«Αυτό το Δουργούτι, με τα σοκάκια και τα επικά έργα γκράφιτι, επιλέχθηκε ως η αφετηρία της διαδρομής του ρόλου μου»

Οι performer από Γαλλία, Αγγλία, Αυστρία και Αυστραλία που συμμετείχαν στην παράσταση Dourgouti Island Hotel στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής συνεργασίας “Hotel Obscura”, μοιράζονται στην Popaganda τις εμπειρίες τους από την άγνωστη αυτή γειτονιά του Νέου Κόσμου.

Pauline Huguet | Γαλλία

To να δουλέψεις σε μια παράσταση site-specific, σε μια περιοχή όπως το Δουργούτι, είναι από μόνο του μια μοναδική εμπειρία. Οι λαμπερές τζαμαρίες στο κτίριο της τράπεζας αντικατοπτρίζουν τα εγκαταλελειμμένα οικιστικά συγκροτήματα, και καθώς ένας  άστεγος ψάχνει τον κάδο, κάποιοι τραπεζικοί υπάλληλοι βγαίνουν να καπνίσουν ένα τσιγάρο στο πεζοδρόμιο όπου χορεύω με ένα καπό αυτοκινήτου συνοδευόμενη από μια χορωδία βυζαντινής μουσικής.

Αυτές οι τρεις πραγματικότητες δεν συναντώνται αλλά πλησιάζουν κοντά, σε θραύσματα χρόνου, σε αυτό το κομμάτι του χώρου, ο οποίος είναι αυτή η γωνιά του πεζοδρομίου, όπως και τα πολυτονικές φωνές που ακούω ξαφνικά να συνδυάζονται αρμονικά. Και αυτό είναι για μένα το νόημα σχετικά με αυτό το έργο: το ότι επιτρέπει σε διαφορετικές πραγματικότητες να διασταυρώνονται, να έρχονται σε αντίθεση, και ίσως να συμπληρώνονται, έστω και για μόνο μια στιγμή, κάτω από τα μάτια και τις καρδιές των θεατών, που είναι τόσο το ακροατήριο, όσο και ο  άστεγος, ο τραπεζίτης και οι οδηγοί που επιταχύνουν στη Συγγρού.

Αυτή τη στιγμή, όταν λικνιζόμενη κάτω από το καπό το σώμα μου τεντώνεται προς τα δέντρα, στην αντανάκλαση από τα σύννεφα και τον ουρανό, βλέπω το Δουργούτι στο χορό μου και καθώς παραδίνομαι στο θάνατο, όλοι οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των διαφόρων πραγματικοτήτων εξαφανίζονται για μια στιγμή, μια στιγμή κατά την οποία όλα τα αντίθετα συγχέονται σε ένα. Το νέο και το παλιό, οι πλούσιοι και οι φτωχοί, το κρύο μέταλλο και η ανθρώπινη σάρκα, το τραγούδι και οι ήχοι από τα αυτοκίνητα, ο δημόσιος χώρος και ο ιδιωτικός, η καθημερινή ζωή με το θέατρο.

Katrin Woelger | Αυστρία

Η παρέμβασή μου στο Dourgouti Island Hotel ονομάζεται “On Time. Listening to the past, greeting the presence and taking care of the future”.  Είναι μια παρέμβαση τριών κομματιών σε μια συγκεκριμένη θέση, με ένα συγκεκριμένο ήχο στη διαδρομή του Πρωτέα. Καθώς μετακινούμε συνεχώς στον πλανήτη, επισκέφθηκα δύο φορές την περιοχή του Δουργουτίου, προσπαθώντας κάθε φορά να ανακαλύψω ένα θησαυρό, μια μοναδική στιγμή, παράξενους χώρους και νέες μνήμες. Φέτος, το πρόγραμμα φιλοξένησε και άλλους επισκέπτες εκτός από τους ντόπιους, που είχα γνωρίσει πέρσι. Ήταν άραγε τουρίστες, ερευνητές εθνολόγοι ή εθελοντές; Όλοι τους μεταμφιέστηκαν σε καλλιτέχνες; Εγώ είχα τον δικό μου χώρο για μια εβδομάδα στο αποκαλούμενο “Hilton” που στην πραγματικότητα είναι κάτι άλλο – αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Με τη συμμετοχή μου στο Hotel Obscura έζησα την εξαιρετική εμπειρία του να είσαι μόνος και με άλλους, εδώ και εκεί την ίδια στιγμή. Το Hotel Obscura είναι σαν ένα φίλτρο που θολώνει τα όρια σχεδόν στα πάντα – όπως στον επισκέπτη και στον οικοδεσπότη, στο θέατρο και στην απόδοση, στη δράση και στην εγκατάσταση […] Σε μια δεδομένη περιοχή, σε ένα συγκεκριμένο ήχο και σε μια παράξενη γλώσσα, έπρεπε να δημιουργήσω τα πάντα πάλι. Στην αρχή. Στην διαδρομή του Πρωτέα.

Έτσι, ας πάμε πίσω στην αρχή. Στην αρχή της περιοχής. Ο θεός-παιδί, το Urkind, όπως ο Karl Kerenyi το αποκάλεσε, που προέρχεται είτε από το νερό είτε πό το αυγό. Τώρα – υπό την προϋπόθεση ότι ο χρόνος στον οπόιο θα θέλατε να εργαστείτε – δεν υπάρχει, μπορείτε να μεταβείτε στο τώρα. Αγγίζοντας ελαφρά την ιστορία, την ιστορία ενός αγροκτήματος που υπήρχε στο ίδιο μέρος, την ιστορία ενός αυτόματου πλυντηρίου, ένας τοπικός ήρωας μιλάει. Μπορείτε να βρείτε τους πραγματικούς ανθρώπους που περνούν από εδώ. Εδώ και τώρα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ροή (νερό), παρουσία (ακούστε και δείτε) και χαλάρωση (βλέποντας τις πάπιες / παίζουμε ένα παιχνίδι).

Rob McNeill | Αγγλία

Από την πρώτη ημέρα προβών μυήθηκα στις αντιθέσεις αυτού του τόπου. Ανιχνεύοντας την ιστορική πορεία του τοπικού αντιστασιακού ήρωα Τοσουνίδη που ενσαρκώνω στην παράσταση, και μελετώντας στους δρόμους των προσφυγικών κατοικιών τη διαδρομή του ρόλου μου, μου έρχονταν στο νου οικίες εικόνες κοινωνικής σύγχυσης από άλλες πόλεις της Ευρώπης και από την έδρα μου, το Λονδίνο. Η κίνηση στη Συγγρού λειτουργεί ως σύνορο του παραστατικού χώρου, ένα αόρατο νέφος συνοδευόμενο από κύματα θορύβου που καταπίνουν τις συζητήσεις των εργαζομένων της τράπεζας Πειραιώς στο διάλειμμά τους. Ένα άλλο σύνορο της παράστασης είναι το ξενοδοχείο Intercontinental. Στις πρόβες μας, το κτίριο φρουρούνταν από ένοπλους αστυνομικούς, ένα τυχαίο γεγονός που με βοήθησε να μεταφερθώ στην συνθήκη του ρόλου, στο μπλόκο Δουργουτίου που συνέβη στο ίδιο σημείο μισό αιώνα πριν, δίπλα στις γερασμένες σήμερα πολυκατοικίες Bauhaus.

Στο κέντρο του παραστατικού χώρου – «νησιού» μας είναι τα σπίτια των κατοίκων. Μια γειτονιά Ελλήνων και μεταναστών σε ουσιαστική απόσταση – γενιές τώρα – από τη Συγγρού των εταιρικών μηχανημάτων. Αυτό το Δουργούτι, με τα σοκάκια και τα επικά έργα γκράφιτι, επιλέχθηκε ως η αφετηρία της διαδρομής του ρόλου μου. Η διαδρομή διασχίζει τα σύνορα μεταξύ εταιρικού, δημόσιου και ιδιωτικού χώρου. Ο ήρωάς μας θα οδηγήσει την ομάδα του με ασφάλεια ανάμεσα από ελεύθερους σκοπευτές του ’44, θα διεισδύσει στην τράπεζα για να ανακτήσει ένα μέλος της ομάδας, και θα στείλει στο ξενοδοχείο έναν θεατή για μια συνάντηση ένα προς ένα με ηθοποιό.

Η ομάδα εμπνεύστηκε εδώ από την προφορική ιστορία, μέσα από μια διαδικασία ζύμωσης με τη γειτονιά που διήρκησε πάνω από ένα έτος.  Εκτός της συλλογής ιστοριών, είναι και η σχέση αυτή με τη γειτονιά, μια σχέση που υπερβαίνει σύνορα, η οποία καθοδήγησε και διευκόλυνε την καλλιτεχνική μας παρέμβαση.  Το έργο αυτό δεν γίνεται εύκολα. Η ανοχή και θέρμη των ανθρώπων που ήρθα σε επαφή κατά την προετοιμασία στον χώρο, είναι απόδειξη της σχολαστικής αυτής διαδικασίας. Χωρίς την τοπική υποστήριξη, θα ήταν αδύνατο  για όλους μας που συμμετείχαμε να λειτουργήσουμε στο δύσκολο αυτό περιβάλλον παράστασης.

Η παράσταση είναι πρόκληση και για τους θεατές. Έπρεπε να «σκάψουν», να αναζητήσουν, να περπατήσουν, να συμμετέχουν τόσο σωματικά όσο και ψυχικά για να καρπωθούν τα οφέλη της συμμετοχής. Το έργο έχει μετακινήσει όλους μας με κάποιον τρόπο. Υπάρχει εδώ ένα νέο σύνολο αναμνήσεων που συνδέει όλους όσους έλαβαν μέρος στην εμπειρία, είναι τιμή μου που είμαι ένας από αυτούς.  Ευχαριστούμε Δουργούτι!

Katerina Kokkinos-Kennedy | Αυστραλία

To Hotel Obscura είναι ένα πρόγραμμα συνεργασίας τεσσάρων χωρών (Αυστραλία, Αυστρία, Γαλλία και Ελλάδα). Το πρόγραμμα ξεκίνησε από την καλλιτεχνική διευθύντρια του Triage Live Art Collective  το 2013 και χρηματοδοτήθηκε από το Creative Europe για δύο χρόνια. Το εγχείρημα της Αθήνας, υπό τον τίτλο “Dourgouti Island Hotel Project” αναπτύχθηκε από το Γιώργο Σαχίνη και την Ειρήνη Αλεξίου της ομάδας «Όχι παίζουμε» και του Urban Dig Project. Το τελικό του στάδιο, η παράσταση Dourgouti Island Hotel, παρουσιάστηκε στο Δουργούτι (μια γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας) τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Οκτωβρίου.

Το έργο αναπτύσσεται σε τρεις διαδρομές (Πήγασος, Ίσιδα και Πρωτέας) χρησιμοποιώντας ιστορίες της κοινότητας και ιστορικά στοιχεία για την τοπική περιοχή. Περισσότεροι από σαράντα καλλιτέχνες συνέβαλαν με έργα τους. Οι φιλοξενούμενοι καλλιτέχνες του έργου είναι η Katrin Wölger (Αυστρία), η Pauline Huguet (Γαλλία), και η Katerina Kokkinos-Kennedy (Αυστραλία).

Για την τελική παρουσίαση, κλήθηκα να συνεργαστώ με έξι ντόπιους performer για να αναπτύξουμε μια σειρά από συμμετοχικά, ζωντανά έργα τέχνης για διάφορα μέρη του Δουργουτίου. Οι έξι καλλιτέχνες ήταν οι Αγάπη Δούκα, Νάνσυ Μπούκλη, Κατερίνα Πρωτονοταρίου, Στεφανία Καλομοίρα, Άννα Χανιώτη και η Κατερίνα Χαλκή. Στο εργαστήρι των live art performances, κάθε καλλιτέχνης ανέπτυξε ένα site-specific έργο υπό την καθοδήγησή μου. Μέσα σε κάθε live art ο ρόλος του κοινού είναι κεντρικός και το έργο είναι συχνά χτισμένο πάνω σε μια σειρά από απρόβλεπτα που δίνουν στο κοινό μια μεγάλη ελευθερία όσον αφορά το να εκφραστεί μέσα από τη συνάντηση και διάλογο με τον ερμηνευτή. Στο πλαίσιο αυτό, ο performer είναι ένας διευκολυντής της εμπειρίας του κοινού και όχι ένας ειδικός. Τέτοια έργα είναι συχνά πολύ αυτοσχεδιαστικά και απαιτούν από τον ερμηνευτή να προσαρμοστεί στις ανάγκες και στις δυνατότητες του κοινού.

Το αποτέλεσμα του εργαστηρίου ήταν έξι live art performances σχεδιασμένα για χώρους όπως το φουαγιέ του ξενοδοχείου Intercontinental, μια εγκαταλελειμμένη αυλή, μια λευκό νεκροφόρα, και μια βεράντα και μια ταράτσα. Το συνολικό πλαίσιο ήταν μια πρόσκληση προς το κοινό (και στις τρεις διαδρομές) να έρθει σε στενή επαφή με ένα έργο σε ένα πολύ συγκεκριμένο περιβάλλον. Κάθε έργο είχε ως στόχο να διερευνήσει μια πτυχή της περιοχής μέσα από μια άκρως προσωπική και συμμετοχική διαδικασία με ένα συγκεκριμένο θέμα ή ιστορία. Τα θέματα κυμαίνονταν από την αιώνια αγάπη, τη θυσία, και τα βασανιστήρια μέχρι τους τυχερούς δραπέτες και τα τελευταία ταξίδια.