Elizabeth Line: Ο φουτουρισμός διαχέεται κάτω από το Λονδίνο

Η Elizabeth Line, η νεότερη σιδηροδρομική γραμμή του Λονδίνου που φιλοξενεί μετρό και προαστιακό, έχει αρκετές πρωτιές ήδη: έχει μήκος σχεδόν 100 χιλιόμετρα, τις μεγαλύτερες σε μήκος αποβάθρες, τις μεγαλύτερες σε πλάτος σήραγγες και τα ταχύτερα τρένα σε ολόκληρο το μετρό του Λονδίνου, ενώ μεταφέρει περισσότερους από 700.000 ανθρώπους κάθε ημέρα, περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη σιδηροδρομική γραμμή στη Βρετανία. Δεν το λες και λίγο! 

Τώρα πια, η Elizabeth Line θεωρείται ότι έχει και τον καλύτερο σχεδιασμό, καθώς της απονεμήθηκε το βραβείο RIBA Stirling 2024 για την καλύτερη αρχιτεκτονική στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται για το πιο σπουδαίο βραβείο αρχιτεκτονικής στη Βρετανία και ένα από τα σημαντικότερα στον κόσμο.

Κατεβαίνοντας τις κυλιόμενες σκάλες και εισερχόμενοι στις κυλινδρικές λευκές κι ευρύχωρες σήραγγες, μοιάζει σαν να μεταφέρεσαι σε ένα παράλληλο σύμπαν, σε μια φουτουριστική πραγματικότητα, έτη φωτός μακριά από τα υπόλοιπα δίκτυα μετρό που μπορεί να έχεις βρεθεί στον κόσμο. 

«Από τις ευάερες αποβάθρες, απαλλαγμένες από περιττά πρόσθετα στοιχεία, μέχρι την απαλή ακουστική, τον ήρεμο, διάχυτο φωτισμό και την ξεκάθαρη, λιτή σήμανση, κάθε λεπτομέρεια έχει βελτιωθεί για να κάνει την εμπειρία του επιβάτη όσο το δυνατόν πιο απλή, ευχάριστη και χωρίς άγχος. Πρόκειται για ένα πρότυπο τυποποίησης και προκατασκευής, κατασκευασμένο με σπάνια ακρίβεια, με την αβίαστη κομψότητά του να διαψεύδει τους φόβους της αποτυχίας που ενείχε η τρομερή πολυπλοκότητα του συντονισμού της ανανέωσης και επέκτασης της Elizabeth Line. Διαγράφεται μεταμορφωτική η επίδραση που θα έχει στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων»,  γράφει ο Guardian, μοιράζοντας διθυράμβους στις εταιρείες, τους αρχιτέκτονες, σχεδιαστές και μηχανικούς που συνεργάστηκαν αρμονικά και ισοδύναμα για την ολοκλήρωση και τελειοποίηση του έργου.

Το βραβείο απονεμήθηκε για τον σχεδιασμό «σε όλη τη γραμμή» των σταθμών κάτω από το επίπεδο του εδάφους, με επικεφαλής το αρχιτεκτονικό γραφείο Grimshaw Architects, σύμβουλοι μηχανικοί η AtkinsRéalis, συμβουλοι χάραξης η εταιρεία Maynard και φωτισμό από την εταιρεία Equation. Διαφορετικοί αρχιτέκτονες ήταν υπεύθυνοι για κάθε σταθμό πάνω από το έδαφος, με πιο μικτά αποτελέσματα. Ασυνήθιστα για το βραβείο που έχει παραδοσιακά επίκεντρο την αρχιτεκτονική, όλοι οι σύμβουλοι έχουν ονομαστεί ως ισότιμοι συν-σχεδιαστές, αντανακλώντας τη συνεργατική φύση του έργου των 18,6 δισεκατομμυρίων λιρών, η οποία οδήγησε σε ένα πραγματικά ολοκληρωμένο αποτέλεσμα.

«Η γραμμή Elizabeth είναι ένας θρίαμβος της συνεργασίας μεταξύ αρχιτεκτόνων, μηχανικών και σχεδιαστών προσφέροντας μια άψογη, αποτελεσματική, όμορφα χορογραφημένη λύση για τις μεταφορές στο κέντρο της πόλης», δήλωσε ο πρόεδρος του Βασιλικού Ινστιτούτου Βρετανών Αρχιτεκτόνων RIBA, Muyiwa Oki, και πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του βραβείου Stirling. «Ξαναγράφει τους κανόνες των προσβάσιμων δημόσιων μεταφορών και θέτει ένα τολμηρό νέο πρότυπο για τις αστικές υποδομές, ανοίγοντας το δίκτυο, και κατ’ επέκταση το Λονδίνο, σε όλους».

Μερικά ακόμη εντυπωσιακά στοιχεία για την Elizabeth Line: διατρέχει το Λονδίνο από το αεροδρόμιο Heathrow και το Reading στα δυτικά έως το Shenfield και το Abbey Wood στα ανατολικά, είναι σχεδιασμένη για να μεταφέρει 200 εκατομμύρια επιβάτες τον χρόνο και με την τελευταία επέκταση διαθέτει 26 μίλια νέων σηράγγων, 10 νέους και 31 αναβαθμισμένους σταθμούς, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που διαθέτουν εννέα και δέκα ορόφους κάτω από το έδαφος. Πλέον, μια πόλη από το μέλλον ανθίζει τρέχοντας κάτω από το Λονδίνο.