώς κι έναν συντονιστή που θα σχεδιάσει τη χορογραφία. Με αυτόν τον τρόπο, τα πράγματα ζωντανεύουν για τον σκηνοθέτη, και οι κασκαντέρ με τη σειρά τους προπονούνται» ανέφερε σε εκείνο το σημείο, εξηγώντας αμέσως μετά πως η επιλογή των κασκαντέρ δεν είναι ποτέ τυχαία: «Δεν ψάχνεις απλώς ένα άτομο που ξέρει πολεμικές τέχνες, θέλει ανθρώπους που είναι εξοικειωμένοι με τον κινηματογράφο και το σετ μιας ταινίας: μόνο έτσι θα επιλύσεις το ζήτημα της ασφάλειας» διευκρίνισε σχετικά.
«O stunt coordinator συνεργάζεται αφενός με το δικό του τμήμα, τους κασκαντέρ αλλά και με κάθε άλλο τμήμα που εμπλέκεται με το αντικείμενό του. Πρόκειται για μια ομαδική δουλειά, η οποία έχει σχεδιαστεί με ακρίβεια, στοχεύοντας στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την κάμερα και τον σκηνοθέτη. Έχοντας ως αδιαπραγμάτευτο προαπαιτούμενο την ασφάλεια των ηθοποιών, αυτό που είναι σημαντικό για εμάς είναι να προκύψει ένα αποτέλεσμα που θα ωριμάσει όμορφα στην πορεία του χρόνου» εξήγησε έπειτα ο Σωτήρης Κρανιώτης, ενώ τόνισε πως οι σφαιρικές γνώσεις είναι ένα απαραίτητο χαρακτηριστικό στον κλάδο τους. Όσο για τους stunt doubles, o Κρις Ραντάνοφ εξήρε τη σημαντική τους αποστολή σε μια κινηματογραφική ταινία: «Μπορεί να είναι οι αόρατοι, αλλά χάρη σε αυτούς γίνονται αυτές οι σκηνές» σχολίασε ο Κρις Ραντάνοφ, επισημαίνοντας πως ένα βασικό χαρακτηριστικό τους είναι και η γνώση υποκριτικής και η μελέτη του ηθοποιού που ντουμπλάρουν κάθε φορά.
Ακολούθως, οι δύο ομιλητές έκαναν μια μικρή αναδρομή στα διαφορετικά είδη stunts που υπάρχουν, παραθέτοντας βίντεο-παραδείγματα. Εξηγόντας βήμα προς βήμα τις διαδικασίες, τόνισαν πως δύσκολα ένας stunt double αναλαμβάνει πολλαπλούς ρόλους σε μια παραγωγή. «Τα stunts με σχοινιά για παράδειγμα είναι ένας άλλος πλανήτης. Είναι συνεργασία πολλών ανθρώπων και μηχανής μαζί, με αποτέλεσμα ο συντονισμός να είναι πολύ απαιτητικός. Είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε πολλές δοκιμές ώστε όλοι να γνωρίζουν ακριβώς τι πρέπει να κάνουν την ημέρα του γυρίσματος» εξήγησε ο Σωτήρης Κρανιώτης. «Πολλές φορές, ακόμη και στο κομμάτι των κασκαντέρ μπορεί κανείς να αναζητήσει την ποίηση που έχουν μέσα οι κινήσεις και όχι τον ρεαλισμό» επισήμανε επίσης ο Κρις Ραντάνοφ. Αμέσως μετά, μίλησε για την ειδική ενδυμασία που απαιτείται για τα stunts με φωτιά, στοιχείο που τους φέρνει σε στενή συνεργασία με το τμήμα ενδυματολογίας, ενώ διευκρίνισε πως είναι πολύ σημαντικό ο κασκαντέρ να (ανα)γνωρίζει τα όριά του: «Δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε πως πρέπει να αποδείξουμε κάτι. Σινεμά κάνουμε, θα γίνουν και άλλες λήψεις» δήλωσε χαρακτηριστικά. «Τέτοια stunts δεν έρχονται κατ’ απαίτηση μια μέρα στο σετ, υπάρχει τεράστια προεργασία ώστε να φτάσουμε στο σημείο να βάλουμε σε κάποιον φωτιά. Όταν έρχεται εκείνη η ώρα λειτουργούμε πλέον σαν καλοκουρδισμένη ορχήστρα» συμπλήρωσε ο Σωτήρης Κρανιώτης.
«Το να διασφαλίζεις τι θα γίνει την επόμενη εβδομάδα στο γύρισμα είναι ό,τι καλύτερο για τη δουλειά μας, επηρεάζει τρομερά τόσο το τελικό αποτέλεσμα όσο και την ασφάλεια. Νομίζω είναι αυτονόητο πως όλοι θέλουμε να δουλεύουμε υπό αυτές τις συνθήκες. Αντίστοιχα, στο σετ υπάρχει ένα πρωτόκολλο, χτίζουμε την ενέργεια της λήψης σταδιακά. Σε μια καταδίωξη με αυτοκίνητα θα αυξήσουμε σταδιακά τις ταχύτητες μέχρι να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα, θα γίνουν πολλές λήψεις-πρόβες και διορθώσεις, και αυτό απαιτεί αρκετό χρόνο» ανέφερε ο Σωτήρης Κρανιώτης.
«Όσα ακούσατε είναι μόνο μια σύντομη εισαγωγή στον κόσμο των stunts. Από τις φαινομενικά πιο απλές μέχρι και τις πιο επιμελώς χορογραφημένες σκηνές δράσεις, όλες χρειάζονται αυτή την ειδίκευση» συνόψισε ο Δημήτρης Νάκος, προτού δώσει τον λόγο στο κοινό. Σε ερώτηση για που κάνουν τα δικά τους stunts, ο Κρις Ραντάνοφ απάντησε: «Είναι πολύ δύσκολο στην πράξη γιατί είναι μεγάλο ρίσκο. Ο Τομ Κρουζ το κάνει γιατί είναι ταυτόχρονα και παραγωγός», με τον Σωτήρη Κρανιώτη να συμπληρώνει: «Θέλω να καταρρίψω τον μύθο που θέλει ορισμένους σταρ να μην έχουν δικό τους κασκαντερ. Ο Τομ Κρουζ έχει τον καλύτερο stunt double στον κόσμο αυτή την στιγμή». Όσο για το αν κινδυνεύει το επάγγελμά τους, ο Σωτήρης Κρανιώτης και ο Κρις Ραντάνοφ σχολίασαν: «Δεν νομίζω πως η πορεία του κινηματογράφου έχει καταδείξει τόσο μεγάλο κίνδυνο. Το CGI, που άνοιξε αυτή την συζήτηση, είναι ένα εργαλείο για να κάνεις κάποια πράγματα με ασφάλεια, όμως και πάλι απαιτείται ο κασκαντέρ, έχουμε ένα πάντρεμα» σχολίασε ο Σωτήρης Κρανιώτης.
Σε μια τελευταία ερώτηση σχετικά τις ομάδες stunt coordinators, αλλά και την κάλυψη του οικονομικού κόστους της προετοιμασίας των σκηνών από την παραγωγή, οι δύο διάσημοι Έλληνες κασκαντέρ απάντησαν: «Όλοι μας έχουμε έναν πυρήνα συνεργατών, όταν όμως οι απαιτήσεις είναι πιο μεγάλες, το πρότζεκτ στελεχώνεται από διαφορετικούς ανθρώπους. Η συζήτηση περί πληρωμής είναι μεγάλη και ξεκινά από τη γειτονιά μας, στην οποία δεν είναι δεδομένη όταν μιλάμε για προπαραγωγή» είπε ο Σωτήρης Κρανιώτης, με τον Κρις Ραντάνοφ να συμπληρώνει: «Στηρίζουμε και οι ίδιοι την παραγωγή, γιατί κάνουμε πρόβες που τις πληρώνουμε εμείς. Όμως οι εταιρείες παραγωγής θα πρέπει να συμπεριλάβουν την προετοιμασία στον προϋπολογισμό» κατέληξαν σχετικά.
Παρουσίαση Agora Works in progress
Η παρουσίαση των οκτώ πρότζεκτ που συμμετέχουν στα φετινά Works in Progress της Αγοράς του 66ου ΦΚΘ πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 4 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα, προσφέροντας μια συναρπαστική ματιά στο μέλλον του σινεμά. Το τμήμα Agora Works in Progress της Αγοράς επικεντρώνεται σε πρότζεκτ που βρίσκονται στο στάδιο του post-production και προέρχονται από τις περιοχές της Μεσογείου και της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τους δημιουργούς και τους εκπροσώπους της κινηματογραφικής βιομηχανίας καλωσόρισε στην αίθουσα η Επικεφαλής της Αγοράς, Αγγελική Βέργου, εκφράζοντας τη χαρά της για την παρουσίαση των οκτώ ταινιών στο πλαίσιο του Agora Works in Progress: «Είμαι ιδιαίτερα ενθουσιασμένη που θα παρακολουθήσουμε σήμερα αποσπάσματα από οκτώ υπέροχες ταινίες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την κριτική επιτροπή, η οποία απαρτίζεται από διεθνώς αναγνωρισμένους επαγγελματίες και φυσικά όλους τους συναδέλφους που βοήθησαν σε αυτή την επιλογή», ανέφερε αρχικά, δίνοντας τον λόγο στον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ, Ορέστη Ανδρεαδάκη, ο οποίος στον σύντομο χαιρετισμό του αναφέρθηκε στη σημασία του ρόλου του Ambassador της Αγοράς, τόσο για την πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία όσο και για την προβολή και ενίσχυση της ορατότητας των προγραμμάτων της Αγοράς προς το κοινό: «Ευχαριστούμε αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους που μας βοηθούν να κάνουμε την Αγορά ακόμη πιο ορατή. Καλωσορίζω στην αίθουσα τον Ambassador της Αγοράς, τον διάσημο σεφ Σωτήρη Κοντιζά». Ο Ambassador της 66ης διοργάνωσης ευχήθηκε στους δημιουργούς και στους εκπροσώπους του κινηματογραφικού χώρου «να βρουν αυτό που αναζητούν», τονίζοντας ότι στο στάδιο ολοκλήρωσης των παραγωγών τα πιο κρίσιμα συστατικά στοιχεία είναι η διαπραγμάτευση και η στρατηγική.
AGORA Works in Progress
Στη συνέχεια, στο κοινό απευθύνθηκαν ο Manager της Αγοράς Θάνος Σταυρόπουλος, αλλά και η συντονίστρια του τμήματος Works in Progress, Έλενα Γαϊτανάρου, η οποία ευχαρίστησε όσους έδωσαν το παρών στην εκδήλωση, μεταξύ των οποίων και τις συμμετέχουσες και τους συμμετέχοντες στο Thessaloniki Locarno Industry Academy και το Agora Short Film Lab. Αμέσως μετά, ο Θάνος Σταυρόπουλος εξέφρασε ιδιαίτερες ευχαριστίες προς την ομάδα του Agora Works in Progress αλλά και στην παραγωγό και σύμβουλο Katarína Tomková, (Kaleidoscope / Punkchart films), για την υποστήριξη που παρείχε στους συμμετέχοντες έως τη σημερινή παρουσίαση των έργων τους.
Στο σημείο αυτό, παρουσίασε τα βραβεία του Works in Progress:
- 119 Marvila Studios Award: Υπηρεσίες μίξης ήχου
- Βραβείο Authorwave Post-production: Post Production Cinema and Platform Mastering Services
- ERT Agora Works in Progress Award: €2.000 σε ελληνική ταινία
Το ανεξάρτητο βραβείο:
- Onassis Film Award: €10.000 σε ελληνικό πρότζεκτ που συμμετέχει στην Αγορά (είτε στο Crossroads Co-production Forum είτε στο Agora Works in Progress)
Η κριτική επιτροπή του Agora Works in Progress αποτελείται από τους: Δανάη Σπαθάρα – παραγωγός στην Heretic (Ελλάδα), Dorian Magagnin – εκπρόσωπος πωλήσεων στην Cercamon (HAE), Barbara Wurm – Επικεφαλής Berlinale Forum (Γερμανία).
Ακολούθησε η παρουσίαση των ταινιών από τη moderator της Αγοράς, σκηνοθέτρια και σύμβουλο Zeynep Güzel: «Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή να συναντώ και να συνεργάζομαι αυτή τη χρονιά με τους κινηματογραφιστές και τους συμμετέχοντες στο Agora Works in Progress. Σήμερα θα γνωρίσουμε διαφορετικές ιστορίες από κάθε γωνιά του κόσμου, που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια της δημιουργίας τους, μέσα από οκτώ σημαντικά κινηματογραφικά πρότζεκτ», δήλωσε και κάλεσε τους σκηνοθέτες και παραγωγούς των ταινιών να μοιραστούν τις θεματικές των ταινιών τους με τους επαγγελματίες του οπτικοακουστικού τομέα που βρίσκονταν ανάμεσα στο κοινό.
AGORA Works in Progress
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν 8 ταινίες, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο του post-production, οι οποίες συνδέονται με τις περιοχές της Μεσογείου και της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Οι ταινίες:
- ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΜΕ ΤΑ ΓΑΛΑΖΙΑ ΜΑΤΙΑ Σκηνοθεσία: Θανάσης Νεοφώτιστος, Παραγωγή: Ιωάννα Μπολομύτη-Argonauts Productions S.A. Συμπαραγωγή: Atalante Productions S.A., YE Films Ltd., Sektor Film, Studio Corvus, Sense Production, Luna Film, Willa, Astrakan Films & Cold Iron Pictures, Ελλάδα, Κύπρος, Βόρεια Μακεδονία, Κροατία, Σερβία, Ρουμανία και Ηνωμένες Πολιτείες
- THE LION AT MY BACK Σκηνοθεσία: Τώνια Μισιαλή, Παραγωγή: Τόνια Μισιαλή – Bark like a cat films, Συμπαραγωγή: Katarzyna Ozga, Nicolas Steil – Iris Productions, Μαρίνος Χαραλάμπους, Vladimir Subotic- Avaton Films, Κύπρος, Λουξεμβούργο, Ελλάδα
- TRIP TO JERUSALEM Σκηνοθεσία: Michel Zarazir, Gaby Zarazir, Παραγωγή: Gaby Zarazir, Michel Zarazir – madame le tapis, Λίβανος
- ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΚΛΗΣΗ Σκηνοθεσία: Sherif Francis, Παραγωγή: Διονύσης Σαμιώτης – Tanweer Productions, Συμπαραγωγή: Κώστας Λαμπρόπουλος, Ελλάδα ·
- PROMISED SPACES Σκηνοθεσία: Ivan Markovic, Παραγωγή: Jasmina Sijercic – Bocalupo Films, Zsofi Lili Kovacs – Fiskultura Films, Jelena Radenkovic – Big Time Production, Daniel Mattes – Anti-Archive, Γαλλία, Γερμανία, Σερβία, Καμπότζη
- BLACK MONEY FOR WHITE NIGHTS Σκηνοθεσία: Kristina Grozeva, Petar Valchanov, Παραγωγή: Kristina Grozeva, Petar Valchanov – Abraxas Film, Συμπαραγωγή: Irini Vougioukalou, Konstantina Stavrianou – Graal Films, Βουλγαρία, Ελλάδα
- TONIGHT IS FOREVER Σκηνοθεσία: Fernando Souza, Παραγωγή: Quentin Laurent – Les Films de l’Oeil Sauvage, Συμπαραγωγή: Lucas Senecaut – L’Oeil Vif Films, Mina Moteki – Kowatanda Films, Fernando Souza – Dichosos los Ojos, Γαλλία, Ιαπωνία, Ισπανία
- ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΦΟΡΤΩΘΕΙΣ ΛΙΓΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Σκηνοθεσία: Χρύσανθος Μαργώνης, Παραγωγή: Ελένη Κοσσυφίδου – Blackbird Productions, Συμπαραγωγή: Μαρίνος Χαραλάμπους – Boycott Films, Ελλάδα, Κύπρος
Στη διάρκεια της παρουσίασης των ταινιών η Zeynep Güzel και οι δημιουργοί συζήτησαν για τις ιστορίες που ενέπνευσαν τις ταινίες τους, αλλά και τα μηνύματα που θέλουν να μεταδώσουν στο κοινό. Αντάλλαξαν, επίσης, απόψεις σχετικά με τα βήματα που απομένουν για την ολοκλήρωση των έργων τους, αλλά και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η παραγωγή τους.