«Δεν καταλαβαίνω γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι αισθάνονται υποχρεωμένοι να έχουν άποψη», Mark Edward Smith (1957-2018)

O Mark E. Smith γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου του 1957 στο Μπράουτον, ένα προάστιο του Σάλφορντ στην ευρύτερη περιοχή του Μάντσεστερ. Σε ηλικία 19 ετών, το 1976, σχημάτισε το γκρουπ που ονόμασε The Fall και για πάνω από τέσσερις δεκαετίες, συνδυάζοντας ασίγαστη δημιουργικότητα, εντυπωσιακή εργατικότητα και πλήρη αδιαφορία για έννοιες όπως η τελειομανία, δεν σταμάτησε να δισκογραφεί. Ο τελικός απολογισμός έγραψε 32 στούντιο άλμπουμ με τις διάφορες συνθέσεις της μπάντας. Όμως οι αριθμοί δε φτάνουν για να περιγράψουν τη σημασία και την επιρροή του, ως ενός από τους χαρακτηριστικότερους εκπροσώπους της βρετανικής post punk σκηνής και ίσως του πιο ευρηματικού στιχουργού που ανέδειξε το Νησί τα τελευταία 50 χρόνια.

Ποιητής της καθημερινότητας του βρετανικού προλεταριάτου, τόσο διανοούμενος ώστε να ονομάσει το συγκρότημά του από έργο του Καμύ και τόσο λαϊκός ώστε να μη συγκρίνει τίποτα με την αγάπη του για την Μάντσεστερ Σίτι. Γερός πότης κι ανθεκτικός στις ουσίες, ένα πεισματάρικο «γκόλουμ» που βρισκόταν μόνιμα στο κενό μεταξύ μεγαλείου και μονομανίας. Και, φυσικά, μοναδικά κυκλοθυμικός ώστε να απολύει ακόμα κι επί σκηνής μέλη της μπάντας (δίπλα του μέτρησε περισσότερα από 60 άτομα όλα αυτά τα χρόνια – οι ιστορίες τους έγιναν βιβλίο που ο ίδιος ο Smith δήλωσε ότι έκαψε μόλις έπιασε στα χέρια του), βιτριολικά ατακαδόρος ώστε να είναι περιζήτητος για συνεντεύξεις, ικανός να δημιουργήσει άβολο περιβάλλον αμηχανίας ακόμα και ως καλεσμένος του “Newsnight” για να μιλήσει στη μνήμη του μεγαλύτερού του θαυμαστή, του John Peel. Ήταν, με τον τρόπο του, το αληθινό περιεχόμενο του ταλαιπωρημένου και κακοχρησιμοποιημένου όρου cult. Υπήρξε η προσωποποίηση του βρετανικού Βορρά – άσχημος, κυνικός, παθιασμένος και, στο δικό του βιβλίο, συνεπής.

Στον Guardian έδωσε αμέτρητες συνεντεύξεις, οι απαντήσεις του όμως στο παρακάτω ερωτηματολόγιο πίσω στο 2011 δίνουν μια πολύ καλή συνοπτική εικόνα για το ποιόν του ανδρός. Totally wired and always worried…

Πότε ήσουν πιο ευτυχισμένος;
Κάθε μέρα είναι υπέροχη για μένα. Δε μ’ αρέσει να βλέπω τον κόσμο μέσα από χαζοχαρούμενα ροζ γυαλιά.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος σου φόβος;
Να είμαι παγιδευμένος στο ασανσέρ με τον Chatty Man (σ.σ. οικοδεσπότη celebrity talk show της βρετανικής τηλεόρασης) σε ένα βρετανικό μουσικό φεστιβάλ χωρίς τρόπο διαφυγής. Ο φόβος, γενικά, είναι κάτι που προσπαθώ να μην απορροφώ.

Ποια είναι η πρώτη σου ανάμνηση;
Να με κάνουν καυτό μπάνιο στην ηλικία των 4, πριν την πρώτη μου μέρα στο σχολείο.

https://www.youtube.com/watch?v=7r_-Wp4dtF8

Ποιον εν ζωή ανθρωπο θαυμάζεις περισσότερο και γιατί;
Όλες τις νοσοκόμες και τους υπεύθυνους προγράμματος στην τηλεόραση που κάνουν “update” στις 4 το πρωί. Αλλά, κυρίως τον εαυτό μου ως Ναπολέων.

Ποιο είναι το χαρακτηριστικό που περισσότερο περιφρονείς στον εαυτό σου;
Το να πρέπει να καθαρίζω τα δόντια μου και να προσέχω την υγεία μου.

Ποιο είναι το χαρακτηριστικό που περισσότερο περιφρονείς στους άλλους;
Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται υποχρεωμένοι να έχουν άποψη.

Ποια ήταν η ντροπιαστική στιγμή στη ζωή σου;
Έχω μια κάθε εβδομάδα.

https://youtu.be/yFCOt6wbm80

Εκτος από κάποιο ακίνητο, ποιο είναι το πιο ακριβό πράγμα που έχεις αγοράσει ποτέ;
Οι ανθρώπινες ψυχές δεν είναι φθηνές.

Τι σε κάνει δυστυχή;
Όλοι οι βρετανοί κωμικοί.

Ποιο είναι το πιο πολύτιμο πράγμα που έχεις στην κατοχή σου;
Ένα δέντρο στον μπροστινό κήπο του σπιτιού μου.

Πού θα ήθελες να έχει ζήσει;
Στο Πεκίνο, κατά τη διάρκεια της Εξέγερσης των Μπόξερ, το 1900.

https://youtu.be/sk1TP5EkLS4

Ποια θα ήθελες να είναι η σούπερ δύναμή σου;
Δεν τη χρειάζομαι. Οι αληθινές μάγισσες ξέρουν ότι ψεύτικες δυνάμεις σε τραβάνε κάτω μαζι τους.

Τι είναι αυτό που σε δυσαρεστεί περισσότερο στην εμφάνισή σου;
Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω ένα καινούριο μυαλό. Όπως κι όλα όργανα.

Αν μπορούσες να επαναφέρεις ένα εξαφανισμένο είδος στη ζωή, ποιο θα διάλεγες;
Μια bitter/lager της προκοπής.

Ποιος θα ήθελες να πρωταγωνιστεί στο φιλμ της ζωής σου;
Ο Όρσον Γουέλς ή ο Μπράιαν Κοξ.

Η πιο σιχαμερή σου συνήθεια;
Το τυχαίο φτύσιμο και η κλοπή αναπτήρων – και τα δύο γίνονται ασυνείδητα.

https://www.youtube.com/watch?v=ip_r4y-23JM

Η αγαπημένη σου μυρωδιά;
Η βροχή.

Η αγαπημένη σου λέξη ή φράση;
“See you later.”

Το αγαπημένο σου βιβλίο;
Ο Βορράς του Σελίν και η Αυτοβιογραφία του Κέβιν Κίγκαν.

Τι θα φορούσες για να εντυπωσιάσεις;
Κάτι που θα φορούσε ο Τζακ Στρο (σ.σ. μέλος των κυβερνήσεων του Τόνι Μπλερ και του Γκόρντον Μπράουν). Μαζί με τη φωνή και το πρόσωπό του.

https://www.youtube.com/watch?v=iG-CLFPU6RY

Ποιο είναι το χειρότερο πράγμα που σου έχουν πει ποτέ;
Μη νομίζεις ότι μπορείς να αφήσεις εμένα/ αυτήν την εταιρεία/ αυτό το τρένο κτλ.

Γάτα ή σκυλος;
Όχι σκύλος – υπάρχει αμοιβαίο μίσος.

Είναι καλύτερο να δίνεις ή να παίρνεις;
Το πρώτο.

Η πιο ένοχή σου απόλαυση;
Τα φρουτένια ζελεδάκια, ας πούμε τα Starbursts, μέσα στο ουίσκι – φθηνό.

Τι χρωστάς στους γονείς σου;
Που μου έδειξαν το δρόμο προς την εξώπορτα.