“This world has lost its glory
Let’s start a brand new story now”
-Words, The Bee Gees
Τα φεστιβάλ θα έπρεπε να συνταγογραφούνται ως φάρμακα που άγουν την ψυχή, ως αστερισμοί που χάνεσαι στο σύμπλεγμά τους, αναζητώντας την ιδανική προβολή μιας ταξιδιάρικης ταινίας, ψαχουλεύοντας για να βρεις το φεστιβαλικό σου πάσο, ανάμεσα στο μαγιό και το αντηλιακό, ένα βράδυ καλοκαιριού, με τη θαλασσινή αλμύρα να εισέρχεται στα πνευμόνια σου. Για τα φεστιβάλ θα πρέπει να γραφτούν ολόκληροι τόμοι βιβλίων, να γεμίσουν βιβλιοθήκες, όχι μόνο για αυτά καθαυτά τα φεστιβάλ, αλλά και για την ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τα άτομα που παίρνουν μέρος, είτε ως θεατές, είτε ως δημιουργοί και συνεργάτες.
Ειδικά τα φεστιβάλ κινηματογράφου, τυλίγονται κάτω από μερικά πέπλα μαγείας παραπάνω, διότι ο κινηματογράφος είναι ο ίδιος η μήτρα της μαγείας. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Το πνεύμα συλλογικότητας και ομαδικότητας που ίπταται πάνω από τα φεστιβάλ συνδέει σαν νήμα τα συμμετέχοντα άτομα μεταξύ τους, δημιουργώντας αναμνήσεις που δεν θα διαλυθούν σαν κάστρα στην άμμο.
Στον Αργοσαρωνικό, υπάρχει ένα ιστορικό νησί, το οποίο οι Ενετοί είχαν ονομάσει “Ίζόλα ντι Σπέτζια”, δηλαδή Νησί των αρωμάτων, καθώς το στόλιζαν πολλά λουλούδια. Εκεί λοιπόν, στις Σπέτσες, στο νησί της Μπουμπουλίνας, έλαβε χώρα το πρώτο μέρος του 10ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγαίου. Κατά μήκος του νησιού, έβλεπες τα banners να κυματίζουν και να χαιρετούν επισκέπτες και ντόπιους. Δίπλα ακριβώς στο λιμάνι, στο welcome stand του φεστιβάλ, σε υποδέχονται θερμά οι διοργανωτές, δίνοντάς σου την υφασμάτινη τσάντα, με το αναλυτικό πρόγραμμα των προβολών, αλλά και διάφορα «κουφετάκια» από μέρη του νησιού που δεν πρέπει να χάσεις.
Η τελετή έναρξης θα γίνει ακριβώς μπροστά στο Ποσειδώνιο Ξενοδοχείο, σε ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια της σύγχρονης Ελλάδας, στην προκυμαία του νέου λιμανιού. Έχουν ήδη σχηματιστεί πηγαδάκια από κινηματογραφίστριες και κινηματογραφιστές, σκηνοθέτριες και σκηνοθέτες, δημοσιογράφους, σινεφίλ, τους συνεργάτες και τους διοργανωτές του φεστιβάλ κι όλοι έχουν μια λάμψη στα μάτια. Κάτι όμορφο προμηνύεται πως θα ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες στο νησί των Σπετσών.
Οι Giovanni Aloi (σκηνοθέτης) και Μπάμπτης Τσούτσας (καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ) μπροστά στο σινέ Τιτάνια.
Όταν έχεις να διαλέξεις ανάμεσα σε 50 ταινίες και ντοκιμαντέρ, σεμινάρια και εργαστήρια, παράλληλες εκδηλώσεις, πάρτι και ειδικές προβολές, το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα σταματήσεις στιγμή. Ο χρόνος ήδη τρέχει εναντίον μας, ενώ με τις ταινίες όλοι ξέρουν ότι οι δείκτες του ρολογιού παγώνουν, ειδικά το καλοκαίρι, στο νησί, όπου οι ώρες είναι πιο εύπλαστες. Διαγράψαμε, λοιπόν, την ιστορία με το “Delete History” των Gustave Kervern και Benoit Delepine, ιδρώσαμε με το “Sweat” του Magnus Von Horn και προβληματιστήκαμε με το “The Third War” του Giovanni Aloi.
Δίχως αμφιβολία, ερωτευτήκαμε ξανά με το “Monday” του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, σε μια προβολή κάτω απ’ τ’ αστέρια, δίπλα στη θάλασσα της Αγίας Μαρίνας. «Πάμε στην παραλία», φώναζε η Χλόη στον Μίκυ και ένιωθες ότι η ενστικτώδης έλξη, ο ερωτισμός και τα ξέφρενα πάρτι δεν αφορούσαν μόνο τη μεγάλη οθόνη, αλλά και όσα διαδραματίζονταν εκτός αυτής. Μέχρι να έρθει η Δευτέρα -και να επιστρέψουμε στην πραγματικότητα.
Ο Σταύρος Μαρκουλάκης, συντονιστής του φεστιβάλ και ο σκηνοθέτης, Αργύρης Παπαδημητρόπουλος, στo Q&A, μετά την προβολή του Monday στην παραλία της Αγίας Μαρίνας.
Η τρυφερή ματιά του σκηνοθέτη, όσον αφορά την πόλη της Αθήνας και συγκεκριμένα, την Κυψέλη, -«το κέντρο του κόσμου», όπως ακούγεται και στην ταινία κι έχει γράψει ο Βακαλόπουλος-, όπου διαδραματίζεται μεγάλο μέρος της ταινίας, αποδείχθηκε και στο Q&A, μετά την προβολή, όπου ομολόγησε: «Αγαπώ την Αθήνα. Ό,τι αγαπάμε, το βλέπουμε ως το πιο όμορφο στον κόσμο. Άρα, θες να το δείξεις και όμορφο. Έτσι έγινε και με την Αθήνα».
Παράλληλα, πραγματοποιούνταν προβολές ντοκιμαντέρ, με το “Truffle Hunters” και την πρεμιέρα του “The Hero’s Journey to the Third Pole” να ξεχωρίζουν σε συζητήσεις που άνοιγαν αργότερα, σε κάποιο bar, μπροστά στη θάλασσα, με ένα signature cocktail στο χέρι, με αποτέλεσμα να μπερδεύονται γλυκά οι αναφορές σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, φαντασίας και ντοκιμαντέρ.
Ποικιλία επικρατούσε και στα venues όπου γίνονταν οι προβολές, καθώς είχαν επιλεχθεί σημεία σε διαφορετικά μέρη του νησιού: στην παραλία της Αγίας Μαρίνας, στο Μουσείο της Μπουμπουλίνας, στο σινέ Τιτάνια, στην ιστορική Κοργιαλένειο Σχολή. Έτσι, για να μεταβούμε από το ένα μέρος στο άλλο, καβαλούσαμε ένα μηχανάκι ή ένα ποδήλατο, καθώς τα αμάξια απουσιάζουν από το νησί, διασχίζοντας σε δυο τροχούς τα κινηματογραφικά σοκάκια του νησιού.
Ένα από τα μουσικά ντοκιμαντέρ που παρακολουθήσαμε, χωρίς αναπνοή, ήταν το “The Bee Gees: How can you mend a broken heart”, όπου οι αδελφοί Barry, Maurice και Robin Gibb μας μεταφέρουν στη δεκαετία του 1960 και στις αμέτρητες, θρυλικές επιτυχίες τους, κάνοντάς μας να σιγοτραγουδάμε μαζί τους “And you come to me on a summer breeze. Keep me warm in your love, then you softly leave. And it’s me you need to show. How deep is your love?” και να θέλουμε να σηκωθούμε να χορέψουμε από τις πρώτες νότες του για πάντα αξέχαστου “Stayin’ Alive”.
Τα πρωινά δίναμε ραντεβού σε κάποια από τις παραλίες του νησιού και ακόμη κι αν είχε ακολουθήσει ξενύχτι το προηγούμενο βράδυ. Οι μπαταρίες δεν αποφορτίζονται, όταν είσαι στο νησί. Όλοι το ξέρουν αυτό. Ανάμεσα στους σινεφίλ θεατές έβλεπες και καλλιτέχνες, όπως ο Πάνος Μουζουράκης, η Τζίνα Βαρελά και η Μόνικα, μεταξύ άλλων.
Ο Σταύρος Μαρκουλάκης, συντονιστής και επιμελητής του προγράμματος του φεστιβάλ, μιλάει στην Popaganda για το πρόγραμμα ταινιών μικρού μήκους του φεστιβάλ: «Από τις ιστορίες κοινωνικού αποκλεισμού και επιτήρησης μέχρι την εξερεύνηση της σεξουαλικής αφύπνισης και των ταυτοτήτων, το φετινό πρόγραμμα που παρουσιάστηκε στις Σπέτσες συμπεριέλαβε πάνω από 40 ταινίες μικρού μήκους διαφορετικών θεματικών και ειδών, από περισσότερες από 20 χώρες. Μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι ταινίες αυτές κατάφεραν να αποτελέσουν αφορμή συζητήσεων, όχι μόνους για τους ανθρώπους του χώρου που επισκέφτηκαν το φεστιβάλ, αλλά και για τους κατοίκους και νέους ανθρώπους του νησιού. Η ενδιαφέρουσα αυτή αλληλεπίδραση μας ωθεί να οραματιστούμε ένα ακόμη πιο ευρύ και πειραματικό πρόγραμμα για την επόμενη διοργάνωση.»
Στην προσπάθεια να ενισχύσει το μήνυμα «Η Ελλάδα ως Κινηματογραφικός Προορισμός» στις διεθνείς αγορές, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγαίου διοργάνωσε ένα διήμερο συνέδριο με τίτλο “Location Greece”.
Εργαστήρια, πάνελ και παρουσιάσεις από ειδικούς εξ Αμερικής και Μεγάλης Βρετανίας, αλλά και εγχώριους experts από την Ελληνική Επιτροπή Κινηματογράφου, έλαβαν χώρα, με σκοπό την υποστήριξη του διαλόγου μεταξύ Ελλήνων και ξένων δημιουργών, δικτυώνοντας επιτυχώς παραγωγούς, χρηματοδότες και στελέχη του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.
Η τελευταία ημέρα είχε την επίγευση της απονομής των βραβείων για τις καλύτερες ταινίες που συμμετείχαν στο Διαγωνιστικό Τμήμα Μικρού Μήκους. Φαίδρα Βόκαλη, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος και Eva Sangiorgi, τα ονόματα των τριών κριτών, οι οποίοι ξεχώρισαν -αρμονικά- τις τρεις παρακάτω ταινίες.
Μια λύκαινα, ονόματι “Naya”, η οποία μετανάστευσε από την Ανατολική Γερμανία στο Βέλγιο με ένα κολάρο GPS, γίνεται πρωτοσέλιδο και 50 κάμερες παρακολούθησης ακολουθούν κάθε βήμα της άγριας ζωής της, διερευνώντας την πορεία της μέχρι που συναντά έναν άλλο λύκο, κάνουν έρωτα και μετά, οι ερευνητές χάνουν κάθε ίχνος της. Μία πραγματική ματιά, σε ένα πραγματικό θηλαστικό, από τον Sebastian Mulder. Το voyeuristic αυτό κολάζ ξεκινάει με ένα παλιό γερμανικό ρητό: “In the wild, you are never alone. One pair of eyes stares into the forest, a thousand eyes stare back at you”. Το βραβείο που κέρδισε η “Naya” είναι το Best Aegean International Short Film Award. Λείπουν άραγε οι ταινίες για μη ανθρώπινα ζώα, οι οποίες να τα αντιμετωπίζουν στις αληθινές διαστάσεις τους και να φωτίζουν και πτυχές της ψυχοσύνθεσής τους;
Σταύρος Μαρκουλάκης, Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος, Φαίδρα Βόκαλη, Eva Sangiorgi, Μπάμπης Τσούτσας, την τελευταία ημέρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγαίου στις Σπέτσες, κατά την διάρκεια της απονομής των Βραβείων.
Το βραβείο Best Greek Short Film το κέρδισε το “Route-3”, του Θανάση Νεοφότιστου. Μια ζεστή μέρα στο Σαράγιεβο, φέτες ζουμερού πορτοκαλιού συνδέουν μια πριγκίπισσα με ροζ χιτζάμπ, έναν παρθένο αλάνι έφηβο και άλλους επιβάτες της Γραμμής 4 του τραμ, εκτός από τον ντοπαλό πλην καυλωμένο Αμάρ. Σέξυ διαθέσεις, ροζ αποχρώσεις και ένα απρόβλεπτο τραμ που σε καλεί να ανέβεις κι εσύ μαζί στην επόμενη στάση.
Το “As if underwater” της Ανθής Δαουτάκη κέρδισε το βραβείο Special Jury Mention, αφηγούμενο την ιστορία της Ήρας, μιας γυναίκας που χάνεται στον μικρόκοσμο που έχει δημιουργήσει και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις προσδοκίες της κοινωνίας, καταλήγοντας να αγοράσει ένα γαμήλιο δαχτυλίδι. «Η κατάρα του ανθρώπου είναι αυτή. Να έχει μόνο ένα ζευγάρι μάτια και να μην μπορεί να αλλάξει, να δει από αλλού. Μόνο απ’ τα δικά του», λέει ο κοσμηματοπώλης στην ταινία, σε μια αναφορά για την κινηματογραφική δημιουργία, αλλά και την ίδια τη ζωή.
Η Ανθή Δαουτάκη λέει για την ταινία της στην Popaganda: «Έχει να κάνει πολύ με το γυναικείο βλέμμα, με τον εγκλεισμό της γυναίκας στον οικιακό χώρο, αλλά ταυτόχρονα και με ένα δημιουργικό κομμάτι που καταφέρνει να βρει και να επανοικειοποιηθεί πράγματα στο σπίτι που είναι κλεισμένη. Μιλάει, επίσης, πολύ, για τη γυναικεία μοναξιά».
Η Φαίδρα Βόκαλη, ως μία από τους τρεις κριτές αλλά και ως Γενική Διευθύντρια της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, δηλώνει σχετικά με το διαγωνιστικό τμήμα: «Μια εμπνευσμένη επιλογή ταινιών μικρού μήκους που συνομιλούν μεταξύ τους και δίνουν τροφή για σκέψη είναι πάντα μια καλή ευκαιρία να γυρίσουμε πάλι στην αρχή της αγάπης μας για το σινεμά. Στην περίπτωσή μας αυτό έγινε με φόντο τον Αργοσαρωνικό και με τη φροντίδα των εξαιρετικών εργαζόμενων του Φεστιβάλ. Ανυπομονώ για το επόμενο edition.»
Πέρα όμως από την ωδή στην έβδομη τέχνη, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αιγαίου ανέδειξε και τις οικολογικές ευαισθησίες του, όχι μόνο με τη φροντίδα και την πρόνοια, δημιουργώντας upcycled τσάντες από παλαιότερα φεστιβαλικά banners, αλλά κυρίως, με το περιβαλλοντικό του πρόγραμμα “Echoes – Call to action”. Στην Πάρο πλέον θα διανυθούν τα τελευταία βήματα, συνεχίζοντας αυτό που ξεκίνησε στις Σπέτσες, σε ένα φυσικό αμφιθέατρο και στην αγνή ομορφιά του περιβαλλοντικού πάρκου του νησιού, όπου σκηνοθέτες, επιστήμονες και περιβαλλοντολόγοι έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να μοιραστούν ιστορίες, με επίκεντρο την αειφορία.
Η ζωή μας θα έπρεπε να είναι ένα συνεχόμενο φεστιβάλ. Όπως λέει και ο Federico Fellini, «Δεν υπάρχει τέλος. Δεν υπάρχει αρχή. Υπάρχει μόνο το απύθμενο πάθος για τη ζωή».
