Πώς θα έμοιαζε ένα εστιατόριο εμπνευσμένο από το αιώνιο καλοκαίρι; Ένα τελετουργικό συμπόσιο μετά από μια σκοτεινή πομπή αρωμάτων και γεύσεων; Ένας χώρος εστίασης για οκτώ μοναχικούς μέσα σε ένα σύννεφο από καθρέπτες;
Στα εγκαίνια της πρωτότυπης έκθεσης COOK8 βρέθηκαν περισσότεροι από 1.000 επισκέπτες. Ως τις 29 Ιουλίου, στο ισόγειο του Μουσείου Μπενάκη, έκτασης 1.100 m2, στην οδό Πειραιώς 138, θα παρουσιαστούν τα τρία βραβευμένα έργα του διαγωνισμού υλοποιημένα σε κλίμακα 1:1, όπως τα φαντάστηκαν και τα σχεδίασαν οι: Κώστας Αλιβιζάτος & Ιωάννης Κιτάνης («Glorious holistic»), Δανάη Βλαχάκη, Δάφνη-Χριστίνα Παπαδοπούλου & Κατιάνα-Μαρία Λιόγα («Sea sex & sun») και Felix Chun Lam, Ziyang Luo & Yi Ran Weng («To Nefos»).
Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να περιηγηθούν μέσα στα έργα βιώνοντας μια νέα εμπειρία εστίασης.
12 ημέρες εντατικών εργασιών, 130 άτομα που εργάστηκαν συνολικά για 1.700 ώρες, 12 τόνοι σίδερο εκ των οποίων 5 τόνοι για την κατασκευή του «To Nefos», 4 τόνοι για το «Sea Sex & Sun» και 3 τόνοι για το «Glorious Holistic», 7 τόνοι ξυλεία, 7 τόνοι άμμου και 150m2 οξειδωμένη λαμαρίνα, 150 φωτιστικά σώματα, 90 m2 κρυστάλλων και καθρεφτών, 90 m2 ύφασμα στο και 90 m2 πατητής γρανιτοκονίας είναι όσα χρειάστηκαν για την υλοποίηση των εντυπωσιακών έργων, για τη δημιουργία της έκθεσης που εξετάζει την αρχιτεκτονική ως βίωμα και νόημα.
Στα τρία υλοποιημένα έργα της έκθεσης δεν υπάρχει ούτε μία καρέκλα, σημείο αναφοράς της συνηθισμένης προσέγγισης σε χώρους εστίασης. Το COOK8 φαίνεται να δίνει την ευκαιρία επανεξέτασης της συλλογικής διεργασίας της συνεστίασης σε ένα ενδιάμεσο πεδίο μεταξύ της ιδιωτικής και της δημόσιας σφαίρας. Η Διεθνής Επιθεώρηση Αρχιτεκτονικής ΔΟΜΕΣ, μέσα από την πολύπλευρη δραστηριότητά της, συνιστά ένα σημείο επαφής της ελληνικής με τη διεθνή αρχιτεκτονική πραγματικότητα. Αποσκοπεί στην ενημέρωση των Ελλήνων αρχιτεκτόνων και του ευρύτερου ενδιαφερόμενου κοινού και στην προβολή της ελληνικής αρχιτεκτονικής ανά τον κόσμο.
“Glorious Holistic”
Σε συνδυασμό με το ROOM18, το COOK8 δημιουργεί μία κοινότητα αρχιτεκτόνων γύρω από τους διαγωνισμούς των ΔΟΜΩΝ ενώ παράλληλα κάνει προσιτή και ελκυστική την αρχιτεκτονική στο ευρύ κοινό. Μαζί με τα υλοποιημένα έργα σε πραγματικά διαστάσεις έργα παρουσιάζονται και οι εννέα έπαινοι με τρισδιάστατες μακέτες, καθώς και όλες οι υπόλοιπες προτάσεις με σχεδιαστικό και εικονογραφικό υλικό.
Στο ισόγειο του Μουσείου Μπενάκη, το “Glorious Holistic” των Κώστα Αλιβιζάτου & Ιωάννη Κιτάνη (Ελλάδα) προσεγγίζει την εστίαση ως συμπόσιο, ξεκινά με το φαγητό να σερβίρεται μέσα από μία τρύπα, το μοναδικό στοιχείο που διακόπτει το λευκό φως του δωματίου. Οι οκτώ συνδαιτυμόνες έχουν πρώτα υπάρξει συνοδοιπόροι σε ένα σκοτεινό διάδρομο – μουσείο αντικειμένων και αισθήσεων της τροφής.
Το “Sea sex & sun” των Δανάη Βλαχάκη, Δάφνη-Χριστίνα Παπαδοπούλου & Κατιάνα-Μαρία Λιόγα (Ελλάδα) είναι μία «ανάρρωση» από την πόλη, σε ένα σκηνοθετημένο καλοκαιρινό αμμώδες τοπίο. Μια ερωτική ατμόσφαιρα, ένα κλίμα συναναστροφής με άγνωστους συνδαιτυμόνες μέσω της απόλαυσης του θαλασσινού φαγητού. Ένα δωμάτιο εκτυφλωτικό και ζεστό.
Sea sex & sun
Στο “Nefos” των Felix Chun Lam, Ziyang Luo & Yi Ran Weng (Καναδάς): Ο κάθε συνδαιτυμόνας, μέσω οκτώ κλιμακοστασίων, ανέρχεται μόνος του σε ένα αιωρούμενο σύννεφο. Είκοσι τέσσερις ανακλαστικοί καθρέφτες που αντιπροσωπεύουν τις είκοσι τέσσερις ώρες της ημέρας ενισχύουν μια μοναχική, πλην οργιαστική εμπειρία μεταξύ πραγματικού και εικονικού χώρου.
Ο Νίκος Σούλης είναι αρχιτέκτονας, επιμελητής της έκθεσης COOK8 και διευθυντής έκδοσης της αρχιτεκτονικής επιθεώρησης ΔΟΜΕΣ και επισημαίνει ότι πρέπει καταρχήν να διαχωρίσουμε το αντικείμενο του διαγωνισμού COOK8 από τους πραγματικούς χώρους εστίασης. «Όσοι έχουν ασχοληθεί με τον σχεδιασμό ενός εστιατορίου, κυλικείου, ταχυφαγείου κ.λπ. γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία, δεδομένων των κανόνων πολεοδομίας, υγιεινής, ασφάλειας και εργονομίας».
Nefos
Στο COOK8, στόχος ήταν να ελαχιστοποιηθούν οι περιορισμοί, ώστε οι συμμετέχοντες να μπορέσουν να επεξεργαστούν το θέμα κυρίως με αρχιτεκτονικά κριτήρια, προτείνοντας «νέους τόπους εστίασης». «Ανάμεσα σε 280 προτάσεις από 580 συντελεστές, είναι δύσκολο να εντοπιστούν κοινοί στόχοι. Εντούτοις, διαπιστώσαμε ευχάριστα ότι υπήρχε έντονη διάθεση εμπλουτισμού του σχεδιασμού με εύστοχες αναφορές στις άλλες καλές τέχνες -τον κινηματογράφο, τη μουσική, την ποίηση, τη ζωγραφική, τη γλυπτική- αλλά και εξίσου σημαντικό, την προσέγγιση του θέματος κοινωνιολογικά: το πως μπορεί να ερμηνευθεί χωρικά η συνύπαρξη (ή μη), οκτώ ανθρώπων με αφορμή την παρασκευή και την κατανάλωση του φαγητού».
Υπάρχουν κλισέ στον σχεδιασμό τέτοιου είδους χώρων τα οποία ήρθε καιρός να καταρριφθούν; Όπως εξηγεί, κοινοτοπίες στον σχεδιασμό οποιουδήποτε είδους χώρου υπήρχαν πάντα στην αρχιτεκτονική, είτε πρόκειται π.χ. για μια κατοικία ή ένα σχολείο, είτε για έναν χώρο εστίασης. Ωστόσο, «ευτυχώς, πάντα υπήρχαν και υπάρχουν οι αρχιτέκτονες εκείνοι, οι οποίοι τις εντοπίζουν, τις αναλύουν, τις αμφισβητούν και εν τέλει τις καταρρίπτουν προτείνοντας κάτι νέο. Αυτή η διαδικασία είναι συνεχής, μιας και αν το πρωτοποριακό αντιγραφεί και επαναληφθεί, θα αποτελέσει το ίδιο μια μελλοντική κοινοτοπία. Οι ανάγκες μας συνεχώς αλλάζουν, και η αρχιτεκτονική, ως βιωματική τέχνη, οφείλει να ακολουθεί κριτικά τις μεταβολές αυτές και να εξελίσσεται. Στο διαγωνισμό COOK8, ζητήσαμε και να τις προκαλέσει».
To Nefos
Στους συμμετέχοντες του διαγωνισμού ζητήθηκε να καταθέσουν μια πινακίδα, όπου, η εκάστοτε πρόταση έπρεπε να τεκμηριωθεί με σχεδιαστικά εργαλεία (γραμμικά σχέδια, φωτορεαλιστικές εικόνες, κολάζ, σκίτσα κ.λπ.) αλλά και με ένα σύντομο συνοδευτικό κείμενο. Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που οδήγησαν στη βράβευση των τριών προτάσεων; «Τα τρία βραβεία, επιλέχθηκαν από την κριτική επιτροπή τόσο για τον άρτιο σχεδιασμό τους, όσο και για την θεωρητική τους ερμηνεία. Κοινό στοιχείο και των τριών, είναι από αρχιτεκτονικής πλευράς η “έκπληξη”, το αναπάντεχο, το μη αναμενόμενο. Στο “Glorious Holistic”, ο μακρύς σκοτεινός διάδρομος καταλήγει σε ένα κατάφωτο δωμάτιο. Στο “Sea Sex & Sun’, σπαράγματα ναυαγίου συναντώνται με μια εγκλωβισμένη αμμουδιά. Στο “Nefos”, οκτώ σκάλες οδηγούν σε έναν περίκλειστο αλλά δίχως όρια χώρο».
Και στα τρία υλοποιημένα έργα εμπεριέχονται συμβολισμοί: «στο σκοτάδι βρίσκονται οι συνήθως “αόρατες”, κρυμμένες διεργασίες που απαιτούνται για την προετοιμασία του φαγητού, που περιλαμβάνουν και τον θάνατο, ενώ το φως αντανακλά τη σημασία της συνεύρεσης, της ζωής. Η αμμουδιά και το ναυάγιο αποτελούν μια ετεροτοπία, ενώ ο τίτλος “Sea Sex & Sun” ειρωνεύεται τη στερεοτυπική αντίληψη του ελληνικού καλοκαιριού. Τέλος, το “Νefos” παραπέμπει στο ψηφιακό “Cloud”, όπου η πραγματική και η ψηφιακή μας ζωή γίνονται ένα, ανάμεσα σε 24 καθρέπτες, όσες και οι ώρες μιας ημέρας».
Παρατηρεί ότι το ευρύ κοινό δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον απ’ ότι στο παρελθόν για την αρχιτεκτονική που συναντά στους χώρους τους οποίους επιλέγει για την έξοδό του; «Σίγουρα, η αρχιτεκτονική ποιότητα ενός χώρου ψυχαγωγίας είναι εξίσου σημαντική με την εξυπηρέτηση και την ποιότητα της προσφερόμενης υπηρεσίας. Εξάλλου, στις περισσότερες ιστοσελίδες αξιολόγησης εστιατορίων ή μπαρ, τα τρία αυτά στοιχεία έχουν ισότιμη βαρύτητα στη συνολική βαθμολογία μιας επιχείρησης».
Urban-spectacle-happens, 1ος Έπαινος
Κουζινογραφίες, 2ος Έπαινος
Socialization up to your taste, 3ος Έπαινος
Ωστόσο, κατά τον Νίκο Σούλη, το κοινό αντιλαμβάνεται περισσότερο την γενική ατμόσφαιρα ενός χώρου, και σπάνια μπορεί να εντοπίσει τις αρχιτεκτονικές ποιότητες που κρύβονται πίσω από ένα ευχάριστο περιβάλλον. «Γενικότερος στόχος των ΔΟΜΩΝ, και ειδικότερα με τις εκθέσεις όπως το COOK8 φέτος και το ROOM18 το 2016, είναι να φέρει κοντά το ευρύ κοινό με τη σύγχρονη αρχιτεκτονική και τους αρχιτέκτονες. Μέσα από την υλοποίηση σε πραγματικές διαστάσεις των βραβείων, καθώς και την παρουσίαση όλων των συμμετοχών του διαγωνισμού, αποσκοπούν στην ενημέρωσή του, και η απόμακρη ή εντελώς ξένη για πολλούς αρχιτεκτονική, να γίνει απτή και πιο προσιτή».
