Τα βραβευμένα έργα του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη και το Six Breaths per Minute

Από το 2019 που ξεκίνησε, ο θεσμός του Βραβείου Τέχνης του Ιδρύματος Γ. & Α. Μαμιδάκη υποστηρίζει σύγχρονους δημιουργούς προσφέροντάς τους την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα νέο έργο τέχνης που θα αποτελέσει μέρος της συλλογής του Ιδρύματος, ανοικτής προς το κοινό, και θα ενταχθεί σε μια σημαντική πολιτιστική κληρονομιά.

Το φετινό κάλεσμα απευθύνθηκε σε δημιουργούς απ’ όλον τον κόσμο και αφορούσε προτάσεις έργων μεγάλων διαστάσεων, σχεδιασμένα να αποτελούν σημεία αναφοράς στο χώρο έκθεσής τους, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη θεματική της Φροντίδας (Care) που διέπει και τα προγράμματα ερευνητικής φιλοξενίας /Residencies, καθώς και τα ανοικτά σεμινάρια του Ιδρύματος. Οι προτάσεις που βραβεύθηκαν, ξεχώρισαν για την πρωτοτυπία τους, την καινοτομία, τη σύνδεση με τη θεματική και τη δημιουργικότητά τους.

Το Ίδρυμα Γ. & Α. Μαμιδάκη παρουσιάζει το Σάββατο 15 Ιουνίου 2024 στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης τα τρία έργα που έλαβαν το Βραβείο Τέχνης 2024 και το έργο Six Breaths per Minute της Μαρίας Λουίζου, το οποίο θα βρίσκεται σε μόνιμη έκθεση στο Minos Palace.

Πρόκειται για το Τοπίο σε Κίνηση της Ειρήνης Μίγα, το The Resilient Thread της Κατερίνας Νάκου και το Long Waves του Στρατή Ταυλαρίδη.

Τοπίο σε Κίνηση της Ειρήνης Μίγα

Το Τοπίο σε Κίνηση της Ειρήνης Μίγα είναι ένα έργο τέχνης που ανταποκρίνεται στον χώρο (site-responsive) και συνδυάζει ζωγραφικά και γλυπτικά στοιχεία, απεικονίζοντας ένα διαρκώς εξελισσόμενο τοπίο. Εμπνευσμένο από το στροβιλισμό ενός φύλλου στον αέρα, εφιστά την προσοχή μας στην απειλούμενη και σπάνια χλωρίδα της Κρήτης, ενθαρρύνοντας τη συλλογική ευαισθητοποίηση για τη διάσωσή της.

Η Ειρήνη Μίγα σπούδασε εικαστικά στο Central Saint Martins College του Λονδίνου, απέκτησε πτυχίο BFA από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και μεταπτυχιακό MFA στις Εικαστικές Τέχνες από το Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης. Η πρακτική της περιλαμβάνει γλυπτική, εγκαταστάσεις, έννοιες σχεδίου, κειμένου και επιτελεστικότητας. Πρόσφατες ατομικές εκθέσεις περιλαμβάνουν: Reflections, στο Atlanta Contemporary Museum, Away in Another Way of Saying Here, στην Essex Flowers Gallery, στη Νέα Υόρκη, An Interval στο Flyweight Projects στη Νέα Υόρκη, και ομαδικές εκθέσεις όπως η Fountainhead Biennial II: Last Days of a House, σε επιμέλεια Omar López-Chahoud, Emerson Dorsch Gallery, Μαϊάμι, Outraged by Pleasure, σε επιμέλεια Νάντιας Αργυροπούλου, κτίριο “Nobel”, Χαλάνδρι, Αθήνα, A Scattering of Salts, σε επιμέλεια Πάνου Γιαννικόπουλου, ACG Art Gallery, Αθήνα, Tomorrow’s Dream, στο Neuer Essener Kunstverein στην Έσση, Scraggly Beard Grandpa, στην γκαλερί Capsule Shanghai, στην Κίνα. Η Μίγα έχει συμμετάσχει σε διεθνώς αναγνωρισμένα προγράμματα Art Residency όπως: Skowhegan School of Painting and Sculpture, Workspace του Lower Manhattan Cultural Council (LMCC) στη Νέα Υόρκη, Open Sessions στο The Drawing Center στη Νέα Υόρκη, το Fountainhead Residency στο Μαϊάμι, το Bemis Center for Contemporary Arts, το Watermill Center και άλλα. Έργα της βρίσκονται σε διεθνείς συλλογές τέχνης, όπως αυτή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη και στη Συλλογή Δάκη Ιωάννου- Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, Αθήνα.

The Resilient Thread της Κατερίνας Νάκου.

Το The Resilient Thread της Κατερίνας Νάκου αποτελείται από μεγάλης κλίμακας συνθέσεις υφασμένες στον αργαλειό, οι οποίες αναδιαμορφώνουν το ρόλο των διακοσμητικών στοιχείων της τέχνης “passementerie”, μιας υπό εξαφάνιση τέχνης που παραδοσιακά διακοσμούσε τα περιθώρια και τώρα γίνεται το κεντρικό στοιχείο μιας αφήγησης. Όπως λέει η Κ. Νάκου: «Το έργο είναι συμβολικό και αποτελεί για μένα μια καλλιτεχνική πρόκληση, όχι μόνο λόγω της μεγάλης κλίμακας, αλλά και λόγω της πολυπλοκότητας των χειροποίητων υφαντών συνθέσεων και αλληλοεπιδρώντων νημάτων που περιπλέκονται με στόχο να αναδείξουν την ποικιλομορφία της τέχνης ‘passementerie’. Με γνώμονα τη θεματική της φροντίδας, αυτή η τέχνη που συμβολίζει τα περιθώρια σε διάφορα εννοιολογικά επίπεδα, τοποθετείται στο επίκεντρο και διεκδικεί την προσοχή μας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια πιο συμπεριληπτική προσέγγιση στον κόσμο μας. Η υλοποίηση της πρότασης ήταν μια διαδικασία απαιτητική, αλλά ταυτόχρονα πολύ ιδιαίτερη και δημιουργική και νιώθω μεγάλη τιμή που μου δόθηκε η ευκαιρία και η στήριξη για να την πραγματοποιήσω».

Η Κατερίνα Νάκου έχει σπουδάσει Φιλοσοφία και Ιστορία της Τέχνης στο Eberhard Karls University Τübingen και Textile Design στο Reutlingen University (Γερμανία), όπου και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Design & Fine Art Conception. Έχει ειδικευτεί ως Textile Developer στην υφαντική Jacquard στο Textiel Museum – Textiel Lab (Ολλανδία). Έχει βραβευτεί με το Grand Prize του IDEEC 2023 (International Design Education Expo and Conference) στο Chuncheon (Κορέα) και έργα της έχουν εκτεθεί σε γκαλερί, μουσεία και ινστιτούτα στη Γερμανία και στην Κορέα. Είναι υπότροφος προγραμμάτων τέχνης και design στο Kunstmuseum Stuttgart (2023) και στο Πανεπιστήμιο της Girona (2024) και resident fellow στο TekstilLab, Bergen – Νορβηγία (2023) και στο European Textile Network & Textile Centre Haslach – Αυστρία (2024).

Long Waves του Στρατή Ταυλαρίδη

Το Long Waves του Στρατή Ταυλαρίδη είναι μια εγκατάσταση μεγάλης κλίμακας – 30 μέτρων – από διάτρητο χειροποίητο χαρτί με την τεχνική του paper cut που ανακλά στη μνήμη μας τη μορφή και την κίνηση της θάλασσας, αλλά παράλληλα λειτουργεί και ως σύμβολο μίας νέας εποχής, παρομοιάζοντάς την με εικόνες από δίχτυα ψαρέματος. Στόχος είναι η αφύπνιση του κοινού για την επιτακτική σημασία της φροντίδας των θαλασσών. Όπως λέει ο καλλιτέχνης: «Θέλω να στρέψω το βλέμμα σε κάτι που έχουμε παύσει να παρατηρούμε, το οποίο, εξαιτίας του τρόπου ζωής μας, περνά πλέον απαρατήρητο. Είμαστε αναπόσπαστο κομμάτι της καταστροφικής πορείας που συμβαίνει τώρα και μας δίνεται η δυνατότητα να το ανατρέψουμε. Τους τελευταίους μήνες εργάζομαι καθημερινά με αφοσίωση πάνω στη δημιουργία της εγκατάστασης. Το βραβείο και η υποστήριξη του Ιδρύματος μου έδωσαν τη δυνατότητα να μπορέσω να ερευνήσω και να ανοίξω έναν νέο κύκλο εργασίας σε μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, όπου ο θεατής θα έχει τη δυνατότητα να περιπλανηθεί μέσα στο ίδιο το έργο. Μέσα από αυτήν τη δημιουργική διαδικασία κατάφερα να συναντήσω ανθρώπους που αγκάλιασαν την ιδέα μου και με βοήθησαν στην υλοποίησή της».

Ο Στρατής Ταυλαρίδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1990 και είναι απόφοιτος της Σχολής Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χρησιμοποιώντας την τεχνική του papercut δημιουργεί διάτρητα έργα τέχνης και εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, αποτελούμενες από χειροποίητα χαρτιά λίγων γραμμαρίων, τα οποία κόβει με χειρουργικό νυστέρι. Έχει εκθέσει ατομικά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην “Izmir Mediterranean Biennal” το 2023 και στη “15th Biennale de la Mediterranée” το 2011. Έχει βραβευτεί σε ελληνικούς και ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς με το βραβείο τέχνης του Ιδρύματος G. & A. Mamidakis Foundation (2024), στο «Πάμε Απέναντι»-Άρσις (2012) και στο Hulda Festival (2011) κ.;a. Συμμετείχε στις: Art Fair ”Tom of Finland Art & Culture Fail” (2023), “Rome International Art Fair” (2021), “London Art Fair” (2015), “Art Athina” (2014). Έχει εκθέσει ομαδικά σε Αγγλία, Γερμανία, Ιταλία, Σερβία, Τουρκία και Ελλάδα. Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

Η Επιτροπή Αξιολόγησης του Βραβείου Τέχνης 2024 απαρτίστηκε από τους/τις:

• Γεώργιο Γυπαράκη, Εικαστικό, Καθηγητή τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
• Πολίνα Κοσμαδάκη, Ιστορικό Τέχνης, Επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Μπενάκη
• Σωτήριο Μπαχτσετζή, Καλλιτεχνικό Διευθυντή Ιδρύματος Γ.&Α. Μαμιδάκη, Ιστορικό Τέχνης, Αν. Καθηγητή τμ. Πολιτισμού και Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανιών, Παν/μιο Θεσσαλίας
• Νίκο Ναυρίδη, Εικαστικό, Καθηγητή Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας
• Αλέξανδρο Ψυχούλη, Εικαστικό, Καθηγητή Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Παν/μιο Θεσσαλίας

Μετά την παρουσίαση του Ιουνίου, τα έργα θα παραμείνουν σε μόνιμη έκθεση στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης και θα ενταχθούν στη συλλογή τέχνης του Ιδρύματος, η οποία συγκεντρώνει πάνω από 70 πρωτότυπα site-specific έργα σημαντικών Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών, μεταξύ αυτών Magdalena Abakanowicz, Lynda Benglis, Cecilia Campos, Κώστα Βαρώτσου, Μαρίας Λοϊζίδου, Ρένας Παπασπύρου, Άγγελου Σκούρτη, Κώστα Ιωαννίδη, Νίκου Αλεξίου, Γιώργου Λάππα, Νίκου Κεσσανλή, Γιώργου Γυπαράκη και πολλών άλλων.

Πέρα από την παρουσίαση των έργων που έλαβαν το Βραβείο Τέχνης 2024, το Ίδρυμα Γ.& Α. Μαμιδάκη με μεγάλη χαρά παρουσιάζει στο κοινό το νέο έργο της συλλογής του, Six Breaths per Minute της Μαρίας Λουίζου. Τρία εντυπωσιακά πήλινα δοχεία ανθρώπινων διαστάσεων συμβολίζουν τον ασφαλή χώρο, τον χώρο συμβίωσης με το σώμα μας και έκφρασης της φωνής μας και φιλοξενούν μια φωνητική περφόρμανς σε ένα είδος διαμαρτυρίας για τη φωνή των θυμάτων βίας που δεν ακούστηκε. Παράλληλα, το έργο διερευνά την εξέλιξη της κεραμικής τέχνης χρησιμοποιώντας παραδείγματα παραδοσιακής αγγειοπλαστικής σε μια νέα εποχή διατομεακής τέχνης. O σχεδιασμός ξεκίνησε το 2020 στην Πελοπόννησο και ολοκλήρωσε το ταξίδι του στο χωριό Θραψανό στην Κρήτη, το παλαιότερο σημείο γνώσης και παραγωγής χειροποίητων αγγείων. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε το 2021 στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα, υποστηρίχθηκε από την Terraneo και το ΥΠΠΟΑ, ενώ μέρος του πραγματοποιήθηκε μετά από ανάθεση του Ιδρύματος Ωνάση το 2023 για την έκθεση Plásmata II: Ioannina.

Η Μαρία Λουίζου ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το σύνολο της δουλειάς της αποτελείται από γλυπτικές εγκαταστάσεις, μέσα στις οποίες φιλοξενούνται φωνητικές συνθέσεις που δημιουργεί η ίδια. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και θεωρία σύνθεσης κλασικής & ηλεκτρονικής μουσικής στο Ωδείο Αθηνών. To 2020 απέσπασε το βραβείο ARΤWORKS, και η έρευνά της «Σωματικότητα στη σύγχρονη γλυπτική, φωνητική, και ελληνική παράδοση» επιχορηγήθηκε από το ΥΠΠΟ. Το 2019 η δουλειά της παρουσιάστηκε στη Νέα Υόρκη, στην ετήσια έκθεση «Tabula Rasa» υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Robert Wilson, καθώς και στο Πεκίνο, όπου απέσπασε το βραβείο «China Taiyuan International YouthMetal Sculpture Creations 2018». Η δουλειά της έχει επίσης παρουσιαστεί στο πλαίσιο της έκθεσης «Θεωρήματα» στο ΕΜΣΤ, ενώ η συμμετοχή της στο Watermill Center Summer Residency χρηματοδοτήθηκε από δωρεές των συλλεκτών Cornelia Long και Franz Wassmer. Η πρώτη της ατομική έκθεση «22°C» πραγματοποιήθηκε στην γκαλερί Sinestetica (Ρώμη, 2019), ενώ η δεύτερη ατομική της έκθεση «Six Breaths per Minute» στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα το 2021. Παρουσίασε επίσης ένα συλλογικό έργο σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Columbia και την ομάδα Victoria Square Project ως Αrtist in Residency το 2021. Το 2022 συμμετείχε σε προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών στο The Watermill Center, στο Atelier des Arques και στο Delfina Foundation. Το 2023 συμμετείχε στην έκθεση Plásmata II: Ioannina, καθώς και στην Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα της Ευρώπης Τιμισοάρα, ενώ εγκαινίασε το δικό της καλλιτεχνικό residency στη Λέρο με τίτλο Politics of border waters and the unwanted body.