Χτισμένες στις δυτικές πλαγιές του Πάρνωνα και σε υψόμετρο 950 μέτρων, οι Καρυές είναι οικισμός του νομού Λακωνίας. Ο σημερινός οικισμός βρίσκεται στην θέση της ομώνυμης αρχαίας πόλης στην οποία οφείλουν το όνομά τους οι Καρυάτιδες -οι κόρες από τις Καρυές δηλαδή- που συγκρατούν τον ναού του Ερεχθείου στον βράχο της Ακρόπολης.
Σε αυτό τον ορεινό οικισμό, ένα αρχιτεκτονικό γραφείο ολοκλήρωσε πριν μερικά χρόνια ένα έργο που εντυπωσιάζει με την αισθητική και τις αντιθέσεις του, αποτελώντας ένα εξαιρετικό δείγμα διάσωσης της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ενός τόπου και της προσαρμογής της στο σήμερα. Ο Γιάννης Καραχάλιος και η Ελισάβετ Πλαΐνη του Plaini and Karahalios Architects -σε συνεργασία με την αρχιτέκτονα τοπίου Ελένη Τσιριντάνη– ανέλαβαν να μεταμορφώσουν σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες κατοίκησης, αλλά και με τις ανάγκες κάθε εποχής του χρόνου, ένα διώροφο κτίσμα των αρχών του 20ου αιώνα.
Το κτίσμα στις Καρυές αποτελεί τυπικό δείγμα κατοικίας αγροτικού οικισμού, στην οποία οι κύριοι χώροι βρίσκονται στον όροφο, ενώ το ισόγειο στεγάζει βοηθητικές χρήσεις. Η διασκευή του σε σύγχρονη εξοχική κατοικία ολοκληρώθηκε το 2015 και κινήθηκε πάνω σε δύο άξονες., όπως εξηγούν οι αρχιτέκτονες. «Ο πρώτος έχει να κάνει με τη λειτουργική οργάνωση των χώρων, η οποία έγινε με τρόπο ροϊκό και συνεχή, χωρίς απόλυτες οριοθετήσεις. Ο δεύτερος σκοπό έχει να αναδείξει εκφραστικά και μορφολογικά την εμφανή διαφοροποίηση των ορόφων».
Μέσα από την επέμβαση του γραφείου στην κατοικία των 150 τετραγωνικών μέτρων «το ισόγειο και ο όροφος δημιουργούν ένα άμεσα αναγνώσιμο δίπολο», το μεν ως χώρος θερινής προσέγγισης το δε ως χώρος χειμερινής.
Ο όροφος που σηματοδοτεί την παλιά κύρια κατοικία διατηρεί στοιχεία πιο επίσημα και ιεραρχική διάταξη. Η οροφή και οι τοίχοι χρωματίζονται πράσινα, σε διάλογο με την έντονη βλάστηση του τοπίου. Ένα πράσινο κουτί, μέσα στο οποίο τοποθετούνται οι υγροί χώροι, οργανώνει λειτουργικά το χώρο διημέρευσης. Το παλιό μωσαϊκό διατηρείται αυτούσιο ως ενθύμηση της αρχικής διαρρύθμισης. Πάνω του διαρθρώνονται τα νέα δάπεδα που ορίζουν τις νέες λειτουργίες με υλικά όπως το ξύλο για το σαλόνι, τσιμεντοπλακάκι για την τραπεζαρία και τσιμεντοκονία για την κουζίνα.
Ο χώρος του ισογείου «αποτυπώνει με εκφραστικό τρόπο την αρχική πέτρινη κατασκευή και τις στατικές επεμβάσεις στις διάφορες φάσεις του κτιρίου. Όλα τα ετερόκλητα στοιχεία ασβεστώνονται και ενοποιούνται χρωματικά. Ο χώρος επιμερίζεται σε τρεις αλληλοκαλυπτόμενους υποχώρους επιδιώκοντας διαφορετικά επίπεδα ιδιωτικότητας –χώρος συγκέντρωσης, χώρος ύπνου και ξενώνας».
Το δίπολο των ορόφων που αποτελούν την εξοχική κατοικία στις Καρυές εκφράζεται και στις όψεις. Το ισόγειο αβεστώνεται, ενώ στον όροφο η εξωτερική επιδερμίδα του κτιρίου μένει ανέπαφη αποτυπώνοντας το παρελθόν, την ιστορία και το πέρασμα του χρόνου. «Η εγκάρσια τομή της κατοικίας είναι μια συνθήκη μη ορατή, αλλά είναι αυτή που εμπεριέχει την ειδική ποιότητα του αρχικού κτίσματος». Μέσα από τη σύνδεση των δύο ορόφων και τη δραματική εναλλαγή στη προσέγγιση τους, «η ποιότητα της εγκάρσιας τομής αποκαλύπτεται και μετατρέπεται σε καθημερινή εμπειρία», σύμφωνα με τους αρχιτέκτονες.
Το γραφείο Plaini and Karahalios Architects ιδρύθηκε το 2011 με έδρα του την Αθήνα και αποτελεί τη συνεργασία της Ελισάβετ Πλαΐνη και του Γιάννη Καραχάλιου. Ο κύριος όγκος της δουλειάς τους πραγματεύεται ιδιωτικά έργα σε διάφορες κλίμακες ενώ ο προβληματισμός τους «επικεντρώνεται κυρίως στο λεπτό όριο της μετάβασης από το ιδιωτικό στο δημόσιο και στη σχέση προσωπικής έκφρασης και αστικής επίδρασης».
