Φέτος τον χειμώνα στο ΕΜΣΤ θα αναρωτηθείς «Γιατί είμαστε μαζί»

Με κεντρικό άξονα τη μεγάλη ομαδική έκθεση Modern Love στο ΕΜΣΤ και την «αγάπη στα χρόνια της ψυχρής οικειότητας» να την αντιλαμβανόμαστε πιο έντονα από ποτέ, θα αναρωτηθούμε ξανά και ξανά -γιατί χρειάζεται- για την επίδραση που ασκεί το διαδίκτυο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η σύγχρονη οικονομία της τεχνολογίας στις σχέσεις και την καθημερινή ζωή μας. Γιατί το προσωπικό είναι πολιτικό και τα συναισθήματα -όπως το burnout και η κατάθλιψη– που πολλοί από εμάς βιώνουμε δεν είναι ατομική υπόθεση. 

Όπως πάντα, η τέχνη είναι εκεί, συνοδοιπόρος, να μας βοηθάει σε αυτό το εσωτερικό σκάψιμο, την εξερεύνηση εις βάθος και την διερώτηση για όλα όσα μας περιτριγυρίζουν, μας επηρεάζουν, μας αφορούν.

Ας πάρουμε μια γεύση από μερικά μόνο από αυτά που θα δούμε στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης αυτόν τον χειμώνα. Στις εκθέσεις του ΕΜΣΤ θα δούμε έργα της Ελένης Μπαγάκη, της Έρικας Σκούρτη, της Hannah Toticki, του Melanie Bonajo, του Μιχαήλ Καρίκη και την in situ ζωγραφική εγκατάσταση του Dan Perjovschi που εκτείνεται σε όλο το Μουσείο.

Τα πάντα, παντού, διαρκώς 

Της Hannah Toticki 

Με την «κοινωνίας της εξουθένωσης», καταπιάνεται στην προσωπική της έκθεση η Hannah Toticki και συγκεκριμένα, θίγει μέσα από την τέχνη της, την αόρατη εργασία των γυναικών, τη σχέση μας με την τεχνολογία, την εργασιακή ζωή ως μια δυνητικά κοσμική θρησκεία, και, γενικότερα, την κατάσταση της εργασίας στον ύστερο καπιταλισμό και σε μια κοινωνία που κυνηγά την παραγωγικότητα, την επιτάχυνση και την ανάπτυξη. 

Εμπνεόμενη από τη μόδα, το design, το θέατρο και την ποπ κουλτούρα, δημιουργεί γλυπτά και εγκαταστάσεις που συχνά σχετίζονται άμεσα με το ανθρώπινο σώμα και μοιάζουν σε πρώτο επίπεδο με έπιπλα, αξεσουάρ ή ρούχα. Η έκθεση «Tα πάντα, παντού, διαρκώς» εξετάζει τη συναισθηματική αρχιτεκτονική που δημιουργούν τα εργασιακά περιβάλλοντα στις δυτικές κοινωνίες, τον ρόλο της κοινωνικής αναπαραγωγής στις σύγχρονες κουλτούρες της εργασίας, τις επιπτώσεις της εξουθένωσης στην καθημερινότητά μας, την εξάρτηση από την εργασία και την εργασιακή ζωή ως μορφές μιας ενδεχόμενης κοσμικής θρησκείας, και τον προβληματικό ρόλο της αϋπνίας σε μια κοινωνία που παλεύει για παραγωγικότητα, επιτάχυνση και ανάπτυξη. 

Something like a poem, a nude and flowers in a vase 

Της Ελένης Μπαγάκη

Μέσα από προσωπικές εμπειρίες και επινοημένα συμβάντα, η Ελένη Μπαγάκη διερευνά ζητήματα γύρω από τις σχέσεις, τη σεξουαλικότητα, τις έμφυλες αναπαραστάσεις ή την εργασιακή επισφάλεια, κατασκευάζοντας μια ανοιχτή αυτομυθοπλασία. Στην καλλιτεχνική της πρακτική παίζουν κεντρικό ρόλο η νομαδική περιπλάνηση και η φυγή ως υπαρξιακή συνθήκη και αναζήτηση μιας αίσθησης του ανήκειν. 

Η έκθεση στο ΕΜΣΤ αναπτύσσεται με πυρήνα μια σειρά ζωγραφικά έργα – συνθέσεις ανθρώπινων μορφών που στέκονται μόνες ή αλληλεπιδρούν σε φυσικά τοπία. Αφετηρία για τη δημιουργία των ανδρικών κυρίως γυμνών σωμάτων είναι η επιθυμία: η ονειρική ζωγραφική της Μπαγάκη παράγεται, όπως τονίζει η ίδια, από και για την επιθυμία. Η έκθεση «Something like a poem, a nude, and flowers in a vase» διαμορφώνεται ως μια συνθήκη ονειρικής περιπλάνησης και παρατήρησης πάνω στην επιθυμία, τη σεξουαλικότητα, και την ερωτική αναζήτηση.

Όλα τα πρόσωπά σου

Της Έρικας Σκούρτη

Με εργαλείο της το χιούμορ, την ειρωνεία, την παρωδία και την αυτοέκθεση, η Έρικα Σκούρτη πραγματεύεται θέματα που αφορούν το συναίσθημα, την οικειότητα, την εργασία, την αμφιβολία και την αυτοβελτίωση, αλλά και το ρόλο του καλλιτέχνη σε σχέση με την τεχνολογία. Το έργο της αποτελεί μια ανοιχτή διαδικασία αυτοαφήγησης, όπου η προσωπική βιογραφία συναντά τη συλλογικότητα, το προσωπικό συνδιαλέγεται με το πολιτικό και η πραγματικότητα με τη μυθοπλασία.

Η εικαστική πρακτική της ξεκινά από μια διαδικασία παρατήρησης του εαυτού και από τη συστηματική καταγραφή της καθημερινής ζωής μέσα από τη δημιουργία έντυπων και οπτικοακουστικών ημερολογίων. Κάνοντας συστηματική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των εφαρμογών του κινητού τηλεφώνου της, η Σκούρτη επανεπεξεργάζεται τα προσωπικά της αρχεία και δημιουργεί κειμενικά έργα σε ύφασμα ή χαρτί, αλλά και περφόρμανς, βίντεο και κολάζ που τα διακρίνει η lo-fi, ωμή και σπασμένη αισθητική.

Γιατί είμαστε μαζί

Του Μιχαήλ Καρίκη

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Έλληνας καλλιτέχνης Μιχαήλ Καρίκης, συνδυάζοντας βίντεο και ήχο, στοχεύει στην ανάδειξη κοινωνικών, πολιτικών και περιβαλλοντικών εντάσεων από το παρόν και την πρόσφατη ιστορία.

Σε συνεργασία πάντα με ομάδες ανθρώπων, όπως μαθητές, εργαζόμενους, συνταξιούχους ή ακτιβιστές, και αντλώντας έμπνευση από την παγκόσμια βιομηχανική και πολιτική ιστορία, τη λογοτεχνία και τη μουσική πρωτοπορία, ο καλλιτέχνης ενορχηστρώνει και καταγράφει μουσικά συμβάντα που διανοίγουν χαραμάδες ελπίδας σε ένα μέλλον το οποίο προδιαγράφεται δυσοίωνο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Modern Love: Τα πέντε έργα τέχνης που ξεχωρίσαμε στη νέα έκθεση του ΕΜΣΤ

Progress vs Regress 

Του Melanie Bonajo 

Το Melanie Bonajo, με τα βίντεο, τις περφόρμανς, τις φωτογραφίες και τις εγκαταστάσεις του,  προτείνει εναλλακτικές, αντικαταναλωτικές μεθόδους για την επανασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων, για τη διερεύνηση της σεξουαλικότητας, της οικειότητας, της τρυφερότητας και των συναισθημάτων. Τα πειραματικά ντοκιμαντέρ του παρουσιάζουν συχνά ομάδες στο περιθώριο της κοινωνίας και υπογραμμίζουν τη σημασία μιας ισχυρής αίσθησης της κοινότητας, της ισότητας και των πολιτικών του σώματος. 

Το Progress vs Regress διερευνά την επίδραση των τεχνολογικών καινοτομιών στους πρεσβύτερους πολίτες, οι οποίοι έχουν βιώσει τις πιο ξαφνικές αλλαγές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μέσα από τις προσωπικές, συγκινητικές ιστορίες των πρωταγωνιστών, η ταινία απεικονίζει τις ανάγκες, τις προσδοκίες και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια γενιά που προσπαθεί να ενσωματωθεί σε μια κοινωνία συνεχούς εξέλιξης, η οποία απαιτεί αποτελεσματικότητα και ταχύτητα. Παράλληλα, είναι μια ιστορία για το φόβο του να μείνει κανείς πίσω όσο μεγαλώνει και για τον τρόπο με τον οποίο περιθωριοποιούνται κοινωνικά οι πρεσβύτεροι πολίτες ως ομάδα χωρίς οικονομική αξία. Το Melanie Bonajo συμμετέχει επίσης στην έκθεση Modern Love. Η αγάπη στα χρόνια της ψυχρής οικειότητας με το έργο Night Soil – Economy of Love, με θέμα ένα κίνημα σεξεργατριών που βλέπουν τη δουλειά τους ως έναν τρόπο για να διεκδικήσουν οι γυναίκες ισχύ σε μια ανδροκρατούμενη ζώνη απόλαυσης.

The Long Wall Report

Του Dan Perjovschi

Από τη δεκαετία του 1990 και μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, ο Dan Perjovschi έχει γίνει διεθνώς γνωστός για τα γελοιογραφικά σχέδιά του σε μουσεία, μπιενάλε, δημόσιους οργανισμούς, καθώς και στον δημόσιο χώρο. Οι χαρακτηριστικές εικόνες του, φτιαγμένες με ανεξίτηλους μαύρους μαρκαδόρους, εμπνέονται από την επικαιρότητα, την πολιτική, τα κοινωνικά ζητήματα και τις σύγχρονες παθογένειες.

Με χιουμοριστική, αιχμηρή, κριτική ματιά, ο Perjovschi σχολιάζει τις πρόσφατες παγκόσμιες συρράξεις, τις πολιτισμικές προκαταλήψεις, φλέγοντα ζητήματα όπως οι ταυτότητες, το προσφυγικό και οι θρησκευτικές συγκρούσεις, αλλά και τις καταναλωτικές μας συνήθειες και τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Ο Perjovschi έχει μετατρέψει το σχέδιο σε εργαλείο πληροφόρησης, πολιτικού σχολιασμού και ακτιβισμού. Εκφράζοντας δύσκολες ιδέες με γρήγορα εκτελεσμένα, αυθόρμητα σχέδια, η πρακτική του Perjovschi δείχνει ότι η τέχνη μπορεί να είναι πολιτική και κριτική χωρίς να είναι διδακτική και ηθικολογική.