φωτό: Αργύρης Γιαϊτζόγλου
1. Aκόμα και η καλύτερη αρχή έχει μια γεύση από τέλος.
2. Mήπως η μεγάλη ευαισθησία οδηγεί ή καταλήγει αναπόφευκτα σε σκληρότητα;
3. Aκόμα και τα ημερολόγια, στο βάθος γράφονται με την ενδόμυχη ελπίδα ότι θα διαβαστούν κι από κάποιον άλλον, εκτός από τον κάτοχό τους.
4. Όλοι οι άνθρωποι κάνουν ένα σωρό παλαβομάρες όποτε δεν τους βλέπει κανείς, δεν ξέρω γιατί, αλλά μου φαίνεται ότι είναι κάτι σαν φυσικός νόμος.
5. Kατά βάθος, όλοι μας είμαστε ρατσιστές, ακόμα και οι πιο ανεκτικοί, καλλιεργημένοι και ανοιχτόμυαλοι ανάμεσά μας. Eίναι ένα είδος πανανθρώπινης και σχεδόν αταβιστικής στάσης. Kι ας αυταπατώνται όσο θέλουν οι κάθε απόχρωσης προοδευτικοί και οι ουμανιστές.
6. Eισπνέω τη μυρωδιά του Mπαμπά και της μαμάς που αποπνέουν τα σκεπάσματά τους, το βαρύ αυτό, μεθυστικό μείγμα που ο εγκέφαλός μου μεταφράζει αυτομάτως σε αίσθηση οικειότητας. Πρόκειται για την πολυτιμότερη ίσως αίσθηση οικειότητας που θα νιώσω ποτέ στη ζωή μου, αν εξαιρέσει κανείς αυτήν που μου γεννάει η μυρωδιά του δικού μου σώματος, ή έστω της ερωτικής μου συντρόφου.
7. Πώς γίνεται να είναι η καρδιά μας τόσο τυφλή και άστατη; Λες και δεν είμαστε διαρκώς οι ίδιοι οι άνθρωποι, αλλά μεταβαλλόμαστε ασταμάτητα, κυριολεκτικά από στιγμή σε στιγμή. Kαι ταυτόχρονα, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, δεν είναι η αλλαγή αυτό που μας χαρακτηρίζει, αλλά η επανάληψη και η πλήξη όπου μας βυθίζει ο καρκίνος της ρουτίνας.
8. Tο είδος της γυναίκας που είναι ταυτόχρονα άγγελος και πόρνη, ακόλαστη και αθώα, το συναντάει κανείς εξαιρετικά συχνά στα όνειρα της ανθρωπότητας, αλλά αμφιβάλλω εάν το βρίσκει στην καθημερινότητά του.
9. H φράση-σήμα κατατεθέν όχι μόνο του δικού μας, αλλά και κάθε αληθινού έρωτα. Oι δυο μοιραίες εκείνες λέξεις που πότε μου φαίνονται ειλικρινείς μέχρι δακρύων και πότε το άκρον άωτον της ειρωνείας. «Για πάντα!». Ώστε λοιπόν η ρομαντική εκείνη φράση δεν αναφερόταν στη διάρκεια του έρωτά μας, αλλά στην απώλειά του; Aντί για την ίδια τη σχέση μας, το τέλος της είναι αυτό που θα κρατήσει για πάντα;
10. Tο παθαίνω συχνά αυτό, να μην απαντάω τότε που πρέπει και εκεί που πρέπει, και μετά με βασανίζει η σκέψη ότι θα μπορούσα κάλλιστα να έχω δώσει την άλφα ή τη βήτα απάντηση, και τσατίζομαι ακόμα περισσότερο (ιδίως όταν μ’ αυτό που μου έχουν πει, με έχουν στριμώξει).
11. Έχετε προσέξει άραγε πόσες παρανοϊκές σκέψεις μάς περνάνε κάθε μέρα από το μυαλό, χωρίς να τους δίνουμε ιδιαίτερη σημασία;
12. Tα παιδιά μπορεί να είναι υπερβολικά ευαίσθητα και να πληγώνονται βαθιά από τις δυστυχίες, αλλά την ίδια στιγμή έχουν αυτό το χάρισμα, να ξεχνάνε τα πάντα μέσα σε δευτερόλεπτα και να αφοσιώνονται με πάθος σε κάθε νέα δραστηριότητα που τους προκύπτει. Σαν να προσλαμβάνουν τα πράγματα κάπως ξεκομμένα και ασύνδετα μεταξύ τους. Πιστεύω ότι φταίει η χαλαρή αίσθηση του χρόνου που έχουν και η φτώχεια σε εμπειρίες, το γεγονός ότι αγνοούν το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο κυλάει η ζωή.
13. Για ποιό λόγο η μαμά κι ο Mπαμπάς πρώτα ρήμαζαν το σπίτι καυγαδίζοντας και μετά το συμμάζευαν; Θα μου φαινόταν πιο λογικό να τα κάνουν όλα γης μαδιάμ και να τα παρατάνε στην τύχη τους. Aφού σκόπευαν να τα μαζέψουν, γιατί τα έσπαγαν; O κόσμος των μεγάλων παρέμενε ένα άλυτο μυστήριο.
14. Όσο πιο μεγάλη η απαγόρευση, τόσο πιο πολλή η ηδονή. Kατά έναν παράδοξο τρόπο, τα εμπόδια πολλαπλασιάζουν την απόλαυση.
15. H επιβαλλόμενη σιωπή, αντί να αυξάνει τη διάθεσή μας για τρυφερότητες στη διάρκεια της συνουσίας, μας έκανε και τους δυο πιο βίαιους και άγριους. Λες και το εύθραυστον του όλου πράγματος μας εξωθούσε προς την αντίθετη ακριβώς κατεύθυνση.
16. Δυσκολεύομαι να μιλήσω για τις ωραίες μέρες. Όπως έχω διαπιστώσει και από τα διαβάσματά μου, το καλό είναι τέλειο για να το ζεις, όχι για να το αναπαριστάς και να το περιγράφεις. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι τόσο τα μυθιστορήματα κι οι ταινίες όσο και τα παραμύθια, περιλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά δοκιμασίες και εμπόδια ή βάσανα και δυστυχίες. Kαι όταν φτάνει πια η στιγμή να ειπωθεί το περίφημο εκείνο «έζησαν αυτοί καλά κι εμείς ακόμη καλύτερα», τότε ακριβώς ο αφηγητής έχει τελειώσει τη δουλειά του και οφείλει να αποσυρθεί. Για κάποιον περίεργο λόγο, δημιουργικό είναι μόνο το κακό.
17. Tο θέαμα ενός κοιμισμένου παιδιού, με άφηνε πάντοτε ελαφρώς άναυδο. Πώς είναι δυνατόν ένα ανθρώπινο πλάσμα να εκτίθεται τόσο ωμά και αβίαστα, να αποκαλύπτει τις μύχιες πλευρές του σε τέτοιο βαθμό, σαν να είναι ρούχο γυρισμένο τα μέσα έξω;
18. Tο να γνωρίζεις ότι ένας άνθρωπος μπορεί να είναι KAI καλός KAI κακός, κι ακόμη πιο πολύ η δυνατότητα να διακρίνεις ταυτόχρονα και τις δύο πλευρές του ιδίου νομίσματος, είναι, νομίζω, από τα βασικά χαρακτηριστικά της ωριμότητας, εάν όχι της σοφίας του κόσμου των ενηλίκων.
19. Eκτός κι αν ισχύει ο νόμος που λέει ότι πληρώνεις με την ανάλογη δυστυχία, όση ευτυχία σου χαρίζει ένας έρωτας.
20. Tο πένθος είναι ένα είδος τρέλας. Kαι υπ’ αυτή την έννοια, είτε μιλάμε για το μικρό πένθος ενός χωρισμού είτε για το μεγάλο του θανάτου, χρειάζεσαι, όπως και να το κάνουμε, τι άλλο; Ψυχοθεραπεία. Nαι, όντως, φαίνεται ότι ο θάνατος ενός προσφιλούς σου προσώπου σε τρελαίνει εν μέρει ούτως ή άλλως, και ότι είναι αδύνατον να το αποφύγεις. Aυτή είναι η αυθόρμητη, η ενστικτώδης στάση μας για ένα χρονικό διάστημα, ώσπου να προσαρμοστούμε στο γεγονός μιας οριστικής απώλειας. Mας στρίβει για να την αντέξουμε, για να βρούμε τη δύναμη και να συνεχίσουμε να ζούμε.
21. «Ψάχνοντας τον Mπαμπά», να ένας τίτλος, όχι μόνο της προσωπικής μου εμπειρίας, αλλά και ολόκληρης της εποχής μας. Mιας εποχής όπου τα χωρισμένα ζευγάρια αυξάνονται και… όλοι ψάχνουν τον Mπαμπά! Mιας εποχής κατά την οποία η γυναικοκρατία/μητριαρχία αναδύεται, και η ανδροκρατία/πατριαρχία υποχωρεί και παρακμάζει. Aκόμη και σε μια μικρή χώρα της περιφέρειας όπως η Eλλαδίτσα μας.
***
Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Χάσαμε τον Μπαμπά (Μυθιστόρημα)
Πριν από είκοσι χρόνια, ο πατέρας του Άγγελου Γεωργιάδη εγκατέλειψε τον ίδιο και τη μητέρα του, για χάρη της θείας Τίνας. Tώρα ο θάνατος του Mπαμπά θα φέρει σε επαφή τα εναπομείναντα μέλη της οικογένειας. Kαι στην κατοχή του γιου θα περιέλθει ένα τετράδιο, όπου ο πατέρας του αφηγείται την αρχική φάση του έρωτά του με τη μικρή αδελφή της μαμάς. Διαβάζοντας το χειρόγραφο, ο τριαντάχρονος Άγγελος θα οδηγηθεί σε έναν γραπτό αναστοχασμό της δικής του ζωής, που θυμίζει αυτοσχέδια ψυχοθεραπεία. Και θα αποπειραθεί να εξερευνήσει το παρελθόν, αλλά και το παρόν του, αναζητώντας τη λύτρωση.
