Μπορεί η Αθήνα να γίνει η νέα ευρωπαϊκή πολιτιστική πρωτεύουσα;

Ο Βρετανός καλλιτέχνης Michael Landy, όπως γράφει το ΒΒC, γευμάτιζε σε ένα εστιατόριο στην γειτονιά των Εξαρχείων, όπου οι δρόμοι, το σπίτι των αναρχικών, είναι γεμάτοι γκράφιτι, όταν δέχτηκε καπνογόνα. «Ήρθε από το πουθενά.» Δημιουργήθηκαν οδοφράγματα και η αστυνομία έριχνε καπνογόνα σε όλους. «Ναι, η Αθήνα είναι ελαφρώς άνομη. Αλλά αυτό είναι ένα από τα πιο όμορφα στοιχεία της. Είναι ένα συναρπαστικό μέρος.» 

Από τον Φεβρουάριο ο Landy πέρασε αρκετό καιρό στην ελληνική πρωτεύουσα για την επίβλεψη της τρέχουσας έκθεσής του, “Breaking News – Athens”. Για την διάρκεια της έκθεσης, ο Landy προσκαλεί το ελληνικό κοινό να στείλει εικόνες που εμπερικλείουν τις εμπειρίες τους μέσα στην πόλη, μέσα από την ιστοσελίδα του NEON, σχεδόν μια δεκαετία από την αρχή της κρίσης. 

Οι εικόνες μπορούν να είναι οτιδήποτε: γκράφιτι, πινακίδες του δρόμου, λογότυπα από τράπεζες, πρωτοσέλιδα εφημερίδων, αρχαία έργα, κέρματα. Τότε ο Landy μετατρέπει αυτά που του κερδίζουν την προσοχή σε εντυπωσιακά μπλε-και-άσπρα σχέδια, με την βοήθεια οκτώ νέων καλλιτεχνών.

Η εγκατάσταση θα συνεχίσει να εξελίσσεται μέχρι το τέλος της έκθεσης τον Ιούνιο, δημιουργώντας ένα αποσπασματικό πορτρέτο μίας περίπλοκης κουλτούρας. Η Ελλάδα εξακολουθεί να ταλαιπωρείται πολύ, αλλά είναι πολύ ανθεκτική. Χαρακτηριστικά για τον Landy, υπάρχουν ευφυείς αντιπαραθέσεις στην έκθεση, όπως η πινακίδα “Grexit” πάνω από μια πόρτα.

«Σε πολλά πράγματα, η Αθήνα μου θυμίζει το Λονδίνο 30, 40 χρόνια πριν. Υπάρχουν πολλά άδεια κτίρια και οι καλλιτέχνες λατρεύουν τα άδεια βιομηχανικά μέρη, γιατί προσφέρουν φθηνά κεντρικά στούντιο με εν δυνάμει εκθεσιακούς χώρους», αναφέρει ο Landy. «Πολλοί νέοι ξένοι καλλιτέχνες έχουν εγκατασταθεί εδώ υποστηρίζοντας πως “η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο”. Υπάρχει μια αναφορά στην ζωντανή σύγχρονη τέχνη της γερμανικής πρωτεύουσας στα ’90s, όταν τα νοίκια ήταν ακόμη χαμηλά. 

Επίσης, ανεξάρτητα με την προσωπική γνώμη του καθενός, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η documenta14 έβαλε την Αθήνα στο προσκήνιο του διεθνούς καλλιτεχνικού κόσμου. Ίσως τότε είναι ώρα να σταματήσουμε να λέμε ότι η Αθήνα είναι το νέο Βερολίνο και να ακολουθήσουμε τα χνάρια ενός graffiti artist που πρόσφατα έγραψε:

«Η Αθήνα είναι η καινούργια Αθήνα.»