Αν κάποιος με ρωτούσε στην εφηβεία μου τρία πράγματα που θα ήθελα να κάνω πριν πεθάνω, θα του απαντούσα: 1) να γνωρίσω τη Michelle Pfeiffer 2) να δω πιγκουίνους και 3) να δω έναν αγώνα sumo στην Ιαπωνία. Αφορμή για τα δύο πρώτα πρέπει να ήταν το Batman Returns του Tim Burton που είχα δει τότε στο σινεμά ενώ το τρίτο οφείλεται σε κάτι τεμπέλικες βραδιές που αντί να διαβάζω ή να κοιμάμαι έβλεπα ότι άθλημα είχε και δεν είχε το Eurosport. Ανάμεσα σε παγοδρομίες, curling, cross country skiing και sumo, η απλότητα του τελευταίου με είχε κερδίσει.
Το sumo είναι ένα είδος πάλης ανάμεσα σε δυο ευτραφείς κύριους που φοράνε μια παραδοσιακή γιαπωνέζικη βράκα. Κάθε αγώνας κρατάει λίγα λεπτά και περιλαμβάνει μια μεγάλη δόση ιεροτελεστίας και μια μικρότερη καθαρής μάχης. Κερδισμένος είναι ο rikishi (παλαιστής) που θα καταφέρει να βγάλει τον αντίπαλό του από το dohyo (ring) ή θα τον ρίξει κάτω. Όλες οι κινήσεις είναι επιτρεπτές εκτός από τις μπουνιές με κλειστές γροθιές. Η καθαρή μάχη διαρκεί συνήθως λίγα δευτερόλεπτα και στο τέλος του αγώνα ο νικητής παίρνει από τον διαιτητή μια βεντάλια που συχνά κρύβει μέσα της μια επιταγή.
Rikishi κατά την είσοδο του στο στάδιο.
Οι σημαίες των στάβλων στην είσοδο του σταδίου.
Ο πρώτος αγώνας sumo της ιστορίας αναφέρεται σε μια ανθολογία μύθων του 8ο αιώνα μ.χ. που περιγράφει την δημιουργία της Ιαπωνίας σαν αποτέλεσμα της πάλης μεταξύ δύο θεών. Το άθλημα ήταν πάντα δημοφιλές στην χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και είχε σημαντική θέση στις αυτοκρατορικές εκδηλώσεις όπου αθλητές από τις μεγάλες πόλεις πάλευαν στην αυλή του αυτοκράτορα στο Κιότο. Πολλά είναι επίσης τα στοιχεία που το συνδέουν με τον Σιντοϊσμό. Από την κορυφή του dohyo που μοιάζει με οροφή ναού, στις φιγούρες των rikishi που εμφανίζονται συχνά στους χώρους προσευχής έως και την αρχική ιεροτελεστία με το πέταγμα αλατιού που γίνεται για να εξαγνιστεί το ring πριν ξεκινήσει ο αγώνας.
Άλλο ένα στοιχείο που συνδέει το sumo με τον Σιντοϊσμό είναι ο τρόπος ζωής και το κοινωνικό status των αθλητών. Οι τελευταίοι ζουν μαζί σε χώρους που ονομάζονται στάβλοι με σαφή ιεραρχία η οποία καθορίζει τις αρμοδιότητες του καθένα. Οι πιο άπειροι κοιμούνται μαζί και ξυπνάνε στις 5 το πρωί για να κάνουν τις δουλειές του στάβλου ενώ οι έμπειροι και οι παντρεμένοι μένουν μόνοι τους και σηκώνονται λίγο αργότερα. Οι rikishi δεν παίρνουν πρωινό και κάνουν ένα πλούσιο γεύμα με μπύρα το μεσημέρι ώστε να παχύνουν. Στη συνέχεια ακολουθεί ένας μεσημεριανός ύπνος και το απόγευμα οι άπειροι συνεχίζουν τη λάντζα ενώ οι έμπειροι ασχολούνται με το fan club τους.
Το πέταγμα αλατιού για εξαγνισμό του dohyo.
Στους rikishi απαγορεύεται να οδηγούν αυτοκίνητα και κυκλοφορούν υποχρεωτικά φορώντας παραδοσιακά ρούχα και παπούτσια. Έτσι, σε συνδυασμό με το μέγεθος τους, είναι εύκολα αναγνωρίσιμοι από τους υπόλοιπους Ιάπωνες οι οποίοι τους σέβονται σε μεγάλο βαθμό. Tο κοινωνικό τους status είναι πολύ υψηλό και αυτό είναι σημαντικό προνόμιο σε μια χώρα με τόσα κοινωνικά στερεότυπα όπως η Ιαπωνία. Αυτό τους κάνει αρκετά δημοφιλείς στο άλλο φύλο ενώ οι αμοιβές που λαμβάνουν από τους σπόνσορες είναι αρκετά ψηλές. Μοναδικό μειονέκτημα είναι το προσδόκιμο ζωής τους που λόγω των πολλών χτυπημάτων και της κακής διατροφής είναι κατά 10 χρόνια χαμηλότερο από αυτό των υπόλοιπων Γιαπωνέζων.
Πριν μια εβδομάδα το μοναδικό εφηβικό όνειρο που είχα πραγματοποιήσει ήταν μια εκδρομή στο στενό του Μαγγελάνου στη Χιλή και πιο συγκεκριμένα στο νησί Magdalena όπου είχα ανταλλάξει απόψεις με κάποιες χιλιάδες πιγκουίνους. Μια εβδομάδα πριν όμως βρέθηκα στην Ιαπωνία ενώ διεξαγόταν το 2017 March Grand Sumo Tournament. Μετά από μερικές προσευχές στους 8 εκατομμύρια θεούς Σίντο και 100 δολάρια στο τοπικό ebay κατάφερα να βρω εισιτήρια μαζί με μια εκλεκτή παρέα.
Νεαροί rikishi σε τελετή πριν τους αγώνες.
Οι rikishi σε τελετουργικό με τον διαιτητή στο κέντρο.
Φτάσαμε στην Οζάκα νωρίς το πρωί και πήγαμε αμέσως στον χώρο διεξαγωγής. Έξω από αυτόν υπήρχαν δεκάδες χρωματιστές σημαίες που αντιστοιχούσαν στους διαφορετικούς στάβλους. Μέσα, οι μακρινές θέσεις θύμιζαν επαρχιακό γήπεδο μπάσκετ ενώ κοντά στο dohyo δεν υπήρχαν καθίσματα. Το πάτωμα ήταν χωρισμένο ανά τετραγωνικό μέτρο και σε κάθε «θέση» υπήρχαν τέσσερα μαξιλάρια. Καθίσαμε σε ένα από αυτά και αρχίσαμε να παρακολουθούμε τους πρώτους αγώνες. Το στάδιο ήταν σχετικά άδειο. Κάποιες μοναχικές κοπέλες φώναζαν για να εμψυχώσουν συγκεκριμένους rikishi. Ήταν ίσως η μοναδική φορά που άκουσα φωνές σε όλο το ταξίδι αλλά σε αυτή την περίπτωση έμοιαζε να είναι αποδεκτό από τους υπόλοιπους Ιάπωνες.
Σιγά σιγά το στάδιο άρχιζε να γεμίζει. Οι περισσότεροι είχαν φέρει μαζί τους φαγητό και έπιναν κρύο sake ή shochu (γιαπωνέζικο τσίπουρο) και αραιά και που φώναζαν υπέρ κάποιου αθλητή. Αποφασίσαμε κι εμείς να ψάξουμε κάτι να φάμε και βγαίνοντας αντικρίσαμε μια πολύ διαφορετική εικόνα από πριν. Εκατοντάδες άτομα με φωτογραφικές μηχανές περίμεναν στην είσοδο για να φωτογραφίσουν τον πρωταθλητή του Ιανουαρίου.
Οι κριτές αποφασίζουν για την κατάληξη ενός αμφίρροπου αγώνα.
Μετά από πολλά χρόνια ένας Ιάπωνας αναδείχτηκε πρωταθλητής sumo και οι συμπατριώτες του ήταν εξαιρετικά χαρούμενοι γι αυτό. Την τελευταία εικοσαετία οι ψηλές αμοιβές έχουν προσελκύσει αθλητές από γειτονικές χώρες που κατάφεραν να ξεχωρίσουν. Άλλο είναι βλέπεις να μεγαλώνεις με άπαχα sushi και ramen και να προσπαθείς να πάρεις βάρος στην πορεία κι άλλο να τρως junk food στη Χαβάη και τη Μογγολία από τη μέρα που γεννήθηκες.
Αφού πήραμε κι εμείς το οκονομιγιάκι μας που είναι μοναδικό γιαπωνέζικο junk food που μπορούσαμε να βρούμε, γυρίσαμε στις θέσεις μας. Το στάδιο είχε σχεδόν γεμίσει και οι αγώνες παρουσίαζαν ήδη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Όσο περνούσε η ώρα οι πιο καλοί rikishi πάλευαν μεταξύ τους. Οι φωνές άρχισαν να πληθαίνουν με αποκορύφωμα τη στιγμή που βγήκε ο Ιάπωνας πρωταθλητής. Ο τελευταίος κέρδισε τον αγώνα του σε λίγα δευτερόλεπτα και συνέχισε στην πρώτη θέση της κατάταξης. Το πλήθος χειροκροτούσε περήφανο και εμείς πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Αν τώρα κάποιος έχει το τηλέφωνο της Michelle Pfeiffer τον/την παρακαλώ να επικοινωνήσει με το site.
