Η περίοδος για να αποκτήσουμε το πολυπόθητο σημάδι από το μαγιό έχει φτάσει και ενώ η προστασία μας από τον ήλιο είναι σε πολύ καλύτερο σημείο τα τελευταία χρόνια – όπως μαρτυρούν τα μπουκάλια αντηλιακών δίπλα στις πετσέτες και τα μεγάλα καπέλα που διακρίνονται από τις ξαπλώστρες – τα στοιχεία για τα περιστατικά του καρκίνου του δέρματος μαρτυρούν τον μακρύ δρόμο που έχει μπροστά της η Ελλάδα.
Ένας στους τρεις καρκίνους που διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο αφορούν στο δέρμα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη στιγμή που στην Ελλάδα σε διάστημα 18 ετών (2000 – 2018) τα περιστατικά έχουν τετραπλασιαστεί. Όπως προκύπτει από τη βάση δεδομένων Globocan με διαθέσιμα στοιχεία από το 2018, στη χώρα μας καταγράφονται 1600 περιστατικά μελανώματος κάθε χρόνο και 350 θάνατοι, όταν το 2000 τα περιστατικά ανέρχονταν σε 300 – 400 το χρόνο. Χαρακτηριστικό και ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι η επέκταση της νόσου στις νεότερες ηλικίες.
Όλα τα παραπάνω δεδομένα έδωσε σε πρόσφατη διαδικτυακή ημερίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), που πραγματοποιεί ενημερωτική εκστρατεία για τον καρκίνο του δέρματος από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο, ο καθηγητής Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας και Δ/ντης Α΄ Πανεπιστημιακής Κλινικής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο “Α. Συγγρός”, Αλέξανδρος Στρατηγός.
Ο ίδιος, όπως και άλλοι ομιλητές – καθηγητές που συμμετείχαν στην ημερίδα, τόνισαν πιθανή υποτίμηση στα νούμερα λόγω έλλειψης μητρώων καταγραφής καρκίνων του δέρματος στην Ελλάδα, γεγονός που προκαλεί σοβαρά εμπόδια σε όλα τα στάδια αντιμετώπισής του και δυσχεραίνει σοβαρά την δυνατότητα υιοθέτησης ενός αποτελεσματικού εθνικού στρατηγικού σχεδίου.
Κάνε τον ήλιο φίλο σου
Το μελάνωμα είναι ένας από τους τύπους καρκίνου του δέρματος (βασικοκυτταρικά καρκινώματα και ακανθοκυτταρικά καρκινώματα οι άλλοι δύο) και ο πιο σοβαρός. Το ανοιχτόχρωμο δέρμα και η εργασία στην ύπαιθρο είναι μεταξύ των παραγόντων κινδύνου, με την υπερβολική έκθεση στον ήλιο να είναι ο κυριότερος. Επίσης, οι ελιές στο δέρμα απαιτούν προσοχή καθώς μπορεί να προκληθούν αλλοιώσεις. Οπως επεσήμανε ο κ. Στρατηγός αυξημένη εγρήγορση και παρακολούθηση από δερματολόγο θέλουν και τα εγκαύματα στην παιδική ηλικία καθώς είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μελάνωμα.
Πώς, όμως, προλαμβάνεται η “αόρατη” αυτή νόσος, όπως συνηθίζουν να τη χαρακτηρίζουν οι γιατροί;
- Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο ειδικά τις μεσημεριανές ώρες. Το… παιδικό ωράριο παραλίας, δηλαδή νωρίς το πρωί ή το απόγευμα είναι σύμμαχος στην πρόληψη κατά του καρκίνου του δέρματος.
- Φοράμε ρούχα που προστατεύουν το δέρμα. Καπέλο και γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα αξεσουάρ.
- Το πρώτο πράγμα που δεν ξεχνάμε να βάλουμε στην τσάντα θαλάσσης είναι το αντηλιακό, το οποίο πρέπει να χρησιμοποιούμε και εκτός παραλίας. Σύμφωνα με τον κ. Στρατηγό, είναι απαραίτητη η χρήση αντηλιακών με SPF> 15 σε συνδυασμό με τα άλλα μέτρα προστασίας, δηλαδή ρουχισμό και αποφυγή έκθεσης στον ήλιο.
- Απλώνουμε το αντηλιακό σε όλα τα σημεία που είναι εκτεθειμένα και σε διάστημα 20 με 30 λεπτά πριν την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
- Αποφεύγουμε το σολάριουμ.
- Παρατηρούμε το δέρμα μας για τυχόν αλλαγές και σε τακτά διαστήματα επισκεπτόμαστε τον δερματολόγο για έλεγχο.
Η εμπειρία της Σόφκα Ζηνόβιεφ
Η Σόφκα Ζηνόβιεφ, ζει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, είναι συγγραφέας και αυτό τον καιρό εξερευνά την Αθήνα με μια σειρά από podcasts με τίτλο Athens Unpacked.
Διαγνώστηκε το 2007 με μελάνωμα, από μία μικρή “ελίτσα”, όπως λέει, η οποία της προκαλούσε φαγούρα και επέμεινε να το ψάχνει. “Δεν ξέρουμε τα ακριβή αίτια που προκλήθηκε το μελάνωμα. Οι πρώτες, όμως, ερωτήσεις των γιατρών ήταν πόσο έχω εκτεθεί στον ήλιο και εάν είχα καεί ως παιδί. Μου άρεσε πάντα ο ήλιος. Δε νομίζω να πρόσεχα ιδιαίτερα. Μου άρεσε να μαυρίζω. Η ευεξία που νιώθουμε κοντά στη θάλασσα ισχύει για όλους μας. Ο ήλιος, όμως, είναι επικίνδυνος. Δεν πρέπει το καλοκαίρι κανείς να κάνει ηλιοθεραπεία το μεσημέρι”, αναφέρει στην Popaganda, θέλοντας να στείλει ένα μήνυμα επαγρύπνησης.
Η ίδια νιώθει πολύ τυχερή καθώς δεν χρειάστηκε επιπλέον θεραπείες μετά την επέμβαση, εκτός βέβαια από τρίμηνη παρακολούθηση τα πρώτα χρόνια και όλο το άγχος που συνοδεύει την επίσκεψη στο γιατρό. Αισθάνεται, μάλιστα, την ανάγκη να τονίσει τη δουλειά που γίνεται στη Μονάδα Μελανώματος του νοσοκομείου “Α. Συγγρός”.
“Δεν είναι μακριά από κανέναν μας. Λαμβάνουμε ένα ρίσκο με τη συμπεριφορά μας στον ήλιο. Είναι όλο και πιο συχνά τα περιστατικά. Χρειάζεται λίγη λογική, δεν είναι τόσο δύσκολο να προλάβουμε τον καρκίνο του δέρματος”, προσθέτει.
Η προσωπική της περιπέτεια την ώθησε να αλλάξει συνήθειες. “Στην αρχή μου κακοφάνηκε. Όμως έμαθα να ζω μένοντας προστατευμένη. Κολυμπάω πολύ, μου αρέσει η θάλασσα, αλλά δεν πηγαίνω μετά τις 10 το πρωί. Σε πολλές ζεστές χώρες, θα παρατηρήσετε ότι οι άνθρωποι προστατεύονται από τον ήλιο έτσι και αλλιώς. Φορούν ρούχα κάτω από τον ήλιο και καπέλο.”
