«Στάζω καύλα», «η Ζωή Λάσκαρε», «θέλω να σας γλείψω όλες»: H νέα street art αφήγηση γράφεται με λιγότερους από 140 χαρακτήρες

Κατηφορίζοντας τη Μιλτιαδού ένα απόγευμα, έπεσα πάνω σε ένα πολύ έξυπνο paste up που απεικόνιζε την Lana Del Rey, αλλά από κάτω έγραφε Klama Na Rey. Εξαιρετική instagram ευκαιρία, αλλά καθώς με πέτυχε σε μια δύσκολη μέρα με έκανε να μειδιάσω και να σκεφτώ πως τελικά αυτό το έργο street art, μάλλον έχει πολλές αναγνώσεις. Και δεν είναι το μόνο. Κάποτε θυμάμαι όλοι «κυνηγούσαμε» σαν τρελοί το «βασανίζομαι» για να το φωτογραφίσουμε και να ποστάρουμε την εικόνα στη σελίδα του στο facebook. Το «βασανίζομαι» ίσως και να είναι η πρώτη «λέξη δρόμου» (γιατί δεν είναι ακριβώς σύνθημα) που εντυπώθηκε στη συλλογική μνήμη μιας ολόκληρης πόλης (για να μην πω μιας ολόκληρης χώρας, καθώς πέρασε τα αθηναϊκά σύνορα και ουκ ολίγοι το «χτύπησαν» στη Θεσσαλονίκη και άλλες επαρχιακές πόλεις), αφού ο καθένας στο «βασανίζομαι», έβλεπε το δικό του πρόβλημα, τον δικό του πόνο, γραμμένο σε ένα τοίχο πότε με μεγάλα και πότε με μικρά γράμματα και όλο αυτό ήταν σαν να λειτουργεί κάπως ανακουφιστικά, γιατί ναι, κι εγώ «βασανίζομαι» κι εσύ βασανίζεσαι και τώρα το ξέρουμε όλοι.

Έπειτα ήρθε το «λάθως», γραμμένο λάθος (;) για να προβληματίσει τους Αθηναίους – και πολύ περισσότερο τους φιλόλογους – για το αν πρόκειται για επιρηματοποίηση της λέξης, καθαρή η ειρωνεία ή μια απλή οπτική πρόκληση. Το «λάθως» κατέκλεισε τους τοίχους της πόλης και ο καθένας από εμάς το «διάβαζε» όπως ήθελε, γιατί τελικά για αυτό είναι τα συνθήματα στους τοίχους. Για να τα διαβάζεις όπως θες.

Τον τελευταίο καιρό, έχουν σταματήσει να εμφανίζονται καινούρια «βασανίζομαι» και «λάθως» εκεί έξω, και νέα συνθήματα από artists που – όπως επιτάσσουν οι νόμοι του street art – διατηρούν την ανωνυμία τους, πίσω από ταγκιές, ή ακόμα και χωρίς υπογραφή, εμφανίζονται σιγά – σιγά και κατακτούν μια θέση στην urban κουλτούρα: «στάζω καύλα», «θέλω να σας γλύψω όλες», «ένα στα γρήγορα», «Carrie καριόλα, εσύ τα φταις όλα», είναι μερικά από τα quotes που παίζουν πολύ, και δεν είναι απίθανο κάποια από αυτά να τα έχεις ήδη ανεβάσει στο instagram σου.

Η Popaganda βρήκε τη Lebaniz Blonde, που αποδομεί τη Lana, τη Ζωή Λάσκαρη και την Carrie Bradshaw. Το Nar που «θέλει να μας γλείψει όλες». Φυσικά είναι και «αυτός που γράφει το στάζω καύλα», που εχμ… στάζει καύλα. Μας αποκαλύπτουν τι είναι αυτό που τους ώθησε να γεμίσουν την Αθήνα με περίεργα συνθήματα, μιλούν για το μεγάλο pending debate «graffiti ή street art», αλλά και για το αν ό,τι γράφεται με σπρέι εκεί έξω, βρωμίζει ή ομορφαίνει τελικά την ασχημόμορφη πόλη μας.

Lebaniz Blonde

Γράφω συνθήματα σε δημόσιο χώρο τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Όταν ξεκίνησα, η συνθηματολογία σε τοίχους ήταν συνώνυμο του βανδαλισμού. Επίσης, πέρα από κάποιες απόπειρες φωτογραφικές, κανείς δεν είχε ασχοληθεί σοβαρά με την προβολή των συνθημάτων δρόμου σε χώρους φιλοξενίας τέχνης. Την περίοδο που η Αθήνα γέμιζε graffiti και κομμάτια street art, εμένα με γοήτευσαν τα συνθήματα δρόμου. Ακόμη εμπλουτίζω τη συλλογή μου με φωτογραφίες συνθημάτων σε τοίχους και μπορώ πλέον να πω ότι η τάση μου για αυτό που αποκαλώ  λογοτεχνία δρόμου είναι οριστική κι αμετάκλητη.

Κινούμαι στο όριο του post graffiti, της street art και της site specific art. Χρησιμοποιώ διάφορες τεχνικές (paste ups, stencils) αλλά κατά κύριο λόγο τοποθετώ τα συνθήματά μου σε επιλεγμένα σημεία του δημόσιου χώρου. Αρχικά, κι όταν πολύ σύντομα τα συνθήματα που έγραφα με marker έγιναν viral στο διαδίκτυο οι γκραφιτάδες μου έλεγαν «Ωραία όλα αυτά Leb αλλά γιατί δεν κάνεις και κανένα καρακτεράκι δίπλα;» ή «Φτιάξε λίγο τα γράμματά σου». Είναι προφανές ότι η συνθηματολογία ως τέχνη δεν γινόταν εύκολα αντιληπτή ούτε από εκπροσώπους συγγενικών genres όπως το graffiti και η street art.

Δυσπιστία και δυσκολία χειρισμού ωστόσο υπάρχει και όσον αφορά την προβολή αυτής της τόσο παρεξηγημένης τέχνης σε πλαίσιο εκθεσιακό, δυσκολία την οποία και αποδέχθηκα ως πρόκληση γνωρίζοντας εκ των προτέρων το ρίσκο να χάσω ενδεχομένως χρόνο, χρήμα και φαιά ουσία. Στον αντίποδα όλων αυτών υπάρχει ένα κοινό το οποίο ταυτίστηκε, συγκινήθηκε η΄ προβληματίστηκε με το έργο μου. Μάλιστα, την επόμενη εβδομάδα, θα συμμετάσχω στην έκθεση, ΕΚΤΥΠΑ/EDITION-The Print Show έκθεση στο χώρο τέχνης 9 ENNEA. Η διάδοση του ονόματός μου έπεται και δεν προηγείται της διάδοσης του έργου όπως θα έπρεπε εξάλλου να συμβαίνει και γενικά. Σήμερα ολοένα και περισσότερο τα συνθήματα αναγνωρίζονται ως ένα ξεχωριστό είδος τέχνης. Όσον αφορά τις λοιπές τέχνες δρόμου βρισκόμαστε στο σημείο που ο γραπτός λόγος χρησιμοποιείται ευκαιριακά ως ουραγός για τη μεταφορά του όποιου μηνύματος έργων αδύναμων τα οποία στη βάση τους είναι παραστατικά. 

Δείτε ορισμένα χαρακτηριστικά έργα της Lebaniz Blonde στην ακόλουθη gallery.

Δείτε τη δουλειά της Lebaniz Blonde

VIEW ALL 12 PHOTOS

Το διακριτό ύφος και η θεματολογία των συνθημάτων μου παραμένουν δηλωτικά του έργου μου μέσα από μια διαδικασία στην οποία το μήνυμα έχει τον πρώτο ρόλο και το μέσον μπορεί να ποικίλλει. Παλιότερα το σύνθημα ήταν κυρίως κομματικό ή οπαδικό ωστόσο τα τελευταία χρόνια με τις γνωστές εξελίξεις σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο υπήρξε τεράστια ανάγκη το συλλογικό συναίσθημα να βρει μία νέα διέξοδο έκφρασης. Αυτή η ανάγκη ήταν πρωτίστως και προσωπική μου ανάγκη και υπήρξε η αφετηρία και κινητήρια δύναμη της δικής μου πορείας αλλά και η ειδοποιός διαφορά στην ιστορία των συνθημάτων.

Στο εξωτερικό υπάρχουν καλλιτέχνες που ασχολούνται με lettering, χαίρουν μεγάλης αποδοχής και το βασικό τους declaration είναι το «style matters». Στην Ελλάδα όμως την περίοδο που διανύουμε βρίσκω άσκοπη πολυτέλεια την ενασχόληση με οτιδήποτε άλλο πέραν της ουσίας και επέλεξα τη naivite μίας γραμματοσειράς που με όρους γραφολογίας αποτυπώνει την ψυχολογία του γράφοντος την ώρα της γραφής. Η έλλειψη στυλιζαρίσματος  θεωρώ ότι παραδόξως υπογραμμίζει και υπερτονίζει τον τρόπο γραφής.

Η Αθήνα  είναι για εμένα «Hotel California». Ήρθα από επιλογή και παραμένω από ανάγκη. Όσο η ζωή μου άλλαζε (και) λόγω της κρίσης, έφτιαχνα συνθήματα. Δεν με ενδιέφερε τόσο η επανοικειοποίηση του δημόσιου χώρου όσο το να διεκδικήσω παντοιοτρόπως το ζωτικό δικαίωμα να παραμείνω ενεργό κομμάτι της κοινωνίας-δικαίωμα που κανονικά θα έπρεπε να είναι αναφαίρετο και αδιαμφισβήτητο. Στην ουσία «life gave me some lemons so I made some lemonade». Η ιστορία πάντως έδειξε ότι όλοι θέλουν λίγη λεμονάδα.

NAR

Εδώ και ένα χρόνο έχω σαν έδρα την Αθήνα, και συστηματικά βάφω στην πόλη από πέρυσι. Θα έλεγα πως τα έργα μου, είτε βρωμίζουν την πόλη όμορφα είτε την ομορφαίνουν βρώμικα.

Υπάρχει ξεκάθαρος διαχωρισμός μεταξύ του graffiti και της street art και πλέον αυτό έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό από όλους. Όσον αφορά τα έργα μου, δεν ακολουθώ συγκεκριμένο στυλ, οπότε προτιμώ να μην κατατάσσομαι σε καμία κατηγορία. Απλά, πια μου αρέσει να γράφω στους δρόμους και όχι απλά να αφήνω την ταγκιά μου.

Δείτε ορισμένα χαρακτηριστικά έργα του NAR στην ακόλουθη gallery.

«Στάζω καύλα», «η Ζωή Λάσκαρε», «θέλω να σας γλείψω όλες»: H νέα street art αφήγηση γράφεται με λιγότερους από 140 χαρακτήρες

VIEW ALL 4 PHOTOS

«Παίζω» με ένα τρόπο ειρωνικό και αστείο με φράσεις που προέρχονται είτε από το καθημερινό μας λεξιλόγιο, είτε είναι  βιωματικές και αφορούν την προσωπική μου ζω. Στην ουσία κουράστηκα να γράφω το ψευδώνυμο μου και δεν μου αρέσει πια το κλίμα που επικρατεί στο χώρο του graffiti.

Μου αρέσει η Αθήνα πολύ και συνέχεια ανακαλύπτω νέα πράγματα. Δεν ξέρω αν τα συνθήματά μου την κάνουν περισσότερο όμορφη, πάντως όταν κάποιος επεμβαίνει διαδραστικά στις προτάσεις μου και αλληλεπιδρά με τα έργα μου, νιώθω ευχάριστα, γιατί επιτυγχάνεται το κομμάτι της επικοινωνίας που το θεωρώ πολύ σημαντικό.

«στάζω καύλα»

Η επικοινωνιακή μου διάδραση στο κοινωνικό/αστικό σύνολο, συσχετίζεται με τη χρονική έναρξη, όχι βέβαια των ορμονικών μου θέλω, αλλά, με τη μελέτη παρατήρησης του πλήθους. Μιας που ο χρόνος είναι πάντα σχετικός, οπότε όλα είναι σχετικά αν θέλετε να μιλήσουμε για αυτό, θα σας μεταφέρω σε μια εικόνα που μπορεί λίγο πιο εύκολα να εξηγήσει τη λειτουργία της σκέψης. Σκεφτείτε μια δίνη με τα χρώματα του αστικού τοπίου, τη τέχνη ως μικρές εκλάμψεις στη πορεία προς το κέντρο της, και στο μέσω, εκεί που διακρίνεται το κενό είναι το… «ποτέ σταθερό». Όμως τι κάνει τη δύνη αυτή να πάλλεται γύρω της; Εκεί ξεκινά η μελέτη παρατήρησης του πλήθους.

Τα έργα «τέχνης», όπως ξαφνικά αποκαλούνται, αυτές οι επικοινωνιακές ατάκες «φύγε, βασανίζομαι, λάθως, στάζω καύλα», δεν έχουν να κάνουν με το τι σημαίνει ομορφιά, άλλωστε η ομορφιά σημαίνει το «ευ» σχήμα. Αν όμως επιθυμείτε να παίξουμε με τη δημιουργία υποσυνείδητων σκέψεων, καθώς αυτές μετατρέπονται σε εικόνες, ας πάρουμε το δικό μου παράδειγμα, και ρωτώ: Πόσο όμορφη για κάποιον είναι η σκέψη του να στάζει κάποιος ή κάποια καύλα, ακόμη και ο ίδιος;

Δείτε ορισμένα χαρακτηριστικά έργα που… «στάζουν καύλα» στην ακόλουθη gallery.

«Στάζω καύλα», «η Ζωή Λάσκαρε», «θέλω να σας γλείψω όλες»: H νέα street art αφήγηση γράφεται με λιγότερους από 140 χαρακτήρες

VIEW ALL 7 PHOTOS

Είναι ξεκάθαρο πως όλοι ψάχνουν να εξηγήσουν τι είναι αυτό που βλέπουμε: Street art λένε, graffiti, τέχνη μπορεί; Σε αυτό το σημείο, ας μπούμε σε ένα μικροσκόπιο που παρατηρεί τους νευρώνες όλων των αισθήσεών μας, κι ας παρατηρήσουμε τη πορεία των ερεθισμάτων που μεταφέρονται ως τον εγκέφαλο. Η τέχνη αυτή που προσπαθούμε να εξηγήσουμε και να συσχετίσουμε με κάτι που είδη γνωρίζουμε, θα είχε ως αντίκτυπο ως δεδομένο να μεταφερθεί πολύ γρήγορα στον εγκέφαλο, το οποίο θα σήμαινε και το τέλος της μοναδικότητας. Για να ολοκληρώνουμε, όσο δυσνόητο στην ποιότητα αντίληψης της καθημερινής λογικής είναι κάτι, τόσο πιο πολύ ενδιαφέρον θα προκαλεί στον εγκέφαλο.

Τελειώνοντας, για να δροσίσω λίγο τη αγάπη της καρδιάς στο να χτυπά δυνατά, η συγκεκριμένη εκφραστική επικοινωνία, πειραματίζεται, χρησιμοποιεί τη γραμματοσειρά που είναι εύκολα ερωτεύσιμη, το χρωματισμό αισθήσεων και της γραμμές πολλών θέλω, καθώς υποσυνείδητα ο κάθε ένας μας ξεχωριστά ζει τον δικό του παραλληλισμό.